Warmtepomp aanleggen in een bestaand huis: stappenplan, kosten en rendement

Published by Redactie on oktober 2, 2025 | Category warmtepomp

De overstap van een gasgestookte verwarming naar een warmtepomp is een belangrijke keuze voor eigenaars van bestaande huizen. Het draait niet alleen om duurzaamheid, maar ook om het rendement, de kosten en de technische geschiktheid van het huis. In dit artikel leggen we uit hoe een warmtepomp in een bestaand huis aan te leggen is, wat de kosten zijn en wat de belangrijkste aandachtspunten zijn. De informatie is gebaseerd op actuele stappenplannen, expertadviezen en technische specificaties uit betrouwbare bronnen.

Inleiding

Het aanleggen van een warmtepomp in een bestaand huis is geen triviale ingreep. Het vereist een grondige inventarisatie van de huidige staat van isolatie, het afgeven van warmte en eventuele aanpassingen aan de verwarmingssystemen. Bovendien spelen subsidies en de stijgende gasprijzen een grote rol in de beslissing om over te stappen op warmtepompverwarming.

Volgens Leo Janssen van Vaillant is dit moment gunstig om een warmtepomp te installeren. De subsidies, de stijgende gasprijzen en de opkomende duurzaamheidsmaatregelen maken het een interessant moment om te overwegen. Echter, niet iedere woning is direct geschikt voor een volledige warmtepompinstallatie. In veel gevallen is het verstandiger om in stappen te werken.

Stappenplan voor het aanleggen van een warmtepomp in een bestaand huis

Stap 1: Isolatie en kierdichting

Vooraleer een warmtepomp geïnstalleerd kan worden, is het essentieel om de woning zo goed mogelijk te isoleren. Leo Janssen benadrukt dat isolatie de basis is van een efficiënte warmtepompinstallatie. De volgende isolatiepunten zijn van belang:

Spouwisolatie: Verlaagt de warmteverliezen door de muren.
Vloerisolatie: Voorkomt warmteverlies naar de grond.
Dakisolatie: Vermijd warmteverlies via het dak.
HR++-glas of trippleglas: Vermindert warmteverlies via ramen.

De overheid biedt subsidies aan voor isolatieprojecten, wat een aanzet kan zijn voor eigenaars die nog twijfelen over het investeren in een warmtepomp. De subsidie is ook een onderdeel van de bredere doelstelling om in 2050 volledig van aardgas af te zijn.

Stap 2: Kies voor een hybride warmtepomp

Als de woning voldoende is geïsoleerd, is het tijd om over te stappen op een hybride warmtepomp. Een hybride warmtepomp combineert een traditionele cv-ketel met een warmtepomp. Dit maakt het mogelijk om zonder ingrijpende aanpassingen aan de verwarmingssystemen te beginnen met de overstap naar elektriciteitsgestuurd verwarmen.

Hybride warmtepompen zijn een goede keuze voor bestaande huizen, omdat ze werken met bestaande radiatoren of ventilatorconvectorinstallaties. Dit is voordelig, omdat het niet noodzakelijk is om vloerverwarming te installeren, wat een ingrijpende en dure ingreep kan zijn in bestaande woningen.

Stap 3: Koos voor de juiste warmtepomp

Er zijn verschillende soorten warmtepompen beschikbaar, waarbij de keuze hangt af van de beschikbare ruimte, de isolatiegraad van de woning en de verwachtingen ten aanzien van comfort en efficiëntie.

Lucht-water warmtepomp: De meest populaire keuze in bestaande huizen. Deze warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en gebruikt deze om water te verwarmen. Het vereist een buitenunit.
PVT-systeem (Photovoltaic Thermal): Voor huizen zonder ruimte voor een buitenunit, is het pvt-systeem een interessante optie. Hierbij worden zonnepanelen gecombineerd met een thermisch paneel dat warmte uit het dak haalt. Deze warmtepomp is geruislozer en maakt gebruik van de elektriciteit die hetzelfde systeem opwekt.
Aarde-water warmtepomp: Voor huizen met voldoende grondoppervlak kan een aarde-water warmtepomp een efficiëntere oplossing zijn, maar dit vereist wel grondwerken en is daarom minder geschikt voor bestaande woningen.

Leo Janssen benadrukt dat het pvt-systeem vooral populair is in rijtjeshuizen, waar ruimte voor een buitenunit vaak beperkt is. Het is echter belangrijk om rekening te houden met de warmteverliezen van het huis, omdat een warmtepomp in huizen met hoge warmteverliezen (meer dan 60 W/m²) minder efficiënt kan zijn en grotere kosten kan opleveren.

Stap 4: Koos voor een warmtepompboiler

Naast een centrale warmtepomp is het verstandig om ook een warmtepompboiler te overwegen voor het opwekken van warm tapwater. Dit is een aparte installatie die specifiek voor warm water bedoeld is en die extra spaart op het energieverbruik.

De warmtepompboiler is goedkoper dan een volledige warmtepompinstallatie. Volgens de beschikbare informatie kost een warmtepompboiler ongeveer €3.000 en is er een subsidie van €1.250 beschikbaar. Dit maakt het een aantrekkelijke optie voor eigenaars die beginnen met het overstapproces.

