Subsidie aanvragen voor een geothermische warmtepomp: voorwaarden, aanvraagprocedure en financiële voorzieningen

Published by Redactie on oktober 2, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

De overgang naar duurzame verwarmingssystemen is momenteel een belangrijk onderdeel van het Nederlandse beleid rondom klimaatneutraal wonen. Geothermische warmtepompen, ook wel bodemwarmtepompen genoemd, zijn een efficiënte oplossing om warmte uit de aarde te gebruiken voor verwarming en tapwater. Omdat deze installaties echter relatief duur zijn, biedt de overheid via de Investeringssubsidie Duurzame Energie en Energiebesparing (ISDE) een financiële ondersteuning aan woningeigenaren die overstappen op een warmtepomp. In deze uitgebreide gids worden de voorwaarden, aangevraagde procedures en financiële kansen voor het aanvragen van een subsidie voor een geothermische warmtepomp gedetailleerd besproken, alles gebaseerd op de meest actuele informatie.

Wat is een geothermische warmtepomp?

Een geothermische warmtepomp, of bodemwarmtepomp, maakt gebruik van de constante temperatuur in de grond om warmte op te wekken voor verwarming. De werking berust op het principe van een koudemiddelcircuit dat warmte uit de grond opneemt en deze vervolgens omzet in warmte voor het huis. Er zijn twee hoofdvormen van geothermische warmtepompen:

Horizontale systeem: buizen worden in de grond gelegd op een diepte van ongeveer 1,5 tot 2 meter. Dit systeem is geschikt voor woningen met veel terreinruimte.
Verticale systeem: buizen worden diep in de grond geboord (meestal 50 tot 100 meter). Dit systeem is beter geschikt voor woningen met beperkte terreinruimte, maar vereist vaak een omgevingsvergunning (OBM).

De investering in een geothermische warmtepomp is aanzienlijk, met kosten tussen de € 15.000 en € 25.000 inclusief grondboringen en installatie. Vanwege deze hoge kosten is de subsidie een belangrijk instrument om de aanschaf financieel haalbaar te maken.

Subsidievoorwaarden voor geothermische warmtepompen

Om subsidie te ontvangen voor een geothermische warmtepomp, moet de installatie aan een aantal voorwaarden voldoen. Deze voorwaarden zijn gelijktijdig van toepassing op alle soorten warmtepompen die in aanmerking komen voor de ISDE-subsidie.

1. Nieuwe installatie

De warmtepomp moet nieuw zijn. Er wordt geen subsidie verleend voor tweedehands of gebruikte apparatuur. Dit betekent dat de aanschaf en installatie van de warmtepomp moeten worden uitgevoerd door een erkend installatiebedrijf, en dat de klant zelf geen onderdelen van het systeem mag bouwen of installeren.

2. Installatie door erkend bedrijf

De warmtepomp moet worden geïnstalleerd door een erkend bouwinstallatiebedrijf. Dit bedrijf moet op de Meldcodelijst van RVO staan, een lijst met alle installateurs en apparatuur die in aanmerking komen voor subsidie. De meldcode van de warmtepomp en het installatiebedrijf dient opgegeven te worden bij de aanvraagprocedure.

3. Energieefficiëntie

Vanaf 1 januari 2024 is het energielabel A++ of hoger een verplichte eis voor het ontvangen van subsidie. Dit geldt ook voor geothermische warmtepompen. Er is een overgangsregeling voor warmtepompen die in 2023 zijn aangeschaft, maar pas in 2024 worden geplaatst. Deze warmtepompen voldoen nog aan de oude voorwaarden, maar het energielabel A++ wordt voor 2025 verplicht.

4. Woningkenmerken

De woning waarin de warmtepomp wordt geïnstalleerd moet aan bepaalde criteria voldoen. De woning:

Moet zijn gebouwd vóór 1 januari 2019.
Moet een woning zijn in Nederland waarvan de eigenaar ook daadwerkelijk woont (of gaat wonen).
Mag geen nieuwbouwwoning zijn, tenzij de omgevingsvergunning voor de woning is aangevraagd vóór 1 juli 2018.

