Lage temperatuur warmtepomp: kosten, rendement en keuzegebreed

Published by Redactie on september 30, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

De transitie naar duurzame energie speelt een steeds grotere rol in de woningbouw en renovatiesector in Nederland. Een van de meest gebruikte duurzame verwarmingssystemen is de warmtepomp, die op verschillende manieren werkt en geïnstalleerd kan worden. Een lage temperatuur warmtepomp, zoals de lucht-water, grond-water en water-water warmtepomp, is van groeiende betekenis, vooral bij woningen die volledig op duurzame verwarming moeten worden ingeschakeld. Deze warmtepompen zijn ontworpen om efficiënt te werken bij lagere temperatuur van de warmtebron, wat rendement en energiebesparing mogelijk maakt.

Deze artikelen geven een overzicht van de kosten, het rendement, de technische kenmerken en de voorwaarden voor de installatie van lage temperatuur warmtepompen. Verder wordt aandacht besteed aan de subsidies, het rendement in de praktijk en de factoren die bepalen of een warmtepomp rendabel is voor jouw woning. Het doel is om homeowners, bouwprofessionals en renovatie-enthousiastelingen een gedetailleerd overzicht te geven van de opties en kosten rondom de installatie van een lage temperatuur warmtepomp.

Wat is een lage temperatuur warmtepomp?

Een lage temperatuur warmtepomp is een type warmtepomp dat werkt met een lagere temperatuur dan traditionele verwarmingssystemen. Dit betekent dat deze warmtepompen geoptimaliseerd zijn voor systemen zoals vloerverwarming of lage temperatuur radiatoren, waarbij een lagere levertemperatuur voldoende is om een ruimte efficiënt te verwarmen. De meest voorkomende types van lage temperatuur warmtepompen zijn lucht-water, water-water en grond-water warmtepompen.

De werking van deze warmtepompen is gebaseerd op het principe van warmteoverdracht. Ze halen warmte uit de buitenlucht (lucht-water), grondwater (water-water) of de aardbodem (grond-water) en zetten die om in warme verwarmings- en sanitair water. Omdat de bronwarmte lager is dan bij traditionele verwarmingssystemen, is het rendement van deze warmtepompen aanzienlijk hoger, zolang de woning goed geïsoleerd is.

Kosten van lage temperatuur warmtepompen

De kosten van een lage temperatuur warmtepomp variëren afhankelijk van het type, de grootte van de installatie en de benodigde voorbereidingen zoals grondboringen of isolatie. Hieronder wordt een overzicht gegeven van de gemiddelde kosten per type, gebaseerd op de meest recente prijsinformatie uit diverse betrouwbare bronnen.

Lucht-water warmtepomp

Een lucht-water warmtepomp is een van de meest populaire keuzes voor verwarming. De warmte wordt opgevangen uit de buitenlucht en gebruikt om het CV-water en sanitair water te verwarmen. De installatie is relatief eenvoudig, aangezien geen grondboringen of grondbewerkingen nodig zijn.

Gemiddelde kosten (incl. btw en plaatsing):
- € 5.000 – € 9.000

De kosten hangen af van het vermogen van de warmtepomp, wat bepaald wordt door de grootte van de woning, het aantal bewoners en het energieverbruik. Een lucht-water warmtepomp is meestal geschikt voor bestaande woningen en nieuwbouw. Het rendement is echter afhankelijk van de buitentemperatuur. In koude winters kan het rendement dalen, wat het stroomverbruik en daarmee de energiekosten kan verhogen.

Water-water warmtepomp

De water-water warmtepomp haalt warmte uit het grondwater en gebruikt deze om het CV-water te verwarmen. Deze warmtepomp vereist diepe grondboringen om toegang te krijgen tot het grondwater, wat de kosten aanzienlijk verhoogt. Aan de andere kant heeft deze warmtepomp het hoogste rendement van alle warmtepompen, omdat de temperatuur van grondwater vrij constant is.

