Lucht-lucht warmtepomp als DIY-oplossing: kosten, werking en installatie

Voor wie op zoek is naar een duurzame en efficiënte verwarming oplossing, is een lucht-lucht warmtepomp een interessante keuze. Deze warmtepomp maakt gebruik van de gratis warmte in de buitenlucht om woningen te verwarmen of te koelen. Tegenwoordig wordt er ook steeds vaker een DIY-mentaliteit gevolgd, waarbij mensen zelf proberen om een airconditioning om te zetten in een warmtepomp. In dit artikel geven we een overzicht van de werking van een lucht-lucht warmtepomp, de voordelen en nadelen, de kosten en de mogelijkheid om deze warmtepomp zelf te installeren of te bouwen.


Wat is een lucht-lucht warmtepomp?

Een lucht-lucht warmtepomp is een verwarmingssysteem dat warmte uit de buitenlucht onttrekt en gebruikt om een woning te verwarmen. Het systeem bestaat uit twee hoofdonderdelen: een buitenunit en een binnenunit. De buitenunit zuigt lucht aan, verwarmt een koelmiddel en verdampt dit middel. Vervolgens wordt het gas onder druk gezet in een compressor, waardoor de temperatuur verder stijgt. Deze warme lucht wordt via de binnenunit in de woning geblazen, waarbij het koelmiddel condenseert en warmte afgeeft aan de lucht in de ruimte.

Een belangrijk kenmerk van de lucht-lucht warmtepomp is dat hij omkeerbaar is. Dat betekent dat hij ook gebruikt kan worden als airconditioning in de zomer om de woning te koelen. Tijdens de zomer kan het systeem de warmte uit de woning onttrekken en naar buiten blazen.

In tegenstelling tot lucht-water warmtepompen, die warmte afgeven aan water in een verwarmingssysteem, genereert een lucht-lucht warmtepomp direct verwarmde lucht. Dit maakt het systeem geschikt voor woningen zonder bestaande CV-installatie.


Werking van een lucht-lucht warmtepomp

De werking van een lucht-lucht warmtepomp is gebaseerd op het principe van thermodynamica en koelmiddelen. Het systeem maakt gebruik van een cyclus van verdamping, compressie, condensatie en expansie. Hieronder geven we een stapsgewijze uitleg van de werking:

  1. Aanzuigen van lucht: De ventilator in de buitenunit zuigt lucht aan.
  2. Verwarming van koelmiddel: De lucht wordt over het koelmiddel geblazen, waardoor dit opwarmt en verdampt.
  3. Compressie: Het gasvormige koelmiddel wordt door de compressor samengeperst, wat ervoor zorgt dat de temperatuur verder stijgt.
  4. Warmteafgifte: Het opgewarmde koelmiddel bereikt de binnenunit, waar het condenseert en warmte afgeeft aan de lucht in de woning.
  5. Herhaalde cyclus: Het koelmiddel wordt opnieuw afgekoeld en de cyclus begint opnieuw.

Deze cyclus is omkeerbaar, wat betekent dat de warmtepomp in de zomer ook gebruikt kan worden als airconditioning. In dat geval wordt de warmte uit de woning onttrokken en naar buiten geblazen.

Het rendement van de lucht-lucht warmtepomp wordt uitgedrukt in de prestatiecoëfficiënt (COP). Een COP van 3 betekent dat voor elke 1 kWh elektriciteit die het systeem verbruikt, er 3 kWh warmte wordt opgewekt. Dit maakt het systeem erg efficiënt vergeleken met elektrische verwarming.


Voordelen van een lucht-lucht warmtepomp

Er zijn meerdere voordelen aan het gebruik van een lucht-lucht warmtepomp:

  • Zuinig en duurzaam: Het systeem maakt gebruik van gratis warmte uit de buitenlucht en verbruikt weinig elektriciteit.
  • Dubbele functie: De warmtepomp kan zowel gebruikt worden voor verwarming in de winter als voor koeling in de zomer.
  • Goedkoper dan andere warmtepompen: Tegenover lucht-water of grond-water warmtepompen is de lucht-lucht warmtepomp doorgaans goedkoper in aankoop.
  • Gemakkelijk te installeren: Het systeem is relatief eenvoudig te installeren, vooral in woningen zonder bestaande CV.
  • Programmeerbaar per kamer: Veel modellen zijn op afstand programmeerbaar en kunnen per kamer afgestemd worden.
  • Milieuvriendelijk: Het systeem verbruikt geen fossiele brandstoffen en produceert geen CO2-uitstoot.

