MVO-Workshops over Warmtepompen voor de Procesindustrie: Innovaties en Praktijkvoorbeelden voor Energiebesparing

Published by Redactie on oktober 2, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

De industriële sector speelt een centrale rol in de energietransitie. Voor deze sector is het gebruik van duurzame warmteopwekkingsmethoden essentieel om CO₂-uitstoot te verminderen en energie te besparen. Warmtepompen, en met name hoogtemperatuur warmtepompen (HTWP), zijn een veelbelovende technologie in dit opzicht. In workshops zoals de MVO-workshops tijdens Industrial Heat + Power 2023 en 2024 komen experts, consultants en bedrijven samen om innovaties en praktijkvoorbeelden van deze technologieën te delen.

Deze workshops bieden niet alleen inzicht in de huidige ontwikkelingen rondom warmtepompen, maar ook in de toepassingen in de procesindustrie. In dit artikel behandelen we de relevante informatie uit de workshops, waarbij we het accent leggen op de technische aspecten, de toepassingen in de industrie, subsidies en voorbeelden van praktijkprojecten.

Hoogtemperatuur Warmtepompen: Definitie en Toepassingen

Hoogtemperatuur warmtepompen (HTWP) zijn een vorm van warmtepomptechnologie die in staat is om warmte op te wekken op temperaturen die hoger liggen dan traditionele warmtepompen. In de context van industriële toepassingen kunnen HTWP’s temperaturen bereiken tot 200 graden Celsius. Deze technologie maakt het mogelijk om restwarmte uit productieprocessen te recupereren en op te waarderen tot een niveau dat bruikbaar is voor verdere industriële toepassingen.

Een veel voorkomende toepassing van HTWP’s is het opwaarderen van warmte in de procesindustrie, zoals in de chemische industrie, voedingsindustrie en papier- en pulpindustrie. Deze industrieën hebben vaak een hoge behoefte aan warmte, die traditioneel wordt opgewekt via aardgas of andere fossiele brandstoffen. Door HTWP’s in te zetten, kunnen bedrijven deze warmte op een duurzamere manier genereren, wat zowel energie bespaart als CO₂-uitstoot vermindert.

Technische Aspecten van HTWP

Het functioneren van HTWP’s is gebaseerd op de basisprincipes van warmtepomptechnologie. In korte trek werkt een warmtepomp door warmte te verplaatsen van een lage temperatuur naar een hogere temperatuur, gebruik makend van een koudemiddel en een compressor. In het geval van HTWP’s is dit proces uitgebreid en geoptimaliseerd om temperaturen tot 200 graden Celsius te bereiken.

De ontwikkelingen in koudemiddelen zijn ook een belangrijk aspect in de toepassing van HTWP’s. Nieuwe koudemiddelen die milieuvriendelijker zijn en efficiënter werken, maken het mogelijk om deze technologie op een grotere schaal toe te passen. In workshops zoals die tijdens Industrial Heat + Power worden deze ontwikkelingen besproken en worden praktijkcases gepresenteerd.

Voorbeelden van Toepassingen

Een aantal bedrijven die HTWP’s succesvol toepassen, zijn EnergyNest, Kyoto HeatCube, Kraft Block, LKAB Minerals, Siemens ELEC en MAN ETES. Deze bedrijven gebruiken HTWP’s om restwarmte op te wekken en deze op te waarderen tot een niveau dat bruikbaar is voor industriële toepassingen.

Een interessant voorbeeld is de stoomloze kaasfabriek. Deze fabriek maakt gebruik van warmtepompen om warmte op te wekken voor haar productieprocessen zonder gebruik van stoom. Dit is een goed voorbeeld van hoe HTWP’s in de industrie kunnen bijdragen aan verduurzaming en energiebesparing.

Mechanische Damprecompressie (MDR/MVR)

Naast HTWP’s is ook de technologie van mechanische damprecompressie (MDR of MVR) een belangrijke ontwikkeling in de industriële sector. Deze technologie maakt het mogelijk om damp uit productieprocessen op te zuigen en te comprimeren, waardoor de temperatuur van de damp wordt verhoogd. Dit maakt de damp bruikbaar voor verdere toepassingen in de productieketen.

MDR/MVR is vooral geschikt voor industrieën die veel damp genereren, zoals in de voedingsindustrie of in de chemische industrie. Deze technologie helpt om energie te besparen en CO₂-uitstoot te verminderen, doordat damp opnieuw wordt gebruikt in plaats van verloren te gaan.

In workshops zoals die tijdens Industrial Heat + Power worden de ontwikkelingen rondom MDR/MVR besproken en worden praktijkvoorbeelden gepresenteerd. Deze workshops geven een actueel overzicht van de toepassingen en de kansen die deze technologie biedt voor industriële bedrijven.

