Warmtepomp op de plek van de CV-ketel: mogelijkheden, voordelen en uitdagingen

Published by Redactie on oktober 2, 2025 | Category warmtepomp

In het kader van het afbouwen van het gasnet in Nederland en de toegenomen aandacht voor duurzame energieoplossingen, wordt de warmtepomp steeds populairder. Velen overwegen de installatie van een warmtepomp als alternatief of aanvulling op hun bestaande CV-ketel. Een veelgestelde vraag is: kan een warmtepomp op de plek van de CV-ketel worden geplaatst? De antwoorden op deze vraag zijn niet eenduidig en hangen af van verschillende factoren, zoals het type warmtepomp, de beschikbare ruimte, de bouwkenmerken van de woning en technische eisen. In dit artikel bespreken we de mogelijkheden, voordelen en uitdagingen van het plaatsen van een warmtepomp op de plek van een CV-ketel, op basis van de beschikbare informatie in de bronnen.

Hybride installaties: warmtepomp in combinatie met een CV-ketel

Een van de meest voorkomende oplossingen is de hybride installatie, waarbij een warmtepomp wordt gekoppeld aan een bestaande CV-ketel. Deze oplossing maakt het mogelijk om op langere termijn de afhankelijkheid van gas te verminderen, zonder direct over te stappen op volledig elektrische verwarming.

Hoe werkt een hybride installatie?

In een hybride systeem zorgt de warmtepomp voor de meeste verwarming in de woning. In koudere perioden of bij piekbelasting (zoals bij extra warmteverlies door wind of sneeuw) stapt de CV-ketel in om aan te vullen. Daarnaast blijft de CV-ketel meestal verantwoordelijk voor de voorziening van warm water.

De warmtepomp werkt op een lager temperatuurniveau (meestal tussen 50 en 60 graden Celsius), terwijl een traditionele CV-ketel werkt met temperaturen van 70 tot 75 graden. Dit betekent dat hybride systemen doorgaans efficiënter zijn dan volledig op gas of elektriciteit werkende verwarmingsinstallaties.

Voordelen van een hybride installatie

Lagere CO2-uitstoot: Een hybride installatie zorgt voor een CO2-uitstoot die gemiddeld ongeveer een derde lager is dan een volledig elektrische warmtepomp.
Lagere kosten: Zowel de investeringskosten, verbruiksosten en onderhoudskosten zijn lager dan bij een volledige overgang naar een warmtepomp.
Geen directe omvorming van de verwarmingsinstallatie: Je hoeft je huidige radiatoren niet te vervangen of te aanpassen, tenzij die te weinig warmte afgeven bij lage temperaturen.
Flexibiliteit: De CV-ketel biedt een back-up in koud weer of in geval van problemen met de warmtepomp.

Deze voordelen maken een hybride oplossing aantrekkelijk voor veel huiseigenaren die op zoek zijn naar een duurzamere verwarmingsoplossing zonder direct de CV-ketel te vervangen.

Technische mogelijkheden: warmtepomp op de plek van de CV-ketel

De vraag of een warmtepomp op de plek van de CV-ketel kan worden geplaatst, hangt af van een aantal technische en praktische aspecten.

1. Ruimte voor de warmtepomp

De CV-ketel zit meestal op de zolder of in een kelderruimte. Om een warmtepomp op dezelfde plek te plaatsen, moet er voldoende ruimte zijn voor de binnenunit van de warmtepomp. De binnenunit is een compacte installatie die meestal op een stevige vloer of muur moet worden gemonteerd. In sommige gevallen is het mogelijk om de CV-ketel te verwijderen en de warmtepomp op dezelfde locatie te installeren, mits de ruimte groot genoeg is.

2. Type warmtepomp

De meeste hybride warmtepompen bestaan uit een binnenunit en een buitenunit. De binnenunit kan op dezelfde plek worden geplaatst als de CV-ketel. De buitenunit moet echter buiten worden geplaatst, bijvoorbeeld op het dak, op een gevel of op een plat dak van een aanbouw. De afstand tussen binnen- en buitenunit moet klein genoeg zijn om het aansluiten van leidingen en kabels technisch haalbaar te maken.

Bij een geothermische warmtepomp is het noodzakelijk om gaten in de grond te boren, wat betekent dat de buitenunit diep in de grond moet worden geplaatst. Dit maakt het technisch niet mogelijk om de buitenunit op dezelfde plek te plaatsen als de CV-ketel.

