PVT-panelen in combinatie met warmtepomp: kosten, voordelen en toepassing in de woningbouw

In de huidige tijd, waar duurzaamheid en energiebesparing op de voorgrond staan, worden innovatieve oplossingen zoals PVT-panelen steeds populairder. Deze zogenaamde ‘photovoltaic thermal’-panelen combineren zonnepanelen met warmteopwekking en bieden daarmee een efficiëntere manier om zowel elektriciteit als warmte te genereren. Vooral in combinatie met een warmtepomp vormen ze een aantrekkelijke oplossing voor woningbouw en renovatieprojecten. In deze artikel geven we een overzicht van de kosten, voordelen en technische aspecten van PVT-panelen met een warmtepomp. We leggen uit hoe ze werken, wat de prijs is, en waarom ze een interessante optie zijn in de transitie naar duurzame energie.

Inleiding

PVT-panelen (of PVT-systemen) zijn een hybride oplossing waarin zonnepanelen worden gebruikt om zowel elektriciteit als warmte op te wekken. In tegenstelling tot gewone zonnepanelen, die alleen elektriciteit genereren, bevatten PVT-panelen ook een thermisch systeem dat warmte kan opwekken. In combinatie met een warmtepomp vormen deze panelen een zogenaamde 3-in-1 oplossing: elektriciteit, warmte en mogelijk zelfs koeling. Deze oplossing is met name aantrekkelijk voor projecten waar zowel elektriciteitsopwekking als verwarming nodig zijn.

De voordelen van PVT-panelen met warmtepomp zijn vooral zichtbaar in de combinatie van elektriciteitsopwekking, warmteopwekking en het verminderen van het gasverbruik. Daarnaast is het systeem geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. De belangrijkste aandachtspunten voor wie overweegt om dit systeem in te zetten zijn de kosten, het rendement, de installatie en de subsidies.

Wat zijn PVT-panelen?

PVT-panelen zijn zonnepanelen die zijn uitgerust met een thermische component. Dit betekent dat ze elektriciteit opwekken zoals traditionele zonnepanelen, maar ook warmte kunnen genereren door middel van een warmtewisselaar aan de achterzijde van het paneel. Deze warmte kan gebruikt worden voor het opwarmen van sanitair water of voor het verwarmen van een woning.

De voornaamste componenten van een PVT-systeem zijn:

• Photovoltaïsche cellen (zonnepanelen): genereren elektriciteit.
• Thermische warmtewisselaar: zorgt voor warmteopwekking.
• Warmtepomp: gebruikt de warmte van de PVT-panelen om een woning te verwarmen of te verkoelen.
• Omgevingsfactoren: zoals dakoriëntatie en hellingshoek bepalen de efficiëntie van het systeem.

Werking van PVT-panelen

De werking van PVT-panelen is gebaseerd op het principe van thermische en elektrische energieopwekking. De zonnepanelen zetten zonlicht om in elektriciteit, terwijl de thermische component warmte opwekt. Deze warmte kan op verschillende manieren worden gebruikt. In combinatie met een warmtepomp kan de warmte gebruikt worden om een woning te verwarmen of om sanitair water op te warmen.

Wanneer PVT-panelen worden gebruikt met een warmtepomp, vormen ze een geïntegreerde oplossing die elektriciteit genereert en tegelijkertijd warmte gebruikt voor de verwarming van de woning. Dit maakt het systeem een efficiënte alternatieve energiebron in vergelijking met traditionele verwarmingsmethoden zoals gas of elektrische verwarming.

Voordelen van PVT-panelen

De voornaamste voordelen van PVT-panelen zijn:

1. Duurzaam energiegebruik: PVT-panelen genereren zowel elektriciteit als warmte uit zonlicht, wat het gasverbruik aanzienlijk kan verminderen.
2. Minder ruimte nodig: Aangezien PVT-panelen zowel elektriciteit als warmte genereren, is minder dakoppervlak nodig dan wanneer zonnepanelen en een aparte warmtepomp installatie worden gebruikt.
3. Efficiënter dan losse systemen: Omdat PVT-panelen elektriciteit en warmte tegelijk genereren, is het rendement hoger dan wanneer deze systemen los van elkaar worden gebruikt.
4. Mogelijkheid tot koeling: In combinatie met een water/water warmtepomp kan het PVT-systeem ook gebruikt worden voor actieve koeling van een woning.
5. Subsidies en financiële voordeel: Er zijn subsidies beschikbaar waardoor de aanschafkosten van een PVT-systeem verlaagd kunnen worden.
6. Lage geluidsniveaus: PVT-panelen met warmtepomp werken stil (rond de 30-40 dB), vergelijkbaar met een stille bibliotheek. Dit maakt ze geschikt voor woningen waar geluidsemissie een probleem kan zijn.