Nadelen van een lucht-lucht warmtepomp

Hoewel de lucht-lucht warmepomp vele voordelen biedt, zijn er ook een aantal beperkingen:

  • Beperkt in koude weersomstandigheden: Op koude winterdagen heeft het systeem een lager rendement, omdat er minder warmte in de lucht aanwezig is.
  • Geen warm waterproductie: In tegenstelling tot lucht-water warmtepompen, kan een lucht-lucht warmtepomp geen warm kraanwater genereren.
  • Niet geschikt voor koude of slecht geïsoleerde woningen: Voor een efficiënte werking is een goed geïsoleerde woning vereist.
  • Buitenunit maakt geluid: De buitenunit, met de ventilator en compressor, kan wat lawaai veroorzaken. Het is belangrijk om deze op een afgeschermde plek te plaatsen, zodat de buren er niet last van hebben.
  • Geen centraal verwarmingssysteem: De warmtepomp genereert verwarmde lucht, niet warm water. In sommige gevallen is een aanvullend verwarmingselement nodig, zoals elektrische radiatoren.

Kosten van een lucht-lucht warmtepomp

De kosten van een lucht-lucht warmtepomp variëren afhankelijk van het merk, de capaciteit en de installatie. Een standaard systeem voor een klein appartement of eengezinswoning kan tussen de €3.500 en €6.000 kosten. Voor grotere woningen of meerdere binnenunits kan de prijs oplopen tot meer dan €10.000.

De investering is meestal de moeite waard, aangezien het systeem relatief weinig elektriciteit verbruikt en de verwarmingskosten aanzienlijk kunnen dalen. Ook zijn er in sommige landen subsidies of belastingvoordelen voor duurzame verwarmingsoplossingen.


Lucht-lucht warmtepomp bouwen of installeren als DIY-project

Hoewel het installeren van een lucht-lucht warmtepomp over het algemeen aan te raden is aan een vakman, zijn er ook mensen die kiezen voor een DIY-approach. Een populaire optie is om een airconditioning om te zetten in een warmtepomp. Deze trend is bijzonder populair in landen zoals Centraal- en Oost-Europa en wordt steeds meer in landen zoals Duitsland en Oostenrijk gevolgd.

Het ombouwen van een airconditioning tot warmtepomp is een complexe en technische klus. Het vereist kennis van elektriciteit, koelmiddelen en warmtepomptechnologie. Bovendien is het belangrijk om rekening te houden met de veiligheid en het milieu. Het gebruik van koelmiddelen is bijvoorbeeld gereguleerd en vereist vaak een speciale opleiding.

De kosten voor een DIY-warmtepomp zijn vaak lager dan die van een kant-en-klare oplossing. Een gebruikte airconditioning kan vaak gekocht worden voor een paar honderd euro, terwijl de benodigde materialen en onderdelen ook relatief goedkoop zijn. Echter, het totale budget moet ook rekening houden met eventuele fouten, reparaties of het feit dat het systeem mogelijk minder efficiënt werkt dan een professioneel geïnstalleerde warmtepomp.

Bij het ombouwen van een airconditioning tot warmtepomp is het belangrijk om de volgende stappen te overwegen:

  1. Selectie van de airconditioning: Kies voor een model dat geschikt is voor verwarming en dat voldoende vermogen heeft voor de woning.
  2. Vermogen berekenen: Bereken het benodigde vermogen aan de hand van de grootte van de woning en de gewenste temperatuur.
  3. Ombouwen van het systeem: Verander de koelmiddelcyclus zodat de warmte van buiten naar binnen kan worden getransporteerd.
  4. Installatie van de binnen- en buitenunit: Zorg voor een correcte montage van de units, zodat de luchtstroming en warmteoverdracht optimaal verlopen.
  5. Aansluiting op elektriciteit en regelsystemen: Zorg voor een veilige elektrische aansluiting en eventuele regelsensoren voor automatische bediening.

