Kosten en Kwesties bij Blokverwarming: Wat U als Eigenaar of Huurder Moet Weten

Published by Redactie on september 30, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

In Nederland zijn ongeveer 600.000 huishoudens aangesloten op een blok- of stadsverwarmingssysteem. Deze vorm van verwarming verwarmt woningen via een collectieve warmtebron, zoals een centrale cv-ketel of restwarmte van industriële centrales. De keuze voor blokverwarming kan voordelig zijn qua energie-efficiëntie en onderhoud, maar het brengt ook een aantal specifieke kosten en juridische aspecten met zich mee die voor zowel huurders als eigenaren belangrijk zijn.

Deze artikel biedt een gedetailleerde en objectieve overzicht van de kostenstructuren, technische werking, voor- en nadelen, en juridische aspecten van blokverwarming. Op basis van de beschikbare bronnen worden de belangrijkste vragen beantwoord, waaronder: Wat zijn de vaste en variabele kosten? Wat zijn de regelgeving en wetgeving rondom blokverwarming? Hoe verhoudt het tarief van blokverwarming zich tot alternatieven zoals gas?

Hoe Werkt Blokverwarming?

Blokverwarming is een verwarmingsmethode waarbij meerdere woningen of gebouwen worden verwarmd door middel van een centrale warmtebron. Deze warmtebron kan bestaan uit een cv-ketel die op gas werkt of uit een aansluiting op het stadsverwarmingsnet, waarbij restwarmte van energiecentrales of bedrijven wordt gebruikt.

Het systeem werkt als volgt: warm water wordt opgewarmd in een centrale installatie en wordt via ondergrondse leidingen naar de afzonderlijke woningen verdeeld. In elk pand is een zogenaamde afleverset geïnstalleerd, waarin de warmte wordt verdeeld over de radiatoren en warmwaterpunten. Deze afleverset bevat meestal een warmtewisselaar en sensoren om het verbruik te meten.

Hoewel blokverwarming geen individuele cv-ketel vereist, zijn er wel kosten verbonden aan het aansluiten en het gebruiken van dit systeem. Deze kosten zijn vaak gereguleerd door de Warmtewet, die zorgt dat de kosten voor blok- of stadsverwarming niet hoger zijn dan bij gebruik van een hr-ketel op gas.

Kostenstructuur van Blokverwarming

De kosten van blokverwarming kunnen verdeeld worden in vaste kosten en variabele kosten, afhankelijk van het type systeem en het verbruik. De volgende kostenposten komen vaak voor:

1. Vaste kosten per jaar

Vaste kosten zijn kosten die onafhankelijk zijn van het verbruik. Deze kosten zijn meestal afhankelijk van het type afleverset, de grootte van de woning, en of er sprake is van een individuele of collectieve afleverset.

Voorbeelden van vaste kosten:

Individuele afleverset (vergelijkbaar met CW4 / 25kW):
- Verwarming en warm kraanwater: € 125,50 per jaar
- Verwarming alleen: € 111,73 per jaar
- Warm kraanwater alleen: € 111,73 per jaar
Collectieve afleverset (vergelijkbaar met CW4 / 100kW):
- Verwarming en warm kraanwater: € 3.279,22 per jaar
- Verwarming alleen: € 2.549,17 per jaar
- Warm kraanwater alleen: € 2.549,17 per jaar

Voor huurders kan het handig zijn om te weten dat vaste kosten vaak hoger liggen bij blokverwarming dan bij gasverwarming. Zo bedragen de vaste kosten voor het warmtenet in een voorbeeldgeval € 266 per jaar, terwijl de vaste kosten voor blokverwarming slechts € 123 per jaar zijn.

2. Variabele kosten per GJ (gigajoule)

Variabele kosten zijn afhankelijk van het verbruik van warmte. Deze kosten worden meestal berekend per gigajoule (GJ) geleverde warmte. Voor individuele aansluitingen tot 100 kW geldt een maximumprijs per GJ van € 25,51 (inclusief btw). Dit betekent dat hoe meer warmte een huishouden verbruikt, hoe hoger de totale variabele kosten.

3. Meettarief

Het meettarief is het bedrag dat je betaalt voor het meten van je verbruik. Dit is meestal een vaste kostenpost van € 26,83 per jaar. Het meettarief geldt voor het gebruik van sensoren of meters die het verbruik van warmte meten.

4. Aansluitbijdrage

De aansluitbijdrage is een eenmalige kostenpost die je betaalt bij het aansluiten op het warmtenet. Deze bijdrage hangt af van de lengte van de aansluiting in meters:

T/m 25 meter: € 4.878,04
Elke extra meter daarna: € 219,68

Deze kosten zijn vaak afhankelijk van de locatie en het type systeem. Huurders moeten vaak deze kosten niet zelf betalen, maar ze kunnen indirect in de huurprijs worden opgenomen.

