Lucht-water warmtepompen in kantoren: duurzame oplossingen voor warmwater en ruimteverwarming

Published by Redactie on oktober 1, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

De overgang naar duurzame verwarmingsoplossingen is een essentieel onderdeel van de groene transformatie in de bouwsector. In kantoren, waar het verbruik van warm water vaak hoog is en waar het comfort van werknemers centraal staat, spelen lucht-water warmtepompen een steeds belangrijker rol. Deze technologie maakt het mogelijk om warm water en ruimteverwarming efficiënt en milieuvriendelijk te genereren, door energie te onttrekken aan de buitenlucht. Op basis van gegevens uit diverse casussen en productbeschrijvingen, wordt in dit artikel een overzicht gegeven van de toepassing van lucht-water warmtepompen in kantoren, hun voordelen, technische specificaties en installatieaspecten. Daarnaast wordt ingegaan op de betekenis van deze systemen in het kader van CO2-reductie en energie-efficiëntie.

Toepassing van lucht-water warmtepompen in kantoren

Lucht-water warmtepompen zijn uitstekend geschikt voor toepassing in kantoren vanwege hun vermogen om zowel warm water te leveren als ruimteverwarming te verzorgen. In een recente casus is een nieuw kantoorcomplex van 11.600 vierkante meter met vijf verdiepingen, een parkeerterrein en groenvoorzieningen uitgerust met een systeem dat bestond uit twee Enevator Air Premium warmtepompen met een verwarmingscapaciteit van 50 kW per unit. Deze warmtepompen zijn verantwoordelijk voor het voorzien van warm water voor de huurder, waaronder een restaurant en een fitnessruimte, die beide een grote vraag naar warm water hebben.

Naast de warmtepompen is er gebruik gemaakt van een ST1000 direct voorraadvat met elektrisch verwarmingselement, dat als reserve zorgt wanneer de warmtepompen niet voldoende capaciteit kunnen leveren. Ondersteunende componenten zoals een platenwarmtewisselaar en pomp zijn eveneens geïntegreerd in het systeem. Deze samenstelling garandeert een betrouwbare en continue levering van warm water, zelfs in extreem koude weersomstandigheden.

De warmtepompen zijn op het dak geïnstalleerd, wat een efficiënte luchtaanvoer en afvoer mogelijk maakt. De keuze voor lucht-water warmtepompen in dit project was ook beïnvloed door het doel van CO2-reductie, dat centraal staat bij duurzame bouw. Door elektriciteit in plaats van fossiele brandstoffen te gebruiken, kan het kantoor aanzienlijk bijdragen aan de vermindering van de CO2-uitstoot.

Technische specificaties van lucht-water warmtepompen

Lucht-water warmtepompen zijn beschikbaar in verschillende modellen en configuraties, afhankelijk van de energiebehoeften en de omgeving waarin ze worden geïnstalleerd. De Enevator Air Premium warmtepompen, zoals gebruikt in het kantoorproject, behoren tot een reeks van negen modellen met verwarmingscapaciteiten variërend van 24 kW tot 100 kW. Deze variatie maakt het mogelijk om warmtepompen aan te passen aan projecten van verschillende omvang, van kleine kantoren tot grote industriële toepassingen.

De Enevator Air Premium warmtepompen zijn uitgerust met de EVI-technologie (Enhanced Vapor Injection), die het mogelijk maakt om hoge watertemperaturen tot 65°C te bereiken, zelfs bij lage buitentemperaturen tot -20°C. Deze technologie verhoogt de efficiëntie van de warmtepomp in koude weersomstandigheden en zorgt ervoor dat het systeem het hele jaar door betrouwbaar kan functioneren.

Naast de Enevator Air Premium zijn er ook andere modellen beschikbaar. De Enevator Air Altus is bijvoorbeeld een modulaire warmtepomp die warm water kan leveren tot 70°C. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het koudemiddel R290, dat een Global Warming Potential (GWP) van slechts 3 heeft. Dit maakt deze warmtepomp uiterst milieuvriendelijk, aangezien het gebruik van koudemiddelen met een hoge GWP een negatieve impact heeft op de klimaatverandering.

Voordelen van lucht-water warmtepompen in kantoren

De toepassing van lucht-water warmtepompen in kantoren biedt verschillende voordelen, zowel op het gebied van energie-efficiëntie als duurzaamheid. Een van de belangrijkste voordelen is de hoge COP (Coefficient of Performance), die aangeeft hoeveel energie wordt ingezet om warmte te genereren. Lucht-water warmtepompen hebben typisch een COP van 3 tot 4, wat betekent dat voor elke kWh elektriciteit die wordt ingezet, er 3 tot 4 kWh warmte wordt geleverd. Dit resulteert in aanzienlijke energiebesparingen in vergelijking met traditionele verwarmingsmethoden zoals gasverwarming.

