Nieuwe Warmtepompen op Propaan: Efficiëntie, Milieuvriendelijkheid en Toepassing in Real Estate

Published by Redactie on oktober 2, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

In de huidige real estate- en renovatiecontext is de overstap naar duurzamere verwarmingssystemen steeds vaker een essentieel onderdeel van renovatieprojecten. Eén van de meest opmerkelijke ontwikkelingen op dit vlak is de opkomst van warmtepompen die gebruikmaken van propaan (R290) als koudemiddel. Deze warmtepompen zijn niet alleen efficiënt in het opwekken van warmte, maar ook milieuvriendelijk dankzij het zeer lage aardopwarmingsvermogen (GWP) van propaan. Daarnaast zijn ze geschikt voor een breed scala aan toepassingen, zowel in nieuwbouw als in renovatieprojecten.

Deze artikel biedt een overzicht van de werking, voordelen, toepassingsmogelijkheden en aandachtspunten bij het kiezen van propaanwarmtepompen, met een focus op de technische en praktische kant van het gebruik van deze systemen in de real estate-sector. Op basis van relevante technische data, marktontwikkelingen en praktijkvoorbeelden wordt een gedetailleerde analyse gegeven van de rol van propaanwarmtepompen in huidige en toekomstige verwarmingssystemen.

Hoe Werkt een Propaanwarmtepomp?

Een warmtepomp op propaan werkt volgens het klassieke principe van warmtetransport via een kringloop van verdampen en condenseren. In plaats van synthetische koudemiddelen zoals R410A of R134a, gebruikt een propaanwarmtepomp een natuurlijk koudemiddel, namelijk propaan (R290). Dit gas heeft een zeer lage GWP-waarde (3), wat betekent dat het een minimale impact heeft op het klimaat in vergelijking met synthetische alternatieven die vaak GWP-waarden van duizenden hebben.

Het werkingsprincipe van een warmtepomp is als volgt: via een externe bron (zoals lucht, water of grond) wordt warmte onttrokken en vervolgens geconcentreerd in een koudemiddel. Dit koudemiddel wordt vervolgens door een compressor verwerkt en condenseert, waarbij het warmte afstaat aan het verwarmingscircuit of het tapwater. Bij propaanwarmtepompen is het gehele proces vergelijkbaar met dat van andere warmtepompen, met de enige variatie dat het koudemiddel milieuvriendelijker is.

Een belangrijk aspect van propaanwarmtepompen is dat ze in staat zijn om relatief hoge temperatuurverwarming te leveren. Terwijl veel traditionele warmtepompen beperkt zijn tot verwarmingstemperaturen van ongeveer 50 tot 55 graden Celsius, kan een propaanwarmtepomp verwarmingstemperaturen van wel 70 graden Celsius bereiken. Deze eigenschap maakt het mogelijk om bestaande radiatoren efficiënt te gebruiken, zonder dat een volledige renovatie van het verwarmingssysteem nodig is. In sommige gevallen, zoals bij gebruik van CO₂ als koudemiddel, kan zelfs tot 90 graden worden bereikt, maar in de context van propaan is 70 graden al een behoorlijke prestatie.

Voordelen van Propaan als Koudemiddel

1. Milieuvriendelijkheid

Een van de voornaamste voordelen van propaan is zijn milieuvriendelijkheid. Het koudemiddel R290 heeft een Global Warming Potential (GWP) van slechts 3, wat betekent dat het vrijwel geen bijdrage levert aan de opwarming van de aarde. Dit in tegenstelling tot traditionele F-gassen zoals R410A of R134a, die GWP-waarden van duizenden hebben. Vanwege de EU-richtlijn 517/2014 (de F-gassenverordening) wordt het gebruik van deze synthetische gassen steeds beperkter en duurder, wat propaan een aantrekkelijk alternatief maakt.

Daarnaast is propaan een natuurlijk gas dat goed biologisch afbreekbaar is, wat het extra geschikt maakt voor duurzame toepassingen. In combinatie met de efficiëntie van warmtepompen maakt dit propaan een aantrekkelijke keuze voor eigenaren die hun ecologische voetafdruk willen verkleinen.

