De kleinste water-water warmtepomp: efficiëntie, toepassingen en technische kenmerken

Published by Redactie on september 30, 2025 | Category warmtepomp

De transitie naar duurzame energie in de woningbouw brengt diverse oplossingen met zich mee. Een van de meest efficiënte systemen is de water-water warmtepomp. In dit artikel zullen we ons richten op de kleinste varianten van deze warmtepomp, waarbij we niet alleen de technische specificaties behandelen, maar ook de voordelen, nadelen, kosten en mogelijke toepassingen. Op basis van de beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen, zoals productinformatie van Viessmann, NIBE en andere installatie- en energiebedrijven, wordt een overzicht gegeven van deze technologie, gericht op woningen met lage of beperkte ruimte- en energiebehoeften.

Wat is een water-water warmtepomp?

Een water-water warmtepomp is een warmtepompsysteem dat warmte onttrekt aan grondwater of oppervlaktewater en deze overdraagt op het verwarmingssysteem van een woning. De basisprincipe is dat een warmtewisselaar warmte uit het water haalt, en via een koelmiddelcyclus deze warmte gebruikt om het huis te verwarmen. In de zomer kan het systeem ook gebruikt worden om te koelen, waarbij warmte wordt teruggespeeld in de bron om de balans te behouden.

Volgens bron [6] wordt een water-water warmtepomp ook wel een "open systeem" genoemd, omdat het water continu door de bron wordt gepompt. Het koude water wordt na het onttrekken van warmte teruggepompt naar de grond of oppervlaktewaterschacht, waar het opnieuw warmte kan opnemen.

De kleinste water-water warmtepompen

Hoewel water-water warmtepompen traditioneel grootschaliger zijn dan lucht-water systemen, zijn er ook compacte modellen beschikbaar die geschikt zijn voor kleine woningen of appartementen. Deze modellen zijn ideaal voor situaties waarbij er weinig inbouwruimte beschikbaar is en waar de warmtebehoefte beperkt is.

Compacte modellen en technische specificaties

Een voorbeeld van een compacte water-water warmtepomp is de Vitocal 222-G van Viessmann, zoals beschreven in bron [5]. Deze warmtepomp is een compacte oplossing die zowel centrale verwarming als warmwaterproductie kan combineren in één toestel. Het thermisch vermogen varieert tussen 5,8 en 10,4 kW, wat ideaal is voor vrijstaande woningen met een beperkte warmtebehoefte. De aanvoertemperatuur is tot 65 °C, waardoor het systeem compatibel is met conventionele radiatoren.

NIBE biedt ook oplossingen voor kleinschalige installaties, zoals de MT-WH21 warmtepompboiler, besproken in bron [4]. Deze is een compacte oplossing voor het aanmaken van warmtapwater. Het model bestaat uit een boiler met een inhoud van 190 of 260 liter. In combinatie met de F130, een compacte ventilatielucht/water warmtepomp, vormt het een efficiënte oplossing voor woningen met beperkte inbouwruimte.

Voordeel: compacte afmetingen en lage energieverbruik

Volgens bron [3], zijn kleine warmtepompen ontworpen om in kleinere ruimtes te passen. Een typische mini warmtepomp heeft een hoogte van 50 tot 70 centimeter, een breedte van 40 tot 60 centimeter en een diepte van 20 tot 30 centimeter. Deze afmetingen maken het mogelijk om de warmtepomp aan de muur of op de vloer te plaatsen, zonder dat er veel ruimte nodig is.

Deze compacte modellen zijn meestal ontworpen voor woningen met lage warmtebehoefte, zoals nieuwbouwappartementen of passiefwoningen. Dankzij de goede isolatie van deze woningen is het verlies aan warmte beperkt, waardoor een warmtepomp met een vermogen van 3 tot 6 kW meestal voldoende is.

Toepassing in kleine woningen

De water-water warmtepomp is een geschikte keuze voor kleine woningen of appartementen, maar vereist wel een zorgvuldige analyse van de situatie. Omdat het systeem grondwater of oppervlaktewater gebruikt, is het belangrijk dat er voldoende water beschikbaar is en dat de bron goed is dimensioneerd.

Volgens bron [1], is het belangrijk dat het water niet in contact komt met de buitenlucht, omdat dit leidt tot oxidatie en kalkafzetting. Daarom worden de retour- en pompputten goed afgedicht. Dit zorgt voor een langere levensduur van het systeem en een hogere efficiëntie.

Voordelen van water-water warmtepompen in kleine woningen

Hoog rendement: Omdat het grondwater een constante temperatuur heeft, is het rendement van een water-water warmtepomp hoger dan dat van lucht-water systemen. Dit betekent dat minder elektriciteit nodig is om dezelfde hoeveelheid warmte te genereren.
Compacte oplossing: De meeste compacte modellen zijn geschikt voor woningen met beperkte ruimte.
Multifunctioneel gebruik: Naast verwarming kan het systeem ook gebruikt worden om warmtapwater aan te maken en in de zomer te koelen.
Duurzaamheid: Het systeem maakt gebruik van duurzame energiebronnen en produceert geen directe CO2-uitstoot.

