Geluid en lucht-water warmtepompen in split-uitvoering: technische aandachtspunten en oplossingen voor geluidbeheersing

Published by Redactie on oktober 1, 2025 | Category warmtepomp

Een lucht-water warmtepomp in split-uitvoering wordt steeds vaker gekozen als duurzame verwarmingssource. Het systeem bestaat uit een binnen- en een buitenunit en biedt een aantal voordelen, zoals compacte afmetingen, een stille binnenruimte en een omkeerbare werking. Eén van de aandachtspunten bij deze technologie is echter het geluid dat de buitenunit produceert. In dit artikel worden de geluidsniveaus van een lucht-water warmtepomp in split-uitvoering besproken, samen met mogelijke oplossingen om geluidsoverlast te beheersen.

Wat is een lucht-water warmtepomp in split-uitvoering?

Een lucht-water warmtepomp in split-uitvoering bestaat uit twee onderdelen: een binnenunit en een buitenunit. De buitenunit bevat de ventilator, verdamper en compressor, die samen het geluid veroorzaken. De binnenunit daarentegen is compact en stilletjes in werking. In de buitenunit wordt warmte uit de lucht opgepompt, en via een koelmiddel wordt deze overgedragen naar de binnenunit, waar het water wordt opgewarmd voor het verwarmingssysteem.

De split-uitvoering biedt een aantal voordelen ten opzichte van de monoblock-uitvoering, zoals een grotere flexibiliteit in plaatsing en een lager geluidniveau in de woning zelf. De afstand tussen de binnen- en buitenunit kan tot 20 à 25 meter zijn, waardoor er meer vrijheid is bij de locatiekeuze voor de buitenunit.

Geluidniveaus van de buitenunit

De geluidsniveaus van de buitenunit van een lucht-water warmtepomp in split-uitvoering variëren afhankelijk van het model en de omstandigheden. In de meeste gevallen ligt het geluidsdrukniveau van de buitenunit tussen 35 en 60 dB(A). Dit komt overeen met het geluid van een zachte conversatie of een standaard koelkast.

De geluidsniveaus worden vaak opgemeten op een afstand van 3 meter van de buitenunit. Volgens de wettelijke regels mogen warmtepompen overdag maximaal 45 dB(A) en ’s nachts maximaal 40 dB(A) aan geluid produceren op de erfgrens. Dit is bedoeld om de geluidsoverlast voor buren zoveel mogelijk te beperken.

Er zijn verschillende factoren die het geluidsniveau van een warmtepomp beïnvloeden. De grootte van de verdamper en ventilator bijvoorbeeld heeft een directe invloed op het geluidsniveau. Hoe groter deze onderdelen zijn, hoe stiller de warmtepomp kan werken. Aan de andere kant kan het gebruik van meer materialen leiden tot hogere aanschafkosten.

Klantgerichte ervaring met geluid

Hoewel de geluidsniveaus van warmtepompen vaak binnen de normen vallen, kan het geluid toch een bron van ontevredenheid zijn voor sommige gebruikers. In de praktijk blijkt dat niet iedereen hetzelfde is gevoelig voor geluid. Sommige mensen slapen rustig door een luid tikken of het geluid van een warmtepomp, terwijl anderen het het minste geluid hinderlijk vinden. Vaak is het echter een kwestie van gewenning, vergelijkbaar met een luid tikkende klok die een bewoner niet langer hoort, maar die wel door gasten wordt opgemerkt.

Het is daarom belangrijk om bij de aankoop en installatie van een warmtepomp rekening te houden met de woonomstandigheden en de gevoeligheid van de bewoners voor geluid.

Geluidbeheersing: oplossingen en technieken

Hoewel warmtepompen in split-uitvoering relatief stil zijn, zijn er oplossingen beschikbaar voor wie wil dat het geluidsniveau nog verder wordt verminderd. Een van de bekendste oplossingen is de universele geluiddempende ombouwkast van Merford. Deze ombouwkast is ontworpen om het geluidsniveau van een warmtepomp met tot 15 dB(A) te verlagen, zonder dat het functioneren van de warmtepomp wordt beïnvloed. Merford heeft zelfs een website opgericht (www.stillewarmtepomp.nl) om woningbouwverenigingen, gemeenten en particulieren te informeren over de mogelijkheden voor geluidbeheersing.

