De toekomst van de warmtepomp in de woningbouwsector

Published by Redactie on oktober 2, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

De warmtepomp is tegenwoordig niet meer weg te denken uit de discussie rondom energietransitie en duurzame verwarming. In Nederland en Europa zien we een duidelijke trend: warmtepompen worden steeds vaker ingezet als duurzame alternatieve oplossing voor traditionele verwarmingsystemen. Deze technologie heeft het potentieel om de bestaande woningvoorraad aanzienlijk te verduurzamen en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te beëindigen. Bovendien draagt het toe aan een vermindering van CO₂-uitstoot en maakt het de woningbouwsector minder kwetsbaar voor energieprijzen op de internationale markt.

In dit artikel bespreken we de toekomst van de warmtepomp op basis van concrete informatie uit recente studies, rapporten en praktijkervaringen. We ronden af met aanbevelingen voor eigenaren van woningen en professionals in de bouw- en installatiesector die in de toekomst willen meewerken aan een duurzamere woningbouwsector.

De rol van de warmtepomp in de energietransitie

Verduurzaming van de bestaande woningvoorraad

In een uitgevoerd onderzoek door de Universiteit van Utrecht in samenwerking met de DHPA (Dutch Heat Pump Association) wordt duidelijk gemaakt dat warmtepomptechnologie een essentiële rol kan spelen in de verduurzaming van de bestaande woningbouwsector. Warmtepompen zijn efficiënter dan traditionele verwarmingssystemen en gebruiken duurzame energie om warme lucht en water te genereren.

Het onderzoek wijst uit dat warmtepompen in staat zijn het gebruik van fossiele energie significat te verminderen. Bovendien kan de brede toepassing van deze technologie een positieve impact hebben op de installatie- en elektriciteitssector, omdat het vraag oproept naar hogere kwaliteit in elektriciteitsnetwerken en technische dienstverlening.

Toekomstige marktgroei in Europa

Volgens Paul Kenny, voorzitter van de European Heat Pump Association (EHPA), is de overgang naar warmtepompen in Europa geen kwestie van of, maar van wanneer. De markt voor warmtepompen heeft in Europa momenteel al een aandeel van 27 tot 30 procent. Kenny benadrukt dat de combinatie van hoge efficiëntie, vermindering van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en groeiende hernieuwbare energieproductie ervoor zorgt dat warmtepompen de standaard verwarmingsbron worden.

Een warmtepomp is vier keer efficiënter dan een gasketel, en bovendien kan het flexibel reageren op dalende elektriciteitsprijzen, zoals die voortkomen uit zonne- en windenergie. Ook de toenemende koelbehoefte door klimaatverandering versterkt deze trend. Volgens Kenny is het onvermijdelijk dat warmtepompen in de komende 10 tot 20 jaar de dominante verwarmingsbron zullen worden.

Landsspecifieke verschillen

De transitie naar warmtepompen verloopt echter niet gelijk in alle Europese landen. Scandinavische landen, zoals Zweden en Noorwegen, zijn al sinds de jaren zeventig actief bezig met elektrificatie van de verwarmingssector. Daardoor kennen zij al een vrijwel fossielvrije verwarming. Nederland en het Verenigd Koninkrijk, die gedurende lange tijd profiteerden van goedkope aardgasreserves, lopen nu wat achter in deze overgang.

De snelheid van de transitie hangt sterk af van beleid, prijsverhoudingen en samenwerking tussen landen. Volgens Kenny is het tempo van de overgang bepalend voor de kosten voor burgers, de energieafhankelijkheid en de schade door klimaatverandering.

Technologieën en toekomstige ontwikkelingen

Type warmtepompen en hun toepassing

De keuze van het type warmtepomp hangt af van de renovatieambities en de omstandigheden van de woning. In het kader van de Nul-op-de-meter (NOM) renovatie wordt vaak gebruikgemaakt van elektrische warmtepompen in combinatie met lage-temperatuur verwarmingssystemen zoals vloerverwarming. Deze combinatie biedt ideale omstandigheden voor een efficiënt verwarmingssysteem.

