Warmtepomp en elektrische CV: Alternatieven, Kosten en Technische Beperkingen

Inleiding

De keuze voor verwarmingssystemen in nieuwbouw of renovatieprojecten is een complexe beslissing die zowel technische als financiële aspecten omvat. In de huidige energietransitie draait veel aandacht naar het gebruik van warmtepompen en elektrische CV-systemen. De bronnen tonen aan dat zowel voordelen als nadelen verbonden zijn aan deze systemen, variërend van rendement en kosten tot technische beperkingen en onderhoud. In dit artikel worden de belangrijkste aandachtspunten besproken, zoals het gebruik van een airco/warmtepomp, het potentieel van een volledig elektrische CV, het vermogen van elektrische ketels bij een 3x35A aansluiting, en alternatieven zoals elektrische radiatoren of stookolie. De nadruk ligt op het begrijpen van de energieverbruiken, de technische vereisten en de kosten, aangevuld met een overzicht van mogelijke problemen zoals lage buitentemperaturen, geluidshinder en levensduur.

Warmtepomp: Voordelen en Beperkingen

Lucht-lucht warmtepomp

Een lucht-lucht warmtepomp is een veelgebruikt systeem in de transitie naar elektriciteitsgebaseerde verwarming. Het principe is eenvoudig: het apparaat neemt warmte uit de buitenlucht en pompt deze in het huis. Volgens de bronnen is het rendement van zo’n systeem niet hoog, en wordt het vooral aangeraden in de lente en herfst, wanneer de buitentemperatuur rond de 9-15 graden Celsius is. In de winter wordt het rendement zo laag dat het gebruik onrendabel is. Daarnaast is het vermeld dat de draaiuren van de compressor snel leiden tot slijtage, wat de levensduur beperkt.

Een gebruiker in een nieuwbouwproject met een warmtepomp meldt dat het energieverbruik in de eerste week al 740 kWh was, waarvan 98% verantwoordelijk was voor de warmtepomp. Dit geeft een indruk van de hoge energiekosten bij gebruik van zo’n systeem, vooral in combinatie met een laag rendement in koude weersomstandigheden.

Lucht-water warmtepomp en temperatuurbeperkingen

Een ander type warmtepomp is de lucht-water warmtepomp, die warmte uit de buitenlucht gebruikt om het verwarmingswater aan te maken. Een gebruiker meldt dat hij een ketelwater temperatuur van ongeveer 70 graden Celsius nodig heeft, wat volgens bronnen extreem hoog is voor een HR-ketel en ongeschikt voor een warmtepomp. Bij hogere temperaturen daalt het COP (Coefficient of Performance), het rendement van de warmtepomp, sterk.

Daarnaast wordt gewezen op het feit dat niet elke warmtepomp geschikt is voor lage buitentemperaturen. Bij -10 graden kan het rendement tot 25% van het normale vermogen dalen, wat het onmogelijk maakt om een woning te verwarmen. Het is belangrijk om een warmtepomp te kiezen die ontworpen is voor extreme temperaturen, bijvoorbeeld met een zogenaamde "inverter" die het rendement aanpast aan de omstandigheden.

Geluidshinder

Een aandachtspunt dat vaak verwaarloosd wordt bij het kiezen van een warmtepomp is het geluidsniveau van de buitenunit. Bij bepaalde modellen kan resonantie optreden, wat extra geluid veroorzaakt. In dichtbevolkte gebieden kan dit leiden tot klachten van buren. Een grondwarmtepomp is volgens de bronnen een betere optie, maar deze is duurder en vereist een diepe grondinstallatie.

Levensduur en onderhoud

Er zijn nog weinig langdurige studies over de levensduur van warmtepompen. Een ouderwetse gasketel kan ongeveer 15 jaar betrouwbaar draaien, maar voor warmtepompen is dit nog onzeker. Eén gebruiker benadrukt dat een hybrid systeem met een elektrische ketel als back-up een betere oplossing zou kunnen zijn. Dit zorgt voor flexibiliteit in verwarming en voorkomt afhankelijkheid van het klimaat.

Elektrische CV: Een Alternatief?

Voordeel: Geen onderhoud

Een volledig elektrische CV is volgens de bronnen een veelbelovend alternatief. Het voordeel is dat er geen onderhoud nodig is. Bij een gasketel is jaarlijks onderhoud met kosten tot €100 nodig, vooral vanwege onderdelen zoals branders, gasdruk en pakkingen. Een elektrische ketel is simpeler in opbouw en vereist geen onderhoud, wat het aantrekkelijk maakt voor klanten die een laag-maintenance systeem zoeken.

Onderaansluiting en radiatoren

Een elektrische CV kan worden gebruikt om bestaande radiatoren en de boiler voor heet tapwater aan te sluiten. Dit betekent dat er geen drastische ingrepen in de bestaande installatie nodig zijn. Echter, er is wel een elektrotechnische ingreep nodig in de meterkast. Er moet een voorrangsregeling komen die ervoor zorgt dat de CV-uitgang prioriteit heeft boven andere elektrische apparaten. Dit is noodzakelijk om te voorkomen dat de hoofdzekering uitvalt bij piekbelastingen.

Elektrisch stoken in de winter

In de winter wordt de warmtepomp volgens de bronnen uitgeschakeld vanwege het lage rendement en de slijtage van de compressor. In die periode wordt puur elektrisch gestoken. Echter, de elektrische CV is dan de enige bron van verwarming, wat betekent dat het energieverbruik sterk kan stijgen.

