Lucht-gas warmtepompen: Duurzame verwarming voor de toekomst

Published by Redactie on oktober 1, 2025 | Category warmtepomp

De overgang naar duurzame verwarmingssystemen is in volle gang in Nederland, met name vanwege de hoge energiekosten en de groeiende druk om CO₂-uitstoot te verminderen. Lucht-gas warmtepompen zijn daarbij een interessante en flexibele oplossing, vooral voor woningen die niet volledig zijn afgesteld op een elektrische warmtepomp. In dit artikel geven we een overzicht van het functioneren, de voordelen, de kosten en de toepassingen van lucht-gas warmtepompen, met aandacht voor zowel technische details als praktische toepassingen in bestaande en nieuwe woningen.

Wat is een lucht-gas warmtepomp?

Een lucht-gas warmtepomp (ook wel gaswarmtepomp genoemd) is een verwarmingssysteem dat warmte uit de buitenlucht haalt en gebruikt om een woning te verwarmen en warm water te leveren. Het verschil met een elektrische warmtepomp is dat de lucht-gas warmtepomp wordt aangedreven door gas in plaats van elektriciteit. De technologie werkt vergelijkbaar met elektrische warmtepompen, waarbij warmte wordt onttrokken aan de omgeving en opgevoerd tot een hogere temperatuur voor verwarming.

De aandrijving van het systeem gebeurt via een gasmotor, die zorgt voor de compressie van het koelmiddel. In tegenstelling tot een traditionele gascv-ketel, die warmte genereert door het verbranden van gas, gebruikt een gaswarmtepomp gas om de warmtepomp aan te drijven, waardoor er minder CO₂ wordt uitgestoten.

Een lucht-gas warmtepomp is dus een hybride systeem tussen een klassieke gasketel en een elektrische warmtepomp. Het biedt een tussenschakelende oplossing voor woningen die niet direct op elektrische warmtepompen zijn afgesteld, maar waar het gasgebruik toch moet worden verminderd.

Hoe werkt een lucht-gas warmtepomp?

De werking van een lucht-gas warmtepomp is gebaseerd op het principe van warmteoverdracht. Het systeem bestaat uit drie hoofdkomponenten:

De buitenunit, waarin de warmte uit de buitenlucht wordt opgenomen.
De compressor, aangedreven door een gasmotor, die het koelmiddel comprimeert en zo de warmte temperatuur verhoogt.
De binnenunit, waarin de warmte wordt uitgebracht in de vorm van verwarmde lucht of warm water.

Het proces begint met het opnemen van lucht uit de omgeving. Deze lucht bevat een bepaalde hoeveelheid warmte, die door middel van een verdamper wordt overgedragen op het koelmiddel. Het koelmiddel wordt daarna door een compressor gecomprimeerd, waardoor de temperatuur aanzienlijk stijgt. Vervolgens wordt de warmte afgestaan in de condensor, waarbij het koelmiddel verdampt en de warmte overdraagt op het verwarmingswater of op lucht.

De aandrijving van de compressor wordt in dit geval niet uit elektriciteit, maar uit gas. Dit maakt het systeem geschikt voor woningen waar elektriciteitsvoorziening beperkt is of waar het gasnetwerk nog aanwezig is.

Voordelen van een lucht-gas warmtepomp

Lucht-gas warmtepompen bieden een aantal aantrekkelijke voordelen, vooral in vergelijking met klassieke gasverwarmingsystemen:

1. Lager gasverbruik

Hoewel de lucht-gas warmtepomp op gas werkt, is het energieverbruik lager dan bij een traditionele cv-ketel. Dit komt omdat het systeem warmte uit de buitenlucht gebruikt in plaats van warmte te genereren via verbranding.

2. Minder CO₂-uitstoot

Door efficiënter te werken dan een klassieke gasketel, produceert een lucht-gas warmtepomp minder CO₂. Dit maakt het systeem aantrekkelijk voor eigenaren die hun koolstofvoetafdruk willen verkleinen.

3. Flexibiliteit in verwarmingsystemen

Lucht-gas warmtepompen zijn geschikt voor woningen met zowel hoge-temperatuur verwarmingssystemen als lagedragende systemen. Dat maakt het systeem ideaal voor bestaande woningen, die vaak nog niet zijn afgesteld op elektrische warmtepompen.

