Verkoop van warmtepompen in krimp: oorzaken, gevolgen en toekomstige trends

Published by Redactie on oktober 2, 2025 | Category warmtepomp

In 2024 is de verkoop van warmtepompen in Nederland aanzienlijk gedaald vergeleken met de afgelopen jaren. Dit fenomeen is voor het eerst sinds de opkomst van de warmtepompmarkt opgemerkt en heeft zowel de woningbouwsector als overheidsbeleid hard geraakt. Tegen het einde van 2024 werd het CBS-rapportage opgesteld, waarin de verkoop van 393.000 warmtepompen in het land gemeld werd – 14 procent minder dan in 2023. Deze daling is het resultaat van een combinatie van politieke beslissingen, veranderende marktvoorwaarden en de afhankelijkheid van subsidies. In dit artikel onderzoeken we de oorzaken van de krimp, de gevolgen voor de markt en de mogelijke ontwikkelingen in de toekomst.

Daling in verkoopcijfers: hoe groot is de krimp?

De daling in verkoopcijfers van warmtepompen is in meerdere segmenten zichtbaar. In de woningbouwsector zijn de getallen het meest duidelijk. Volgens het onderzoek van Dutch New Energy Research (DNER) zijn in 2024 ongeveer 125.000 warmtepompen verkocht, tegenover 179.000 in 2023 – een daling van ongeveer 30 procent. Dit betekent dat het in gebruik genomen vermogen van warmtepompen met ongeveer een kwart is gedaald. Vereniging Warmtepompen meldde zelfs dat in het derde kwartaal van 2024 23.000 warmtepompen voor woningen verkocht zijn, een dalende trend van bijna 40 procent ten opzichte van het derde kwartaal van 2023.

Deze daling is niet beperkt tot één type warmtepomp. Zowel hybride als all-electric modellen zien een terugval. Dit is opvallend, gezien de aandacht voor verduurzaming en energiebesparing in de woningbouwsector. Ook in de nieuwbouwsector is er een verschuiving opgemerkt: steeds vaker wordt gekozen voor all-electric lucht-water warmtepompen in plaats van bodem-warmtepompen. Toch is het grootste volumeverlies te zien in de renovatiemarkt. Hier verliezen all-electric lucht-water warmtepompen meer terrein dan hun hybride tegenhangers.

Oorzaken van de daling: politiek, subsidies en energieprijzen

Verplichting warmtepomp geschrapt

Een van de belangrijkste oorzaken van de daling in verkoopcijfers is de afschaffing van de verplichting om bij vervanging van een cv-ketel een hybride warmtepomp te installeren. Deze regeling was ingevoerd voor 2026, waardoor huiseigenaren verplicht werden om duurzamere alternatieven te overwegen bij de vervanging van hun verwarmingsinstallatie. Deze verplichting is echter geschrapt door de nieuwe regering, zoals vastgelegd in het hoofdlijnenakkoord van PVV, NSC, VVD en BBB. Hierdoor is het aantrekkelijkheid van warmtepompen voor consumenten afgenomen, zeker gezien het hoge aankoop- en installatiekostenprofiel.

De verwachtingen voor 2023 zijn in het licht van deze ontwikkeling herzien. In het begin van het jaar werd nog geschat dat er tussen de 90.000 en 100.000 warmtepompen voor woningen geleverd zouden worden, vergelijkbaar met het niveau van 2022. Deze cijfers zijn echter herwaardeerd naar beneden, met zelfs een mogelijk krimpscenario. Volgens DNER is dit gevolg van het feit dat er in 2023 al voorraadvorming was ontstaan door leveringsproblemen in 2022, waardoor de verkoopcijfers vertekend konden zijn.

Verduurzamingssubsidies minder aantrekkelijk

Daarnaast is er ook sprake van een vermindering in verduurzamingssubsidies. Deze subsidies speelden een grote rol in de aanschaf van warmtepompen, vooral voor huiseigenaren die geïnteresseerd waren in energiebesparing en CO₂-reductie. Het schrappen of uitstel van deze subsidies heeft het aankoopbesluit voor veel huiseigenaren negatief beïnvloed. Volgens het CBS zijn tussen 2022 en 2024 bijna 240.000 warmtepompen met subsidie aangeschaft, vooral in niet-stedelijke gemeenten. In gemeenten als Ede zijn 12,8 gesubsidieerde warmtepompen per 1000 inwoners aangeschaft, wat aantoont dat subsidies een krachtige aandrift zijn geweest.

