Kostenvergelijking tussen lucht-water- en water-water warmtepompen: Wat past bij jouw woning?

In de transformatie naar duurzame energie speelt de warmtepomp een steeds belangrijker rol. Voor eigenaren van woningen is het kiezen voor de juiste warmtepomp een cruciale stap in de weg naar energieneutraal wonen. Op het gebied van warmtepompen zijn er verschillende soorten, waaronder lucht-water- en water-water warmtepompen. Deze warmtepompen verschillen zowel qua werking, efficiëntie als kosten. In dit artikel wordt een gedetailleerde kostenvergelijking gemaakt tussen deze twee typen warmtepompen, met aandacht voor installatiekosten, rendement, subsidie-opties en het geschiktheid in bestaande en nieuwbouwwoningen.

Inleiding

Een warmtepomp is een technische oplossing die energie uit de omgeving (lucht, grond of water) gebruikt om een woning te verwarmen. Er zijn verschillende soorten warmtepompen, waaronder lucht-water-, water-water-, lucht-lucht- en hybride warmtepompen. Elke soort heeft zijn eigen voordelen en nadelen, inclusief een specifiek prijsniveau. Voor eigenaren is het belangrijk om te begrijpen welke optie het meest rendabel is in de langere termijn, rekening houdend met zowel de investeringskosten als het rendement.

In deze vergelijking richten we ons op twee populaire warmtepompsoorten: de lucht-water warmtepomp en de water-water warmtepomp. Beide typen leveren warmte in de vorm van warm water, maar onderscheiden zich in de bron waaruit ze hun energie halen. De lucht-water warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht, terwijl de water-water warmtepomp gebruikmaakt van oppervlaktewater (zoals een meer of rivier). De kosten van deze systemen, evenals hun efficiëntie en geschiktheid, zullen centraal staan in deze analyse.

Kostenvergelijking: Lucht-water vs. Water-water warmtepomp

1. Gemiddelde aankoopprijs en installatiekosten

De totale kosten van een warmtepompinstallatie zijn afhankelijk van het type, de technische specificaties en de benodigde installatiewerkzaamheden. De volgende tabellen geven een overzicht van de gemiddelde kosten voor beide warmtepompsoorten, inclusief installatie en eventuele toebehoren zoals een buffervat.

Lucht-water warmtepomp

• Gemiddelde aankoopprijs (inclusief installatie): € 7.500 – € 12.500
• Prijsvariatie: Vanaf € 5.000 tot € 15.000
• Buffervat: Optioneel, maar aanbevolen voor een optimaal rendement
• Buitenunit: Ja
• Koeling: Ja (maar passieve koeling is niet mogelijk)

Water-water warmtepomp

• Gemiddelde aankoopprijs (inclusief installatie): € 10.000 – € 20.000
• Prijsvariatie: Vanaf € 13.000 tot € 20.000
• Buffervat: Optioneel
• Buitenunit: Nee (installatie is volledig onder water)
• Koeling: Ja

De water-water warmtepomp is over het algemeen duurder dan de lucht-water warmtepomp. Deze prijsverschillen zijn grotendeels te verklaren door de ingrijpende installatiewerkzaamheden die nodig zijn bij een water-water warmtepomp. Aangezien deze warmtepomp energie haalt uit oppervlaktewater, moet er een complex leidingnetwerk worden aangelegd dat verbonden is met een lokaal waterreservoir. Dit vereist professionele aannemerswerk en kan in sommige gevallen extra toestemming van de gemeente of milieudienst vereisen.

2. Invloed van isolatie op kosten en efficiëntie

Een belangrijk aspect dat invloed heeft op de totale kostenefficiëntie van een warmtepomp is de isoleerwaarde van de woning. Een warmtepomp werkt op basis van warmteoverdracht: hoe beter de isolatie, hoe minder warmte verloren gaat en hoe efficiënter de warmtepomp kan functioneren.

Voor lucht-water warmtepomp:

• Goede isolatie vermindert de hoeveelheid warmte die de warmtepomp moet leveren.
• Een lucht-water warmtepomp kan geïnstalleerd worden in zowel bestaande als nieuwe woningen.
• In bestaande woningen kan het noodzakelijk zijn om de isolatie eerst te verbeteren om de warmtepomp rendabel te maken.

Voor water-water warmtepomp:

• Een goede isolatie is eveneens essentieel, aangezien deze warmtepomp een hogere COP (Coefficient of Performance) heeft, maar de installatiekosten hoger liggen.
• De water-water warmtepomp is vooral geschikt voor nieuwbouwwoningen of woningen met een goed geïsoleerd bouwvolume.
• De efficiëntie van deze warmtepomp is hoger, maar de investeringskosten ook.