4. Geen afhankelijkheid van elektriciteit

In tegenstelling tot elektrische warmtepompen, die volledig afhankelijk zijn van elektriciteit, gebruikt de lucht-gas warmtepomp gas voor de aandrijving. Dit kan van belang zijn in woningen waar elektriciteitsaansluiting beperkt is.

5. Mogelijkheid tot hybride werking

In sommige gevallen kunnen lucht-gas warmtepompen worden aangesloten op een elektrische warmtepomp of een traditionele gasketel, zodat het systeem flexibel kan werken afhankelijk van de buitentemperatuur en de energieprijs.

Nadelen en beperkingen

Ondanks de voordelen heeft een lucht-gas warmtepomp ook een aantal beperkingen:

1. Grotere installatiekosten

In vergelijking met elektrische warmtepompen is de aanschafprijs van een lucht-gas warmtepomp iets hoger. De startprijs ligt rond de € 8.000, wat vergelijkbaar is met elektrische warmtepompen, maar hoger dan traditionele gasketels.

2. Beperkte toepassing in lagedragende systemen

Hoewel lucht-gas warmtepompen geschikt zijn voor hoge-temperatuur systemen, werken ze minder efficiënt in woningen met lagedragende verwarmingssystemen zoals plafond- of vloerverwarming. Hier is een elektrische warmtepomp vaak beter afgesteld.

3. Gasafhankelijkheid

Hoewel het systeem minder gas gebruikt dan een klassieke ketel, is het nog steeds afhankelijk van het gasnetwerk. In woningen waar gas wordt afgesloten, is dit geen optie.

Toepassing in bestaande en nieuwe woningen

Lucht-gas warmtepompen zijn vooral geschikt voor bestaande woningen die niet volledig zijn geïsoleerd of waar de verwarmingsinstallatie niet is afgesteld op een elektrische warmtepomp. In nieuwbouwprojecten is een elektrische warmtepomp vaak beter afgesteld, aangezien die woningen vaak zijn uitgerust met lagedragende systemen en goede isolatie.

Voor woningen met hoge watertemperaturen (70–90 °C), zoals klassieke radiatoren, is de lucht-gas warmtepomp een goede alternatieve oplossing. Het systeem kan gemakkelijk worden ingevoegd in bestaande verwarmingsinstallaties en is minder ingrijpend dan een volledige verwarmingsomvorming naar elektrische warmtepomp.

Kosten en subsidies

De investering in een lucht-gas warmtepomp ligt tussen € 7.500 en € 12.500, afhankelijk van de omvang van de installatie en de aansluiting. Deze prijs is exclusief btw en bevat meestal ook de installatiekosten.

In vergelijking met klassieke gasketels zijn de aanschafkosten hoger, maar het lage energieverbruik tijdens de werking kan op de lange termijn kosten besparen. De terugverdientijd is afhankelijk van de energieprijs, het isolatiegraad van de woning en het gebruik van zonnepanelen.

Naast de aanschafkosten is het ook belangrijk om te kijken naar mogelijke subsidies en maatregelen. In de regio Groningen en Drenthe zijn er bijvoorbeeld subsidies voor de aanschaf van warmtepompen via het Drents Energieloket en andere programma’s. Deze subsidies zijn bedoeld om de overgang naar duurzame verwarming te bevorderen en kunnen aanzienlijk bijdragen aan de financiering van het project.

Installatie en onderhoud

De installatie van een lucht-gas warmtepomp moet altijd worden uitgevoerd door een erkende installateur. Het systeem vereist een professionele aansluiting aan het gasnet en aan het verwarmings- en sanitair waterstelsel.

Onderhoud van een lucht-gas warmtepomp is iets complexer dan bij elektrische warmtepompen. Aangezien het systeem op gas werkt, moet regelmatig worden gecontroleerd of er lekkages zijn en of de motor goed werkt. Het gasbestanddeel vereist ook regelmatige inspectie door een erkende monteur.

Elektrische en gaswarmtepomp samengesteld: Wat is het verschil?