Een andere aanpak is het kiezen van de juiste locatie voor de buitenunit. Door de buitenunit op een afstand van minimaal 3 meter van ramen, terrassen of balkons te plaatsen, kan de geluidsoverlast worden beperkt. Ook is het verstandig om rekening te houden met de locatie van buurhuisramen, aangezien de wettelijke regels voor geluidsniveaus ook van toepassing zijn op de buurwoningen.

Technische specificaties en COP

De werking van een lucht-water warmtepomp in split-uitvoering wordt bepaald door een aantal technische parameters. Het rendement van de warmtepomp wordt uitgedrukt in COP (Coefficient of Performance), wat aangeeft hoe efficiënt de warmtepomp werkt. Hoe hoger de COP, hoe beter het rendement.

Voor een lucht-water warmtepomp wordt de COP meestal gemeten bij een buitenluchttemperatuur van 7 °C naar een afgifte water van 35 °C of 45 °C. Bijvoorbeeld:

Bij 7 °C buitenluchttemperatuur naar 35 °C afgifte water: COP is ongeveer 4,4
Bij 7 °C buitenluchttemperatuur naar 45 °C afgifte water: COP is ongeveer 3,6

Deze waarden geven een indicatie van het rendement in standaardomstandigheden. In de praktijk kan het rendement variëren afhankelijk van de buitentemperatuur, het verwarmingssysteem en de isolatie van de woning.

Split-uitvoering vs. monoblock-uitvoering

De keuze voor een split-uitvoering of een monoblock-uitvoering hangt af van de woonomstandigheden en de voorkeuren van de gebruiker. Een monoblock-uitvoering bevat alle onderdelen in één unit, wat betekent dat deze dicht bij een buitenmuur moet worden geplaatst. Daarnaast zijn er twee ventilatieroosters nodig in de gevel voor luchtaanvoer en -afvoer.

Een split-uitvoering biedt meer flexibiliteit in de plaatsing van de units. De buitenunit kan op een afstand van tot 20 à 25 meter van de binnenunit worden geplaatst. Daardoor is het mogelijk om de buitenunit op een plek te plaatsen waar het geluid minder lastig is voor de bewoners.

Een nadeel van de split-uitvoering is dat er twee units moeten worden geïnstalleerd, wat ruimte in beslag neemt. Bovendien kan de buitenunit voor sommige mensen visueel onplezierig zijn. Bij de monoblock-uitvoering is het risico op geluidsoverlast binnen de woning iets groter, omdat alle onderdelen zich binnen bevinden.

Geluidsoverlast en wettelijke regels

In Nederland zijn er wettelijke regels voor het geluid dat warmtepompen mogen produceren. Op de erfgrens mogen warmtepompen overdag maximaal 45 dB(A) en ’s nachts maximaal 40 dB(A) aan geluid produceren. Deze regels zijn bedoeld om geluidsoverlast voor buren te beperken.

Bij de installatie van een warmtepomp is het daarom belangrijk om rekening te houden met de locatie van de buitenunit. De buitenunit moet zodanig worden geplaatst dat het geluidsniveau op de erfgrens binnen de toegestane normen blijft. Dit is niet alleen belangrijk voor de buurhuisbewoners, maar ook voor de eigenaar van de woning, omdat overtreding van de geluidsnormen kan leiden tot klachten of zelfs juridische gevolgen.

Gevoel voor de omgeving: akoestiek in de woonruimte

Hoewel de buitenunit het grootste deel van het geluid produceert, is het ook mogelijk dat het geluid zich via de muur of vloer binnen de woning verspreidt. Dit is vooral het geval bij monoblock-uitvoeringen, waarin de warmtepomp zich volledig binnen bevindt. In dergelijke gevallen kan het geluidsniveau binnen de woning hoger zijn dan de normen voor de erfgrens.

Bij een split-uitvoering is het risico op geluidsoverlast binnen de woning kleiner, omdat alle geluidsbronnen zich in de buitenunit bevinden. Echter, is het verstandig om bij de installatie rekening te houden met de akoestiek van de woning. Door de buitenunit verder van de woning te plaatsen of te beplanten, kan het geluidsniveau nog verder worden beperkt.

