Subsidie warmtepomp: beleidsveranderingen en gevolgen voor eigenaren en woningbouw

Inleiding

De toekomst van de energietransitie in Nederland hangt sterk af van de adoptie van duurzame verwarmingstechnologieën, zoals warmtepompen. Gedurende de afgelopen jaren zijn subsidies een belangrijke stimulans geweest voor de overgang van aardgasverwarming naar elektrische alternatieven. Echter, de strategie achter deze subsidies is recent onder druk gekomen door tegengestelde beleidslijnen rond warmtenetten en de stijgende vraag naar doelgerichte inzet van overheidsgeld.

Volgens de Algemene Rekenkamer botsen de huidige subsidiebeleidslijnen met het uitrollen van warmtenetten, wat tot inefficiëntie kan leiden. Tegelijkertijd ziet de markt voor warmtepompen veranderingen in de subsidiebedragen en voorwaarden, vooral vanaf 2025. In dit artikel analyseren we de actuele situatie rondom de subsidie voor warmtepompen, de geplande veranderingen in 2025 en de consequenties hiervan voor woningeigenaren, woningbouwmaatschappijen en de bouwsector.

We zullen ook de rol van energielabels en de invloed van overgangsregelingen bespreken, met nadruk op de praktische gevolgen voor huishoudens die overwegen om een warmtepomp aan te schaffen.

Subsidiebeleid en de transitie naar duurzame verwarming

De rol van subsidies in de energietransitie

Subsidies zijn sinds 2020 een kerninstrument in de Nederlandse overgang naar duurzame verwarming. Door middel van programma’s zoals de ISDE (Innovatie en Duurzame Energie) ontvangen eigenaren subsidies voor het installeren van warmtepompen. Deze subsidies zijn bedoeld om de initiële investeringskosten te verlagen en zo de schakel naar elektrische verwarming te stimuleren. In 2024 is de subsidie verhoogd met gemiddeld 20%, waardoor de drempel voor investeringen in warmtepompen voor huishoudens en bedrijven lager is geworden.

De subsidie kan oplopen tot 30% van de investering. Voor bepaalde warmtepompen, zoals hybride modellen en bodemwarmtepompen, zijn de bedragen nog hoger. Een hybride warmtepomp met een vermogen van 4 kW en energielabel A+++ kan bijvoorbeeld € 2.125 subsidie opleveren, terwijl een bodemwarmtepomp met 6 kW en energielabel A+++ € 4.425 subsidie ontvangt.

Overheidsbeleid en warmtenetten

Hoewel warmtepompen centraal staan in het huidige duurzame verwarmingstbeleid, is er een opkomend debat over de toekomstige prioriteit van warmtenetten. De Algemene Rekenkamer stelde in een recent onderzoek vast dat subsidies voor warmtepompen in wijkgebieden waar warmtenetten worden uitgerold, in strijd staan met de strategische doelen van de overheid.

Volgens Olof van der Gaag van de NVDE (Nederlandse Vereniging Duurzame Energie) zou het verstandiger zijn om subsidies te stoppen in wijkgebieden waar het warmtenet al in ontwikkeling is of waar een investeringsbesluit is genomen. In dergelijke gebieden is het uitrollen van een warmtenet de meest kostenefficiënte optie. In Zeewolde, bijvoorbeeld, is een warmtenet actief in de Polderwijk, met ongeveer 1.500 huishoudens aangesloten. In tegenstelling hiermee heeft de gemeente Dronten ervoor gekozen geen warmtenet aan te leggen, omdat onderzoek aantoonde dat dit niet de beste oplossing was voor de verschillende wijktypen.

Deze botsing tussen subsidiebeleid en warmtenetontwikkeling heeft geleid tot een heroverweging van prioriteiten. De NVDE pleit voor een strategische omverdeling van overheidsfondsen zodat subsidies enkel worden toegekend in gebieden waar een warmtenet niet haalbaar is. Dit zou voorkomen dat investeringen in warmtepompen in de toekomst worden geannuleerd of vernietigd door de komst van een warmtenet.

Subsidieveranderingen in 2025

Aanpassing van de subsidiehoogte

De subsidie voor warmtepompen in 2025 zal opnieuw worden aangepast. De overheid heeft besloten om subsidies voor kleinere warmtepompen (tot en met 70 kW) te verlagen, terwijl subsidies voor grotere modellen mogelijk iets gunstiger uitpakken. De verandering is gebaseerd op het feit dat subsidies voor lucht-water warmtepompen met een thermisch vermogen tot 70 kW voorheen soms hoger waren dan 30% van de investeringskosten. Dit is volgens het kabinet niet wenselijk, omdat subsidies niet bedoeld zijn om meer dan een derde van de kosten te dekken.

De wijzigingen betreffen vooral de subsidieberekening voor warmtepompen met vermogens van 1 tot en met 70 kW. Het startbedrag voor subsidies is verlaagd van € 2.100 naar € 1.250, terwijl het bedrag per kW is verhoogd van € 150 naar € 225. Daarnaast is de bonus voor warmtepompen met energielabel A+++ verlaagd van € 225 naar € 200.

In de praktijk betekent dit dat subsidies voor warmtepompen met kleinere vermogens aanzienlijk verder zakken. Voor warmtepompen met 3 kW, bijvoorbeeld, daalt de subsidie in 2025 van € 2.625 naar € 1.900, wat een verschil van € 875 betekent. Voor warmtepompen met 5 kW daalt de subsidie van € 2.925 naar € 2.350, wat een verschil van € 575 oplevert. Warmtepompen met 7 kW zullen € 425 minder subsidie ontvangen in 2025, en warmtepompen met 9 kW zullen € 275 minder subsidie ontvangen.

