Problemen met warmtepompen: Uitdagingen bij installatie, onderhoud en oplossingsstrategieën

Published by Redactie on oktober 2, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

De overgang naar duurzame verwarmingssystemen zoals warmtepompen is op dit moment één van de meest actuele trends in de woningbouwsector. Warmtepompen worden steeds vaker geïnstalleerd om aardgas te vervangen of te verminderen, wat bijdraagt aan de CO₂-reductiedoelen van Nederland. Toch blijkt in de praktijk dat de toepassing van warmtepompen niet zonder uitdagingen gaat. De installatie, onderhoudsbehoefte en het oplossen van storingen zijn vaak complex en vereisen een specifieke technische kennis bij monteurs en installateurs.

In dit artikel geven we een overzicht van de voornaamste problemen die woningeigenaren tegenkomen bij de installatie en het gebruik van warmtepompen. Daarnaast bespreken we mogelijke oplossingen en preventieve maatregelen om storingen te voorkomen. Op basis van praktijkervaringen, klachten van gebruikers en adviezen van experts, geven we een realistisch beeld van de huidige situatie en onderbouwen we de aandachtspunten die voor de keuze en onderhoud van een warmtepomp belangrijk zijn.

Uitdagingen bij installatie

1. Complexiteit van warmtepompen

Een van de eerste uitdagingen die woningeigenaren tegenkomen, is de complexiteit van warmtepompen zelf. Volgens Daniël Lodders van Saman Groep is de installatie van warmtepompen aanzienlijk ingewikkelder dan die van traditionele cv-ketels. Dit komt doordat warmtepompen per merk en type verschillen in constructie en werking, wat betekent dat er veel meer instellingen en technische nuances zijn waar rekening mee moet worden gehouden.

Om een warmtepomp correct te installeren en in goede werking te houden, is het noodzakelijk dat installateurs over de juiste kennis en opleiding beschikken. Dit betekent dat het kiezen van een ervaren en geaccrediteerde installateur van groot belang is. Niet ieder monteur is in staat om met deze technologie om te gaan, wat ook tot problemen kan leiden bij het oplossen van storingen en het uitvoeren van onderhoud.

2. Regionale beperkingen en schaarste aan onderhoud

Een tweede uitdaging is de schaarste aan onderhoudsbedrijven die in staat zijn om warmtepompen correct te onderhouden of eventuele storingen op te lossen. Dit probleem is op verschillende manieren aan de orde gekomen. Zo is bijvoorbeeld gebleken dat een installateur uit Maastricht niet wil of kan reizen naar Groningen om ondersteuning te bieden, ook al is er behoefte aan. Dit zorgt voor extra complicaties bij huiseigenaren die in gebieden wonen waar er weinig installateurs zijn die met warmtepompen werken.

Daarnaast is het merk van de warmtepomp een bepalende factor in de beschikbaarheid van ondersteuning. Niet alle installateurs zijn in staat om elk type warmtepomp aan te pakken. In een geval werd melding gemaakt van een huiseigenaar die moeilijkheden ondervond bij het vinden van een installateur voor een Alpha Innotec warmtepomp. De fabrikant moest zelf een lijst met installateurs aanleveren, maar de meeste bedrijven op die lijst werkten niet met particulieren.

3. Kwaliteit van installateurs

Niet alleen de schaarste aan installateurs is een probleem, ook de kwaliteit van de onderhouds- en servicebehandeling is soms aan de orde. In een geval waarin een huiseigenaar contact had met Kruit BV, bleek de gestuurde monteur onbekwaam om de warmtepomp te herstellen. Pas na tussenkomst van de importeur kon het probleem opgelost worden. Dit toont aan dat het kwaliteitsaspect van installateurs en onderhoudsbedrijven nog verbetering toelaat.

4. Fabrikantondersteuning en garantie

Fabrikantondersteuning speelt in sommige gevallen een essentiële rol bij het oplossen van problemen. Echter, de ervaringen variëren. In enkele gevallen is het nodig om zelf contact op te nemen met de fabrikant om een lijst met geschikte installateurs te krijgen. Daarnaast is het belangrijk om te weten of de warmtepomp onderdeel is van een garantieprogramma, zodat eventuele reparaties niet volledig uit eigen middelen moeten worden betaald.

Uitdagingen bij onderhoud

1. Veelvoorkomende problemen met warmtepompen

In de praktijk komen verschillende storingen voor bij warmtepompen. Een van de meest voorkomende problemen is verstopping van filters. Warmtepompen werken met lucht- of watercirculatie, en als de filters verstopt raken, vermindert de lucht- of waterdoorstroming en werkt het systeem minder efficiënt. Dit kan eenvoudig worden voorkomen door de filters regelmatig te reinigen of te vervangen.

Een ander probleem is het optreden van problemen bij de buitenunit, met name bij luchtwarmtepompen. In de winter kan de buitenunit bevriezen of onder invloed van bladeren en vuil in een slechte staat raken. Het is daarom belangrijk om regelmatig te controleren of de buitenunit vrij is van obstakels en ijsvorming. In het geval van ijsvorming kan het nodig zijn om het systeem manueel te ontijzen of professionele ondersteuning in te schakelen.

Te lage of te hoge werkdruk in het systeem is ook een bekende oorzaak van problemen. Warmtepompen hebben een optimale werkdruk nodig om goed te functioneren. Als de druk te laag is, kan het systeem niet voldoende warmte leveren. In dergelijke gevallen is het verstandig om de druk te controleren en eventueel bij te vullen volgens de handleiding of met hulp van een installateur.

