Warmtepompen in de huidige markt: uitdagingen, kansen en duurzaamheid
Inleiding
De markt voor warmtepompen in Nederland is momenteel in een voortdurend veranderend klimaat. Door een combinatie van subsidiebeleid, wetgeving en concurrentie ontstaat een complex landschap waarin zowel bedrijven als eindgebruikers hun weg moeten vinden. Voor cv-ketel- en warmtepompfabrikant BDR Thermea is dit speelveld zeer volatiel. In 2023 beleefde het bedrijf een recordjaar dankzij uitgebreide subsidiebeleid, maar tegelijkertijd zijn veranderlijke Europese wetgevingen een oorzaak van dalende vraag naar warmtepompen. Tegen deze achtergrond is het belangrijk om inzicht te krijgen in de huidige stand van zaken, de uitdagingen en kansen die met warmtepompen gepaard gaan, en de rol van duurzame maatregelen in de renovatie en energiebesparing van woningen.
De huidige markt voor warmtepompen
De rol van subsidiebeleid
Het subsidiebeleid heeft een grote impact op de aanschaf van warmtepompen. In 2023 was dit beleid zodanig uitgebreid dat het marktgroei mogelijk maakte. Eindgebruikers werden gestimuleerd om over te stappen van cv-ketels naar (hybride) warmtepompen, waarbij subsidies het aanschafbedrag verlaagden. Dit leidde tot een recordaantal warmtepompinstallaties. Echter, het subsidiebeleid is niet constant en kan veranderen afhankelijk van het kabinet en het landelijk energiebeleid. In 2026 was er zelfs een plannetje om het gebruik van warmtepompen verplicht te maken bij vervanging van cv-ketels. Deze plannen zijn echter niet allemaal doorgevoerd.
Wetgeving en regelgeving
De wet- en regelgeving speelt een centrale rol in het functioneren van de warmtepompmarkt. Warmtepompen zijn duurder in aanschaf dan traditionele cv-ketels, maar het lage energieverbruik tijdens de gebruiksperiode maakt ze economisch aantrekkelijker op lange termijn. Wetgevingen zoals de bouwregelgeving, bouwnormen en subsidies bepalen de voordelen en eisen die eindgebruikers moeten nakomen. In dit kader is het ook belangrijk om de regels te kennen die gelden voor energiebesparende maatregelen en installaties zoals HR++ glas, vloerisolatie en micro-WKK-installaties.
Een voorbeeld hiervan is de regel dat een subsidieaanslag alleen toegestaan is als de benodigde bijlagen zijn toegevoegd aan de aanvraag. Daarnaast moet de DE-voorziening (Duurzame Energie-voorziening) leiden tot een vermindering van het energieverbruik en een verbetering van de woning of complex. Bovendien is het verplicht om te controleren of een (bouw)vergunning nodig is voor de DE-voorziening.
Deze wetgeving zorgt ervoor dat investeringen in warmtepompen en andere duurzame maatregelen niet alleen eindgebruikers betreffen, maar ook het milieu en de energievoorziening ondersteunen. Echter, veranderlijke regelgeving kan ook leiden tot onzekerheid en vertraging in de uitvoering van renovatieprojecten.
De concurrentie op de warmtepompmarkt
Traditionele en nieuwe spelers
De markt voor warmtepompen is niet alleen beïnvloed door wetgeving en subsidies, maar ook door de concurrentie. Traditionele aircofabrikanten zijn de afgelopen jaren op de markt gekomen, omdat de technologie van warmtepompen vergelijkbaar is met die van airconditioning. Deze spelers, vaak grote Aziatische bedrijven, zijn technisch goed geoutilleerd en brengen agressieve prijsstrategieën in. Voor bedrijven zoals BDR Thermea betekent dit dat ze hun positie op de markt moeten behouden door te investeren in totaaloplossingen, inclusief service en installatie.
De overstap van aircofabrikanten naar warmtepompen is relatief eenvoudiger dan voor traditionele cv-ketelproducenten. Hierdoor hebben deze concurrenten een voorsprong op de markt. Echter, de installatie en service zijn cruciale factoren bij de keuze van eindgebruikers. Traditionele bedrijven zoals BDR Thermea hebben hier vaak meer ervaring in en kunnen daardoor een sterke positie innemen bij het leveren van totaaloplossingen.
BDR Thermea en de energietransitie
BDR Thermea is zich ervan bewust dat de transitie naar warmtepompen niet in een rechte lijn verloopt. Volgens ceo Tjarko Bouman is de energietransitie momenteel vertraagd vanwege prioriteitenlijsten, netcongestie en andere factoren. Echter, hij is ervan overtuigd dat warmtepompen op lange termijn de cv-ketels zullen vervangen. Dit betekent dat BDR Thermea moet blijven werken aan innovatie, wendbaarheid en duurzaamheid. Het bedrijf moet investeren in modulaire productie, flexibele processen en realistische investeringen om in mindere jaren overeind te blijven en klaar te staan wanneer de markt weer aantrekt.
Energiebesparende maatregelen en duurzaamheid
HR++ glas en isolatie
Een belangrijk aspect van de duurzame renovatie is het gebruik van energiebesparende maatregelen. Hieronder vallen bijvoorbeeld HR++ glas, vloerisolatie en muurisolatie. HR++ glas is dubbelglas met een edelgaslaag en coating, wat het warmteverlies van een woning aanzienlijk vermindert. Vloer- en muurisolatie zorgen voor een betere warmte-isolatiewaarde, wat leidt tot een lager energieverbruik en een comfortabelere leefomgeving.
