Hoge temperatuur warmtepompen: een duurzame verwarmingsoptie voor bestaande woningen

Published by Redactie on oktober 1, 2025 | Category warmtepomp

De transitie naar duurzame energie speelt zich steeds vaker af in de woningbouwsector. Tegenwoordig zien we dat traditionele gasverwarmingssystemen langzaam maar zeker worden vervangen door alternatieve oplossingen zoals warmtepompen. Eén van de meest geschikte alternatieven voor bestaande woningen is de hoge temperatuur warmtepomp. Deze warmtepomp is in staat om het verwarmingswater tot hogere temperaturen op te wekken dan een standaard warmtepomp, waardoor deze compatibel is met bestaande radiatoren. In dit artikel leggen we de werking, voordelen, nadelen, kosten en rendement van hoge temperatuur warmtepompen uit, op basis van gegevens uit betrouwbare bronnen.

Wat is een hoge temperatuur warmtepomp?

Een hoge temperatuur warmtepomp (HT-warmtepomp) is een type lucht-water warmtepomp dat speciaal ontworpen is om verwarming aan te leveren op hogere temperaturen dan standaard warmtepompen. In tegenstelling tot een gewone warmtepomp, die het cv-water doorgaans verwarmt tot maximaal 55°C, kan een HT-warmtepomp dit tot wel 80°C opwarmen. Dit maakt het geschikt voor woningen die nog steeds zijn uitgerust met oudere radiatoren die hogere temperaturen nodig hebben om effectief te verwarmen.

De HT-warmtepomp bestaat uit twee onderdelen: een buitendeel en een binnendeel. Het binnendeel vervangt de oude CV-ketel en is verantwoordelijk voor de distributie van het verwarmde water. Het buitendeel, ook wel condensor genoemd, haalt warmte op uit de buitenlucht en verwerkt deze via een compressor tot een temperatuur die hoog genoeg is om de verwarmingssystemen aan te drijven.

Hoe werkt een hoge temperatuur warmtepomp?

De werking van een hoge temperatuur warmtepomp is vergelijkbaar met die van een standaard warmtepomp, maar met belangrijke verschillen. Het systeem maakt gebruik van een koelvloeistof met een laag kookpunt. Deze vloeistof absorbeert warmte uit een bron (in dit geval de buitenlucht), kookt en verandert in damp. Deze damp wordt vervolgens door een compressor verder opgewaardeerd, waardoor de temperatuur aanzienlijk stijgt. Het opgewarmde water wordt vervolgens doorgegeven naar de radiatoren of het sanitairwater.

Het belangrijkste verschil met een lage temperatuur warmtepomp is de hoge aanvoertemperatuur die nodig is om de radiatoren op gang te brengen. Omdat hoge temperatuur warmtepompen zijn ontworpen om compatibel te zijn met bestaande verwarmingssystemen, is het mogelijk om deze in te zetten zonder grote aanpassingen aan het afgiftesysteem, zoals bij vloerverwarming.

Voordelen van een hoge temperatuur warmtepomp

1. Geschikt voor bestaande verwarmingssystemen

Een hoge temperatuur warmtepomp is ideaal voor woningen die nog steeds zijn uitgerust met traditionele radiatoren. In tegenstelling tot lage temperatuur warmtepompen, die vaak vereisen dat het afgiftesysteem wordt aangepast (bijvoorbeeld naar vloerverwarming), kan een HT-warmtepomp direct op de bestaande radiatoren worden aangesloten.

2. Grote warmteafgifte

Het feit dat de HT-warmtepomp verwarmt op hogere temperaturen betekent dat het in staat is om een grotere hoeveelheid warmte af te geven op koude dagen. Dit is van groot belang in koude klimaten of in woningen met hoge warmteverlies.

3. Minder afhankelijk van externe aanpassingen

Omdat het systeem compatibel is met bestaande verwarmingssystemen, zijn er meestal weinig aanpassingen nodig. Dit maakt de installatie sneller en goedkoper dan bijvoorbeeld bij een volledige omstructurering van het afgiftesysteem.

Nadelen van een hoge temperatuur warmtepomp

1. Lagere efficiëntie

Hoewel een hoge temperatuur warmtepomp in staat is om hogere temperaturen te leveren, werkt het systeem minder efficiënt dan een lage temperatuur warmtepomp. Dit komt doordat het temperatuurverschil tussen de warmtebron en de gewenste afgiftetemperatuur groter is. Hierdoor daalt de COP (Coefficient of Performance) — een maat voor het rendement — met name in koude weersomstandigheden. Bij vriestemperaturen kan de COP zelfs onder de 2 zakken.

2. Hogere investerings- en energiekosten

Omdat het systeem complexer is en extra technologie vereist om hogere temperaturen te bereiken, zijn de investeringskosten van een hoge temperatuur warmtepomp aanzienlijk hoger dan die van een standaard warmtepomp. De gemiddelde aanschafprijs ligt tussen de €12.000 en €19.000, inclusief installatie. Ook het elektriciteitsverbruik is groter, wat leidt tot hogere operationele kosten.