Elektrische storingen kunnen ook optreden, zoals stroomuitval of defecte bedrading. Dit kan ervoor zorgen dat de warmtepomp helemaal niet of slecht werkt. Het is daarom aan te raden om te controleren of er sprake is van een algemene stroomstoring en om de zekeringen en bedrading te inspecteren.

2. Moeilijkheid om hulp te vinden

Een van de grootste uitdagingen bij het onderhoud van warmtepompen is het moeilijk zijn om de juiste hulp te vinden. Veel installatiebedrijven zijn volledig in de ban van de huidige vraag en kunnen niet of nauwelijks onderhoud of reparaties aanbieden. Bijvoorbeeld, bij installatiebedrijf Van Erve in Tilburg is de vraag zo groot dat ze helaas klussen moeten weigeren.

Hoewel de meeste installateurs theoretisch verplicht zijn om service en onderhoud aan te bieden bij de installatie van een warmtepomp, is dit in de praktijk vaak niet het geval. Stef Vingerhoets van Van Erve vermoedt dat sommige zzp’ers gewoon niet zitten te wachten op onderhoudsklussen. "Misschien is dat een beetje kort door de bocht, maar sommigen plaatsen hem en dan is het, succes ermee," zegt hij.

3. Geen garantie op onderhoud door de oorspronkelijke installateur

Het is verder belangrijk om te beseffen dat niet alle installateurs bereid zijn om garantie of onderhoud te leveren op warmtepompen die ze zelf hebben geïnstalleerd. Bij het Tilburgse installatiebedrijf Van Erve is het bijvoorbeeld zo druk dat ze geen garantieklussen meer aannemen, ook al hebben ze de warmtepomp zelf geïnstalleerd. Dit betekent dat het kiezen van de juiste installateur vanaf het begin van grote invloed is op de toekomstige service en ondersteuning.

4. Jaarlijks onderhoud: Essentieel voor prestaties

Om storingen te voorkomen en de levensduur van de warmtepomp te verlengen, is jaarlijks onderhoud van groot belang. Volgens Langeland-Borgman is een jaarlijkse controle door een professional aan te raden. Tijdens zo’n inspectie wordt onder andere de staat van de filters, de werkdruk en de elektrische verbindingen gecontroleerd. Dit helpt bij het vroegtijdig opsporen van mogelijke problemen en voorkomt dat kleinere storingen grotere schade veroorzaken.

Oplossingsstrategieën en preventieve maatregelen

1. Hoe te reageren bij een storing

Als een warmtepomp een storing aangeeft, zijn er een aantal stappen die huiseigenaren kunnen ondernemen. Eerst is het verstandig om de displaycodes op het scherm te checken. Veel warmtepompen tonen een foutcode die aangeeft waar het probleem zit. De handleiding kan helpen bij het interpreteren van deze codes.

Daarna is het aan te raden om het systeem te resetten. Soms lost een eenvoudige reset het probleem al op. Controleer daarna de basisinstellingen, zoals de thermostaat en de stekker. Als het probleem niet oplost, is het verstandig om contact op te nemen met een expert zoals Langeland-Borgman.

2. Preventie door eenvoudige installatie

Een andere aanpak is het kiezen voor een eenvoudige installatie. Volgens CVtuner draaien warmtepompen het efficiëntst als de binnentemperatuur de hele dag constant is. Dit betekent dat een minimale nachtverlaging aan te raden is. Ook is het verstandig om dure en storingsgevoelige zone-regelingen te vermijden, aangezien deze vaak averechts werken in combinatie met warmtepompen.

Bij woningen met vloerverwarming kan het verstandig zijn om de bovenverdieping te verwarmen met airco’s of elektrische convectoren. Dit maakt de installatie eenvoudiger en biedt bovendien de mogelijkheid tot koeling in de zomer.

3. Kiezen voor het juiste merk en installateur

Het kiezen van het juiste merk en een betrouwbare installateur is van groot belang voor de prestaties en ondersteuning van de warmtepomp. Stef Vingerhoets van Van Erve raadt aan om goed na te denken over het merk, aangezien niet alle installateurs elk type ondersteunen. Bij Kemkens Groep, bijvoorbeeld, kunnen huiseigenaren terecht voor onderhoud aan warmtepompen van twaalf verschillende merken.

Het is verder aan te raden om een installateur te kiezen die niet alleen ervaren is in het installeren van warmtepompen, maar ook in staat is tot onderhoud en service. Dit voorkomt dat huiseigenaren later met onverwachte problemen geconfronteerd worden.

4. Onderhoudscontracten

Het afsluiten van een onderhoudscontract is verder een slimme keuze. Dit biedt niet alleen regelmatige inspecties, maar ook een snelle reactie bij problemen. Het contract kan ook betrekking hebben op garantieclaims, wat extra zekerheid biedt.

Conclusie

De toepassing van warmtepompen biedt veel voordelen, zoals duurzamheid en energiebesparing. Toch blijkt de praktijk dat het kiezen en onderhouden van een warmtepomp niet zonder uitdagingen gaat. De complexiteit van deze technologie, de schaarste aan ervaren installateurs en de moeilijkheid om onderhoud en reparaties te vinden, zijn aan de orde. Daarnaast blijkt dat het kiezen van het juiste merk en een betrouwbare installateur van groot belang is om problemen te voorkomen.

Voor woningeigenaren is het daarom essentieel om bewust te kiezen en regelmatig onderhoud te laten uitvoeren. In de industrie zijn warmtepompen al succesvol ingezet, wat aantoont dat het potentieel van deze technologie groot is. Met de juiste voorbereiding, samenwerking en kennis kunnen de voordelen van warmtepompen volledig worden benut, ook ondanks de huidige uitdagingen.

Bronnen

problems