Geluidshinder in de praktijk: tips en aanbevelingen

Om geluidshinder zoveel mogelijk te voorkomen, zijn er een aantal praktische tips en aanbevelingen:

Locatie van de buitenunit: Kies een locatie voor de buitenunit die ver van ramen, terrassen of balkons ligt. Zorg ervoor dat de afstand minimaal 3 meter is.
Beplanting: Plant bomen of struiken rond de buitenunit. Dit kan helpen bij het absorberen van geluid.
Geluidbeheersing: Overweeg het gebruik van een geluiddempende ombouwkast, zoals die van Merford. Deze ombouwkast kan het geluidsniveau met tot 15 dB(A) verminderen.
Ventilatie: Zorg dat de ventilatie van de woning voldoende is. Dit voorkomt dat het geluid via de ventilatiekanalen zich binnen verspreidt.
Wetenschappelijke beoordeling: Indien er geluidsoverlast optreedt, kan het verstandig zijn om een akoestisch onderzoek te laten uitvoeren. Dit kan helpen om de oorzaak van het geluid en mogelijke oplossingen te bepalen.

Samenvatting van de voordelen en nadelen

Voordelen van een lucht-water warmtepomp in split-uitvoering:

Geen geluidshinder in de woning: Alle geluidsbronnen bevinden zich in de buitenunit.
Compacte afmetingen: De binnen- en buitenunit zijn compacter dan een monoblock-uitvoering.
Flexibiliteit in plaatsing: De buitenunit kan tot 20 à 25 meter van de binnenunit worden geplaatst.
Omkeerbare werking: De warmtepomp kan ook gebruikt worden voor koeling in de zomermaanden.
Lage geluidsniveaus: De meeste warmtepompen werken fluisterstil.

Nadelen van een lucht-water warmtepomp in split-uitvoering:

Twee units in plaats van één: Er zijn twee units nodig, wat ruimte in beslag neemt.
Visuele impact: De buitenunit kan voor sommige mensen onplezierig zijn.
Installatie vereist koelspecialist: De installatie van een split-uitvoering vereist een erkend koelspecialist.
Geluidsoverlast voor buren: Hoewel het geluidsniveau binnen de normen ligt, kan het toch lastig zijn voor buren.

Keuze van het juiste model

Bij de keuze van een lucht-water warmtepomp in split-uitvoering is het verstandig om rekening te houden met de technische specificaties, het geluidsniveau en de woonomstandigheden. Enkele modellen die beschikbaar zijn op de markt zijn bijvoorbeeld:

Nefit-Bosch Compress 5800i AW: Deze warmtepomp is de stilste en meest duurzame op de markt. Het geluidsniveau is 26,5 dB(A) op 3 meter afstand. Het gebruik van het natuurlijke koudemiddel R290 maakt deze warmtepomp milieuvriendelijk en toekomstbestendig.
Remeha Elga Ace: Deze warmtepomp is geschikt voor actieve koeling en heeft een weersafhankelijke regeling. Het is een flexibele oplossing voor woningen met gewone radiatoren.
Alpha innotec Alterra SWCV: Deze water/water warmtepomp is geschikt voor woningen met een groter warmtebehoefte. Het is echter geen lucht-water warmtepomp, maar een water-water variant.

Conclusie

Een lucht-water warmtepomp in split-uitvoering is een duurzame en efficiënte oplossing voor verwarming in de woning. Het systeem bestaat uit een binnen- en een buitenunit, wat ervoor zorgt dat de geluidsbronnen zich buiten de woning bevinden. De geluidsniveaus van de buitenunit liggen meestal tussen 35 en 60 dB(A), wat vergelijkbaar is met het geluid van een standaard koelkast.

Hoewel de geluidsniveaus vaak binnen de wettelijke normen vallen, kan het geluid toch een bron van ontevredenheid zijn voor sommige gebruikers. Daarom is het verstandig om bij de aankoop en installatie van een warmtepomp rekening te houden met de woonomstandigheden en de gevoeligheid van de bewoners voor geluid. Er zijn oplossingen beschikbaar voor wie wil dat het geluidsniveau nog verder wordt beheerst, zoals een geluiddempende ombouwkast of een juiste locatie voor de buitenunit.

Bij de keuze voor een lucht-water warmtepomp in split-uitvoering is het belangrijk om rekening te houden met de technische specificaties, het geluidsniveau en de woonomstandigheden. Met de juiste keuze en installatie kan een lucht-water warmtepomp in split-uitvoering een betrouwbare en duurzame oplossing zijn voor de verwarming van de woning.