Daarnaast draagt het gebruik van lucht-water warmtepompen bij aan een vermindering van de CO2-uitstoot. In het kantoorproject is de keuze voor deze technologie gedaan om CO2-emissies te beperken. Aangezien warmtepompen elektriciteit gebruiken in plaats van gas of olie, is er geen directe uitstoot van CO2 tijdens de verbranding. Dit maakt ze een belangrijke keuze in het kader van duurzame bouw en klimaatmaatregelen.

Een ander voordeel van lucht-water warmtepompen is hun duurzaamheid en betrouwbaarheid. Omdat ze geen brandstof nodig hebben en alleen elektriciteit gebruiken, zijn ze minder onderhevig aan prijsfluctuaties op de energiemarkt. Dit biedt kantoren een hogere mate van voorspelbaarheid in hun energiekosten. Bovendien zijn warmtepompen relatief onderhoudsarm, zolang ze correct worden geïnstalleerd en geregeld worden onderhouden door een gekwalificeerde installateur.

Installatie en systeemintegratie

Het installeren van lucht-water warmtepompen in kantoren vereist zorgvuldige planning en integratie met bestaande of nieuwe verwarmings- en warmwaterinstallaties. In de casus van het kantoorproject zijn de warmtepompen geïnstalleerd op het dak, wat de meest efficiënte locatie is voor de luchtaanvoer en afvoer. De installatie is vergezeld door een voorraadvat en diverse ondersteunende componenten, waaronder een platenwarmtewisselaar en pomp, om het systeem te optimaliseren.

De keuze voor een 2-pijpssysteem of een 4-pijpssysteem hangt af van de vereisten van het kantoor. Een 2-pijpssysteem kan verwarmen en koelen, maar niet gelijktijdig, terwijl een 4-pijpssysteem het mogelijk maakt om verwarming en koeling gelijktijdig te leveren. In de praktijk worden 2-pijpsystemen vaker geïnstalleerd in kantoren, vooral als koeling geen prioriteit is of als de infrastructuur voor koeling niet voorhanden is.

Bij de installatie is het belangrijk om te zorgen voor een voldoende grote voorraad warm water, vooral in kantoren met een hoge vraag naar warm water zoals restaurants en fitnessruimtes. In het kantoorproject is dit geregeld met een ST1000 direct voorraadvat, dat als reserve zorgt wanneer de warmtepompen niet voldoende capaciteit kunnen leveren. Dit zorgt voor een continue en betrouwbare levering van warm water, zelfs in piekuren.

CO2-reductie en duurzame bouw

De keuze voor lucht-water warmtepompen in kantoren is niet alleen een technische beslissing, maar ook een ecologische en maatschappelijke keuze. In het kantoorproject is de beperking van CO2-emissies een belangrijk uitgangspunt geweest bij het ontwerp van het verwarmings- en warmwatersysteem. Door lucht-water warmtepompen in te zetten, kan het kantoor aanzienlijk bijdragen aan de vermindering van de CO2-uitstoot ten opzichte van traditionele verwarmingsmethoden.

De CO2-uitstoot van warmtepompen hangt af van de bron van de elektriciteit die wordt gebruikt. Als het elektriciteitsverbruik wordt voorzien door duurzame bronnen zoals zonnepanelen of windmolens, kan de CO2-uitstoot worden verder beperkt. In het kantoorproject is er mogelijk aandacht besteed aan de integratie van duurzame energiebronnen, zoals zonnepanelen, om het elektriciteitsverbruik van de warmtepompen te verduurzamen.

Daarnaast draagt de toepassing van lucht-water warmtepompen bij aan de vermindering van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. In de huidige context van energie-insecurity en steeds hogere energieprijzen, is het verminderen van de afhankelijkheid van gas en olie een belangrijke strategie voor kantoren en andere commerciële gebouwen.

Ondersteunende componenten en systeemuitbreidingen

In het kantoorproject zijn diverse ondersteunende componenten gebruikt om het systeem te optimaliseren. Naast de Enevator Air Premium warmtepompen en het voorraadvat is er gebruik gemaakt van een platenwarmtewisselaar en pomp. Deze componenten spelen een belangrijke rol in het efficiënt verdelen en opslaan van warmte binnen het systeem.

De platenwarmtewisselaar is verantwoordelijk voor het efficiënt overbrengen van warmte tussen het warmtepompcircuit en het warmwatercircuit. Dit zorgt ervoor dat de warmte die wordt opgewekt door de warmtepomp snel en efficiënt wordt doorgegeven aan het warmwater, waardoor het systeem sneller kan reageren op de vraag naar warm water.

De pomp is essentieel voor het circuleren van het warmwater binnen het systeem. Zonder een goed werkende pomp kan het warmwater niet efficiënt worden verdeeld, wat kan leiden tot ongelijkmatige verwarming en langere wachttijden tot warm water beschikbaar is.