Installatie en onderhoud van een lucht-lucht warmtepomp

De installatie van een lucht-lucht warmtepomp moet zorgvuldig worden gepland en uitgevoerd. Het is een delicate klus die technische kennis en ervaring vereist. Een vakman kan een haalbaarheidsstudie uitvoeren, waarin hij onder andere het klimaat in de regio, de huidige verwarmingssystemen en de energiebehoeften onderzoekt.

Bij de installatie worden de volgende stappen genomen:

  1. Plaatsing van de buitenunit: De buitenunit moet op een goed geventileerde plek worden geplaatst, bijvoorbeeld in de tuin of naast de woning. Zorg ervoor dat het lawaai van de ventilator en compressor niet de buren verstoort.
  2. Plaatsing van de binnenunit: De binnenunit wordt geplaatst in de ruimte waar de warme lucht gewenst is. De lucht kan via plafond-, wand- of kanaalunits worden geblazen.
  3. Aansluiting van het koelmiddel: Het koelmiddel moet correct worden aangebracht en het systeem moet vacuüm worden gemaakt.
  4. Elektrische aansluitingen: De warmtepomp moet veilig aangesloten worden op het elektriciteitsnet.
  5. Installatie van sensoren en regelsystemen: Voor optimale werking zijn regelsensoren en een programma noodzakelijk.

Het onderhoud van een lucht-lucht warmtepomp is relatief eenvoudig, maar vereist regelmatige controle. De luchtfilters van de binnenunits moeten om de twee weken gestofzuigd worden. De zuiveringsfilters moeten twee keer per jaar gereinigd worden en om de drie jaar vervangen. Dit zorgt ervoor dat het systeem efficiënt blijft en geen problemen oploopt.


Toepassing in specifieke situaties

Een lucht-lucht warmtepomp is vooral geschikt in de volgende situaties:

  • Vervanging van elektrische verwarming: Elektrische verwarming kan hoge verbruik opleveren. Het vervangen van deze verwarming door een lucht-lucht warmtepomp kan een interessante oplossing zijn.
  • Geen centraal verwarmingssysteem aanwezig: In woningen zonder CV kan een lucht-lucht warmtepomp een betere oplossing zijn dan elektrische radiatoren.
  • Kleine en goed geïsoleerde woningen: Voor een efficiënte werking is het belangrijk dat de woning goed geïsoleerd is. In grotere of slecht geïsoleerde woningen kan het rendement van de warmtepomp dalen.

Conclusie

Een lucht-lucht warmtepomp is een efficiënte en duurzame oplossing voor woningverwarming. Het maakt gebruik van gratis warmte uit de buitenlucht en kan zowel gebruikt worden voor verwarming als voor koeling. Het systeem is goedkoper dan andere warmtepompen en heeft een hoge prestatiecoëfficiënt. Echter, het is niet geschikt voor het genereren van warm kraanwater en heeft een lager rendement op koude winterdagen.

Het installeren van een lucht-lucht warmtepomp is meestal aan te raden aan een vakman, aangezien het een technische en delicate klus is. Voor ervaren DIY’ers is het mogelijk om een airconditioning om te bouwen tot een warmtepomp, maar dit vereist kennis en ervaring met koelmiddelen en warmtepomptechnologie.

Als je op zoek bent naar een duurzame en zuinige verwarmingsoptie, is een lucht-lucht warmtepomp een interessante keuze. Het biedt tal van voordelen, maar is niet voor iedere situatie ideaal. Het is belangrijk om goed te overwegen of het systeem geschikt is voor jouw woning en jouw energiebehoeften.


Bronnen

  1. Warmtepomp uit een airconditioner – werkt dat, is het de moeite waard?
  2. Lucht-lucht warmtepomp: prijs, werking en meer
  3. Lucht-lucht warmtepomp – werkingsprincipe en installatie
  4. Overzicht van warmtepomptypes
  5. Kosten en voordelen van een lucht-lucht warmtepomp

Related Posts