Maximaal vermogen en aansluiting

Een gebruiker wil weten wat het maximaal vermogen is van een elektrische CV op een 3x35A aansluiting. Volgens de bronnen is het maximaal vermogen 24150 VA (W), wat ongeveer 24 kW is. Dit is voldoende voor een woning, mits de installatie goed is afgesteld en er geen concurrentie is met andere piekbelastingen. Echter, het is belangrijk om te rekenen met de elektriciteitsaansluiting en eventuele verhogingen. Bijvoorbeeld, de verhoging van 3x25A naar 3x35A is volgens een bron in Den Bosch kostbaarder dan verwacht.

Elektrisch stoken: CAPEX en OPEX

Een belangrijk aspect van een volledig elektrische CV is het kostenprofiel. Het CAPEX (capitale uitgaven) is laag in vergelijking met een warmtepomp, maar de OPEX (exploitatiekosten) zijn aanzienlijk hoger. Elektrisch stoken is duurder dan gasstoken, vooral in koude weersomstandigheden waarin het verbruik toeneemt. Echter, de afwezigheid van onderhoud en de eenvoud van het systeem maken het een aantrekkelijke keuze voor sommige gebruikers.

Alternatieven voor Verwarming

Elektrische Radiatoren en Accumulatiefunctie

In landen rondom Nederland zijn elektrische radiatoren vaak gebruikt, met of zonder accumulatiefunctie. Deze radiatoren slaan warmte op in de nacht, wanneer de elektriciteitsprijs lager is, en geven deze overdag af. Volgens de bronnen is dit een alternatief dat wellicht duurder is aan energie, maar wel opweegt tegen de extra kosten van isolatie en andere energiebesparingmaatregelen.

Een voordeel van elektrische radiatoren is de eenvoud van installatie en het feit dat ze geen aansluiting nodig hebben op een CV-system. Echter, ze zijn minder efficiënt dan een warmtepomp of elektrische CV en vereisen een hoge elektriciteitsaansluiting.

Stookolie of LPG

In België is het gebruik van stookolie of LPG relatief gangbaar. Dit is een alternatief voor huizen die niet aan een warmtenet zijn aangesloten of waar een warmtepomp niet geschikt is. De voordelen zijn de hoge verwarmingscapaciteit en de mogelijkheid om te stoken in extreme weersomstandigheden. Echter, de nadelen zijn de brandstofkosten, de opslag van vloeistoffen en de onderhoudseisen aan de ketelinstallatie.

Elektriciteitsaansluiting en Load Balancing

Aansluiting Capaciteit

Een 3x35A aansluiting is essentieel voor een elektrische CV of een warmtepomp. De verhoging van een 3x25A naar 3x35A kan in sommige regio’s kostbaarder zijn dan verwacht, zoals gemeld in Den Bosch. Het is belangrijk om te weten dat de aansluiting in de toekomst mogelijk verlaagd wordt naar 3x40A om de energienetwerken te beheersen. Dit betekent dat er veranderingen kunnen komen in het vastrecht en de mogelijkheid om energie terug te leveren.

Load Balancing en Voorrangsregeling

Load balancing is een techniek om de piekbelasting op het elektriciteitsnet te verminderen. Dit kan worden bereikt door voorrangsregelingen in de meterkast, waarbij de CV-uitgang prioriteit krijgt boven andere apparaten. Dit voorkomt dat de hoofdzekering uitvalt bij hoge belasting. Het is ook belangrijk voor het gebruik van zonnestroom en teruglevering, omdat het het elektriciteitsnet stabiel houdt.

Toekomstige Ontwikkelingen

Variabele Tarieven en Eigen Opslag

In de toekomst is het mogelijk dat variabele tarieven worden ingevoerd, wat betekent dat de energiekosten per uren of per dag variëren. Dit maakt het rendabeler om eigen energie op te slaan, bijvoorbeeld in een batterij. Dit helpt bij load balancing en maakt het mogelijk om te kiezen voor duurzame en kostenefficiënte verwarming.

Energiebronnen en Energieopslag

De bronnen wijzen erop dat een warmtepomp niet altijd voldoende energie kan leveren bij extreme temperaturen. In dat geval is een ondergrondse captatie of een diepe waterput nodig. Daarnaast zijn er andere energiebronnen met voldoende energiedichtheid, zoals aardgas of LPG. Het is belangrijk om te rekenen met de energiedichtheid van de bronnen bij het kiezen van een verwarmingssysteem.

Conclusie

De keuze voor een verwarmingssysteem is bepalend voor de energieefficiëntie, de kosten en de comfort van een woning. Zowel warmtepompen als elektrische CV-systemen hebben hun voor- en nadelen. Een warmtepomp is efficiënt in milde weersomstandigheden, maar minder geschikt in extreme kou. Een elektrische CV vereist geen onderhoud, maar heeft hoge energiekosten. Alternatieven zoals elektrische radiatoren en stookolie zijn ook beschikbaar, maar hebben hun eigen beperkingen.

Het is essentieel om rekening te houden met de elektriciteitsaansluiting, het rendement van het systeem en de toekomstige ontwikkelingen in de energiemarkt. Voorrangsregelingen en load balancing zijn technische ingrepen die helpen om het systeem stabiel en efficiënt te maken. De toekomst van verwarmingssystemen ligt mogelijk in hybride oplossingen en variabele tarieven, die de energiegebruik en kosten optimaliseren.

Het is aan te raden om professioneel advies in te winnen bij de keuze voor een verwarmingssysteem, aangevuld met een technische evaluatie van de woning en de elektriciteitsaansluiting. Dit zorgt voor een duurzame, efficiënte en kostenefficiënte verwarming voor het huis.

Bronnen

1. Discussion on Circuitsonline.net