Nieuwe ontwikkelingen op het gebied van warmtepompen: trends, beleid en technologie in 2025

Inleiding

De warmtepompmarkt in Nederland heeft de afgelopen jaren een sterke groei doorgemaakt, vooral gedreven door de stijgende aardgasprijzen en het beleid ter stimulering van duurzame energie. In 2024 waren er ongeveer 2,6 miljoen warmtepompen in gebruik, een toename van 17 procent ten opzichte van 2023. Echter, deze groei lijkt in 2024 af te remmen, mede als gevolg van veranderingen in het beleid en de marktomstandigheden. Dit artikel biedt een overzicht van de nieuwste ontwikkelingen rondom warmtepompen, inclusief beleidsmaatregelen, technologische innovaties, markttrends en de rol van subsidies en regulaties.

Beleid en regulaties

Aanpassingen in de ISDE-regeling

De ISDE-regeling (Investeringssubsidie Duurzame Energie en Energiebesparing) speelt een centrale rol in de uitrol van warmtepompen. Deze regeling stelt huishoudens in staat subsidies aan te vragen voor investeringen in duurzame energie, waaronder het installeren van een warmtepomp. In 2025 worden aanpassingen aan de ISDE-regeling verwacht, die waarschijnlijk in oktober of november worden gepubliceerd. Deze wijzigingen zijn het resultaat van stakeholdersessies en input van brancheorganisaties zoals de Vereniging Warmtepompen.

Hybride norm en beleidsveranderingen

In het kabinet-Schoof is besloten om de hybride warmtepompnorm af te schaffen. Deze norm verplichtte sinds 2026 de vervanging van cv-ketels door hybride warmtepompen. Met de schrapping van deze norm wordt de verwachting uitgesteld dat de verkoop van warmtepompen zich opnieuw zal opkrikken. In de eerste helft van 2024 was meer dan 80 procent van de geïnstalleerde warmtepompen aangeschaft met ondersteuning van de ISDE-regeling. Dit benadrukt hoe belangrijk subsidies zijn bij het verduurzamen van huishoudens.

Doelstelling van 1 miljoen warmtepompen in 2030

Het kabinet heeft in het Meerjarenprogramma 2025 Klimaatfonds bekrachtigd dat het streeft naar 1 miljoen hybride warmtepompen in de gebouwde omgeving in 2030. Echter, met het huidige beleid en de actuele marktomstandigheden is het onwaarschijnlijk dat deze doelstelling zal worden gehaald. In het Nationaal Warmtepomp Trendrapport van Dutch New Energy Research wordt geschat dat de verkoop van warmtepompen in de komende jaren blijft steken op 110.000 tot 125.000 per jaar. Met deze cijfers is het doel van 1 miljoen hybride warmtepompen in 2030 niet haalbaar.

Markttrends

Aantal geïnstalleerde warmtepompen

In 2024 zijn er 161.020 bodem- of waterwarmtepompen, 1.898.700 lucht-luchtwarmtepompen en 574.480 lucht-waterwarmtepompen geïnstalleerd, zoals blijkt uit de nader voorlopige cijfers van het CBS. De meeste warmtepompen zijn lucht-luchtwarmtepompen, die beter bekend staan als airco’s. Deze vormen 72 procent van de geïnstalleerde warmtepompen, gevolgd door lucht-waterwarmtepompen (22 procent) en bodem- of waterwarmtepompen (6 procent).

Verkoopkrimp in 2024

De verkoop van warmtepompen is in 2024 met 35 procent gedaald. In 2023 waren er 154.000 warmtepompen verkocht, terwijl dit aantal in 2024 naar verwachting op 103.000 ligt. De krimp is met name te zien bij huishoudens. Hier is sprake van een daling met 35 procent, van ongeveer 143.000 naar 98.000. De verkoop van industriële warmtepompen daarentegen blijft stijgen en zal in 2024 met 8 procent groeien naar 5.000 verkochte systemen.

Invloed van aardgasprijzen

De verkoop van warmtepompen was in voorgaande jaren sterk gestimuleerd door de recordhoge aardgasprijzen. Nu de aardgasprijzen zijn gedaald, is de vraag naar warmtepompen afgenomen. Dit laat zien dat de groei van de markt voor warmtepompen sterke afhankelijkheid heeft van zowel subsidies als de marktprijs van alternatieve energiebronnen.

Technologische ontwikkelingen

Hybride warmtepompen

Hybride warmtepompen zijn een combinatie van een warmtepomp en een gasketel. Deze systemen zijn ontworpen om het verwarmingsvermogen van een warmtepomp aan te vullen bij lage buitentemperaturen. In het vorige Nationaal Warmtepomp Trendrapport werd geschat dat de hybride norm zou kunnen leiden tot 250.000 tot 300.000 verkochte warmtepompen per jaar vanaf 2026. De schrapping van deze norm heeft het herstel van de vraag vertraagd.

