Lucht-water warmtepompen: A++-verwarmingsoplossing voor zowel ruimteverwarming als tapwater

Published by Redactie on oktober 1, 2025 | Category warmtepomp

In de huidige tijd waar duurzaamheid en energiezuinigheid centraal staan in de woningbouw en renovatie, zijn lucht-water warmtepompen een steeds populairste keuze voor zowel nieuwbouw als bestaande woningen. Deze technologie haalt warmte uit de buitenlucht en gebruikt deze voor het opwekken van warm water en ruimteverwarming. Een lucht-water warmtepomp is een efficiënte en duurzame oplossing die in aanmerking kan komen voor subsidies, mits het energielabel A++ of hoger is. In dit artikel bespreken we de werking, voordelen, nadelen en toepassingsmogelijkheden van lucht-water warmtepompen, met een focus op hun gebruik voor zowel A++-verwarmingsinstallaties als voor het verwarmen van tapwater. We richten ons hierbij uitsluitend op feiten die zijn afgeleid uit betrouwbare bronnen.

Wat is een lucht-water warmtepomp?

Een lucht-water warmtepomp is een systeem dat warmte uit de buitenlucht opzuigt en deze gebruikt om water op te warmen. Het opgewarmde water kan vervolgens dienen als energiebron voor de ruimteverwarming via radiatoren of vloerverwarming, of als warm tapwater voor huishoudelijke toepassingen zoals douchen, koken en wassen. Het systeem bestaat uit een buitenunit die de warmte uit de lucht haalt en een binnenunit die het warme water aan het verwarmingssysteem of boiler afgeeft.

Deze warmtepompen zijn geschikt voor zowel nieuwbouw als bestaande woningen, aangezien ze meestal weinig of geen ingrijpende aanpassingen vereisen aan het huidige verwarmingssysteem. Een lucht-water warmtepomp werkt op een vergelijkbare manier als een koelkast: in plaats van warmte af te voeren zoals bij een koelkast, wordt de warmte opgepompt en gebruikt voor verwarmingsdoeleinden.

Werking van een lucht-water warmtepomp

De werking van een lucht-water warmtepomp kan in stappen worden opgedeeld:

Warmte-opname uit de buitenlucht: De buitenunit treedt contact op met de omgevingslucht en haalt warmte eruit. Dit gebeurt via een ventilator en warmtewisselaar. Zelfs bij lage buitentemperaturen is er voldoende warmte aanwezig om het systeem te laten werken.
Compressie van het koudemiddel: Het opgenomen warmte wordt doorgegeven aan een koudemiddel, dat in de warmtepomp wordt samengeperst. Door deze compressie stijgt de temperatuur van het koudemiddel aanzienlijk.
Warmteoverdracht naar het water: Het verhoogde koudemiddel geeft zijn warmte af aan het water in een warmtewisselaar. Hierdoor wordt het water opgewarmd tot een temperatuur die geschikt is voor ruimteverwarming of tapwater.
Afkoeling van het koudemiddel: Na de warmteoverdracht koelt het koudemiddel af en wordt het weer teruggevoerd naar de buitenunit om het proces opnieuw te starten.

Het gehele proces is zeer energiezuinig, omdat het systeem slechts een klein deel van de opgewekte warmte nodig heeft om het proces in stand te houden. Dit maakt een lucht-water warmtepomp een efficiënte en duurzame oplossing.

Voordelen van een lucht-water warmtepomp

Lucht-water warmtepompen bieden verschillende voordelen, zowel qua energie-efficiëntie als qua toepassing in bestaande en nieuwbouw. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste voordelen:

1. Energiezuinig en duurzaam

Een lucht-water warmtepomp maakt gebruik van gratis aardse energie in de vorm van luchtwarmte. Hierdoor is het systeem energiezuinig en draagt het bij aan het verlagen van de CO₂-uitstoot. Tegenwoordig zijn er ook modellen beschikbaar met een COP (Coefficient of Performance) van tot 5,1, wat betekent dat voor elke kWh elektriciteit die wordt gebruikt, er 5 kWh warmte wordt opgewekt.

2. Aanpasbaar aan bestaande woningen

In tegenstelling tot andere warmtepompoplossingen zoals bodem-water of water-water warmtepompen, vereist een lucht-water warmtepomp meestal geen ingrijpende aanpassingen aan de woning. Hierdoor is het een geschikte keuze voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten.

3. Multifunctioneel

Een lucht-water warmtepomp kan zowel gebruikt worden voor het verwarmen van de ruimte als voor het opwekken van warm tapwater. Sommige modellen zijn zelfs uit te breiden met zonnecollectoren om het rendement verder te vergroten.

4. Snelle installatie en eenvoudig onderhoud

De monoblock-uitvoering van lucht-water warmtepompen is vooral geschikt voor bestaande woningen. Bij deze uitvoering zitten zowel de buitenunit als de binnenunit in één behuizing, wat de installatie eenvoudiger en sneller maakt. Bovendien is het onderhoud vaak eenvoudiger dan bij split-systeemen, omdat er minder componenten zijn die los van elkaar geïnstalleerd moeten worden.

5. Subsidiebevoegd

Een lucht-water warmtepomp met een energielabel A++ of hoger is in aanmerking voor subsidies zoals de ISDE-subsidie. Dit maakt het systeem aantrekkelijker voor eigenaren die op zoek zijn naar duurzame verwarmingsoplossingen.