Stap 5: Kies voor zonnepanelen

Het gebruik van zonnepanelen in combinatie met een warmtepomp verhoogt het rendement van het gehele systeem. Zonnepanelen zorgen ervoor dat een deel van de elektriciteit die de warmtepomp verbruikt, opgewekt wordt uit duurzame bronnen. Dit vermindert het elektriciteitsverbruik van het netwerk en zorgt voor een groter maandelijkse besparing.

Het is verstandig om zonnepanelen voor te zetten voordat de warmtepomp geïnstalleerd wordt. Zo is er direct een duurzame bron van elektriciteit beschikbaar voor de warmtepomp.

Technische aandachtspunten bij de installatie

Bij de installatie van een warmtepomp zijn er enkele technische aspecten die in overweging moeten worden genomen:

Ruimte voor apparatuur: Zowel binnen als buiten moet voldoende ruimte zijn voor de apparatuur van de warmtepomp. Dit is van belang om een vlotte installatie te garanderen.
Warmteafgiftesysteem: Een warmtepomp werkt efficiënter bij een laagtemperatuurafgiftesysteem, zoals vloerverwarming. In bestaande huizen is dit vaak niet het geval. Hier kan gekozen worden voor ventilatorconvectorinstallaties, die geschikt zijn voor lage temperaturen en ook een mate van koeling mogelijk maken.
Geluidsoverlast: Sinds 2020 zijn er nieuwe regels in werking getreden om geluidsoverlast van warmtepompen te beperken. De geluidniveaus zijn beperkt tot maximaal 40 decibel. Dit betekent dat modernere warmtepompen stukken geruislamer zijn dan de oudere modellen.

Kosten en subsidies

De kosten voor het aanleggen van een warmtepomp in een bestaand huis kunnen variëren afhankelijk van het type warmtepomp en de noodzakelijke aanpassingen aan de woning. Een lucht-water warmtepomp kost gemiddeld tussen €6.000 en €8.000 inclusief installatie. Een warmtepompboiler kost ongeveer €3.000.

Subsidies spelen een grote rol bij het maken van deze investering. Voor een lucht-water warmtepomp is er een subsidie van ongeveer €1.900 beschikbaar. Voor de warmtepompboiler is er een subsidie van €1.250. Deze subsidies worden vaak via de overheid of via lokale steden of gemeenten beschikbaar gesteld.

Het is belangrijk om te weten dat subsidies vaak voorwaarden hebben. Zo moet vaak bewijs geleverd worden dat de woning voldoende is geïsoleerd en dat er geen gasinstallatie meer aanwezig is. Daarom is het verstandig om de subsidies pas aan te vragen na het afwerken van de isolatiestap.

Efficiëntie en COP-waarde

De efficiëntie van een warmtepomp wordt vaak gemeten aan de COP (Coefficient Of Performance). De COP geeft de verhouding aan tussen de verwarmingscapaciteit van de warmtepomp en het elektriciteitsverbruik dat nodig is voor het functioneren.

Een hogere COP-waarde betekent dat de warmtepomp efficiënter werkt. In huizen met hoge warmteverliezen (meer dan 60 W/m²) kan de COP-waarde afnemen, wat het rendement van de warmtepomp negatief beïnvloedt. In dergelijke gevallen is het noodzakelijk om een warmtepomp met een hoger vermogen te kiezen, wat de kosten verhoogt.

Het is daarom essentieel om vooraf te bepalen of een woning voldoende is geïsoleerd. Installateurs kunnen hierin helpen door een energiecheck uit te voeren.

Koelfunctie en extra voordelen

Een warmtepomp kan niet alleen voor verwarming gebruikt worden, maar ook als koelsysteem. In de zomer kan de warmtepomp de woning afkoelen door warmte te onttrekken uit de ruimte en deze af te voeren naar buiten. Dit maakt het een multifunctionele oplossing voor klimaatbeheer in huizen.

Bij ventilatorconvectorinstallaties is het zelfs mogelijk om een beperkte mate van koeling te realiseren. Dit is een extra voordelig aspect van het aanleggen van een warmtepomp, omdat het het comfort in de woning verder vergroot.

Conclusie

Het aanleggen van een warmtepomp in een bestaand huis is een complexe ingreep die zorgvuldig gepland moet worden. Het is belangrijk om eerst te zorgen voor voldoende isolatie, omdat dit de efficiëntie van de warmtepomp bepaalt. Vervolgens is het verstandig om te kiezen voor een hybride warmtepomp, die zonder ingrijpende verwarmingstekeningen werkt. De keuze voor een warmtepompboiler of een pvt-systeem hangt af van de beschikbaarheid van ruimte en het gewenste comfortniveau.

De kosten zijn aanzienlijk, maar subsidies maken de investering aantrekkelijker. Daarnaast biedt een warmtepomp niet alleen duurzaamheid, maar ook een aanzienlijke besparing op de energierekening. Bovendien zijn er subsidies beschikbaar die het aanschafproces ondersteunen.

In de komende jaren is het verwacht dat de aandacht voor warmtepompen alleen zal groeien. Het is daarom verstandig om nu al te overwegen om de overstap te maken. Door het aanleggen van een warmtepomp in stappen en met behulp van subsidies en professionele advies, wordt de investering een realistische en aantrekkelijke keuze voor eigenaars van bestaande huizen.

Bronnen

huis
en