Elektrificatie en Verduurzaming

Elektrificatie is een belangrijke strategie in de verduurzaming van de industriële sector. Door processen te elektrificeren, kunnen bedrijven hun afhankelijkheid van fossiele brandstoffen verminderen en CO₂-uitstoot verminderen. In de context van HTWP’s en MDR/MVR is elektrificatie een essentieel onderdeel van de energietransitie.

Elektrificatie kan op verschillende manieren worden uitgevoerd, afhankelijk van de specifieke toepassing en de beschikbare technologieën. Voorbeelden van elektrificatiemethoden zijn e-boilers en warmtepompen. Deze methoden maken het mogelijk om warmte op te wekken met behulp van elektriciteit, die op een duurzamere manier kan worden opgewekt, bijvoorbeeld via wind- of zonneparken.

In workshops zoals die tijdens Industrial Heat + Power worden de kansen en aandachtspunten van elektrificatie besproken. Experts delen hun kennis en ervaringen en geven praktijkvoorbeelden van hoe elektrificatie in de praktijk kan worden toegepast.

Subsidies en Financiële Steun

Een belangrijk aspect bij de toepassing van HTWP’s en MDR/MVR is de beschikbaarheid van subsidies en financiële steun. Deze subsidies kunnen bedrijven helpen om de kosten van deze technologieën te verlagen en de investeringen te rechtvaardigen. In workshops worden de beschikbare subsidies besproken en worden praktijkvoorbeelden van hoe bedrijven deze subsidies kunnen aanvragen.

De beschikbaarheid van subsidies hangt af van verschillende factoren, zoals de locatie van het bedrijf, de omvang van de investering en de duurzaamheid van de technologie. In de context van HTWP’s en MDR/MVR zijn subsidies vaak beschikbaar voor bedrijven die deze technologieën inzetten om CO₂-uitstoot te verminderen en energie te besparen.

CO₂-Voetafdruk en Verantwoordelijke Productie

De CO₂-voetafdruk is een belangrijk maatstaf voor verantwoordelijke productie in de industriële sector. Bedrijven die een lage CO₂-voetafdruk hebben, kunnen hun concurrentiepositie verbeteren en hun marktaandeel vergroten. In workshops wordt de berekening van de CO₂-voetafdruk besproken en worden praktijkvoorbeelden van hoe bedrijven hun CO₂-uitstoot kunnen verminderen.

De rapportage van de CO₂-voetafdruk geldt voor de hele keten, inclusief productie, gebruik en eindfase. Dit betekent dat ook toeleveranciers in de industrie worden betrokken bij het bepalen van hun CO₂-voetafdruk. In de context van HTWP’s en MDR/MVR is de CO₂-voetafdruk een belangrijk maatstaf voor de verduurzaming van de industriële sector.

Hybride Energieconcepten

De transitie naar duurzame energie in de industriële sector vereist vaak een hybride benadering. In plaats van één specifieke technologie te gebruiken, kunnen bedrijven kiezen voor een combinatie van verschillende energiebronnen en technologieën. In workshops wordt de opzet van hybride energieconcepten besproken en worden praktijkvoorbeelden gepresenteerd.

Hybride concepten kunnen bijvoorbeeld bestaan uit een combinatie van warmtekracht, multi-fuel, biomassa, biofuel, biogas, E-boilers, hoogtemperatuur-warmteopslag, hoogtemperatuur-warmtepompen en MDR. Deze hybride concepten bieden bedrijven de flexibiliteit om te kiezen welke energiebronnen het meest geschikt zijn voor hun specifieke toepassing.

Conclusie

De workshops over warmtepompen voor de procesindustrie bieden een waardevolle kans voor bedrijven om inzicht te krijgen in de nieuwste ontwikkelingen en praktijkvoorbeelden van deze technologieën. HTWP’s en MDR/MVR zijn veelbelovende technologieën die helpen bij de verduurzaming van de industriële sector en bij het verminderen van CO₂-uitstoot en energieverbruik.

De beschikbaarheid van subsidies en financiële steun maakt het mogelijk voor bedrijven om deze technologieën in te zetten en de investeringen te rechtvaardigen. Bovendien bieden workshops een platform voor experts, consultants en bedrijven om kennis te delen en ervaringen uit te wisselen.

In de toekomst is het gebruik van HTWP’s en MDR/MVR een essentieel onderdeel van de energietransitie in de industriële sector. Door deze technologieën in te zetten, kunnen bedrijven hun CO₂-uitstoot verminderen, energie besparen en hun concurrentiepositie verbeteren.