5. Afsluitbijdrage

De afsluitbijdrage is het bedrag dat je betaalt als je tijdelijk of definitief aansluiting op het warmtenet verlaat. Deze kosten kunnen tijdelijk of definitief zijn:

Tijdelijke afsluitbijdrage: € 277,88
Definitieve afsluitbijdrage: € 3.199,62

Ook deze kosten zijn vaak voorbehouden aan eigenaren. Huurders kunnen hier indirect mee worden geconfronteerd, bijvoorbeeld wanneer hun huurprijs verandert door veranderingen in de aansluiting of afsluiting.

Juridische Aspekten en Rechten van Huurders

Er zijn juridische aspecten die van belang zijn voor huurders die overwegen om te overzetten naar een blokverwarmingssysteem. Een van de belangrijkste wetten die hierbij van toepassing zijn, is de Warmtewet. Deze wet stelt dat de kosten voor blok- of stadsverwarming niet hoger mogen liggen dan bij gebruik van een hr-ketel op gas. Dit betekent dat huurders en eigenaren kunnen controleren of het tarief dat ze betalen, binnen de toegestane grenzen ligt.

Onjuiste Informatie in Renovatievoorstel

Volgens een jurist, Roelof de Nekker, is het belangrijk dat verhuurders of VvE’s in een renovatievoorstel de financiële gevolgen duidelijk maken. Dit omvat zowel de vaste kosten als de variabele kosten, en de verwachte tarieven van de warmteleverancier. Als deze informatie ontbreekt, kan het renovatievoorstel mogelijk in strijd zijn met het huidige energierecht.

In een voorbeeldgeval gaf een bewoner aan dat hij spijt had van het overzetten naar het warmtenet, omdat de kosten aanzienlijk hoger waren dan verwacht. In dit geval ontbrak de informatie over de kosten in de brochure die aan de huurders was overhandigd.

Onderhoudscontracten

Sommige huurders of eigenaren hebben een onderhoudscontract bij hun warmteleverancier. Dit contract betreft onder andere het onderhouden van de afleverset of het oplossen van technische problemen. Het betalen voor dergelijke contracten is een aparte kostenpost die niet verplicht is, maar wel vaak wordt aangeboden door de leverancier.

Voor- en Nadelen van Blokverwarming

Voordelen

Geen individuele cv-ketel nodig: Dit zorgt voor minder onderhoud en minder storingen.
Efficiëntie en duurzaamheid: Blokverwarming is vaak efficiënter dan een individuele cv-ketel en kan gebruikmaken van restwarmte.
Gereguleerde tarieven: Door de Warmtewet zijn de tarieven gekoppeld aan die van gas, wat betekent dat huurders en eigenaren een eerlijke prijs kunnen betalen.
Minder onderhoud: De centrale installatie wordt meestal door de leverancier onderhouden.

Nadelen

Hogere vaste kosten: In sommige gevallen zijn de vaste kosten hoger dan bij een gasketel.
Moeilijkheid om over te stappen: Eenmalige kosten zoals aansluit- en afsluitbijdragen maken het overzetten van het systeem financieel complex.
Onnauwkeurige metingen: Problemen met de sensoren of meters in de afleverset kunnen leiden tot onjuiste kostenverdeling.
Minder controle op verbruik: Omdat het systeem collectief is, is er minder controle op het verbruik per woning.

Warmtepomp versus Blokverwarming

Hoewel de zoekopdracht gericht is op kosten van blokverwarming met warmtepomp, is het belangrijk om te benadrukken dat warmtepomp en blokverwarming twee verschillende technieken zijn. Een warmtepomp is een individuele installatie die warmte uit de buitenlucht, grond of water haalt en die in huis gebruikt. Blokverwarming daarentegen is een collectieve installatie die meerdere woningen voorziet van warmte via een centrale bron.

Als je overweegt om blokverwarming te combineren met een warmtepomp, dan hangt de kostenefficiëntie af van een aantal factoren, zoals de isolatie van de woning, de energieprijs, en de regelgeving. In de meeste gevallen is het echter niet mogelijk om een warmtepomp direct aan te sluiten op een blokverwarmingssysteem, omdat de technische infrastructuur hiervoor niet is afgestemd.

Conclusie

Blokverwarming is een betrouwbare en efficiënte manier van verwarmen, die voordelen biedt qua onderhoud en duurzaamheid. De kosten die eraan verbonden zijn, moeten echter zorgvuldig geïnventariseerd worden. Deze kosten bestaan uit vaste kosten, variabele kosten per GJ, meettarieven, aansluit- en afsluitbijdragen, en eventuele kosten voor onderhoud of huur van de afleverset.

Voor huurders is het van belang om vooraf goed te weten wat de kosten zijn, zodat er geen onverwachte verhogingen optreden. Verhuurders en VvE’s zijn verplicht om deze kosten duidelijk te maken in een renovatievoorstel, aangezien anders sprake kan zijn van een onjuiste of onrechtmatige toepassing van de energieregels.

Hoewel het overzetten naar blokverwarming soms kostenefficiënt is, is het niet zonder risico, vooral wanneer het overzettingsproces niet goed is georganiseerd en de kosten niet transparant zijn. Door goed onderbouwde informatie en een juridisch verantwoorde benadering is het echter mogelijk om het systeem verstandig te gebruiken en de voordelen ervan volledig te benutten.