Lucht-lucht warmtepomp: een efficiënte oplossing voor verwarming en koeling, maar geen warm waterproductie

Published by Redactie on oktober 1, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

Een lucht-lucht warmtepomp is een veelvoorkomende oplossing voor de verwarming en koeling van huizen. Het principe is vergelijkbaar met dat van een airco, waarbij warmte wordt onttrokken aan de buitenlucht en vervolgens in de woning wordt afgegeven. In tegenstelling tot een lucht-water warmtepomp, die warmte afgeeft aan het water in een verwarmingsinstallatie, levert een lucht-lucht warmtepomp direct verwarmde lucht aan de leefruimte. Deze warmtepomp is bekend om haar relatief lage kosten, eenvoudige installatie en meervoudige toepassing zowel in de winter als in de zomer.

Een belangrijk verschil dat vaak niet duidelijk is, is dat een lucht-lucht warmtepomp geen warm water kan opwekken, ondanks dat het een warmtepomp is. Dit artikel gaat dieper in op de werking van een lucht-lucht warmtepomp, de voordelen en beperkingen van dit systeem, en waarom het niet geschikt is voor het maken van warm water. Verder wordt de werking vergeleken met die van een lucht-water warmtepomp, die wel warm water kan leveren.

Werking van een lucht-lucht warmtepomp

Principes van warmteoverdracht

Een lucht-lucht warmtepomp werkt met het principe van warmteoverdracht. Zowel in de winter als in de zomer wordt warmte onttrokken aan de buitenlucht en vervolgens in de woning gebruikt. De warmtepomp bestaat uit twee hoofdcomponenten:

Buitenunit: Zuigt de lucht aan en onttrekt er warmte aan.
Binnenunit(s): Verwerkt deze warmte en blazt verwarmde of gekoelde lucht in de ruimte.

Stappen in de werking

Warmte opnemen uit de buitenlucht: De buitenunit zuigt de lucht aan. Zelfs bij temperaturen onder het vriespunt is er voldoende warmte aanwezig om het systeem in werking te zetten.
Warmtewisseling en compressie: De opgenomen warmte wordt overgedragen aan een koudemiddel via een warmtewisselaar. Dit koudemiddel verdampt bij lage temperatuur. De damp wordt vervolgens samengedrukt door een compressor, wat de temperatuur verhoogt.
Luchtverwarming of -koeling: De verwarmde lucht wordt via de binnenunit in de woning geblazen. Tijdens warme maanden kan het systeem worden omgekeerd om warmte uit de woning te onttrekken, waardoor het als airconditioning werkt.
Directe warmteafgifte: De warmte wordt niet opgeslagen in water, maar direct afgegeven in de lucht van de woning.

Split- en monoblok-uitvoering

Een lucht-lucht warmtepomp kan in twee uitvoeringen worden aangebracht:

Monoblok-uitvoering: Binnen- en buitenunit zijn in één geheel. Deze uitvoering is geschikt voor kleinere woningen en ruimtes.
Split-uitvoering: Binnenunit en buitenunit zijn los van elkaar, verbonden via kabels en buizen. Deze uitvoering biedt meer flexibiliteit in de inrichting van de woning en is geschikt voor meerdere ruimtes.

Toepassing van een lucht-lucht warmtepomp

Gebruik in de winter

In de winter werkt de lucht-lucht warmtepomp als verwarmingsapparaat. De opgewarmde lucht wordt direct in de woning geblazen, wat het systeem ideaal maakt voor ruimtes zonder bestaande verwarmingsinstallatie. Het systeem is handig voor tussentijds gebruik of voor het verwarmen van extra ruimtes die normaal niet in het CV-netwerk zijn opgenomen.

Gebruik in de zomer

Tijdens de zomer kan de werking van de warmtepomp worden omgekeerd. In plaats van warmte aan de woning toe te voegen, onttrekt het systeem warmte uit de binnenlucht en voert deze naar buiten. Dit maakt een lucht-lucht warmtepomp ook geschikt als airconditioning. Het is dus een meervoudig toepasbaar systeem, wat het extra aantrekkelijk maakt voor huiseigenaars.

Beperkingen in vergelijking met een lucht-water warmtepomp

Een lucht-lucht warmtepomp is niet geschikt voor het maken van warm water, ondanks dat het een warmtepomp is. Dit is een belangrijk verschil met de lucht-water warmtepomp, die wel warm water kan opwekken. Als een woning op warm water afhankelijk is, is een lucht-lucht warmtepomp dus geen vervanging voor een CV-ketel of warmtepomp die op water werkt.

Daarnaast is een lucht-lucht warmtepomp niet geschikt als hoofdverwarmingssysteem voor een woning. Het levert warmte via lucht, wat minder efficiënt is dan het verwarmen via vloerverwarming of radiatoren. Voor een woning met een bestaand CV-systeem is een lucht-water warmtepomp daarom een betere keuze.

Voordelen van een lucht-lucht warmtepomp

Lage investeringskosten

Een van de grootste voordelen van een lucht-lucht warmtepomp is de relatief lage aanschaf- en installatiekosten. Gemiddeld ligt de aanschafprijs tussen €3.000 en €7.000, afhankelijk van het aantal benodigde binnenunits en het vermogen van de warmtepomp. Installatiekosten liggen tussen €1.000 en €2.000. In vergelijking met andere warmtepompen, zoals lucht-water of grond-water warmtepompen, is dit een aantrekkelijke investering.