In de traditionele renovatieketen is de hybride warmtepomp, die een combinatie is van elektrische warmtepomp en een gasgestookte CV-ketel, vaak de voorkeurskeuze. Dit is vooral het geval in woningen die niet volledig geïsoleerd zijn of waar het energieverbruik nog relatief hoog is. Hybride systemen zijn dus een tussenoplossing die het mogelijk maakt om geleidelijk over te stappen naar volledige elektrificatie.

De toekomst van warmtepompmodellen

Het aantal en het type warmtepompen dat tot 2020 geïnstalleerd zullen worden, wordt beïnvloed door drie hoofdfactoren:

De keuze van warmtepomptypen binnen renovatiedoelen: Elektrische warmtepompen vormen de kern van de renovatieambities bij Nul-op-de-meter woningen.
De traditionele renovatieketen: Hier ligt de nadruk op hybride warmtepompen.
Energieverbruik en isolatie: Hoe lager het energieverbruik, hoe aantrekkelijker de elektrische warmtepomp.

Hoewel elektrische warmtepompen in de toekomst de voorkeur zullen krijgen, is het belangrijk om rekening te houden met de huidige staat van de woning. In oudere woningen is een hybride oplossing vaak het meest haalbaar.

Financiële aspecten en subsidies

Kosten van een warmtepomp in 2025

De gemiddelde kosten van een all-electric warmtepomp in 2025 worden geschat op €10.000 tot €16.000, inclusief installatie. Deze schatting varieert afhankelijk van factoren zoals de grootte van de woning, het type warmtepomp (lucht-water, bodem-water) en eventuele noodzakelijke aanpassingen aan de woning, zoals isolatie of het aanleggen van vloerverwarming.

Het is belangrijk om te benadrukken dat de kosten van een warmtepomp niet alleen afhankelijk zijn van het apparaat zelf, maar ook van de staat van de woning. Woningen die goed geïsoleerd zijn, kunnen vaak met minder aanpassingen en dus lagere kosten uitkomen.

Subsidies en financieringsmogelijkheden

De subsidie voor de installatie van een warmtepomp in 2025 is iets lager dan in 2024. Voor een all-electric warmtepomp is de subsidie gemiddeld €200 tot €300 minder dan in het voorgaande jaar. Echter, dit betekent niet dat de investering in een warmtepomp minder aantrekkelijk is. De Investeringssubsidie Duurzame Energie en Energiebesparing (ISDE) biedt ongeveer €3.000 tot €3.500 aan subsidie voor de installatie van een warmtepomp. Dit maakt de netto kosten van de investering aanzienlijk lager dan de aangekondigde aankoopprijs.

Een praktijkvoorbeeld uit de branche toont aan dat de subsidies aanzienlijke besparingen kunnen opleveren. Een klant die een warmtepomp aanschaft voor €12.500, ontvangt ruim €4.000 subsidie, waardoor de netto investering slechts €8.500 bedraagt. Dit benadrukt het belang van het vroegtijdig aanvragen van subsidies om de maximale voordelen te behalen.

Beperkte daling van subsidies

Er is een veelgehoorde misvatting dat de subsidies in de komende jaren flink zullen dalen. In werkelijkheid is de daling in 2025 vrij gering: slechts €200 tot €300 minder dan in 2024. Dit maakt de overstap naar een warmtepomp nog steeds een aantrekkelijke optie, ook in het kader van verduurzaming.

Het is daarom verstandig om al vroegtijdig stappen te zetten in de richting van verduurzaming, omdat subsidies meestal met de tijd afnemen. Door je woning nu klaar te maken voor de toekomst, kun je maximaal profiteren van de huidige voordelen.