Een duidelijke vergelijking tussen een elektrische en een gaswarmtepomp helpt bij het bepalen van de juiste keuze:

Kenmerk	Elektrische lucht-water warmtepomp	Lucht-gas warmtepomp
Aandrijving	Elektriciteit	Gas
Temperatuurcapaciteit	Lage temperatuur (ideaal voor vloerverwarming)	Hoge temperatuur (geschikt voor radiatoren)
Kosten aanschaf	€ 7.500 – € 12.500	€ 7.500 – € 12.500
Efficiëntie	Hoger bij goede isolatie	Minder efficiënt dan elektrische variant
CO₂-uitstoot	Zeer laag	Laag, maar iets hoger dan elektrische variant
Toepassing	Nieuwbouw, goed geïsoleerde woningen	Bestaande woningen, hoge-temperatuur verwarming
Elektriciteitsafhankelijkheid	Ja	Nee

Elektrische warmtepompen zijn ideaal voor woningen met goede isolatie en lagedragende verwarmingssystemen. Lucht-gas warmtepompen zijn beter afgesteld op woningen met hoge watertemperaturen en slechtere isolatie.

Hybride systemen: Gas en elektriciteit combineren

Een alternatieve optie is het gebruik van een hybride warmtepomp, die zowel op gas als op elektriciteit werkt. Deze systemen combineren een gaswarmtepomp of een klassieke gasketel met een elektrische warmtepomp. Het voordeel is dat het systeem flexibel werkt: bij lage buitentemperaturen of piekgebruik springt de gasketel bij, terwijl de warmtepomp normaal gesproken de verwarming levert.

Hybride systemen zijn ideaal voor woningen die langzaam overstappen van gas naar elektriciteit. Ze bieden een tussentijdse oplossing waarbij het gasverbruik wordt verminderd, zonder dat de woning volledig op elektriciteit moet worden afgesteld.

Koelopties en airconditioning

Een bepaalde vorm van lucht-gas warmtepompen, namelijk lucht-lucht warmtepompen, biedt ook de mogelijkheid om te koelen. Dit is vooral handig in de zomermaanden, wanneer de temperatuur binnen de woning oploopt. Door de warmtepomp in omgekeerde richting te laten werken, wordt de binnenlucht afgekoeld en kan zo koeling worden bereikt.

Deze koeloptie is echter afhankelijk van een goed geïsoleerde woning, omdat anders condensatie en schimmelvorming kunnen optreden. In sommige gevallen is er bovendien een extra warmtepompboiler nodig voor het leveren van warm sanitair water.

De rol van isolatie en energiebesparing

Een belangrijk aspect bij de keuze voor een warmtepomp, of het nu elektrisch of gasgedreven is, is het isolatiegraad van de woning. Zowel lucht-gas als elektrische warmtepompen werken efficiënter in goed geïsoleerde woningen. In slecht geïsoleerde woningen is het energieverbruik hoger, wat de voordelen van het systeem kan reduceren.

Het is daarom aan te raden om eerst een energiecheck uit te voeren en eventueel investeren in isolatieverbeteringen, zoals het aanbrengen van spouwmuurisolatie, het isoleren van het platte dak of het aanpassen van de vloerisolatie. Deze maatregelen kunnen samen met een warmtepomp leiden tot aanzienlijke energiebesparing.

Conclusie

Lucht-gas warmtepompen bieden een praktische en duurzame oplossing voor woningen die niet volledig zijn geïsoleerd of die niet op elektrische warmtepompen zijn afgesteld. Het systeem combineert de voordelen van een warmtepomp met de flexibiliteit van een gasaangedreven systeem, wat het geschikt maakt voor een brede groep woningen.

Hoewel de aanschafkosten hoger zijn dan bij een klassieke gasketel, levert het systeem op de lange termijn aanzienlijke energiebesparing en lagere CO₂-uitstoot op. Het is een interessante optie voor eigenaren die op zoek zijn naar een stapsgewijze overgang van gas naar duurzame verwarming.

Voor wie overweegt om een warmtepomp te installeren, is het aan te raden om eerst een energiecheck uit te voeren en eventueel investeren in isolatieverbeteringen. Dit zorgt ervoor dat het systeem zo efficiënt mogelijk werkt en de verwachtingen omtrent energiebesparing worden gehaald.

Lucht-gas warmtepompen zijn dus niet alleen een duurzame keuze, maar ook een flexibele en praktische oplossing voor de toekomst van duurzame verwarming in Nederland.