Gemiddelde kosten (incl. btw en plaatsing):
- € 15.000 – € 20.000

De installatie van een water-water warmtepomp is technisch complex en vereist een ervaren installateur. De voorbereidingen, zoals grondboringen, nemen een aanzienlijke hoeveelheid tijd in beslag. Ondanks de hoge aanschafkosten is de retour op investering vaak snel bereikt, vooral in goed geïsoleerde woningen.

Grond-water warmtepomp

De grond-water warmtepomp haalt warmte uit de aardbodem via horizontale of verticale buizennetwerken. Deze warmtepomp is vergelijkbaar met de water-water warmtepomp, maar gebruikt de aardbodem als warmtebron in plaats van grondwater. Ook deze warmtepomp vereist grondboringen of graafwerken, afhankelijk van de beschikbare ruimte en bodemstructuur.

Gemiddelde kosten (incl. btw en plaatsing):
- € 20.000 – € 30.000

De kosten worden bepaald door de complexiteit van de grondbewerkingen en de lengte van het buizennetwerk. Een grond-water warmtepomp is meestal geschikt voor nieuwbouw of totaalrenovaties. Omdat de aardbodem een constante warmtebron is, is het rendement van deze warmtepomp hoog, vooral bij koude buitentemperaturen.

Subsidies en financiële steun

In 2025 is het mogelijk om subsidies te ontvangen voor de aanschaf van een warmtepomp via de Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE). Deze subsidie is bedoeld om de transitie naar duurzame verwarming te faciliteren en te stimuleren. De voorwaarden voor het verkrijgen van subsidies zijn echter strikt en vereisen een aantal technische en administratieve stappen.

Voorwaarden voor de ISDE-subsidie

De warmtepomp moet nieuw zijn en bedoeld voor eigen gebruik.
De warmtepomp moet voldoen aan de technische eisen. Dit betreft het vermogen, het rendement (COP) en het type warmtepomp.
De woning moet bestaand zijn (en niet nieuwbouw). Sinds 1 januari 2020 is de ISDE-subsidie uitsluitend beschikbaar voor bestaande woningen.
De warmtepomp moet geïnstalleerd worden door een gecertificeerde installateur.

Naast de ISDE-subsidie bieden sommige gemeenten of provincies extra lokale subsidies. Het is daarom verstandig om contact op te nemen met de lokale overheid om te zien of er bijkomende financiële steun beschikbaar is. Deze subsidies kunnen het aanschafbedrag aanzienlijk verlagen, waardoor de investering in een warmtepomp financieel haalbaar wordt voor veel homeowners.

Rendement en verbruik van lage temperatuur warmtepompen

Het rendement van een warmtepomp wordt gemeten in COP (Coefficient of Performance), wat aangeeft hoeveel warmte de warmtepomp levert per verbruikte kWh elektriciteit. Een COP van 4 betekent dat de warmtepomp 4 kWh warmte levert per 1 kWh elektriciteit. Hoe hoger de COP, hoe efficiënter de warmtepomp.

COP van verschillende warmtepompsoorten

Lucht-water warmtepomp: COP van 3 tot 4 in de praktijk.
Water-water warmtepomp: COP van 4 tot 5.
Grond-water warmtepomp: COP van 4 tot 6.

Het rendement hangt af van de buitentemperatuur en de temperatuur van de warmtebron. Een warmtepomp werkt het meest efficiënt wanneer de bronwarmte hoog is en de levertemperatuur laag is. Dit is waarom lage temperatuur warmtepompen beter presteren in goed geïsoleerde woningen met vloerverwarming.

Verbruik en terugverdientijd

Het verbruik van een warmtepomp hangt af van het COP, het energieverbruik van de woning en de efficiëntie van de warmteoverdracht. Een voorbeeld: als een woning jaarlijks 13.000 kWh aan verwarming verbruikt en een warmtepomp met COP 4 wordt geïnstalleerd, dan is het stroomverbruik van de warmtepomp 3.250 kWh per jaar. Dit is een aanzienlijke vermindering van het energieverbruik in vergelijking met een traditionele CV-ketel.