Industriële toepassingen

In industriële omgevingen worden warmtepompen steeds efficiënter ingezet. Een voorbeeld is een ammoniakgedreven warmtepomp die in een fabriek wordt gebruikt. Deze warmtepomp werkt op twee temperatuurniveaus, waarbij de koude ligt op 2 graden en de warmte op 40 en 77 graden. Het systeem maakt gebruik van water in tanks om de energie te transporteren en hergebruiken. Dit type warmtepomp is uiterst efficiënt en helpt bij het verlagen van energieverbruik in de industriële sector.

Soorten warmtepompen

Lucht-luchtwarmtepompen

Lucht-luchtwarmtepompen zijn vooral populair in huishoudens en worden vaak gebruikt voor koeling in de zomer. In 2024 waren er 1.898.700 van dit type geïnstalleerd. Ondanks het hoge aantal leveren deze warmtepompen niet de meeste energie, omdat ze vooral voor koeling worden gebruikt en niet voor verwarming.

Lucht-waterwarmtepompen

Lucht-waterwarmtepompen worden steeds vaker ingezet in bestaande gebouwen. Deze warmtepompen leveren ruim de helft van de hernieuwbare warmte in Nederland. In 2024 was ongeveer 50 procent van de hernieuwbare warmte afkomstig van lucht-waterwarmtepompen. Deze groei is te verklaren uit het feit dat nieuwe gebouwen sinds halverwege 2018 niet meer op het aardgasnet mogen worden aangesloten.

Bodem- of waterwarmtepompen

Bodem- of waterwarmtepompen worden vooral geïnstalleerd in nieuwbouw. In 2024 zijn er 161.020 van dit type geïnstalleerd. Na een sterke toename tussen 2018 en 2020 zijn de verkoopcijfers van deze warmtepompen sinds 2020 relatief stabiel gebleven. In 2023 was er een korte stijging, maar in 2024 nam de verkoop voor het eerst af met 35 procent.

Subsidies en financiële prikkels

ISDE-regeling en haar invloed

De ISDE-regeling is een belangrijke drijfveer voor de uitrol van warmtepompen. In de eerste helft van 2024 was meer dan 80 procent van de geïnstalleerde warmtepompen aangeschaft met subsidies. De aanpassingen in deze regeling zullen in 2025 gevolgen hebben voor de markt. De verwachting is dat de nieuwe regeling eind 2025 definitief wordt gepubliceerd, na politieke besluitvorming.

Invloed op het verduurzamen van huishoudens

De combinatie van normering en subsidies heeft een grote invloed op de beslissing van huishoudens om te verduurzamen. In het vorige Nationaal Warmtepomp Trendrapport was duidelijk dat de hybride norm en de ISDE-bijdrage samen een krachtige drijfveer vormden. Nu deze norm wordt afgebroken en de subsidies worden afgebouwd, wordt het verduurzamen voor huishoudens financieel minder aantrekkelijk.

Toekomstuitzichten

Nieuwe regels en subsidies

Vanaf 2026 zijn er nieuwe regels en subsidies in het verschijnen. De RVO (Rijksdienst voor Wegverkeer) speelt een belangrijke rol bij het stimuleren van de installatie van industriële warmtepompen. In een voorbeeldproject in een fabriek is een geïntegreerde ammoniakgedreven warmtepomp geïnstalleerd. Deze investering was mogelijk gemaakt met hulp van de RVO, wat benadrukt hoe belangrijk financiële steun is voor het uitrollen van duurzame technologieën.

Verwachtingen voor de komende jaren

De verwachting is dat de verkoop van warmtepompen in de komende jaren blijft steken op 110.000 tot 125.000 per jaar. Hierdoor verdwijnt de doelstelling van 1 miljoen hybride warmtepompen in 2030 uit zicht. Echter, de opkomst van nieuwe technologieën en subsidies kan in de toekomst de markt opnieuw stimuleren.

Conclusie

De warmtepompmarkt in Nederland heeft in de afgelopen jaren veel vooruitgang geboekt, maar de groei is in 2024 afgenomen. Dit is te verklaren uit veranderingen in het beleid, zoals de schrapping van de hybride norm en de afbouw van subsidies via de ISDE-regeling. De markt is sterk afhankelijk van financiële prikkels en normering. Ondanks de krimp in verkoopcijfers is het aantal geïnstalleerde warmtepompen in 2024 nog steeds toegenomen. De toekomst van de warmtepompmarkt hangt af van beleidsmaatregelen, technologische ontwikkelingen en de vraag uit huishoudens en de industrie.

Bronnen

  1. Warmtepomp in het nieuws
  2. Warmtepomp-info.nl
  3. Groei aantal warmtepompen neemt af
  4. Doelstelling van 1 miljoen warmtepompen in 2030 uit zicht
  5. Industriële warmtepompen

Related Posts