3. Afgiftesysteem en temperatuur

Een warmtepomp werkt efficiënt op lage temperaturen (maximaal 55 tot 60 graden Celsius). Traditionele CV-ketels werken echter op hogere temperaturen (70 tot 75 graden). Als de bestaande radiatoren geen voldoende warmte afgeven bij deze lagere temperaturen, is het noodzakelijk om de CV-ketel aan te sluiten als back-up. In dat geval is een hybride installatie de meest logische oplossing.

4. Verwarming van warm water

Voor de productie van warm water kan een aparte boiler worden geïnstalleerd, of de bestaande CV-ketel kan deze taak overnemen. In een hybride systeem is het meestal verstandig om de CV-ketel te laten zorgen voor warm water, aangezien warmtepompen in die functie minder efficiënt werken.

Uitdagingen bij de installatie van een warmtepomp op de plek van de CV-ketel

Hoewel het technisch vaak mogelijk is, zijn er een aantal uitdagingen die huiseigenaren en installateurs moeten overwegen bij de installatie van een warmtepomp op de plek van een CV-ketel.

1. Beschikbare ruimte

In bestaande woningen is het niet altijd eenvoudig om voldoende ruimte te creëren voor de installatie van een warmtepomp. De CV-ketel zit vaak op een zolder of in een kleine ruimte, waar ook andere installaties aanwezig kunnen zijn. Het is daarom belangrijk om van tevoren de ruimtelijke mogelijkheden goed te beoordelen.

2. Aansluiting van leidingen en elektriciteitskabels

De aansluiting van leidingen en elektriciteitskabels kan lastig zijn, vooral in oudere woningen waar de leidingen niet geïsoleerd of toegankelijk zijn. Bovendien moet de buitenunit buiten worden geplaatst en zijn leidingen en kabels meestal via de gevel of via het dak gelopen. Dit kan extra werk en kosten met zich meebrengen.

3. Geluidsoverlast en esthetiek

De buitenunit van een warmtepomp kan geluidsoverlast veroorzaken, vooral in dichtbebouwde stadsgebieden. Daarnaast kan de esthetiek van de buitenunit soms niet aansluiten bij de architectuur van de woning. Veel huiseigenaren kiezen daarom ervoor om de buitenunit op een dak of in een afgelegen hoek van de woning te plaatsen.

4. Energieverbruik en rendement

Het rendement van een warmtepomp is afhankelijk van de buitentemperatuur. In koud weer (onder 5 graden Celsius) werkt een warmtepomp minder efficiënt, waardoor de afhankelijkheid van de CV-ketel toeneemt. In een hybride systeem is dit geen probleem, maar het betekent wel dat de verwachtingen in termen van energiebesparing realistisch moeten zijn.

Installatie en keuze van een installateur

De installatie van een warmtepomp is een taak die door een vakbekwaam installateur moet worden uitgevoerd. De installatie vereist niet alleen technische kennis, maar ook ervaring met hybride systemen. Informatie uit bronnen duidt erop dat het bedrijf verantwoordelijk voor de installatie moet beschikken over geschikte gereedschap, materiaal en een vakdiploma.

Kwaliteitsborging en garantie

Het is verstandig om een installateur te kiezen die lid is van een erkende sectororganisatie en die een garantie biedt op de installatie. Ook is het raadzaam om reviews en aanbevelingen van andere klanten te raadplegen, zodat je een betrouwbaar bedrijf kunt kiezen.

Alternatieve opties: warmtepomp zonder buitenunit

Hoewel de meeste warmtepompen een buitenunit hebben, zijn er ook alternatieve systemen beschikbaar. Deze systemen gebruiken andere bronnen voor warmteopwekking, zoals luchtkanalen, ventilatielucht, of bodembronnen. Deze systemen zijn meestal geschikt voor nieuwbouwwoningen of woningen met specifieke kenmerken, zoals een geïsoleerde kelder of een goed afgestemde ventilatieinstallatie.

Conclusie

De installatie van een warmtepomp op de plek van een CV-ketel is technisch vaak mogelijk, vooral in de vorm van een hybride installatie. Deze oplossing biedt een aantal voordelen, zoals een lagere CO2-uitstoot, lagere kosten en minder afhankelijkheid van gas. De keuze voor een warmtepomp op de plek van de CV-ketel hangt echter af van een aantal factoren, zoals de beschikbare ruimte, het type warmtepomp, de afgiftesystemen en de verwachtingen in termen van rendement en energiebesparing.

Voor een optimale oplossing is het verstandig om advies in te winnen bij een ervaren installateur, die je helpt bij het kiezen van de juiste warmtepomp en bij het beoordelen van de technische en praktische haalbaarheid van de installatie. In het kader van de transitie naar duurzamere verwarmingsoplossingen is een hybride warmtepomp een veelbelovende keuze voor veel huiseigenaren.