3. Rendement en COP-waarde

Het rendement van een warmtepomp wordt meestal uitgedrukt in de Coefficient of Performance (COP) of Seasonal Coefficient of Performance (SCOP). Deze waarden geven aan hoeveel energie de warmtepomp verbruikt om hoeveel warmte te leveren.

Lucht-water warmtepomp:

• COP: 3.5 – 4.5
• Het rendement is afhankelijk van de buitentemperatuur. Bij lagere temperaturen daalt het rendement.
• Passieve koeling is niet mogelijk.

Water-water warmtepomp:

• COP: 5.0 – 6.5
• Het rendement is hoger dan bij lucht-water warmtepompen, omdat water een stabielere warmtebron is dan lucht.
• Het rendement is minder afhankelijk van de buitentemperatuur.
• Passieve koeling is mogelijk, afhankelijk van de installatie.

De hogere COP-waarde van de water-water warmtepomp betekent dat deze in de langere termijn minder energie verbruikt dan een lucht-water warmtepomp. Dit kan leiden tot lagere energiekosten, maar moet tegenovergesteld worden gezien aan de hogere aankoopprijs.

4. Subsidie-opties en overheidssupport

In Nederland is het mogelijk om subsidie te ontvangen voor het aankopen en installeren van een warmtepomp. De Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) is een belangrijke subsidieoptie voor eigenaren van bestaande woningen. De voorwaarden voor deze subsidie zijn:

• De warmtepomp moet dienen voor eigen gebruik.
• De warmtepomp moet voldoen aan technische eisen (vermogen, rendement).
• De subsidie is niet toegankelijk voor nieuwbouwwoningen sinds 2020.

Voor lucht-water warmtepomp:

• Subsidie is beschikbaar.
• Het is noodzakelijk om aan de technische eisen te voldoen.
• De subsidie kan tussen de 25% en 50% van de totale investering bedragen.

Voor water-water warmtepomp:

• Subsidie is beschikbaar, maar de hogere investeringskosten kunnen leiden tot een hogere subsidie-uitbetaling.
• De technische eisen zijn strikter, aangezien deze warmtepomp een hoger rendement moet garanderen.

5. Aanbevelingen per woningtype

De keuze tussen een lucht-water- en een water-water warmtepomp hangt ook af van het type woning en de infrastructuur in de omgeving.

Lucht-water warmtepomp:

• Bestaande woningen: Ideaal, aangezien er geen ingrijpende werkzaamheden nodig zijn.
• Nieuwbouwwoningen: Geschikt, vooral wanneer het systeem wordt geïntegreerd in een nieuw leidingnetwerk.
• Infrastructuur: Geen diepe boringen of leidingen nodig.
• Voordelen: Goedkoop, eenvoudige installatie, geschikt voor woningen met een mechanisch ventilatiesysteem.

Water-water warmtepomp:

• Bestaande woningen: Minder geschikt vanwege de complexe installatie.
• Nieuwbouwwoningen: Ideaal, aangezien de infrastructuur meestal al op orde is.
• Infrastructuur: Leidingen naar oppervlaktewater zijn nodig.
• Voordelen: Hoger rendement, minder afhankelijk van buitentemperatuur, mogelijkheid tot passieve koeling.

Conclusie

De keuze tussen een lucht-water- en een water-water warmtepomp hangt af van meerdere factoren, waaronder de investeringskosten, het rendement, de infrastructuur van de woning en de beschikbaarheid van subsidie. Een lucht-water warmtepomp is over het algemeen goedkoper en geschikt voor zowel bestaande als nieuwbouwwoningen. De installatie is minder ingrijpend en vereist geen diepe boringen of leidingen naar oppervlaktewater. Het rendement van deze warmtepomp is echter iets lager dan dat van een water-water warmtepomp.

Aan de andere kant is een water-water warmtepomp, hoewel duurder in aankoop en installatie, technisch gezien efficiënter. Het rendement is hoger, en het systeem is minder afhankelijk van de buitentemperatuur. Voor nieuwbouwwoningen of woningen met toegang tot oppervlaktewater kan deze warmtepomp een uitstekende keuze zijn, vooral wanneer er subsidies beschikbaar zijn.

Voor eigenaren is het aan te raden om een professionele adviesgesprek aan te vragen bij een warmtepompinstallateur. Deze specialist kan de beste oplossing bepalen op basis van de specifieke situatie van de woning, inclusief isolatiegraad, budget en energiebehoeften.

Bronnen

1. Verwarming Plaatsen
2. Verwarminginfo.nl
3. Duurzaamheidsvergelijker.nl
4. Warmtepomp-gids.nl
5. ANWB.nl