De impact van een warmtepomp op energie- en onderhoudskosten

Geen gasaansluiting meer nodig

Een belangrijk voordeel van het kiezen voor een warmtepomp is dat er geen gasaansluiting meer nodig is. Dit zorgt niet alleen voor een directe besparing van €350 per jaar (gasvastrecht), maar het maakt de woning ook onafhankelijk van de schommelingen op de gasmarkt. In een tijd van onzekerheid op de energiemarkt is dit een aanzienlijk voordeel.

Onderhoudskosten

Tegenover de hoge aanschafkosten van een warmtepomp staan relatief lage onderhoudskosten. In vergelijking met een gasketel vereist een warmtepomp minder frequent onderhoud en heeft het geen verbrandingsproducten die slijtage veroorzaken. Dit maakt de warmtepomp een betrouwbaarder en duurzamere keuze op de lange termijn.

Energiebesparing en comfort

Een veel gehoorde reactie van klanten na de installatie van een warmtepomp is: “Waarom heb ik dit niet eerder gedaan?” Het comfortniveau en de energiebesparing zijn vaak hoger dan verwacht. Vooral in goed geïsoleerde woningen is de efficiëntie van een warmtepomp aanzienlijk hoger, wat resulteert in lagere energierekening en een comfortabelere leefomgeving.

Aanbevelingen voor de toekomst

Voorbereiding op de toekomst

De toekomst van de warmtepomp is duidelijk, maar om er volledig van te profiteren, is het essentieel dat woningen goed worden voorbereid. Dit begint met het isoleren van de woning en het zorgen voor een zo laag mogelijk energieverbruik. Alleen daarna kan een warmtepomp effectief ingezet worden om de energiebehoefte te dekken.

Kiezen voor het juiste type warmtepomp

De keuze van het type warmtepomp hangt af van de renovatieambities en de huidige staat van de woning. Voor woningen met een hoge isolatiegraad is een all-electric warmtepomp de meest logische keuze. Voor woningen die nog niet volledig geïsoleerd zijn, is een hybride systeem een praktische tussenoplossing die de overstap versnelt.

Beleid en samenwerking

De EHPA benadrukt in haar visie op de toekomst dat beleid en samenwerking cruciale factoren zijn voor een snelle transitie. Dit houdt onder andere in dat belastingvoordeeltjes voor duurzame technologieën verlaagd moeten worden en dat er meer aandacht moet zijn voor een interne markt voor warmtepompen zonder onnodige regelgeving die kosten verhoogt.

Opleiding en expertise

De overgang naar warmtepompen heeft ook gevolgen voor de installatie- en bouwsector. Er is een groeiend vraag naar experts die ervaring hebben met deze technologie. Opleiding en training van installateurs en bouwprofessionals zijn daarom essentieel om de markt te kunnen leveren aan de groeiende vraag.

Conclusie

De warmtepomp staat op het punt om te worden ingezet als de dominante verwarmingsbron in de woningbouwsector. Zowel in Nederland als in Europa is de trend duidelijk: warmtepompen zijn efficiënter, duurzamer en minder afhankelijk van fossiele energie. De overgang naar deze technologie is niet alleen noodzakelijk vanwege klimaatdoelen, maar ook vanwege de onzekerheid op de energiemarkt en de toekomstige gasvrijstelling in Nederland.

Hoewel de investering in een warmtepomp aanzienlijk is, zijn de voordelen op lange termijn aantrekkelijk. Met subsidies, lage onderhoudskosten en hoge energiebesparing is een warmtepomp een slimme investering voor eigenaren van woningen. Voor professionals in de bouw- en installatiesector biedt het een kans om mee te werken aan een verduurzamende sector die een essentiële rol speelt in de toekomst van de woningbouw.

De toekomst van de warmtepomp is dus zowel technisch als economisch verantwoord. De overgang is niet meer weg te denken en het is nu aan ons om ervoor te zorgen dat deze overgang efficiënt en duurzaam verloopt.

Bronnen

toekomst