5. Tijdsvoorwaarden voor aanvraag

De subsidie kan binnen 24 maanden na de installatiedatum worden aangevraagd. Dit betekent dat de klant moet wachten tot de warmtepomp volledig is geïnstalleerd en in gebruik is genomen voordat de aanvraag kan worden ingediend.

6. Facturen en betaling

De aanvraagprocedure vereist dat de klant een factuur en een betaalbewijs heeft van de aanschaf en installatie. Pas na deze betaling is de subsidie aanvraagbaar. Dit is een belangrijk punt, omdat het betekent dat de klant de totale investering eerst zelf moet afhandelen, vóór de subsidie teruggestuurd kan worden.

7. Meldcodelijst

De warmtepomp moet op de Meldcodelijst van RVO staan. Deze lijst bevat gecontroleerde apparaten en installateurs die in aanmerking komen voor subsidie. Het is verstandig om deze lijst te raadplegen voordat er een warmtepomp wordt gekocht, omdat niet elk model of merk in aanmerking komt voor de ISDE-subsidie.

8. Combinatie met isolatiemaatregelen

Als de eigenaar binnen 24 maanden na de installatie van de warmtepomp ook een isolatiemaatregel laat uitvoeren, kan de subsidiebedragen voor de isolatie verdubbelen. De subsidie voor de warmtepomp blijft echter gelijk. Dit maakt het aantrekkelijker om in een pakketmaatregel te investeren, omdat dit zowel energiebesparing als financiële voordeelen oplevert.

Hoe werkt de subsidie?

De subsidiebedragen kunnen variëren afhankelijk van het type warmtepomp en het vermogen. Voor geothermische warmtepompen is de subsidie meestal hoger dan voor lucht-water warmtepompen, aangezien de installatie en boringen duurder zijn.

Subsidiebedragen

Volgens de meest recente informatie van 2025 is het subsidiebedrag minimaal € 500 en kan het oplopen tot meer dan € 13.000. Het exacte bedrag is afhankelijk van:

Het type warmtepomp (grond-water of water-water).
Het vermogen van de warmtepomp (in kilowatt).
Het energielabel van de warmtepomp.
Of er ook isolatiemaatregelen zijn uitgevoerd (wat het subsidiebedrag voor isolatie kan verdubbelen).

Vanaf 2025 zijn er enkele wijzigingen in het subsidiebedrag:

Het startbedrag voor lucht-water warmtepompen is gedaald van € 2.100 naar € 1.250.
Het subsidiebedrag per thermisch vermogen (in kW) is gestegen van € 150 naar € 225.
De bonus voor warmtepompen met het energielabel A+++ is gedaald van € 225 naar € 200.

Deze wijzigingen maken het belangrijk om de meest actuele subsidiebedragen van RVO te raadplegen, omdat deze jaarlijks kunnen variëren.

Aanvraagprocedure voor de subsidie

De procedure voor het aanvragen van subsidie voor een geothermische warmtepomp verschilt afhankelijk van of de eigenaar een particulier of zakelijke gebruiker is.

1. Aanvraag na de installatie

Voor particuliere woningeigenaren is de aanvraagprocedure het eenvoudigst. De klant kan de subsidie aanvragen tot 24 maanden na de installatie. De aanvraag moet bevat:

Factuur van de aanschaf van de warmtepomp.
Betaalbewijs van de aanschaf.
Bewijs van installatie (bijvoorbeeld een aansluitingsbewijs).
De meldcode van de warmtepomp en het installatiebedrijf.

De aanvraag kan worden ingediend via het online portaal van RVO of via een erkend installateur die dit op zijn beurt voor de klant kan regelen.

