Subsidie voor warmtepompen: Kansen en uitdagingen voor projectontwikkelaars

Published by Redactie on oktober 2, 2025 | Category warmtepomp

De overstap naar duurzame energie in de woningbouw is niet meer weg te denken. Projectontwikkelaars en woningeigenaren moeten nu rekening houden met verplichtingen zoals de aardgasvrijstelling en de CO₂-reductiedoelstellingen. Een van de meest populaire oplossingen binnen deze transitie is de warmtepomp, een efficiënte en duurzame manier om woningen te verwarmen. De overheid ondersteunt deze transitie met subsidies zoals de ISDE (Investeringssubsidie Duurzame Energie) en SDE++ (Stimuleringsregeling Duurzame Energie). Toch blijven deze regelingen complex, snel veranderend en vaak moeilijk te begrijpen voor ontwikkelaars. In dit artikel bespreken we de belangrijkste subsidies voor warmtepompen, de voorwaarden, recente wijzigingen en praktische richtlijnen voor projectontwikkelaars.

De rol van subsidies in de warmtepompprojectontwikkeling

Subsidies spelen een cruciale rol bij het verlagen van de kosten van warmtepompen en het stimuleren van grootschalige toepassing in de woningbouw. Voor projectontwikkelaars betekent dit dat subsidies kunnen worden ingezet om investeringen in duurzame verwarmingssystemen rendabeler te maken. In de praktijk betekent dit dat ontwikkelaars subsidies kunnen gebruiken om de totale bouwkostprijs te verlagen, maatwerkprojecten uit te voeren en duurzame oplossingen te combineren met andere energiebesparingstechnieken.

ISDE-subsidie: Nieuwbouw en bestaande woningen

De ISDE-subsidie is een belangrijke regeling voor warmtepompen in zowel nieuwbouw als bestaande woningen. Tot 1 januari 2025 was deze subsidie beschikbaar voor nieuwbouwprojecten. In januari 2025 werd de subsidie echter plotseling afgelopen voor nieuwbouw, wat leidde tot veel verwarring onder projectontwikkelaars en bouwbedrijven. Volgens de Installateursvereniging Techniek Nederland was het abrupte einde van de subsidie een gevolg van onstabiel beleid, wat de markt in verwarring bracht en investeerders onzeker maakte.

Voor bestaande woningen blijft de ISDE-subsidie echter geldig. Dit betekent dat projectontwikkelaars die gerenoveerde woningen of bestaande huurwoningen willen voorzien van een warmtepomp, nog steeds in aanmerking kunnen komen voor subsidie. In 2025 is het startbedrag per warmtepomp verlaagd van € 2.100 naar € 1.250, terwijl het subsidiebedrag per kW is verhoogd van € 150 naar € 225. Daarnaast is de bonus voor warmtepompen met energielabel A+++ verlaagd van € 225 naar € 200.

Deze wijzigingen zijn het gevolg van de daling in prijzen van warmtepompen, maar ook van de aankondiging dat er geen verplichting meer zal zijn voor woningcorporaties om warmtepompen te installeren. Voor projectontwikkelaars is het belangrijk om rekening te houden met de veranderende subsidiebedragen en de voorwaarden bij het opstellen van kostenplannen en subsidieaanvragen.

SDE++: Groot projecten en geavanceerde technieken

Naast de ISDE-subsidie is er ook de SDE++-regeling, die gericht is op grotere projecten en geavanceerde duurzame technieken. In 2024 is voor het eerst subsidie verleend voor lucht-water warmtepompen binnen deze regeling. Dit is een belangrijke stap, omdat lucht-water warmtepompen steeds efficiënter worden en geschikt zijn voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten.

Voorwaarden voor subsidie op lucht-water warmtepompen

Om in aanmerking te komen voor subsidie op lucht-water warmtepompen dient aan een aantal technische voorwaarden te worden voldaan:

Minimaal thermisch vermogen: 500 kWth
COP-waarde (Coefficient of Performance): Minimaal 3,0
Leveringstemperatuur: Ten minste 70 graden Celsius in het stookseizoen
Toepassing: Alleen voor de verwarming van bestaande gebouwen
Aanvoertemperatuur van het verwarmingssysteem: Ten minste 70 °C in het stookseizoen

Deze voorwaarden zijn strenger dan bijvoorbeeld voor lucht-lucht warmtepompen, maar zorgen ervoor dat alleen echt efficiënte installaties worden gestimuleerd. Voor projectontwikkelaars betekent dit dat zorgvuldige technische voorbereiding en planning essentieel zijn om in aanmerking te komen voor subsidie.

PVT-systemen en combinaties met warmtepompen

Een andere subsidieoptie binnen de SDE++-regeling is voor zon-PVT (Photovoltaïsch-Thermisch) systemen in combinatie met warmtepompen. Deze systemen combineren zonnepanelen met warmteopwekking en zijn ideaal voor projecten waarbij een hoge mate van zelfvoorziening in energie gewenst is.

Voor de aanvraag van subsidies op PVT-systemen zijn enkele specifieke eisen:

Oppervlakte van PVT-panelen: Ten minste 1,2 m² per kWth van de warmtepomp
Type warmtepomp: Water-water warmtepomp met halogeenvrij koudemiddel
Thermisch vermogen: Minimaal 500 kWth
COP-waarde: Minimaal 3,0
Installatieperiode: Maximaal vier jaar na goedkeuring van de subsidieaanvraag

Daarnaast is er een specifiek formulier vereist, namelijk een door een constructeur ingevuld en ondertekend formulier over de belastbaarheid van het dak. Dit betekent dat projectontwikkelaars vooraf duidelijke communicatie met constructeurs en installateurs moeten organiseren om aan deze eisen te voldoen.

