Terugverdientijd van een lucht-lucht warmtepomp: Besparing, kosten en duurzaamheid

De overstap naar een warmtepomp wordt steeds vaker overwogen door huiseigenaren die op zoek zijn naar duurzamere verwarmingsopties. Eén van de meest toegankelijke en goedkope opties is de zogenaamde lucht-lucht warmtepomp, ook wel bekend als de split airco. Deze warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en verwerkt deze naar de binnenlucht van het huis. In dit artikel bespreken we het terugverdientijdsmodel van een lucht-lucht warmtepomp, de kosten, de energiebesparing, de CO₂-reductie, en de voorwaarden voor subsidies. We geven een overzicht van de belangrijkste factoren die bepalen of een lucht-lucht warmtepomp een rendabele investering is.

Wat is een lucht-lucht warmtepomp?

Een lucht-lucht warmtepomp, ook wel airco genoemd, is een systeem dat warmte uit de buitenlucht opneemt en deze via een ventilatiesysteem afgeeft in de binnenruimte. Het systeem bestaat uit een buitenunit die de warmte uit de lucht haalt en een binnenunit die deze warmte verspreidt. Deze warmtepomp is het goedkoopste type warmtepomp en wordt wereldwijd in grote aantallen verkocht, vooral in landen met een warm klimaat.

Hoewel het vooral wordt gekozen voor het afkoelen van ruimtes in de zomer, is het ook mogelijk om dit type warmtepomp te gebruiken voor het verwarmen van een huis in de winter. Het rendement van een lucht-lucht warmtepomp ligt rond de 4,5 (SCOP), wat betekent dat voor elke kWh elektriciteit die wordt verbruikt, ongeveer 4,5 kWh warmte wordt opgewekt.

Terugverdientijd van een lucht-lucht warmtepomp

De terugverdientijd van een warmtepomp geeft aan hoe lang het duurt voordat de investering is terugverdiend via energiebesparing. Voor een lucht-lucht warmtepomp ligt deze terugverdientijd gemiddeld tussen 5 en 10 jaar, afhankelijk van een aantal factoren zoals de isolatie van het huis, het energieverbruik, het type warmtepomp, en of subsidies worden toegepast.

Volgens berekeningen van milieucentraal kan in een matig geïsoleerde hoekwoning met een lucht-lucht warmtepomp jaarlijks ongeveer €190 aan energiekosten worden bespaard. Dit is minder dan bij een grondwarmtepomp, maar de investering en daarmee de terugverdientijd van een grondwarmtepomp is aanzienlijk hoger.

Een specifieke berekening laat zien dat een investering van €2.000 in een lucht-lucht warmtepomp, met een jaarlijkse besparing van ongeveer €349, in ongeveer 6 jaar terugverdiend kan zijn. Deze schatting is gebaseerd op het aandeel van warmtepomp in de verwarming en het gebruik van een oude cv-ketel voor warm tapwater.

Een lucht-lucht warmtepomp is echter niet geschikt als hoofdverwarming voor het hele huis. Het kan gebruikt worden als bijverwarming of voor het verwarmen van één specifieke ruimte, zoals een werkkamer of een vakantiewoning. Dit beperkt het energiebesparingseffect en verlengt dus eventueel ook de terugverdientijd.

Terugverdientijd in vergelijking met andere warmtepompen

Voor een volledige vergelijking van de terugverdientijden van verschillende warmtepompmodellen, is het nuttig om een overzicht te geven. De volgende tabel geeft een indruk van de gemiddelde kosten en terugverdientijden van verschillende warmtepomptype:

*Inclusief installatie.

Deze gemiddelde waarden kunnen variëren afhankelijk van de situatie van het huis, de kwaliteit van de isolatie, en de specifieke omstandigheden van de installatie. De terugverdientijd van een lucht-lucht warmtepomp is relatief gunstig ten opzichte van de meeste andere systemen, maar de energiebesparing is minder hoog.

Kosten van een lucht-lucht warmtepomp

De investering in een lucht-lucht warmtepomp is aanzienlijk lager dan die van andere warmtepompmodellen. De gemiddelde kosten liggen tussen de €2.500,- en €5.000,-, afhankelijk van het merk, het model, en de vereiste installatie. In nieuwbouwprojecten kunnen de kosten lager liggen, omdat rekening gehouden wordt met de installatie tijdens de bouw. Bij bestaande woningen kan extra werk nodig zijn, zoals het aanpassen van het aansluitingssysteem of het opstellen van een ventilatieplan.

Het is belangrijk om rekening te houden met het feit dat een lucht-lucht warmtepomp niet de volledige verwarming van het huis kan leveren. Vaak is het nodig om deze warmtepomp aan te sluiten op een bestaande cv-ketel of een warmtepompboiler voor warm tapwater. Dit kan de totale investering verhogen, maar het maakt het systeem functioneel in combinatie met bestaande verwarmingsinstallaties.

Invloed van isolatie en energieverbruik

De isolatie van een woning speelt een cruciale rol bij de efficiëntie van een warmtepomp. Hoe beter de isolatie, hoe minder warmte verloren gaat en hoe efficiënter de warmtepomp kan werken. In een goed geïsoleerde woning kan de terugverdientijd dus sneller zijn.

Het energieverbruik van het huis is ook een bepalende factor. In huizen met een hoge gasrekening kan een overgang op een warmtepomp sneller rendabel zijn. De huidige gasprijzen en de stijgende elektriciteitsprijzen beïnvloeden ook de besparing die door de warmtepomp wordt gerealiseerd.