Energiebesparing

Een typisch PVT-systeem kan aanzienlijk bijdragen aan het verminderen van het energieverbruik van een woning. Een systeem dat bestaat uit 12 PVT-panelen en een 3 kW warmtepomp kan ongeveer 860 kubieke meter gas per jaar besparen. Tegelijkertijd wordt ook 2900 kWh elektriciteit opgewekt, wat in veel gevallen voldoende is om een 2- tot 3-persoonswoning te voorzien van elektriciteit.

De elektriciteitsbesparing komt voornamelijk door het feit dat de PVT-panelen zowel elektriciteit genereren als de warmtepomp aansturen. Omdat de warmtepomp efficiënter werkt bij een hogere temperatuurbron (zoals de warmte die door de PVT-panelen wordt gegenereerd), is het energieverbruik van de warmtepomp lager dan bij traditionele warmtepompsystemen.

Toepassing in nieuwbouw en renovatie

PVT-panelen zijn geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. In nieuwbouwprojecten kan het systeem geïntegreerd worden in de bouwplannen, wat leidt tot optimale efficiëntie en een lagere totale installatieprijs. In renovatieprojecten kunnen PVT-panelen worden toegevoegd aan bestaande zonnepanelen, waardoor het dakoppervlak efficiënter wordt benut.

Een belangrijk voordeel van PVT-panelen is dat ze niet veel extra ruimte nodig hebben. Aangezien ze elektriciteit en warmte tegelijk genereren, is minder dakoppervlak nodig dan wanneer zonnepanelen en een aparte warmtepomp installatie worden gebruikt.

Kosten van PVT-panelen in combinatie met warmtepomp

De aanschafkosten van een PVT-systeem zijn hoger dan die van traditionele zonnepanelen. Dit komt doordat PVT-panelen complexer zijn en extra componenten bevatten, zoals een thermische warmtewisselaar. De kosten variëren afhankelijk van het aantal panelen, de grootte van het systeem, en of een aparte warmtepomp geïnstalleerd moet worden of integraal is gemaakt in het PVT-systeem.

Gemiddelde kosten

Volgens verschillende bronnen ligt de gemiddelde kostprijs van een volledig PVT-systeem inclusief warmtepomp tussen de € 25.300 en € 35.800. Deze prijs kan verlaagd worden indien de gebruiker in aanmerking komt voor subsidies zoals de ISDE-subsidie. Na aftrek van subsidies kan het systeem tussen € 25.300 en € 35.800 kosten, afhankelijk van de precieze configuratie.

De kosten per vierkante meter PVT-paneel liggen tussen € 500 en € 1.000, afhankelijk van het merk en de specificaties van het paneel. Een typisch systeem met 12 PVT-panelen kost ongeveer € 20.000, inclusief de warmtepomp, installatie en eventuele extra onderdelen zoals een buffervat of extra materialen.

Samenstelling van de kosten

Hieronder is een overzicht van de kostenaandelen van een typisch PVT-systeem met warmtepomp:

De totale kosten van een systeem kunnen dus variëren tussen ongeveer € 29.500 en € 40.000, afhankelijk van de configuratie en eventuele opties. Met subsidies kan het totaalbedrag lager uitvallen.

Subsidies en financiële voordeel

Een belangrijk voordeel van PVT-panelen is dat er subsidies beschikbaar zijn die de aanschafkosten kunnen verlagen. De ISDE-subsidie is een bekende subsidie die beschikbaar is voor duurzame energieprojecten, waaronder PVT-panelen. De precieze bedragen variëren per project, maar in sommige gevallen kan het tot 15% van de totale kosten zijn.

Daarnaast kan de terugverdientijd van een PVT-systeem aanzienlijk zijn. Bij een systeem dat ongeveer € 25.000 kost en 860 kubieke meter gas per jaar bespaart, ligt de terugverdientijd rond de 10 jaar. Dit maakt het systeem over de lange termijn aantrekkelijk vanuit een financieel perspectief.

Kostenvergelijking met traditionele systemen

In vergelijking met traditionele warmtepompen en zonnepanelen is een PVT-systeem aanzienlijk efficiënter. Een warmtepomp met een traditionele zonnepaneelinstallatie vereist namelijk aparte systemen voor elektriciteit en warmte, wat leidt tot hogere aanschafkosten en meer ruimte voor installatie.

Een PVT-systeem in combinatie met een warmtepomp is daarentegen een geïntegreerde oplossing die minder ruimte inneemt en efficiënter werkt. Over 15 jaar kan de totale kosten van een PVT-systeem aanzienlijk lager zijn dan bij een traditionele warmtepomp met zonnepanelen, zowel in aanschafkosten als in energiekosten.

