Lucht-lucht warmtepomp: Een duurzame oplossing voor woningverwarming en -koeling

Published by Redactie on oktober 1, 2025 | Category warmtepomp

De lucht-lucht warmtepomp is een technologie die steeds vaker aandacht krijgt in de woningbouwsector en renovatiebranche. Dit systeem biedt een duurzame oplossing voor zowel woningverwarming als airconditioning. Het maakt gebruik van de gratis warmte in de buitenlucht en kan daarmee het gebruik van fossiele brandstoffen verminderen. In dit artikel bespreken we de werking, voordelen, nadelen, kosten en toepassingsgebieden van de lucht-lucht warmtepomp. De informatie is gebaseerd op gegevens uit betrouwbare bronnen en richt zich zowel tot particuliere woningeigenaars als professionals in de bouw- en renovatiebranche.

Wat is een lucht-lucht warmtepomp?

Een lucht-lucht warmtepomp is een verwarmingssysteem dat gebruikmaakt van de buitenlucht als energiebron. Het bestaat uit een buitenunit en één of meerdere binnenunits. De buitenunit trekt lucht aan en haalt hieruit warmte, zelfs bij lage temperaturen. Deze warmte wordt vervolgens via een koudemiddel getransporteerd naar de binnenunits, die de warme lucht in de woning blazen.

De lucht-lucht warmtepomp is vergelijkbaar met een airco en kan dus niet alleen verwarmen, maar ook koelen. Dit maakt het een veelzijdige keuze voor woningen die zowel verwarming in de winter als verkoeling in de zomer nodig hebben.

In tegenstelling tot andere warmtepompen, zoals lucht-water of hybride warmtepompen, verwarmt een lucht-lucht warmtepomp direct de lucht in de woning en niet via een cv-installatie. Hierdoor is het een directe verwarmingsoptie die niet afhankelijk is van waterverwarming.

Er is ook een versie van de lucht-lucht warmtepomp zonder buitenunit. Deze compacte oplossing is geschikt voor appartementen of historische woningen waar het plaatsen van een buitenunit niet mogelijk is. In dit geval gebeurt de warmte-uitwisseling via ventilatiekanalen in een buitenmuur. De buitenunit is dan niet zichtbaar en past het systeem beter in de esthetiek van de woning.

Hoe werkt een lucht-lucht warmtepomp?

De werking van een lucht-lucht warmtepomp is gebaseerd op het verplaatsen van warmte van de ene naar de andere kant. Dit gebeurt in meerdere stappen:

Warmte opnemen uit de buitenlucht: De buitenunit trekt buitenlucht aan met een ventilator. Deze lucht wordt gebruikt om het koudemiddel in het systeem op te warmen. Zelfs bij temperaturen onder het vriespunt is er voldoende warmte aanwezig in de lucht om het proces te starten.
Warmteoverdracht via koudemiddel: Het opgenomen koudemiddel verdampt bij het opwarmen en wordt een gas. Dit gas wordt via een compressor onder druk gezet, waardoor de temperatuur verder stijgt.
Verwarmen of koelen van lucht: Het gas bereikt de binnenunit, waar het condenseert en zijn warmte afgeeft aan de lucht in de woning. Deze warme lucht wordt vervolgens in de ruimte geblazen. In de zomer kan het systeem omgekeerd werken: warmte wordt uit de woning onttrokken en naar buiten afgevoerd, waardoor het als airconditioning fungeert.
Cyclus herhalen: Na de warmteoverdracht wordt de druk van het koudemiddel weer verlaagd, waardoor het opnieuw een cyclus kan starten.

Dit proces maakt het systeem efficiënt en energiezuinig. Het verbruikt slechts een beperkte hoeveelheid elektriciteit om de ventilator en compressor aan te drijven, terwijl het tegelijkertijd een groot volume aan warmte genereert of verwijdert.

Voordelen van een lucht-lucht warmtepomp

De lucht-lucht warmtepomp biedt een aantal duidelijke voordelen die het een aantrekkelijke optie maken voor woningverwarming en -koeling:

Duurzaam en energiezuinig: De warmtepomp maakt gebruik van gratis warmte in de buitenlucht en verbruikt slechts een klein deel van de opgewekte warmte in de vorm van elektriciteit. Hierdoor is het een duurzame oplossing die het gebruik van fossiele brandstoffen kan verminderen.
Dubbele functie: De lucht-lucht warmtepomp kan zowel verwarmen als koelen. Dit maakt het een efficiënte oplossing voor woningen die zowel winterverwarming als zomerklimaat nodig hebben.
Relatief lage aanschafkosten: In vergelijking met andere warmtepompen zoals lucht-water of hybride modellen, is de lucht-lucht warmtepomp vaak goedkoper. De aanschafkosten liggen tussen €3.000 en €7.000, afhankelijk van het vermogen en het aantal benodigde binnenunits.
Installatiekosten: De installatie van een lucht-lucht warmtepomp is relatief eenvoudig en kost gemiddeld tussen €1.000 en €2.000. De installatie is minder complex dan bijvoorbeeld bij een lucht-water warmtepomp, die aansluiting heeft op een cv-installatie.
Flexibiliteit: Het systeem kan per kamer worden aangepast en is op afstand programmeerbaar. Hierdoor is het mogelijk om de verwarming en koeling in verschillende ruimtes apart te regelen.
Niet afhankelijk van een cv-systeem: Aangezien het systeem direct de lucht verwarmt, is het niet nodig om een bestaande cv-installatie aan te sluiten. Dit maakt het een aantrekkelijke optie voor woningen zonder cv-systemen of voor woningen waarbij de cv-installatie wordt vervangen.
Goed aansluiten op bestaande verwarmingsinstallaties: Het systeem is compatibel met elektrische radiatoren en kan hiermee worden geïntegreerd in bestaande opstellingen.
Lage onderhoudskosten: De warmtepomp vereist weinig onderhoud, behalve het regelmatig reinigen van filters en het controleren van de buitenunit. Hierdoor is het een betrouwbare oplossing die over langere tijd goed functioneert.
Toepasbaar in appartementen en historische woningen: De versie zonder buitenunit maakt het systeem geschikt voor appartementen of woningen waar het plaatsen van een buitenunit niet mogelijk is.

Nadelen van een lucht-lucht warmtepomp

Hoewel de lucht-lucht warmtepomp een aantal sterke voordelen heeft, zijn er ook beperkingen die in overweging moeten worden genomen:

Luidruchtig: De buitenunit maakt een zekere geluidsproductie, vooral door de ventilator en compressor. De buitenunit mag ‘s nachts niet meer dan 40 dB aan geluid produceren, gemeten op de erfgrens. Het is daarom belangrijk om de buitenunit op een goed geventileerde, maar ook een wat afgeschermde plek te plaatsen, zodat buren niet worden gestoord.
Beperkt rendement bij lage temperaturen: Bij zeer koude winters kan het rendement van de warmtepomp verminderen. De warmte-opname uit de lucht wordt minder efficiënt, wat kan leiden tot lagere verwarmingsefficiëntie. Dit maakt het systeem minder geschikt voor woningen in koude klimaten of voor woningen die extra verwarming nodig hebben.
Geen warm waterproductie: In tegenstelling tot lucht-water of hybride warmtepompen, is de lucht-lucht warmtepomp niet geschikt voor de productie van warm water voor huishoudelijk gebruik. Voor woningen waarbij warm water via de warmtepomp moet worden opgewarmd, is een ander type warmtepomp nodig.
Goede isolatie vereist: Het rendement van de warmtepomp is afhankelijk van de isolatie van de woning. Bij slecht geïsoleerde woningen is het systeem minder rendabel, omdat er meer warmte verloren gaat via de muren, ramen en daken. Het is daarom aan te raden om vooraf te investeren in isolatieverbeteringen, zoals het aanbrengen van spouwmuurisolatie of het isoleren van de beglazing.
Niet geschikt voor grote woningen of koude ruimtes: Het systeem is vooral geschikt voor kleinere woningen of voor ruimtes waarin de temperatuur gematigd is. In grote woningen of in ruimtes met veel koude bruggen kan het systeem niet voldoende warmte genereren om comfortabel te verwarmen.
Beperkte toepassing bij airco-gebruik: Hoewel het systeem in de zomer kan dienen als airconditioning, is de koelcapaciteit beperkt. Het is niet geschikt voor woningen met hoge koelbehoeften of voor ruimtes waar extreme temperaturen kunnen optreden.

Wanneer kies je voor een lucht-lucht warmtepomp?

De lucht-lucht warmtepomp is een geschikte keuze in een aantal specifieke situaties:

Kleine woningen of appartementen: In kleinere woningen is de warmtebehoefte lager en kan het systeem voldoende verwarming leveren. De compacte opstelling en de eenvoud van de installatie maken het een aantrekkelijke keuze.
Woningen zonder cv-installatie: Voor woningen die geen cv-systeem hebben of waarbij het cv-systeem wordt vervangen, is de lucht-lucht warmtepomp een goede oplossing. Het is niet afhankelijk van een warm waterinstallatie en kan direct luchtverwarming leveren.
Duurzaamheidsdoelen: Voor woningeigenaars die zich richten op het verlagen van hun energieverbruik en hun CO2-uitstoot, is de lucht-lucht warmtepomp een efficiënte en duurzame optie. Het verbruikt weinig elektriciteit en maakt gebruik van gratis energie.
Appartementen en historische woningen: De versie zonder buitenunit maakt het systeem geschikt voor appartementen of woningen waar het plaatsen van een buitenunit niet mogelijk is. Het is een praktische oplossing die past in de esthetiek van het gebouw.
Geen behoefte aan warm waterproductie: In situaties waarbij het opwekken van warm water niet nodig is, is de lucht-lucht warmtepomp een goede keuze. Voor woningen die warm water via een warmtepomp willen opwekken, is een andere warmtepomp aan te raden.