Recent ontwikkelingen en beperkingen

De subsidiebeleid van de overheid is niet altijd stabiel, wat voor projectontwikkelaars complicaties kan opleveren. Zo is er bijvoorbeeld het probleem van de zogenaamde "hoge winstverrekening", die sinds 2024 van toepassing is op zonnepanelen en windmolens. Als een project een hoge opbrengst oplevert, kan de subsidie gedeeltelijk of volledig verrekenbaar worden, afhankelijk van de winst die het project genereert. Dit geldt ook voor de stroom die het project zelf verbruikt, wat betekent dat subsidies voor eigen verbruik niet meer toegestaan zijn.

Voor projectontwikkelaars is dit een belangrijke beperking. Het betekent dat subsidies minder rendabel kunnen zijn bij projecten met een hoge opbrengst, wat de strategie rondom investeringen en energiegebruik moet aanpassen. Dit onderstreept ook de noodzaak om subsidies vroegtijdig aan te vragen, voordat er investeringen worden gedaan. In sommige gevallen is het zelfs niet langer mogelijk om een subsidieaanvraag te doen als de bouw al is gestart of de opdracht is gegeven.

Aanvraagprocedures en tijdsplanning

De aanvraagprocedures voor subsidies zijn complex en vereisen zorgvuldige planning. Projectontwikkelaars moeten bijvoorbeeld rekening houden met de volgende aspecten:

Tijdsplanning: Subsidieaanvragen moeten worden ingediend voor de start van de bouwactiviteiten. In sommige gevallen is het zelfs niet langer mogelijk om een aanvraag in te dienen als de bouw al is begonnen.
Bewijslast: Aanvragen vereisen vaak gedetailleerde technische documentatie, zoals constructeursrapporten, schaalgetekende installaties en bewijzen van de duurzaamheid van de oplossing.
Subsidiebedragen: Subsidiebedragen worden op basis van de grootte van het project en de toegepaste technieken berekend. Daarnaast zijn er vaak bonussen voor extra duurzame opties, zoals energielabel A+++.

Deze aspecten maken duidelijk dat subsidies niet als een automatische financiering kunnen worden beschouwd, maar als een strategisch instrument dat goed wordt ingezet als het project vroegtijdig is gepland en aan de voorwaarden voldoet.

Praktische tips voor projectontwikkelaars

Op basis van de beschikbare informatie zijn er een aantal praktische tips die projectontwikkelaars kunnen volgen om subsidies voor warmtepompen effectief te benutten:

1. Plan vroegtijdig en voorzichtig

Subsidiebeleid verandert snel, wat betekent dat projectontwikkelaars vroegtijdig moeten plannen en zich moeten richten op langdurige strategieën. Het is verstandig om jaarlijks te controleren of subsidies zijn aangepast en of er nieuwe regelingen zijn. Ook is het belangrijk om subsidies aan te vragen voordat investeringen worden gedaan.

2. Combineer subsidies met andere voordelen

Subsidies kunnen vaak worden gecombineerd met andere voordelen, zoals het nultarief voor btw of de salderingsregeling. Dit maakt investeringen in warmtepompen aantrekkelijker en rendabeler.

3. Werk nauw samen met de gemeente en energiecoördinator

Voor projectontwikkelaars die werken in de woningcorporatiesector is het belangrijk om samen te werken met gemeenten en energiecoördinatoren. Deze partijen kunnen ondersteuning bieden bij het opstellen van subsidieaanvragen en het plannen van duurzame projecten. Ook kunnen zij helpen bij het verwerken van technische voorwaarden en het opzoeken van extra financieringsopties.

4. Onderzoek teruglevermogelijkheden

Als een warmtepomp wordt gecombineerd met zonnepanelen, is het mogelijk om stroom terug te leveren aan het net. Dit kan extra inkomsten opleveren en het project rendabeler maken. Het is verstandig om te onderzoeken welke opties voor teruglevering beschikbaar zijn en welke energieleverancier de gunstigste voorwaarden biedt.

5. Let op voorwaarden en beperkingen

Niet alle subsidies zijn gelijk. Sommige regelingen vereisen bijvoorbeeld dat woningen in een koopwoning staan of dat het dak aan bepaalde technische voorwaarden voldoet. Het is belangrijk om deze voorwaarden goed te begrijpen voordat er een subsidieaanvraag wordt gedaan.

Conclusie

Subsidies voor warmtepompen bieden projectontwikkelaars belangrijke kansen om duurzame investeringen te realiseren en de CO₂-voetafdruk van hun projecten te verkleinen. Toch is het belangrijk om rekening te houden met de veranderende regelingen, de voorwaarden en de beperkingen die kunnen gelden. Door vroegtijdig te plannen, subsidies te combineren met andere voordelen en samen te werken met relevante partijen, kunnen projectontwikkelaars deze kansen optimaal benutten.

De transitie naar duurzame verwarming is een essentieel onderdeel van de toekomstige woningbouw en energiebeleid. Voor projectontwikkelaars betekent dit dat het begrijpen en benutten van subsidies niet alleen een financiële uitdaging is, maar ook een strategische keuze die essentieel is voor het realiseren van duurzame en toekomstbestendige projecten.