Rendement van PVT-panelen

Het rendement van PVT-panelen is een belangrijk aandachtspunt bij het overwegen van deze technologie. De rendement van elektriciteitsopwekking is iets lager dan bij gewone zonnepanelen, aangezien een deel van de energie gebruikt wordt voor het opwekken van warmte. Echter, het totale systeemrendement is hoger doordat beide vormen van energie (elektriciteit en warmte) tegelijk worden gegenereerd.

Elektriciteitsrendement

Het elektriciteitsrendement van PVT-panelen is iets lager dan bij gewone zonnepanelen. Dit komt doordat de elektriciteitsgeneratie gedeeltelijk wordt beïnvloed door de thermische component van het systeem. Echter, de elektriciteitsopwekking is nog steeds aanzienlijk en kan in veel gevallen voldoende zijn om een woning te voorzien van elektriciteit.

Thermisch rendement

Het thermisch rendement van PVT-panelen is behoorlijk hoog, vooral wanneer ze worden gebruikt in combinatie met een warmtepomp. De warmte die wordt opgewekt door het PVT-systeem kan gebruikt worden voor het opwarmen van sanitair water of voor de verwarming van een woning.

Totale rendement

Het totale rendement van een PVT-systeem ligt hoger dan bij losse systemen. Omdat PVT-panelen zowel elektriciteit als warmte tegelijk genereren, is het systeem efficiënter dan wanneer deze systemen los van elkaar worden gebruikt. Bovendien is het systeem geschikt voor zowel verwarming als koeling, wat het rendement verder verhoogt.

Installatie en systeemafstemming

De installatie van PVT-panelen in combinatie met een warmtepomp vereist zorgvuldige afstemming en professionele installatie. Aangezien het systeem zowel elektriciteit als warmte genereert, moet het geïntegreerd worden met de bestaande elektriciteits- en verwarmingssystemen van de woning.

Afschermings- en geluidscontrole

Een belangrijk aspect bij de installatie van PVT-panelen is de geluidscontrole. Aangezien de warmtepomp niet over een luidruchtige buitenunit beschikt, is het geluidsniveau van het systeem zeer laag. Het geluidsniveau ligt rond de 30-40 dB, vergelijkbaar met een stille bibliotheek. Echter, in sommige gevallen kunnen geluidsdempende maatregelen worden genomen, zoals het installeren van geluiddempende materialen. De kosten hiervoor liggen tussen € 200 en € 500.

Monitoring en onderhoud

Monitoring en onderhoud van het PVT-systeem is optioneel, maar aanbevolen. Een monitoringstool kan helpen bij het volgen van de prestaties van het systeem en het detecteren van eventuele problemen. De kosten voor monitoring en onderhoud liggen tussen € 100 en € 300 per jaar.

Kiezen tussen standaard PVT-panelen en PVT-panelen met warmtepomp

De keuze tussen standaard PVT-panelen en PVT-panelen met warmtepomp hangt af van de specifieke behoeften van de gebruiker. Voor woningen waar zowel elektriciteit als warmte nodig zijn, zijn PVT-panelen met warmtepomp een ideale oplossing. Voor woningen waar alleen elektriciteit nodig is, kunnen standaard PVT-panelen voldoende zijn.

Een belangrijke overweging bij de keuze is het budget en de beschikbare ruimte. Voor een 2- tot 3-persoonswoning is een systeem met 8 PVT-panelen vaak voldoende. Voor grotere woningen of woningen met hoge energiebehoeften zijn meer panelen nodig.

Conclusie

PVT-panelen in combinatie met een warmtepomp vormen een efficiënte en duurzame oplossing voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. Het systeem biedt de mogelijkheid om zowel elektriciteit als warmte te genereren, wat leidt tot een aanzienlijke vermindering van het gasverbruik. De aanschafkosten zijn hoger dan bij traditionele systemen, maar de lange termijn besparing in energiekosten maakt het systeem over de jaren aantrekkelijk. Daarnaast zijn subsidies beschikbaar die de aanschafkosten verder kunnen verlagen.

Voor wie overweegt om dit systeem in te zetten is het verstandig om contact op te nemen met een erkende installateur die ervaring heeft met PVT-panelen en warmtepompsystemen. Zo kan een maatwerkoplossing worden ontworpen die past bij de specifieke behoeften van de woning.

Bronnen

1. Zonneboiler Advies – PVT-panelen
2. Slimster – Warmtepomp en PVT-panelen
3. Duurzaam Hengstdal – PVT-panelen en warmtepompen
4. Bobex – PVT-paneel
5. Zonnepanelen Kennisbank – PVT-panelen en prijs
6. Simpel Subsidie – Wat zijn PVT-panelen