2. Hoge Verwarmingstemperaturen

Propaanwarmtepompen zijn in staat om hogere verwarmingstemperaturen te leveren dan velen verwachten. Terwijl traditionele warmtepompen meestal beperkt zijn tot verwarmingstemperaturen van rond de 50 graden Celsius, kan een propaanwarmtepomp verwarmingstemperaturen van wel 70 graden bereiken. Dit maakt het mogelijk om bestaande verwarmingsinstallaties, zoals radiatoren, direct te gebruiken zonder dat een omstructurering van het systeem nodig is. In sommige gevallen, zoals bij CO₂-gebaseerde warmtepompen, kunnen zelfs temperaturen tot 90 graden worden bereikt, maar dit vereist vaak specifieke bouw- en installatiecondities.

3. Veiligheid en Regulering

De hoeveelheid propaan in een warmtepomp is strikt gereguleerd vanwege de brandbaarheid van het gas. In de meeste gevallen mag een warmtepomp maximaal 150 gram koudemiddel bevatten, terwijl propaanwarmtepompen vaak met 80 tot 90 gram propaan functioneren. Er zijn zelfs prototypes in ontwikkeling die met nog minder propaan werken, wat de veiligheid verder verhoogt. Dit maakt propaanwarmtepompen geschikt voor toepassing in zowel woningen als commerciële gebouwen, met een laag risico op lekken of explosies.

4. Technologische Ontwikkelingen

De markt voor propaanwarmtepompen groeit, wat leidt tot een toename in keuzemogelijkheden en een verlaging van de prijs. Bedrijven zoals Viessmann hebben bijvoorbeeld hun Vitocal 25x-A reeks ontwikkeld, die uit monoblok-uitvoeringen bestaat en propaan gebruikt als koudemiddel. Deze systemen zijn ontworpen voor zowel particuliere als commerciële toepassingen, met thermische vermogens variërend vanaf 4 kW tot 25 kW, of zelfs hoger in industriële omgevingen.

Nieuwe technologische ontwikkelingen, zoals ingebouwde wifi-interface via de ViCare-app en afgesloten koelkringen die geen koelcertificaat vereisen, maken deze warmtepompen niet alleen technisch efficiënter, maar ook eenvoudiger in gebruik en onderhoud.

5. Efficiëntie en Rendement

De efficiëntie van een warmtepomp wordt vaak gemeten aan de COP (Coefficient of Performance), wat het verhouding van opgewekte warmte tot verbruikte elektriciteit aangeeft. Voor een propaanwarmtepomp zoals de WZSV 42K3M van Nathan is de COP bij 0/35°C volgens EN 14511 gelijk aan 4,31, wat betekent dat voor elke kWh elektriciteit ongeveer 4,31 kWh warmte wordt opgewekt. Dit is een aanzienlijk rendement dat aantoont dat propaanwarmtepompen energiezuinig zijn en daardoor ook economisch aantrekkelijk.

Toepassing in Real Estate en Renovatie

1. Nieuwbouwprojecten

In nieuwbouw is de installatie van een propaanwarmtepomp een logische keuze. De compacte uitvoering van moderne systemen maakt het mogelijk om warmtepompen te installeren zonder dat grote ruimte of ingrijpende bouwwerkzaamheden nodig zijn. De WZSV 42K3M van Nathan is bijvoorbeeld speciaal ontworpen voor nieuwbouwprojecten en heeft het voordeel dat het een ingebouwd buffervat voor warm tapwater bevat. Dit maakt het systeem ideaal voor toepassing in woningen waar zowel verwarming als warm water worden aangedreven door een enkel apparaat.

2. Renovatie van Bestaande Gebouwen

Ook in renovatieprojecten zijn propaanwarmtepompen een interessante optie. Dankzij de mogelijkheid om hoge verwarmingstemperaturen te leveren (tot 70 graden Celsius), is het mogelijk om bestaande radiatoren te gebruiken zonder dat een volledige vervanging of omstructurering nodig is. Dit is een belangrijk voordeel, omdat renovaties vaak beperkt zijn in budget en tijd. Daarnaast is het niet noodzakelijk om over te schakelen naar vloerverwarming, zoals soms wordt aangeraden bij traditionele warmtepompen die alleen lage verwarmingstemperaturen leveren.

