Groei van warmtepompen in Nederland: trends en toekomstuitdagingen

Published by Redactie on oktober 2, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

De warmtepompsector in Nederland is de afgelopen jaren snel gegroeid, aangedreven door groeiende zorgen over klimaatverandering, het afschaffen van aardgas en stimulerende overheidsmaatregelen. Het Nationaal Warmtepomp Trendrapport 2018 biedt een waardevolle inzicht in de huidige toestand, trends en toekomstuitdagingen van de sector. Dit rapport is een resultaat van samenwerking tussen onderzoeksbureau Dutch New Energy Research en diverse partijen in de sector, waaronder fabrikanten, installateurs en adviesbureaus. Het doel van dit artikel is om deze trends en ontwikkelingen te bespreken, met een focus op hoe de sector kan evolueren om de hoge verwachtingen van de toekomst te realiseren.

Groei en marktparticipatie

Sectorontwikkeling

Het Nationaal Warmtepomp Trendrapport 2018 toont aan dat de warmtepompsector in Nederland zich sterk heeft ontwikkeld. Aan het brancheonderzoek hebben 131 partijen meegewerkt, variërend van fabrikanten en distributeurs tot installateurs en adviesbureaus. De meeste deelnemers zijn actief in de woningbouw en de utiliteitssector, terwijl er ook partijen zijn die zich specifiek richten op de industrie of glastuinbouw. Meer dan de helft van de deelnemers is actief in meerdere marktsegmenten, terwijl er ook een aanzienlijke groep is die zich op één segment richt.

Thermisch vermogen

Het gemiddeld thermisch vermogen van de warmtepompsystemen die op de markt worden gebracht ligt op 68 kW. Toch zijn er grote variaties, aangezien de helft van de deelnemers systemen levert met een gemiddeld vermogen tot 10 kW. Deze variatie duidt op de diversiteit van toepassingen en behoeften binnen de sector.

Installatiecijfers

Een belangrijk aspect van de groei van de warmtepompsector is het aantal geïnstalleerde systemen. Van de deelnemers aan het onderzoek heeft ruim de helft minder dan 50 systemen geïnstalleerd, terwijl slechts 13% meer dan 500 systemen heeft geleverd. Dit duidt op een markt die niet alleen wordt gedragen door grote spelers, maar ook op kleine en middelgrote bedrijven die actief zijn in de sector.

Marktuitdagingen en consumentenzorg

Consumentenzorg

Hoewel de sector veel potentie heeft, blijven er uitdagingen bestaan. Volgens het Nationaal Warmtepomp Trendrapport zijn er nog onzekerheden bij consumenten over de prijs, prestatie, kwaliteit en beleving van warmtepompen. Deze onzekerheden kunnen het aanschafproces beïnvloeden en het tempo van adoptie vertragen. Het rapport benadrukt de noodzaak om deze onzekerheden weg te nemen, zodat meer consumenten bereid zijn om over te stappen op warmtepompverwarming.

Overheidsmaatregelen

De overheid speelt een belangrijke rol in de groei van de warmtepompsector, niet alleen door de afschaffing van aardgas, maar ook via stimulerende maatregelen. Deze maatregelen zijn bedoeld om het aanschafproces voor consumenten te vergemakkelijken en de sector te ondersteunen in haar groei. De verwachting is dat deze maatregelen een positieve impact zullen hebben op de adoptie van warmtepompen in de komende jaren.

Technische ontwikkelingen en energiebesparing

Energieverbruik

De overgang naar warmtepompen heeft ook een positieve impact op het energieverbruik. Volgens de Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is het aantal warmtepompen in gebruik in Nederland aanzienlijk toegenomen. In 2022 waren er 1.379.887 warmtepompen in woningen in gebruik, en dit aantal is in 2023 gestegen naar 1.806.166. In 2024 is dit verder toegenomen naar 2.169.830. Deze toename duidt op een sterke groei in het gebruik van warmtepompen in de woningbouwsector.

Vermeden fossiele brandstofgebruik

De opstelling van warmtepompen heeft geleid tot een vermindering van het verbruik van fossiele brandstoffen. In 2022 is er sprake van een vermindering van 4.284 TJ fossiele brandstofgebruik, wat is gestegen naar 5.644 TJ in 2023 en 6.768 TJ in 2024. Deze cijfers tonen aan dat warmtepompen een belangrijke rol spelen in de energietransitie en het verminderen van CO2-uitstoot.

CO2-uitstootvermindering

Naast de vermindering van fossiele brandstofgebruik leidt de opstelling van warmtepompen ook tot een vermindering van CO2-uitstoot. In 2022 is er sprake van een vermindering van 145 miljoen kg CO2, wat is gestegen naar 184 miljoen kg in 2023 en 339 miljoen kg in 2024. Deze toename duidt op een positieve ontwikkeling in de strijd tegen klimaatverandering.

Toekomstverwachtingen en groeimogelijkheden

Groeiverwachtingen

De groei van de warmtepompsector in Nederland is sterk, en de verwachtingen voor de toekomst zijn positief. Het Nationaal Warmtepomp Trendrapport verwacht dat het aantal opgestelde systemen in 2030 op 1,3 miljoen uitkomt. Deze verwachting is gebaseerd op de huidige groei en de ontwikkelingen in de sector. De toekomstige groei hangt echter ook af van factoren zoals overheidsmaatregelen, de prijs van warmtepompen en de bereidheid van consumenten om over te stappen op duurzame verwarming.