De terugverdientijd van een warmtepomp hangt af van de aanschafkosten, de subsidies, de energieprijs en de efficiëntie van de warmtepomp. In de praktijk ligt de terugverdientijd tussen de 5 en 15 jaar. In combinatie met zonnepanelen kan deze terugverdientijd verder worden verkort, omdat de elektriciteit voor de warmtepomp dan grotendeels zelf opgewekt wordt.

Aandachtspunten bij de keuze voor een lage temperatuur warmtepomp

1. Isolatie van de woning

De efficiëntie van een warmtepomp hangt sterk af van de isolatie van de woning. Bij onvoldoende isolatie verloren veel warmte via muren, ramen en daken, waardoor de warmtepomp meer moet werken om de gewenste temperatuur te behouden. Dit verlaagt het rendement en verhoogt de energiekosten.

Voor een optimale werking van een lage temperatuur warmtepomp is het aan te raden om de woning eerst te isoleren. Dit betreft het isoleren van muren, daken, vloeren, ramen en deuren. In sommige gevallen is het ook noodzakelijk om de CV-installatie aan te passen, bijvoorbeeld door lage temperatuur radiatoren of vloerverwarming te installeren.

2. Type warmtepomp en woningtype

Niet alle warmtepompen zijn geschikt voor elk type woning. De keuze van het type warmtepomp hangt af van de beschikbare ruimte, de grondstructuur, de energiebehoefte en de verwachtingen van de eigenaar.

Lucht-water warmtepomp: Geschikt voor bestaande woningen en nieuwbouw, maar minder efficiënt in koude winters.
Water-water warmtepomp: Geschikt voor woningen met toegang tot grondwater. Hoog rendement, maar hoge aanschafkosten.
Grond-water warmtepomp: Geschikt voor nieuwbouw of totaalrenovaties. Hoog rendement, maar vereist grondboringen.

Het is verstandig om vooraf een energieadvies te laten uitvoeren, waarin wordt bepaald welk type warmtepomp het beste past bij de woning en de energiebehoefte. Dit kan voorkomen dat er onnodige kosten of inefficiënties ontstaan.

3. Energievoorziening

De werking van een warmtepomp is afhankelijk van elektriciteit. In tegenstelling tot traditionele CV-ketels, die gas of olie gebruiken, gebruikt een warmtepomp elektriciteit om warmte te genereren. Dit betekent dat het verbruik van elektriciteit een belangrijke factor is bij de keuze voor een warmtepomp.

Om de energiekosten te verlagen, kan men overwegen om zonnepanelen te installeren. Deze zonnepanelen kunnen een groot deel van de elektriciteit voor de warmtepomp zelf opwekken, wat de afhankelijkheid van het elektriciteitsnet verlaagt en de terugverdientijd verkort. Het combineren van zonnepanelen en een warmtepomp is daarom een populaire keuze bij duurzame renovaties.

Conclusie

Een lage temperatuur warmtepomp is een efficiënte en duurzame keuze voor de verwarming van woningen. Het rendement van deze warmtepompen is aanzienlijk hoger dan dat van traditionele CV-ketels, zolang de woning goed geïsoleerd is en een lage temperatuur verwarmingsinstallatie gebruikt. De kosten variëren afhankelijk van het type warmtepomp, de grootte van de installatie en de benodigde voorbereidingen.

Subsidies en lokale financiële steun kunnen de aanschafkosten verlagen, waardoor een warmtepomp financieel haalbaar wordt voor veel homeowners. Het rendement en de terugverdientijd hangen af van het COP, de energiebehoefte van de woning en de efficiëntie van de warmteoverdracht. Een goede voorbereiding, inclusief isolatie en eventueel zonnepanelen, is essentieel voor een succesvolle installatie.

Voor de keuze van een lage temperatuur warmtepomp is het verstandig om een energieadvies te laten uitvoeren en een ervaren installateur te raadplegen. Dit zorgt ervoor dat de warmtepomp optimaal afgestemd wordt op de woning en de energiebehoefte, en dat er geen onverwachte kosten of inefficiënties optreden.