Nadelen en aandachtspunten

Hoge investeringskosten: Het aanleggen van de bron (boringen of oppervlaktewaterschacht) is een kostenpost die aanzienlijk kan zijn. Volgens bron [1] kan de totale investering rond de €15.000 liggen, afhankelijk van de situatie.
Vergunningen nodig: In sommige regio’s, zoals waterwingebieden, is het niet toegestaan om een water-water warmtepomp te installeren. Het is daarom belangrijk om vooraf te controleren of een dergelijke installatie toegestaan is.
Dimensionering van de bron: Het is essentieel dat de bron correct is gecalculeerd. Als de bron niet voldoende warmte kan leveren, kan het systeem niet optimaal functioneren.

Kostprijs en terugverdientijd

De investering in een water-water warmtepomp kan aanzienlijk zijn, maar op de lange termijn is het rendement hoog genoeg om de investering terug te verdienen. Bron [1] geeft aan dat een water-water warmtepomp ongeveer €15.000 kost. Hierbij moet ook rekening worden gehouden met eventuele subsidies en de mogelijkheid om de warmtepomp te combineren met zonnepanelen, wat het systeem nog duurzamer maakt.

Bron [2] bespreekt een specifieke variant van de water-water warmtepomp in combinatie met PVT-zonnepanelen (Photovoltaic Thermal). Deze installatie is energieneutraal en heeft een lager stroomverbruik dan traditionele lucht-water systemen. De aankoopkost is iets hoger (ca. €23.000), maar de totaalkosten zijn lager door het verminderde onderhoud en het lagere stroomverbruik.

Subsidies en financiële ondersteuning

Een water-water warmtepomp kan onderdeel zijn van een groter duurzaamheidproject, wat subsidies en fiscale voordelen kan opleveren. In Nederland zijn er diverse programma’s beschikbaar voor de overgang naar duurzame energie, zoals het Nationaal Aanvullend Energiebeleid (NAE) en het programma "Aardgasvrij". Daarnaast kunnen particulieren profiteren van fiscale voordelen via het aardgasverlegfactorenregeling of het aardgasverlegkostenregeling.

Vergelijking met andere warmtepompen

Hoewel de water-water warmtepomp efficiënt is, zijn er ook andere opties beschikbaar. Een lucht-water warmtepomp is bijvoorbeeld een populaire keuze voor woningen, vooral in gebieden waar het aanleggen van grondwaterbronnen niet mogelijk is.

Lucht-water warmtepomp

Een lucht-water warmtepomp onttrekt warmte aan de buitenlucht en overdraagt deze via een warmtewisselaar naar het verwarmingssysteem. Deze warmtepomp is eenvoudiger in opbouw en vereist geen boringen of schachten. De kosten zijn daardoor lager, maar het rendement kan in koudere tijden minder zijn.

Bron [2] stelt dat een lucht-water warmtepomp met een vermogen van 8 kW ongeveer 3300 kWh/jaar verbruikt, terwijl een water-water warmtepomp met PVT-panelen maar 2500 kWh/jaar nodig heeft. Dit betekent dat de water-water warmtepomp efficiënter is, maar wel een hogere investering vereist.

Hybride oplossingen

In sommige situaties is het verstandig om een hybride oplossing te kiezen. Dit betekent dat een warmtepomp wordt gecombineerd met een traditionele verwarmingsbron, zoals een gasfornuis of elektrische verwarming. Deze oplossing is handig in woningen waar de warmtebehoefte in de winter hoger is dan wat de warmtepomp kan leveren.

Bron [3] vermeldt dat een hybride warmtepomp (3 tot 6 kW) tussen €7.000 en €11.000 kost. Dit is een goedkoper alternatief voor een volledig elektrisch systeem en kan geschikt zijn voor woningen met beperkte budgetten.

Technische aandachtspunten

Het installeren van een water-water warmtepomp vereist een aantal technische voorzieningen. Allereerst moet er een geschikte bron zijn, zoals een grondwaterboring of een oppervlaktewaterschacht. Deze bron moet goed worden afgedicht om lekken en kalkafzetting te voorkomen. Daarnaast moet het systeem correct worden dimensioneerd, zowel qua vermogen als qua grootte van de bron.

Koeltoepassing in de zomer

Een voordeel van de water-water warmtepomp is dat het systeem in de zomer ook gebruikt kan worden voor koeling. Hierbij wordt warmte onttrokken aan het huis en teruggevoerd in de bron. Dit helpt bij het behouden van de balans in de bron en zorgt voor een efficiënter systeem op het hele jaar door.

Bron [6] benadrukt dat koelen in de zomer verplicht is in sommige situaties, vooral bij open bodembronnen. Bij oppervlaktewater is dit minder belangrijk, maar het gebruik van koeltoepassing kan het systeem wel efficiënter maken.

Samenvatting

De kleinste water-water warmtepomp is een efficiënte en duurzame oplossing voor woningen met lage ruimte- en energiebehoeften. Het systeem maakt gebruik van grondwater of oppervlaktewater om warmte te onttrekken en kan zowel verwarmen als koelen. Hoewel de investering hoger is dan bij een lucht-water warmtepomp, is het rendement op lange termijn aanzienlijk. De compacte modellen zijn ideaal voor appartementen, kleinere woningen of in combinatie met zonnepanelen.

Het installeren van een water-water warmtepomp vereist een zorgvuldige analyse van de situatie, inclusief de beschikbaarheid van een geschikte bron en de nodige vergunningen. Met de juiste dimensionering en ondersteuning van subsidies kan deze warmtepomp een waardevolle bijdrage leveren aan de energietransitie in de woningbouw.

Bronnen

lite
en