3. Lengte van de terugverdientijd

Door de hogere investeringskosten en het hogere elektriciteitsverbruik is de terugverdientijd van een hoge temperatuur warmtepomp langer dan bij lage temperatuur varianten. In goed geïsoleerde woningen kan de terugverdientijd rond de 5 tot 15 jaar liggen, afhankelijk van de energieprijzen en het energieverbruik.

Vergelijking met andere warmtepomptypes

Naast de hoge temperatuur warmtepomp zijn er verschillende andere warmtepomptypes, waaronder lucht-lucht, lucht-water, water-water en bodem-water warmtepompen. Elke variant heeft zijn eigen voordelen en toepassingsgebieden.

1. Lucht-lucht warmtepomp

Een lucht-lucht warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en blast deze direct in de woning via ventilatieunits. Het systeem is goedkoper dan een lucht-water warmtepomp, maar heeft geen afgiftesysteem via radiatoren of vloerverwarming. Op koude dagen kan aanvullende verwarming nodig zijn.

2. Lucht-water warmtepomp

Deze warmtepomp haalt warmte uit de lucht en gebruikt deze om het water van het verwarmingssysteem op te warmen. Het is geschikt voor zowel vloerverwarming als radiatoren en is daardoor een populaire keuze in nieuwbouw. Bij hybride systemen kan de warmtepomp aangesloten worden op een CV-ketel.

3. Water-water warmtepomp

Een water-water warmtepomp haalt warmte uit grondwater en gebruikt deze voor verwarming. Het systeem vereist een diepe put en een lozingsput, wat het duurder en complexer maakt. Het is meestal collectief toegepast in woningbouwprojecten.

4. Bodem-water warmtepomp

Deze warmtepomp maakt gebruik van aardwarmte via een buizensysteem die diep in de grond zijn aangelegd. Het is een efficiënt systeem, maar vereist een grote investering in boringen en infrastructuur.

Kosten en subsidies voor hoge temperatuur warmtepompen

De aanschaf van een hoge temperatuur warmtepomp is een aanzienlijke investering. De totale kosten liggen gemiddeld tussen €12.000 en €19.000, inclusief plaatsing. Deze kosten kunnen variëren afhankelijk van het merk, het vermogen en eventuele aanpassingen aan het bestaande verwarmingssysteem.

Omdat warmtepompen bijdragen aan energie-efficiëntie en duurzaamheid, zijn er vaak subsidies beschikbaar. Deze variëren per regio en programma. Het is verstandig om te informeren bij de gemeente of bij een erkende warmtepompinstallateur over de beschikbare financiële ondersteuning.

Rendement en energieverbruik

Het rendement van een warmtepomp wordt gemeten met de COP (Coefficient of Performance). Bij een COP van 3 betekent dit dat de warmtepomp voor elke 1 kWh elektriciteit 3 kWh warmte afgeeft. Bij hoge temperatuur warmtepompen is deze COP echter lager dan bij lage temperatuur varianten, vooral in koude omstandigheden.

Een lage COP betekent dat de warmtepomp meer elektriciteit verbruikt om dezelfde hoeveelheid warmte te genereren. In goed geïsoleerde woningen is het rendement beter, aangezien het temperatuurverschil tussen de bron en de afgiftetemperatuur kleiner is.

De rol van isolatie en duurzaamheid

Om een hoge temperatuur warmtepomp rendabel te maken, is het belangrijk dat de woning goed is geïsoleerd. Isolatie van het dak, de muren en de beglazing is essentieel om warmteverlies te beperken. Hoogrendementsbeglazing en airtight constructie verhogen het energiebesparingseffect en zorgen voor een kortere terugverdientijd van de investering.

Bovendien draagt een warmtepomp bij aan de duurzaamheidstransitie. Het systeem maakt gebruik van natuurlijke warmtebronnen en vermindert het gebruik van fossiele brandstoffen zoals aardgas.

Alternatieve verwarmingssystemen

Hoewel de hoge temperatuur warmtepomp een uitstekende optie is voor bestaande woningen, zijn er ook andere verwarmingssystemen beschikbaar:

Hybride warmtepomp: een combinatie van een lucht-water warmtepomp en een CV-ketel, ideaal voor woningen met een hoge warmtevraag.
Vloerverwarming: vereist een lage temperatuur warmtepomp en is efficiënt in goed geïsoleerde nieuwbouw.
Biomassa-ketels: een alternatief voor woningen die niet volledig elektrisch verwarmd willen worden.

Samenvatting

De hoge temperatuur warmtepomp is een geschikte keuze voor woningen die nog steeds zijn uitgerust met traditionele radiatoren. Het systeem is in staat om verwarming te leveren op hogere temperaturen dan een standaard warmtepomp, waardoor het compatibel is met bestaande afgiftesystemen. Echter, het rendement van de warmtepomp is lager dan bij lage temperatuur varianten, en de investeringskosten zijn hoger. Daarom is het belangrijk om rekening te houden met de isolatie van de woning en de beschikbare subsidies.

Bij de overweging om van een gasverwarmingssysteem over te stappen naar een warmtepomp is het verstandig om advies in te winnen bij een erkende installateur. Deze kan u beoordelen of een hoge temperatuur warmtepomp de beste keuze is voor uw situatie of of een andere variant beter aansluit bij uw energiebehoeften en budget.