Komt het kraanwater uit de warmtepomp? Inzichten en werking voor woningeigenaren

Published by Redactie on september 30, 2025 | Category warmtepomp

Het gebruik van warmtepompen als centraal verwarmings- en warmwateropwekkingssysteem in nieuwbouw en renovaties wordt steeds populairder. Veel woningeigenaren stellen echter de vraag: komt het kraanwater (sanitair warm water) ook uit de warmtepomp? Dit artikel biedt een gedetailleerde uitleg over de werking van warmtepompen in relatie tot kraanwater, met aandacht voor technische processen, typische installaties, problemen en mogelijke oplossingen. Op basis van informatie uit betrouwbare bronnen, zoals installateurs, producenten en technische documentatie, wordt uitgelegd hoe kraanwater met een warmtepomp functioneert en wat de aandachtspunten zijn bij installatie en onderhoud.

Wat is een warmtepomp en hoe werkt ze bij kraanwater?

Een warmtepomp is een systeem dat warmte uit de omgeving (zoals grond, lucht of water) opneemt en gebruikt om een woning te verwarmen en om kraanwater op te warmen. Het is een energie-efficiënte manier om warmte te genereren en wordt steeds vaker ingezet in nieuwe en gerenoveerde woningen. De werking van een warmtepomp bij kraanwater verschilt licht van die van een traditionele cv-ketel, maar de functie is vergelijkbaar.

Werking van kraanwater met warmtepomp

Water uit het net is relatief koud.
Het water dat uit de waterleiding komt, heeft een temperatuur van ongeveer 10 tot 15 °C. Een warmtepomp moet dit water opwarmen tot de gewenste temperatuur, meestal 55 °C voor opslag in een boiler.
Warmtepomp verwarmt het water.
De warmtepomp trekt warmte uit de grond of buitenlucht (afhankelijk van het type warmtepomp) en gebruikt deze om het water op te warmen. De opgewarmde waterstroom gaat vervolgens naar een boilervat, waar het wordt opgeslagen.
Boilervat zorgt voor warm water beschikbaarheid.
Het boilervat is essentieel bij het opslaan van warm water. Wanneer er warm water wordt gebruikt (bijvoorbeeld bij het douchen of het wassen van de afwas), wordt het koud water aan de onderkant van het boilervat aangevuld, en het opgewarmde water aan de bovenkant uitgeleid. Het boilervat zorgt hiermee voor een constante voorraad warm water.
Mengen van warm en koud water bij de kraan.
Het water uit de boiler is meestal te heet voor direct gebruik. Daarom wordt het bij de kraan gemengd met koud water om de gewenste temperatuur (meestal 39 °C) te verkrijgen. Dit mengproces is belangrijk voor veiligheid en comfort.

Samenvattend:

Warmtepompen gebruiken een boilervat om warm water op te slaan.
Het kraanwater komt dus indirect uit de warmtepomp, via het boilervat.
De warmtepomp verwarmt het water, maar het kraanwater wordt uit het boilervat afgevoerd.
Bij een warmtepomp is het belangrijk dat het boilervat goed is aangesloten en functioneert.

Warmtepomp versus traditionele cv-ketel: kraanwaterverwarming

Traditionele cv-ketels gebruiken het doorstroomprincipe, waarbij het water direct wordt opgewarmd wanneer het wordt gebruikt. Bij een cv-ketel is er geen opslag van warm water, maar wordt het water in het moment van gebruik verhit. Dit betekent dat je bij een cv-ketel oneindig lang kunt douchen, zolang er gas beschikbaar is en de ketel in werking is.

Een warmtepomp werkt anders. Ze maakt gebruik van een boilervat om warm water op te slaan. Hierdoor is er een beperkte hoeveelheid warm water beschikbaar. De hoeveelheid hangt af van de grootte van het boilervat. Bij een NIBE-combiwarmtepomp bijvoorbeeld is het boilervat meestal 170 tot 180 liter groot. Voor grotere families of woningen met hoge warmwaterbehoefte zijn grotere boilers beschikbaar, tot wel 1.000 liter.

Voorbeeldberekening:

Als iemand gedurende 10 minuten doucht en hierbij 12 liter per minuut verbruikt, dan is er een totaalverbruik van 120 liter. Als het boilervat 180 liter bevat, dan is er ruim voldoende warm water voor één doucheronde. Voor twee doucherondes achter elkaar is echter een groter boilervat nodig.

Problemen met kraanwater bij een warmtepomp

Wanneer er geen water uit de kraan komt bij een warmtepompinstallatie, kan dit verschillende oorzaken hebben. Op basis van ervaringen van gebruikers en installateurs zijn enkele mogelijke problemen:

1. Boiler is niet vol of leeg

Een lege of niet vol vullende boiler is een veelvoorkomende oorzaak van het ontbreken van kraanwater. Controleer of het boilervat correct is aangesloten op de waterleiding en of de inlaatklep open staat. In sommige gevallen kan het boilervat ook een lek hebben of defect zijn.

2. Kraan is afgesloten of verkalkt

Ondanks dat de kranen in de meterkast open staan, kan het gebeuren dat een kraan binnen de woning of in de boilerinstallatie afgesloten is. Daarnaast kan verkalken van kranen of leidingen de doorstroming belemmeren, vooral in regio’s met hard water.