Pas bij warmtepompen met 12 kW of meer is de subsidievermindering gering of zelfs positief. Bijvoorbeeld, een warmtepomp met 16 kW ontvangt in 2025 € 4.825 subsidie, terwijl dit in 2024 € 4.575 was.

Overgangsregeling en praktische gevolgen

Hoewel de subsidieveranderingen voor 2025 duidelijk zijn, is er ook een overgangsregeling bedacht. Deze regeling betreft huishoudens die in 2024 al een warmtepomp hebben aangekocht, maar pas in 2025 of later installeren. In dat geval geldt het subsidiebedrag van 2024, mits er bewijs is van aankoop in 2024. Dit bewijs kan bijvoorbeeld een digitaal getekende offerte of een opdrachtbevestiging uit 2024 zijn.

Voor huishoudens die in 2025 pas een warmtepomp aankopen, geldt het nieuwe subsidiebedrag. Dit betekent dat de financiering van een warmtepomp in 2025 voor kleinere modellen aanzienlijk duurder kan worden. Voor bepaalde leveranciers, zoals Quatt, is er al melding van stijgende prijzen in 2025, met een toename tussen € 700 en € 1.400.

Een verdere complicatie is het feit dat de subsidies voor warmtepompen met energielabel A++ worden verminderd. Voor lucht-waterwarmtepompen is dit een verschil van € 200, en voor bodemwarmtepompen van € 225. Dit betekent dat huishoudens die kiezen voor minder efficiënte modellen, of die in 2023 hebben gekocht maar pas in 2024 installeren, minder subsidie kunnen ontvangen.

Invloed op huishoudens en de bouwsector

Veranderende aanschafstrategieën

De subsidieveranderingen in 2025 zullen de keuzes van huishoudens beïnvloeden. Voor huishoudens die in 2024 een warmtepomp willen installeren, is het belangrijk om snel te handelen. Dit geldt vooral voor eigenaren die zich richten op kleinere warmtepompen, waarbij de subsidievermindering het grootst is. Een strategische aanschaf in 2024 kan leiden tot aanzienlijke besparingen in vergelijking met aankoop in 2025.

Tegelijkertijd is er een neerwaartse trend in de marktprijzen van warmtepompen, veroorzaakt door overproductie en de komst van nieuwe marktpartijen. Deze dalende prijzen zijn een positief signaal, maar ze worden gedeeltelijk tenietgedaan door de subsidieverlagingen. Voor bepaalde modellen, zoals hybride warmtepompen, is het mogelijk om nu al modellen te vinden vanaf € 3.000 inclusief installatie, waarvan € 2.775 subsidie kan worden afgerekend. Dit betekent dat de werkelijke uitgaven voor huishoudens in 2024 veel lager zijn dan in 2025.

Bouwsector en woningbouwmaatschappijen

Voor woningbouwmaatschappijen en bouwbedrijven betekent de subsidieverandering een aanpassing van het investeringsbeleid. In nieuwbouwprojecten, waar warmtepompen vaak standaard worden ingezet, is er nu een duidelijkere strategie nodig. In wijkgebieden waar een warmtenet wordt uitgerold, zou volgens de NVDE subsidies voor warmtepompen moeten worden stopgezet om niet-dubbel te investeren. Dit vereist nauwe samenwerking tussen gemeenten, woningbouwmaatschappijen en overheidsinstellingen.

Daarnaast is er een duidelijkere focus nodig op energieprestaties en energielabels. Huishoudens die kiezen voor modellen met energielabel A+++ zullen voordelen hebben in vergelijking met modellen met lager energielabel. Dit betekent dat bouwbedrijven en installateurs aandacht moeten besteden aan de efficiëntie van de modellen die ze leveren.

Conclusie

De subsidiebeleidslijnen voor warmtepompen zijn in 2024 en 2025 sterk veranderd. Terwijl subsidies in 2024 zijn verhoogd, worden ze in 2025 voor kleinere modellen sterk verlaagd. Deze veranderingen hebben gevolgen voor zowel huishoudens als de bouwsector. Voor huishoudens betekent het dat het tijdstip van aankoop en installatie belangrijk is, terwijl woningbouwmaatschappijen en bouwbedrijven hun strategie moeten aanpassen aan het nieuwe beleid.

Bovendien is er een duidelijke wens tot doelgerichte subsidies die gericht zijn op gebieden waar warmtenetten niet haalbaar zijn. Dit betekent dat de rol van de overheid niet alleen beperkt is tot het stimuleren van individuele investeringen, maar ook gericht moet zijn op de bredere energietransitie.

Hoewel de toekomst van warmtepompen in het Nederlandse energielandschap nog steeds centraal staat, is het duidelijk dat subsidies slechts een ondersteunend instrument zijn. De langere termijn-impact van de energietransitie hangt af van de samenwerking tussen overheid, woningbouwsector en particuliere huishoudens.

Bronnen

  1. NVDE: ‘Stop met subsidie voor warmtepomp in wijken waar warmtenet komt’
  2. Subsidie warmtepomp verhoogd in 2024
  3. Subsidie op warmtepompen drastisch teruggeschroefd
  4. Rijksoverheid: Krijg ik subsidie voor een warmtepomp?
  5. Milieucentraal: Subsidie warmtepomp
  6. Subsidie warmtepomp in 2025

Related Posts