Nadelen van een lucht-water warmtepomp

Hoewel lucht-water warmtepompen veel voordelen bieden, zijn er ook beperkingen die in overweging genomen moeten worden voordat men besluit om deze technologie te implementeren.

1. Efficiëntie afhankelijk van buitentemperatuur

De efficiëntie van een lucht-water warmtepomp is afhankelijk van de buitentemperatuur. Bij lage temperaturen daalt het rendement van het systeem, wat kan leiden tot lagere warmteopbrengst en eventueel het nodig maken van aanvullende verwarming, zoals een cv-ketel of elektrische verwarming.

2. Luidruchtig in sommige modellen

Hoewel moderne lucht-water warmtepompen vaak stille zijn, kunnen sommige modellen toch luidruchtig zijn, vooral als ze in een open ruimte zijn geïnstalleerd. Dit kan een nadeel zijn in buurtwoningen of in woningen waar rust belangrijk is.

3. Hoge aanschafkosten

Hoewel de langdurige besparing op energiekosten een aantrekkelijk voordeel is, zijn de aanschafkosten van een lucht-water warmtepomp aanzienlijk. Deze kosten kunnen variëren afhankelijk van het type, merk en de uitbreidingsmogelijkheden van het systeem.

4. Beperkte toepassing in extreme klimaten

In extreem koude klimaten kan de prestatie van een lucht-water warmtepomp verminderen. In dergelijke gevallen is het verstandig om een hybride systeem te overwegen, waarbij een cv-ketel of een elektrische verwarmingsinstallatie als aanvullende bron kan worden ingezet.

Monoblock-uitvoeringen van lucht-water warmtepompen

Een specifieke vorm van lucht-water warmtepompen is de monoblock-uitvoering, waarbij zowel de buitenunit als de binnenunit in één behuizing zijn geïntegreerd. Deze uitvoering biedt meerdere voordelen:

1. Snelle en eenvoudige installatie

De monoblock-uitvoering vereist minder werk bij de installatie, omdat er geen aparte buizen of leidingen voor het transport van koudemiddel nodig zijn. Dit maakt de installatie sneller en voordeliger.

2. Minder onderhoud

Omdat alle componenten van het systeem in één behuizing zijn geplaatst, is het onderhoud vaak eenvoudiger en efficiënter. Dit kan leiden tot lagere onderhoudskosten en minder stoorvrijheid.

3. Aanpasbaar aan bestaande systemen

Monoblock warmtepompen zijn vaak geschikt voor bestaande woningen, omdat ze kunnen worden aangesloten op het huidige verwarmingssysteem of boiler. Sommige modellen zijn zelfs uit te breiden met zonnecollectoren of kunnen worden aangesloten op een cv-ketel voor een hybride systeem.

4. Beveiligingsmodus bij koud weer

Bij sommige modellen is een beveiligingsmodus ingebouwd om te voorkomen dat het systeem bevriest bij extreme koudte. Deze functie zorgt ervoor dat het systeem veilig blijft werken bij temperaturen tot -25°C.

Toepassingsmogelijkheden in de woningbouw

Lucht-water warmtepompen zijn geschikt voor verschillende soorten woningen, zowel in de nieuwbouw als in de renovatiebouw. De keuze voor een bepaald type warmtepomp hangt af van factoren zoals de grootte van de woning, het huidige verwarmingssysteem, de ruimtelijke situatie en het budget van de eigenaar.

1. Nieuwbouw woningen

In nieuwbouwprojecten is een lucht-water warmtepomp een uitstekende keuze om een duurzamere en energiezuinigere verwarmingsoplossing te realiseren. Het systeem kan direct worden aangesloten op het verwarmingssysteem en het warmwaterinstallatie en is vaak in aanmerking voor subsidies.

2. Bestaande woningen

In bestaande woningen is een lucht-water warmtepomp ook toepasbaar, vooral in combinatie met een hybride systeem. Bij een hybride oplossing werkt de warmtepomp samen met een cv-ketel of elektrische verwarming, zodat er altijd voldoende warmte is beschikbaar, zelfs in koude periodes.

3. Appartementen en kollektieve systemen

In appartementen of in woningbouwprojecten met meerdere woningen kan een lucht-water warmtepomp ook collectief worden ingezet. Dit kan leiden tot lagere aanschafkosten per woning en een efficiënter gebruik van energie.

Conclusie

Lucht-water warmtepompen zijn een steeds populairder keuze in de woningbouw en renovatie, dankzij hun energiezuinigheid, multifunctionaliteit en toepasbaarheid in zowel nieuwbouw als bestaande woningen. Deze warmtepompen halen warmte uit de buitenlucht en gebruiken deze om ruimteverwarming en tapwater op te wekken. Ze zijn geschikt voor een energielabel A++ of hoger, waardoor ze in aanmerking komen voor subsidies zoals de ISDE-subsidie.

Hoewel de aanschafkosten van een lucht-water warmtepomp relatief hoog kunnen zijn, leiden de langdurige energiebesparingen vaak tot een aantrekkelijke terugverdientijd. De monoblock-uitvoering biedt extra voordelen in termen van eenvoud van installatie en onderhoud, waardoor het systeem een uitstekende keuze is voor bestaande woningen.

Voor eigenaren die op zoek zijn naar een duurzame en efficiënte verwarmingsoplossing is een lucht-water warmtepomp een serieuze overweging. Het is echter belangrijk om de specifieke omstandigheden van de woning en de verwachtingen van de gebruiker te bepalen voordat men een beslissing neemt over het type warmtepomp.