Een voorbeeld van dit type renovatieproject is het gebruik van Viessmann Vitocal 25x-A warmtepompen, die in monoblokuitvoering zijn geleverd en speciaal zijn ontworpen voor het gebruik in bestaande woningen. Deze warmtepompen halen zonder problemen een aanvoertemperatuur van 70 graden Celsius, zelfs in extreme kou (min 15 graden Celsius), wat betekent dat ze in vrijwel alle Nederlandse winters goed functioneren.

3. Combinatie met Andere Systemen

In sommige gevallen wordt een propaanwarmtepomp gebruikt in combinatie met een traditioneel gasfornuis of een hulpverwarmingsbron. Dit wordt een hybridesysteem genoemd en is een tussentijdse oplossing voor eigenaren die nog niet volledig van gas af willen. Het voordeel van een hybridesysteem is dat het een geleidelijke overgang mogelijk maakt naar volledige elektriciteitsafhankelijkheid, zonder dat het comfort in de woning op de kluit wordt geslagen.

De keuze voor een hybridesysteem hangt echter af van verschillende factoren, zoals de isolatiegraad van de woning, de beschikbaarheid van elektriciteit en het budget van de eigenaar. In gebouwen met goede isolatie is het meestal mogelijk om volledig op een warmtepomp af te gaan, terwijl in slecht geïsoleerde woningen een hybridesysteem een betere oplossing kan zijn.

Aandachtspunten bij het Kiezen van een Propaanwarmtepomp

1. Investering en Kosten

De aanschafprijs van een propaanwarmtepomp is over het algemeen vergelijkbaar met die van warmtepompen met andere koudemiddelen. De kosten variëren afhankelijk van het type en het vermogen van de warmtepomp. Voor lucht-water warmtepompen ligt de prijs tussen € 8.000 en € 11.000, voor water-water warmtepompen tussen € 13.000 en € 17.000, en voor hybridesysteem tussen € 7.000 en € 11.000.

Hoewel de initiële investering hoger kan zijn dan bij een traditioneel gasfornuis, levert een warmtepomp op de lange termijn meestal aanzienlijk minder kosten op aan energie. Dit komt doordat warmtepompen veel efficiënter zijn dan conventionele verwarmingssystemen.

2. Isolatie van de Woning

Een warmtepomp functioneert het beste in een goed geïsoleerde woning. Hoewel moderne propaanwarmtepompen in staat zijn om hoge verwarmingstemperaturen te leveren, is het efficiëntievermogen gunstig beïnvloed door de isolatiegraad van het gebouw. In slecht geïsoleerde woningen kan het nodig zijn om eerst isolatiewerkzaamheden uit te voeren voordat de warmtepomp volledig rendabel wordt.

3. Beschikbaarheid van Elektriciteit

Aangezien warmtepompen volledig op elektriciteit werken, is de beschikbaarheid en kwaliteit van het elektriciteitsnet een belangrijke factor. In sommige regio’s kan het elektriciteitsnet nog niet optimaal zijn voor het gebruik van energie-intensieve apparaten, wat kan leiden tot beperkte prestaties of noodzaak tot investering in een versterkt net.

4. Onderhoud en Levensduur

Propaanwarmtepompen vereisen minimaal onderhoud, vooral als het systeem correct is geïnstalleerd en de koelkring goed is afgesloten. In tegenstelling tot traditionele verwarmingssystemen zijn warmtepompen vrijwel onderhoudsvrij en hebben ze een levensduur van gemiddeld 15 tot 20 jaar. Dit maakt ze een duurzame en economische oplossing op lange termijn.

Conclusie

Propaanwarmtepompen bieden een aantrekkelijke combinatie van efficiëntie, milieuvriendelijkheid en technologische voordelen. Ze zijn geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten en kunnen worden gebruikt in combinatie met bestaande verwarmingssystemen. Dankzij hun hoge verwarmingstemperaturen en het gebruik van een natuurlijk koudemiddel met een lage GWP-waarde zijn ze een moderne en duurzame oplossing voor de toekomstige verwarmingssystemen in de real estate-sector.

De investering in een propaanwarmtepomp is een betere keuze dan in een traditioneel gasfornuis, vooral als het elektriciteitsnet en de isolatie van de woning geschikt zijn voor dit type verwarming. Met de groeiende markt en de technologische vooruitgang is het nu een goed moment om over te stappen naar deze innovatieve verwarmingstechnologie.