Het is aan te raden om een professionele adviesgesprek aan te vragen bij een erkende installateur. Deze kan bepalen of de lucht-lucht warmtepomp geschikt is voor jouw woning en welke variant het beste past bij jouw behoeften.

Kosten van een lucht-lucht warmtepomp

De kosten van een lucht-lucht warmtepomp variëren afhankelijk van het type, het vermogen en het aantal benodigde binnenunits. De volgende kosten zijn richtwaarden:

Aanschafprijs: €3.000 tot €7.000. Deze prijs hangt af van het merk, het model en de specificaties van het systeem. Grotere woningen of woningen met meerdere binnenunits vereisen een hoger vermogen en dus een hogere aanschafprijs.
Installatiekosten: €1.000 tot €2.000. De installatie is relatief eenvoudig in vergelijking met andere warmtepompen. De buitenunit moet op een geschikte plek worden gemonteerd, terwijl de binnenunits worden geplaatst in de ruimtes waar verwarming of koeling nodig is.

De totale kosten van een lucht-lucht warmtepomp liggen dus tussen €4.000 en €9.000. Het is aan te raden om meerdere offertes aan te vragen bij erkende installateurs om een zo gunstig mogelijke prijs te krijgen. Let bij het vergelijken van offertes op de totaalprijs, het vermogen, de efficiëntie, de garantievoorwaarden en de ervaring van de installateur.

Na aankoop en installatie is het systeem eenvoudig in gebruik. Het kan via een thermostaat of via een smartphone-applicatie worden geregeld. De warmtepomp vereist weinig onderhoud, behalve het regelmatig reinigen van filters en het controleren van de buitenunit.

Rendement en energiebesparing

Een lucht-lucht warmtepomp heeft een prestatiecoëfficiënt (COP) van ongeveer 3. Dit betekent dat voor elk kWh aan elektriciteit dat het systeem verbruikt, ongeveer 3 kWh aan warmte wordt opgewekt. Dit maakt het systeem zeer efficiënt in vergelijking met traditionele verwarmingssystemen.

In de praktijk leidt dit tot een significante energiebesparing. Volgens gegevens uit het artikel wordt de jaarlijkse kostenbesparing op energie tussen €450 en €560. Deze besparing is afhankelijk van de isolatie van de woning en het verbruik. Een goed geïsoleerde woning maakt het systeem efficiënter en leidt dus tot een hogere besparing.

De rendabiliteit van een lucht-lucht warmtepomp is dus afhankelijk van de isolatie en het energieverbruik van de woning. In slecht geïsoleerde woningen kan de besparing lager zijn en is het systeem minder rendabel. Het is daarom aan te raden om vooraf te investeren in isolatieverbeteringen, zoals het isoleren van de spouwmuur, het aanbrengen van dubbellagen beglazing en het isoleren van de daken.

Conclusie

De lucht-lucht warmtepomp is een duurzame, energiezuinige en veelzijdige oplossing voor woningverwarming en -koeling. Het maakt gebruik van gratis warmte in de buitenlucht en kan dus het gebruik van fossiele brandstoffen verminderen. Het systeem is geschikt voor kleinere woningen, appartementen en historische panden, en biedt een dubbele functie als verwarming en airconditioning.

De voordelen van de lucht-lucht warmtepomp zijn duidelijk: het is een efficiënte, eenvoudig te installeren en goedkope oplossing die minder afhankelijk is van traditionele verwarmingssystemen. De nadelen zijn echter ook belangrijk: het rendement is beperkt bij lage temperaturen, het systeem is niet geschikt voor warm waterproductie en het vereist goede isolatie voor optimale prestaties.

De kosten van een lucht-lucht warmtepomp liggen tussen €4.000 en €9.000, afhankelijk van het type en het aantal benodigde units. Het systeem biedt een jaarlijkse energiebesparing van €450 tot €560, wat het een rendabele investering maakt voor woningen met goede isolatie.

Voor woningeigenaars en professionals in de bouw- en renovatiebranche is de lucht-lucht warmtepomp dus een aantrekkelijke optie. Het is echter belangrijk om de prestaties van het systeem goed te begrijpen en de juiste keuze te maken op basis van de specifieke behoeften van de woning.