De afhankelijkheid van subsidies heeft echter ook een nadeel: bij een vermindering of afschaffing van deze regelingen krimpt de markt snel. Dit wordt nu zichtbaar in de daling van verkoopcijfers in 2024.

Elektriciteitsprijzen in de weg

De verhouding tussen elektriciteits- en gasprijzen speelt een belangrijke rol in de aanschafkeuze van huiseigenaren. Momenteel is elektriciteit ruim twee keer zo duur als gas per kilowattuur bij vaste contracten. Dit maakt het voor consumenten minder aantrekkelijk om over te stappen op elektrische warmtepompen, die relatief meer elektriciteit gebruiken dan een traditionele cv-ketel. De hoge kosten van elektriciteit hebben dus een directe impact op de vraag naar warmtepompen.

Gevolgen voor de markt en het energiebeleid

Verduurzamingdoelen in gevaar

De daling in warmtepompverkoop heeft directe gevolgen voor de verduurzamingdoelen van Nederland. De regeringsdoelstellingen voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving worden nu volgens Vereniging Warmtepompen "vrijwel onbereikbaar". Dit is een serieuze aandachtspunt, gezien de verplichtingen van Nederland ten opzichte van de Europese Unie en de Verenigde Naties om CO₂-uitstoot te verminderen.

De krimp in de markt betekent dat er minder emissiereductie wordt behaald dan gepland. Dit heeft ook gevolgen voor het vertrouwen van huiseigenaren in de duurzaamheidsmaatregelen van de overheid. De plotselinge koerswijziging in het energiebeleid – het schrappen van verplichtingen en subsidies – heeft het vertrouwen van consumenten en installateurs geschaad.

Verschuiving in marktsegmenten

Hoewel de verkoop van warmtepompen in de woningbouwsector is gedaald, is er wel een verschuiving in de markt geconstateerd. In de nieuwbouwsector is er een duidelijke trend naar all-electric lucht-water warmtepompen, terwijl bodem-warmtepompen minder vaak worden gekozen. Deze verschuiving kan te maken hebben met de eenvoud van installatie en het lagere kostenprofiel van lucht-water systemen in nieuwbouw.

In de renovatiemarkt daarentegen is het marktaandeel van hybride warmtepompen gestegen. In de eerste helft van 2024 is het marktaandeel van hybride systemen opgelopen van 55% in 2023 naar 65%. Dit suggereert dat huiseigenaren in renovatieprojecten vaker kiezen voor hybride systemen, die gas kunnen gebruiken in combinatie met elektriciteit.

Toekomstige trends en uitdagingen

Verwachtingen voor 2025

Hoewel de daling in verkoopcijfers in 2024 duidelijk is, verwacht onderzoeksbureau DNER dat de markt in 2025 weer zal herstellen. Dit herstel zou richting het recordaantal van 2023 kunnen gaan, mits het beleid en de subsidies worden aangepast. De verwachtingen zijn gebaseerd op de mogelijkheid dat de regering in 2025 concrete stappen zal nemen om de verduurzaming doorgang te laten vinden.

De regering moet nog een gedetailleerd regeerprogramma opstellen, waarin concrete maatregelen voor verduurzaming worden opgenomen. Als dit niet gebeurt, is het risico op een verdere krimp in de markt groter.

Internationale vergelijking

De daling in warmtepompverkoop in Nederland is niet uniek. Ook in andere Europese landen is sprake van een terugval in de vraag naar warmtepompen. Dit kan te maken hebben met het algemene klimaat van economische onzekerheid en hoge energieprijzen in Europa. Het is belangrijk dat Nederland in dit proces niet alleen opereert, maar samenwerkt met andere EU-landen om de transitie naar duurzame energie voort te zetten.

Conclusie

De verkoop van warmtepompen in Nederland is in 2024 aanzienlijk gedaald ten opzichte van voorgaande jaren. De oorzaken hiervan zijn meervoudig: het schrappen van verplichtingen bij cv-ketelvervanging, het afnemen van subsidies en de hoge elektriciteitsprijzen. Deze ontwikkelingen hebben directe gevolgen voor de verduurzamingdoelen van het land en de vertrouwen in de duurzaamheidsmaatregelen van de overheid.

Hoewel de markt momenteel in krimp is, verwachten experts een herstel in 2025, mits het beleid wordt aangepast. Het is van groot belang dat zowel huiseigenaren, installateurs als beleidsmakers een helder beeld krijgen van de kansen en uitdagingen die de warmtepompmarkt biedt. De toekomst van duurzame verwarming hangt sterk af van de samenwerking tussen de overheid, de markt en de burgers.

Bronnen

verkoop
mind