3. Warmtepomp is defect of niet correct ingesteld

Bij een aardwarmtepomp zoals de NIBE F1155PC, kan het probleem ook bij de warmtepomp zelf liggen. In dit geval is het aan te raden om contact op te nemen met de service van de producent. In het voorbeeld van een gebruiker op een forum bleek het probleem te liggen bij een defect of verkeerde instelling van de warmtepomp. De gebruiker stelde dat alle kranen open waren, maar er geen water uit de kraan kwam, wat op een defect wijst.

4. Problemen met stroom- of waterinvoer

Een warmtepomp werkt op stroom. Als er geen stroom is, dan kan de warmtepomp het water niet verwarmen, en is er geen warm water beschikbaar. Bovendien is het mogelijk dat er een probleem is met de waterinvoer, bijvoorbeeld door een defecte pomp of een verstopte leiding.

5. Thermostaat of warmwaterinstellingen zijn uitgeschakeld

Sommige thermostaten van warmtepompen hebben een aparte instelling voor warmwaterproductie. Als deze functie per ongeluk uitgeschakeld is, dan wordt er geen warm water meer opgewarmd. Dit is te controleren in de instellingen van de thermostaat.

Aanbevelingen bij installatie en onderhoud van warmtepomp en kraanwater

Om problemen met kraanwater te voorkomen, zijn enkele aanbevelingen en aandachtspunten:

1. Kies het juiste boilervat

De grootte van het boilervat moet afgestemd zijn op de warmwaterbehoefte van de woning. Voor een kleine woning met één of twee personen is een boiler van 100 tot 180 liter meestal voldoende. Voor grotere gezinnen of woningen met veel sanitair gebruik is een groter boilervat aan te raden.

2. Zorg voor goede isolatie

Bij een warmtepomp is goede isolatie van de woning essentieel om energie te besparen en de efficiëntie te verhogen. Ook het boilervat en de leidingen moeten goed geïsoleerd zijn om warmteverlies te voorkomen.

3. Regelmatig ontkalken

In regio’s met hard water is regelmatig ontkalken van kranen, leidingen en de boiler belangrijk. Kalkaanslag kan de doorstroming belemmeren en leiden tot defecten in de installatie.

4. Werk met een ervaren installateur

Het aanleggen van een warmtepompinstallatie vereist kennis van de technische aspecten en de juiste afstelling van het systeem. Het is daarom aan te raden om een gecertificeerde installateur in te schakelen die ervaring heeft met warmtepompen en kraanwaterinstallaties.

5. Controleer de instellingen regelmatig

Zorg dat de thermostaat en de warmtepomp goed zijn ingesteld. Controleer regelmatig of de warmwaterfunctie actief is en of de temperatuurinstellingen correct zijn. Dit voorkomt onnodige stroomverbruik en problemen met kraanwater.

6. Onderhoudsbeurten plannen

Zorg voor jaarlijks onderhoud van de warmtepomp en het boilervat. Dit helpt om defecten vroegtijdig op te sporen en het systeem te optimaliseren.

Veelgestelde vragen (FAQ)

1. Komt kraanwater direct uit de warmtepomp?

Nee, kraanwater komt indirect uit de warmtepomp via een boilervat. De warmtepomp verwarmt het water, maar het kraanwater wordt uit het boilervat afgevoerd.

2. Hoe groot moet het boilervat zijn?

De grootte van het boilervat hangt af van het aantal gebruikers en de warmwaterbehoefte. Voor een klein gezin is een boilervat van 100 tot 180 liter meestal voldoende. Voor grotere gezinnen kan een boiler van 300 liter of meer nodig zijn.

3. Waarom komt er geen warm water uit de kraan?

Mogelijke oorzaken zijn: - Leeg of defect boilervat - Verkalkte kranen of leidingen - Defecte warmtepomp of verkeerde instellingen - Problemen met stroom- of waterinvoer

4. Is een warmtepomp geschikt voor sanitair warm water?

Ja, een warmtepomp is geschikt voor het opwekken van sanitair warm water. Het is zelfs een multifunctionele oplossing die zowel verwarming als warm water levert.

5. Hoe lang duurt het voordat het boilervat opnieuw is opgewarmd?

De opwarmtijd van een boilervat hangt af van de grootte, de warmtepompcapaciteit en de omgevingstemperatuur. In de meeste gevallen duurt het 1 tot 2 uur voordat het water opnieuw op temperatuur is.

Conclusie

De vraag of kraanwater uit een warmtepomp komt, is van belang voor woningeigenaren die overwegen om dit type systeem te installeren. Uit de beschikbare informatie blijkt dat kraanwater indirect uit de warmtepomp komt via een boilervat. De werking van de warmtepomp bij kraanwater is dus vergelijkbaar met die van een traditionele cv-ketel, met de voorwaarde dat het kraanwater opgeslagen moet worden in een boilervat.

Bij het kiezen van een warmtepompinstallatie is het belangrijk om aandacht te besteden aan de grootte van het boilervat, de isolatie van de woning en de juiste afstelling van de thermostaat. Problemen met kraanwater kunnen vaak opgelost worden door het boilervat te controleren, kranen te ontkalken of de warmtepomp te onderhouden.

Innovaties zoals aardwarmtepompen en losse boilers bieden extra flexibiliteit bij het opwekken en opslaan van warm water. Voor woningen met hoge warmwaterbehoefte is het aan te raden om een groter boilervat te kiezen. Een professionele installateur kan hierbij helpen om het systeem aan te passen aan de specifieke behoeften van de woning.