CO₂-besparing en duurzaamheid

Een lucht-lucht warmtepomp heeft een positieve impact op de CO₂-uitstoot. In vergelijking met een gasverwarming, kan het gebruik van een warmtepomp leiden tot een aanzienlijke reductie in koolstofdioxide-uitstoot.

Volgens berekeningen van milieucentraal kan een lucht-lucht warmtepomp ongeveer 339 kg CO₂ per jaar besparen. In combinatie met een warmtepompboiler of een bestaande cv-ketel voor warm tapwater kan de CO₂-besparing zelfs hoger liggen. Het verlagen van de CO₂-uitstoot is een belangrijke overweging voor huiseigenaren die hun woning willen verduurzamen.

De duurzaamheid van een lucht-lucht warmtepomp is echter beperkt. Omdat deze warmtepomp elektriciteit verbruikt, hangt het CO₂-verminderend effect ervan af van de energiebron waaruit de stroom komt. Als de elektriciteit afkomstig is uit duurzame bronnen, is de impact groter. Daarom is het verstandig om samen te werken met een energieadviseur om te bepalen welke opties beschikbaar zijn voor groene stroom en hoe deze het beste kan worden gebruikt in combinatie met een warmtepomp.

Subsidies en financiële voorwaarden

Een belangrijk aspect van de investering in een warmtepomp is de mogelijkheid om subsidies te ontvangen. Helaas is het voor een lucht-lucht warmtepomp niet mogelijk om subsidies te ontvangen via de ISDE-regeling, omdat dit type warmtepomp niet binnen de criteria valt.

Voor andere warmtepompmodellen, zoals lucht-water of hybride warmtepompen, zijn subsidies beschikbaar. Deze subsidies kunnen het verschil maken in de terugverdientijd. De hoogte van de subsidie is afhankelijk van het vermogen van de warmtepomp en het model. Het is raadzaam om het model op te zoeken in de apparatenlijst van RVO om te zien of subsidies beschikbaar zijn.

Voor nieuwbouwwoningen waarvan de omgevingsvergunning is aangevraagd na 30 juni 2018, zijn subsidies voor warmtepompen niet toegestaan. Deze woningen moeten normaal gesproken op een gasaansluiting werken. Regionale subsidieopties kunnen echter beschikbaar zijn. Het is verstandig om dit te controleren bij de eigen gemeente of provincie.

Isolatieverbeteringen kunnen wel subsidies ontvangen via de ISDE-regeling. Aangezien een goed geïsoleerde woning essentieel is voor het functioneren van een warmtepomp, is het verstandig om eerst de isolatie te verbeteren voordat een warmtepomp wordt geïnstalleerd. Hierdoor kunnen dubbele subsidies worden ontvangen en kan de warmtepomp efficiënter werken.

Alternatieven en aanbevelingen

Hoewel een lucht-lucht warmtepomp een relatief goedkope en rendabele optie is, is het niet geschikt als hoofdverwarming voor het hele huis. In sommige gevallen kan het nuttiger zijn om te kiezen voor een hybride warmtepomp of een lucht-water warmtepomp, die efficiënter werken en een hogere energiebesparing opleveren.

Het gebruik van een airco als enige verwarmingsbron is niet aan te raden vanuit duurzaamheidsperspectief. Een airco verbruikt 15 keer meer energie dan een gewone ventilator en heeft een klimaatimpact die 20 keer zo hoog is. Daarom is het verstandig om een lucht-lucht warmtepomp te combineren met andere verwarmingsopties of te beperken tot het verwarmen van een specifieke ruimte.

Een lucht-lucht warmtepomp is dus het meest rendabel en duurzaam in situaties waarin het als bijverwarming wordt gebruikt of waarin het huis goed geïsoleerd is en het energieverbruik hoog is. In dat geval kan de investering in een lucht-lucht warmtepomp in 5 tot 10 jaar terugverdiend worden.

Conclusie

Een lucht-lucht warmtepomp is een relatief goedkope en duurzame optie voor de verwarming van een huis, vooral als het als bijverwarming of in combinatie met bestaande verwarmingssystemen wordt gebruikt. De gemiddelde investering ligt tussen de €2.500,- en €5.000,-, en de terugverdientijd varieert tussen 5 en 10 jaar, afhankelijk van de isolatie van het huis en het energieverbruik.

Hoewel subsidies voor deze warmtepomp niet beschikbaar zijn, kan het toch een rendabele investering zijn, vooral in huizen met een hoge gasrekening. De CO₂-besparing is ook aanzienlijk, en het systeem kan helpen bij het verduurzamen van een woning.

Het is belangrijk om rekening te houden met de beperkingen van een lucht-lucht warmtepomp. Het is niet geschikt als hoofdverwarming voor het hele huis en heeft een lagere energiebesparing dan andere warmtepompmodellen. Het is daarom verstandig om samen te werken met een onafhankelijke adviseur om te bepalen welk type warmtepomp het meest geschikt is voor de eigen situatie.

Bij een goede planning, goede isolatie, en een slimme combinatie met andere verwarmingssystemen kan een lucht-lucht warmtepomp een waardevolle toevoeging zijn aan een duurzame woningverbouwing.

Bronnen

1. Wat kost een warmtepomp?
2. Ervaringen lucht-lucht warmtepomp
3. Kosten van een warmtepomp
4. Duurzaam verwarmen met een warmtepomp
5. Subsidie voor warmtepompen