Naast deze ondersteunende componenten is er in het kantoorproject ook gebruik gemaakt van een VRF-systeem (Variable Refrigerant Flow) voor de ruimteverwarming. Dit systeem is los van het warmtepompcircuit en is verantwoordelijk voor het voorzien van warme lucht in de kantoorruimtes. Het VRF-systeem werkt op een vergelijkbare manier als een warmtepomp, maar is specifiek ontworpen voor ruimteverwarming en -koeling.

Hybride oplossingen en de rol van elektrische elementen

In sommige gevallen is het niet mogelijk om volledig af te haken van traditionele verwarmingsmethoden, vooral in bestaande gebouwen of in kantoren met hoge temperatuur-eisen. In dergelijke gevallen kan een hybride systeem een betere oplossing zijn. Een hybride systeem combineert een warmtepomp met een traditionele cv-ketel of elektrisch verwarmingselement. In het kantoorproject is er gekozen voor elektrische dompelelementen als back-up voor de warmtepompen, zodat er geen afhankelijkheid is van gas of olie.

Hybride systemen zijn vooral nuttig in kantoren met een hoge verwarmingsvraag of in koude klimaten, waar warmtepompen minder efficiënt werken. Door een hybride systeem te gebruiken, kan een kantoor profiteren van de efficiëntie van een warmtepomp in milde omstandigheden, terwijl een cv-ketel of elektrische elementen zorgen voor warmte op koude dagen.

Een nadeel van hybride systemen is dat de aanschafkosten hoger zijn dan bij een all-electric systeem. Daarom is het belangrijk om de energiebehoeften van het kantoor nauwkeurig te bepalen voordat een beslissing wordt genomen over de keuze van een warmtepomp of een hybride systeem.

De rol van slimme warmtepompen

In het kader van energie-efficiëntie en duurzaamheid speelt ook de rol van slimme warmtepompen een belangrijke rol. Slimme warmtepompen zijn uitgerust met sensoren en regelingen die het verbruik van energie automatisch aanpassen aan de vraag naar warm water en ruimteverwarming. In combinatie met een slimme thermostaat en zonnepanelen kan een slimme warmtepomp het verbruik van energie aanzienlijk verminderen.

In de casus van het kantoorproject is er mogelijk aandacht besteed aan de integratie van slimme technologieën, zoals slimme thermostaten en dynamische energiecontracten, om het verbruik van elektriciteit te optimaliseren. Door het verbruik van energie te synchroniseren met de beschikbaarheid van duurzame energiebronnen, kan het kantoor zijn energiekosten verder verlagen en zijn CO2-uitstoot verder beperken.

Uitbreidingen en toekomstperspectieven

Naast de basistechnologie van lucht-water warmtepompen zijn er ook mogelijkheden voor uitbreiding en toekomstgerichte oplossingen. In het kantoorproject is bijvoorbeeld aandacht besteed aan groenvoorzieningen, zoals groen dak en groene wanden, die het energieverbruik van het kantoor kunnen verder beperken. Door de isolatie van het kantoor te verbeteren en groene technologieën in te zetten, kan het verbruik van energie verder worden verlaagd.

Een andere uitbreiding is het gebruik van warmte-opslagtechnologieën, zoals een buffer tank, die warmte kan opslaan voor later gebruik. In het kantoorproject is er gebruik gemaakt van een voorraadvat, dat als buffer fungeert tussen de warmtepomp en de vraag naar warm water. Deze buffer zorgt ervoor dat er altijd voldoende warm water beschikbaar is, zelfs op momenten dat de warmtepomp niet direct kan reageren.

In de toekomst is het ook mogelijk om warmtepompen te integreren met andere duurzame technologieën, zoals waterkracht of geothermie. In combinatie met slimme netwerken en energieopslag kan een kantoor volledig zelfvoorzienend zijn in warm water en ruimteverwarming.

Conclusie

Lucht-water warmtepompen zijn een betrouwbare en duurzame oplossing voor het voorzien van warm water en ruimteverwarming in kantoren. In het kantoorproject is een systeem geïnstalleerd dat bestond uit twee Enevator Air Premium warmtepompen, een voorraadvat en diverse ondersteunende componenten. Deze samenstelling garandeert een efficiënte en continue levering van warm water, zelfs in extreem koude weersomstandigheden.

De toepassing van lucht-water warmtepompen in kantoren biedt verschillende voordelen, zoals energie-efficiëntie, CO2-reductie en minder afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Bovendien zijn deze systemen flexibel inzetbaar en kunnen ze worden uitgebreid met slimme technologieën, hybride systemen en warmte-opslagtechnologieën. De keuze voor lucht-water warmtepompen is dus niet alleen een technische beslissing, maar ook een ecologische en maatschappelijke keuze die bijdraagt aan de groene transformatie in de bouwsector.