2. Aanvraag vóór de aanschaf

Voor zakelijke gebruikers (bijvoorbeeld ondernemingen of woningeigenaren die de warmtepomp willen gebruiken in een bedrijfsruimte) is het verplicht om de subsidie aan te vragen vóór de aanschaf. De warmtepomp moet binnen 24 maanden na de goedkeuring van de aanvraag worden geïnstalleerd.

3. Subsidie en energiebespaarlening

Naast de subsidies zijn er ook energiebespaarleningen beschikbaar via het Nationaal Warmtefonds. Deze leningen zijn speciaal ontworpen voor duurzame investeringen zoals warmtepompen en hebben gunstige voorwaarden. De lening kan worden gebruikt om het resterende deel van de investering te financieren nadat de subsidie is verleend.

Veelvoorkomende aandachtspunten

Bij het overwegen van een geothermische warmtepomp zijn er een aantal belangrijke aandachtspunten die woningeigenaren moeten kennen:

1. Vergunningen

De installatie van een geothermische warmtepomp vereist vaak vergunningen. Voor verticale buizensystemen is een OBM (Omgevingsvergunning Beperkte Milieutoets) nodig. Voor systemen die grondwater gebruiken is een Waterwet-vergunning vereist. Daarnaast zijn er gebieden waar het verboden is om te boren naar warmte uit de bodem. Het is daarom verstandig om vooraf te controleren of de woning in een toegestaan gebied ligt en of de nodige vergunningen zijn verkregen.

2. Installatie en boringkosten

De installatie van een geothermische warmtepomp is complex en vaak kostbaar. De grondboringen vormen een belangrijk deel van de investering, met kosten tussen de € 4.000 en € 6.500. Deze kosten zijn afhankelijk van de diepte van de boring en het type systeem. In veel gevallen zijn er twee putten nodig, wat de kosten verder opdrijft.

3. Nieuwbouw versus renovatie

Een geothermische warmtepomp is meestal het beste te installeren tijdens nieuwbouw, omdat de grondboringen en het buizensysteem dan makkelijker worden ingevoegd en de kosten lager zijn. Voor bestaande woningen is de installatie complexer, vooral als het terrein beperkt is of als de grond niet geschikt is voor boringen.

Voordelen en nadelen

Voordelen

Duurzame energiebron: geothermische warmtepompen gebruiken warmte uit de aarde, wat een milieuvriendelijke alternatief is voor gas.
Lage bedrijfskosten: na de initiele investering zijn de bedrijfskosten laag, omdat de warmtepomp weinig elektriciteit verbruikt.
Langdurig rendement: warmtepompen hebben een levensduur van 20 tot 30 jaar.
Subsidies en leningen: er zijn subsidies beschikbaar en er is een energiebespaarlening om het project te financieren.

Nadelen

Hoge investering: de aanschaf en installatie zijn kostbaar.
Complexe installatie: boringen en buizensystemen vereisen professionele installatie.
Regelgeving en vergunningen: de installatie kan worden beperkt of verboden in bepaalde gebieden.
Geen garantie op succes: niet elke woning is geschikt voor een geothermische warmtepomp, afhankelijk van de grondstructuur en het terrein.

Conclusie

Het aanvragen van subsidie voor een geothermische warmtepomp is een belangrijke stap in de overgang naar duurzame verwarming. De voorwaarden zijn strikt, maar met een goed voorbereid plan en een ervaren installateur is het mogelijk om financiële ondersteuning te krijgen. De investering is hoog, maar het rendement is aantrekkelijk, zowel qua energiebesparing als qua milieuvoordeel. Het is verstandig om vooraf alle juridische, financiële en technische aspecten te doorgronden om ervoor te zorgen dat de warmtepomp een succesvolle en duurzame investering wordt. Voor woningeigenaren die overstappen naar een geothermische warmtepomp kan de subsidie een belangrijk instrument zijn om de overstap financieel haalbaar te maken.