Eenvoudige installatie

De installatie van een lucht-lucht warmtepomp is vergelijkbaar met die van een airco. Er zijn geen ingrijpende veranderingen nodig in de bestaande verwarmingsinstallatie, en de warmtepomp kan snel in gebruik worden genomen. Dit maakt het systeem ideaal voor tijdelijke of extra verwarming in ruimtes die nog geen verwarming hebben.

Flexibiliteit in gebruik

Een lucht-lucht warmtepomp kan in meerdere ruimtes tegelijk worden aangebracht via meerdere binnenunits, aangesloten op één buitenunit. Dit maakt het systeem geschikt voor woningen met meerdere ruimtes of voor woningen die gepland zijn om uitgebreid te worden.

Milieuvriendelijk

Aangezien een lucht-lucht warmtepomp werkt met hernieuwbare energie (de omgevingslucht), is het een milieuvriendelijke oplossing. De energiekosten zijn lager dan bij een gasverwarming of elektrische verwarming. Het gebruik van een warmtepomp draagt bij aan een lagere CO₂-uitstoot en kan leiden tot het behalen van duurzaamheidsdoelen voor de woning.

Nadelen en beperkingen

Geen warm waterproductie

Het belangrijkste nadeel van een lucht-lucht warmtepomp is dat het geen warm water kan opwekken. Dit maakt het ongeschikt als vervanging van een CV-ketel of warmtepomp die op water werkt. Voor huiseigenaars die op warm water afhankelijk zijn, is dit een beperking. In zulke gevallen is een lucht-water warmtepomp de betere keuze.

Beperkte efficiëntie bij lage temperaturen

Hoewel een lucht-lucht warmtepomp werkt bij temperaturen onder het vriespunt, is de efficiëntie van het systeem lager bij zeer koude temperaturen. De warmtepomp moet dan meer energie verbruiken om voldoende warme lucht te genereren, wat de verwarmingseffectiviteit kan verlagen in extreme winters.

Geen hoofdverwarmingssysteem

Ondanks de voordelen, is een lucht-lucht warmtepomp niet geschikt als hoofdverwarmingssysteem voor een woning. Het levert warmte via lucht, wat minder efficiënt is dan het verwarmen via radiatoren of vloerverwarming. Voor een woning met een bestaand CV-systeem is een lucht-water warmtepomp daarom een betere keuze.

Vergelijking met een lucht-water warmtepomp

Werking

Lucht-lucht warmtepomp: Verwarmt of koelt direct de lucht in de woning. Er wordt geen gebruik gemaakt van een CV-installatie of warmwaterproductie.
Lucht-water warmtepomp: Verwarmt water, dat vervolgens wordt gebruikt in een CV-installatie of vloerverwarming. Bovendien kan het systeem ook warm water leveren voor sanitair gebruik.

Toepassing

Lucht-lucht warmtepomp: Ideaal voor ruimtes zonder bestaande verwarmingssysteem. Geschikt voor extra verwarming of tijdelijke toepassing.
Lucht-water warmtepomp: Geschikt als hoofdverwarmingssysteem. Ideaal voor woningen met een CV-installatie of vloerverwarming.

Kosten

Lucht-lucht warmtepomp: Relatief lage aanschaf- en installatiekosten. Ideaal voor budgetgevoelige huiseigenaars.
Lucht-water warmtepomp: Hoogere investeringskosten, maar biedt meer functies (zoals warm waterproductie).

Duurzaamheid

Lucht-lucht warmtepomp: Werkt met hernieuwbare energie (omgevingslucht) en heeft lage CO₂-uitstoot.
Lucht-water warmtepomp: Eveneens milieuvriendelijk en kan in sommige gevallen subsidies ontvangen voor duurzame verwarming.

Conclusie

Een lucht-lucht warmtepomp is een efficiënte en duurzame oplossing voor de verwarming en koeling van huizen. Het systeem is bekend om zijn lage kosten, eenvoudige installatie en meervoudige toepassing in zowel de winter als de zomer. Echter, een belangrijk nadeel is dat het geen warm water kan opwekken. Dit maakt het ongeschikt als vervanging van een CV-ketel of warmtepomp die op water werkt. Voor huiseigenaars die op warm water afhankelijk zijn, is een lucht-water warmtepomp de betere keuze.

Als hoofdverwarmingssysteem is een lucht-lucht warmtepomp eveneens niet geschikt. Het levert warmte via lucht, wat minder efficiënt is dan het verwarmen via radiatoren of vloerverwarming. Voor woningen met een bestaand CV-systeem is een lucht-water warmtepomp daarom de betere oplossing.

Kort samengevat is een lucht-lucht warmtepomp een goede keuze voor extra verwarming of tijdelijk gebruik in ruimtes zonder bestaande verwarming. Het biedt meerdere voordelen, zoals lage kosten en flexibiliteit, maar heeft ook beperkingen die moeten worden overwogen voorafgaand aan een aankoop.