Invloed van klimaatverandering

De klimaatverandering heeft een directe invloed op de groei van de warmtepompsector. De groeiende zorgen over klimaatverandering hebben geleid tot een grotere bereidheid om duurzame verwarmingssystemen te overwegen. Daarnaast heeft het afbouwen van het Nederlandse aardgasnet een positieve invloed op de adoptie van warmtepompen, omdat er minder alternatieve opties zijn voor verduurzaming.

Innovatie in de sector

Innovatie speelt een belangrijke rol in de toekomstige groei van de warmtepompsector. Er zijn verschillende technische ontwikkelingen in de sector die kunnen bijdragen aan een efficiëntere en duurzamere warmtepompinstallatie. Deze innovaties omvatten onder andere verbeterde warmtewisselaars, nieuwe koudemiddelen en slimme regelsystemen.

Uitdagingen voor de toekomst

Marktschalen en samenwerking

Hoewel de sector sterk groeit, zijn er uitdagingen op het gebied van marktschalen en samenwerking. Volgens het Nationaal Warmtepomp Trendrapport is er een noodzaak om de rijen in de sector te sluiten om de onzekerheden bij consumenten weg te nemen. Dit betekent dat er meer samenwerking moet zijn tussen fabrikanten, installateurs, adviesbureaus en andere stakeholders om de markt te versterken.

Kwaliteit en prestaties

De kwaliteit en prestaties van warmtepompen zijn belangrijke factoren voor consumenten. Het Nationaal Warmtepomp Trendrapport benadrukt de noodzaak om de kwaliteit van warmtepompen te verbeteren en de prestaties te waarborgen. Dit is van groot belang om de vertrouwen van consumenten in warmtepompen te vergroten en de adoptie te versnellen.

Ondersteuning van de overheid

De overheid moet een actieve rol spelen in de toekomstige groei van de warmtepompsector. De huidige stimulerende maatregelen zijn een positieve stap in de goede richting, maar er zijn nog verbeteringen mogelijk. De overheid kan bijvoorbeeld meer subsidies verstrekken voor warmtepompinstallaties of maatregelen nemen om de toegang tot duurzame verwarmingssystemen te vergemakkelijken.

Invloed op de woningbouwsector

Duurzame renovatie

De groei van de warmtepompsector heeft een positieve impact op de woningbouwsector, vooral op het gebied van duurzame renovatie. Warmtepompen zijn een efficiënte en duurzame oplossing voor verduurzaming van bestaande woningen. De toegenomen aandacht voor duurzame renovatie heeft geleid tot een grotere vraag naar warmtepompen in de woningbouwsector.

Energie-efficiëntie

De energie-efficiëntie van warmtepompen is een belangrijk aspect voor de woningbouwsector. Warmtepompen zijn in staat om warmte op te wekken met een relatief laag energieverbruik, wat bijdraagt aan een vermindering van het energieverbruik in woningen. Deze efficiëntie maakt warmtepompen een aantrekkelijke optie voor verduurzaming van bestaande woningen.

Invloed op de koopkracht

De opstelling van warmtepompen heeft ook een invloed op de koopkracht van huiseigenaren. Omdat warmtepompen energie besparen, leiden ze tot lagere energierekening, wat een positieve invloed heeft op de financiële situatie van huiseigenaren. Deze invloed is van groot belang voor de adoptie van warmtepompen in de woningbouwsector.

Samenwerking en samenhang

Brancheorganisaties

Brancheorganisaties zoals Duurzaam Verwarmd, Uneto-VNI en DHPA spelen een belangrijke rol in de samenwerking binnen de warmtepompsector. Deze organisaties ondersteunen de sector bij het ontwikkelen van standaarden, het verbeteren van kwaliteit en het promoveren van warmtepompen bij consumenten. De samenwerking tussen deze organisaties en andere stakeholders is van groot belang voor de groei van de sector.

Onderzoek en ontwikkeling

Onderzoek en ontwikkeling zijn essentieel voor de toekomstige groei van de warmtepompsector. Het Nationaal Warmtepomp Trendrapport benadrukt de noodzaak om meer onderzoek te doen naar de prestaties van warmtepompen en de invloed van warmtepompen op het energieverbruik. Deze onderzoeken kunnen leiden tot verbeteringen in de efficiëntie en duurzaamheid van warmtepompen.

Conclusie

De groei van de warmtepompsector in Nederland is sterk en de verwachtingen voor de toekomst zijn positief. Het Nationaal Warmtepomp Trendrapport 2018 biedt een waardevolle inzicht in de huidige toestand, trends en toekomstuitdagingen van de sector. De groei van de sector wordt aangedreven door groeiende zorgen over klimaatverandering, het afschaffen van aardgas en stimulerende overheidsmaatregelen. De sector moet echter nog steeds uitdagingen oplossen, zoals onzekerheden bij consumenten, samenwerking tussen stakeholders en de kwaliteit van warmtepompen. De toekomstige groei van de sector hangt af van factoren zoals overheidsmaatregelen, innovatie en samenwerking. Met de juiste maatregelen en samenwerking kan de warmtepompsector een belangrijke rol spelen in de energietransitie en het verduurzamen van de woningbouwsector in Nederland.