Deze maatregelen voldoen aan de eisen van de regeling voor duurzame energievoorzieningen. Bijvoorbeeld moet HR++ glas expliciet worden vermeld op de factuur, inclusief het aantal vierkante meter. Dit zorgt ervoor dat subsidies en andere maatregelen transparant en meetbaar zijn.
Micro-WKK en douchewarmtewisselaars
Naast isolatie en HR++ glas zijn er ook andere energiebesparende maatregelen, zoals micro-WKK-installaties en douchewarmtewisselaars. Micro-WKK staat voor Warmte Kracht Koppelingsinstallatie, waarbij warmte en elektriciteit tegelijk worden opgewekt en efficiënt worden benut. Dit is een duurzame manier om energie te genereren en te gebruiken in woningen en bedrijven.
Een douchewarmtewisselaar maakt gebruik van het afvalwater uit de douche om het schone water op te warmen. Hierdoor is 40 tot 60% minder energie nodig om warm water te bereiden. Deze maatregel is eenvoudig te implementeren en heeft een directe invloed op het energieverbruik.
Praktijkvoorbeelden van duurzame renovaties
Een schuur met energielabel G omgebouwd tot duurzame woning
In de Duurzame Huizen Route zijn er tal van voorbeelden van woningen die zijn verbouwd tot duurzame huizen. Een van deze voorbeelden is een monumentale schuur met energielabel G die drie jaar geleden is omgebouwd tot een duurzame woning. De eigenaar, Robert Vernooij, heeft hierbij gebruikgemaakt van meerdere energiebesparende maatregelen, waaronder isolatie en HR++ glas. Deze renovatie heeft ervoor gezorgd dat de woning niet alleen duurzaam is, maar ook comfortabel en energiezuinig.
Een jaren ’70-woning in Brielle
Marco en zijn vrouw Eva wonen sinds 2015 in een jaren ’70-woning in Brielle. Toen zij hun intrek namen, moest de woning nog volledig gemoderniseerd worden. Ze hebben hierbij geïsoleerd, zonnepanelen op het dak gelegd en andere duurzame maatregelen genomen. Deze renovatie heeft niet alleen tot een betere energieprestatie geleid, maar ook tot een comfortabelere leefomgeving.
Een woning met een warmtepomp
Harmen van Laar, 31 jaar, heeft zijn oude cv-ketel vervangen door een moderne warmtepomp. Hij ziet dit als een duurzame keuze die ook economische voordelen biedt. Zijn moeder kreeg de oude cv-ketel cadeau, terwijl hij nu profiteert van een lager energieverbruik en een groene warmteoplossing. Zijn ervaring laat zien dat warmtepompen niet alleen een duurzame keuze zijn, maar ook een praktische oplossing voor eindgebruikers.
De toekomst van warmtepompen en de duurzame energievoorziening
De kantelpuntstrategie
Volgens Tjarko Bouman is de kantelpuntstrategie van cruciaal belang voor de energietransitie. Hoewel de transitie op dit moment vertraagt, is het duidelijk dat warmtepompen op lange termijn de cv-ketels zullen vervangen. Het kantelpunt is niet een kwestie van of, maar van wanneer. Voor bedrijven zoals BDR Thermea is het daarom belangrijk om klaar te staan wanneer de markt weer aantrekt.
BDR Thermea wil daarom blijven investeren in innovatie en duurzaamheid, terwijl het tegelijkertijd wendbaarheid en flexibiliteit behoudt. Door modulaire productie, flexibele processen en realistische investeringen te hanteren, kan het bedrijf in mindere jaren overeind blijven en op de lange termijn de markt leiden.
De rol van de overheid en de gemeenten
De overheid en gemeenten spelen een belangrijke rol in de implementatie van warmtepompen en andere duurzame maatregelen. Het subsidiebeleid, wetgeving en vergunningen zijn allemaal bepalende factoren in het functioneren van de markt. De samenwerking tussen bedrijven, eindgebruikers en overheden is daarom essentieel voor een snelle en efficiënte energietransitie.
In de praktijk is te zien dat gemeenten die actief meewerken aan de duurzame renovatie, zoals de Duurzame Huizen Route, betere resultaten behalen. Deze gemeenten hebben bijvoorbeeld specifieke programma’s opgestart om eindgebruikers te stimuleren tot investeringen in warmtepompen, isolatie en andere energiebesparende maatregelen.
Conclusie
De huidige markt voor warmtepompen is bepalend voor de energietransitie in Nederland. Subsidiebeleid, wetgeving en concurrentie bepalen de voordelen en uitdagingen voor zowel bedrijven als eindgebruikers. Door investeringen in duurzame maatregelen zoals HR++ glas, vloerisolatie en micro-WKK-installaties, kunnen woningen aanzienlijk worden verbeterd qua energieprestatie. Praktijkvoorbeelden zoals de renovatie van schuren en jaren ’70-woningen laten zien dat duurzame keuzes niet alleen mogelijk zijn, maar ook praktisch en economisch aantrekkelijk.
De toekomst van warmtepompen hangt af van de snelle implementatie van subsidies, wetgeving en innovatie. Bedrijven zoals BDR Thermea spelen een centrale rol in dit proces, maar ook de overheid en eindgebruikers zijn van groot belang. De kantelpuntstrategie is essentieel om de energietransitie te realiseren, waarbij wendbaarheid, flexibiliteit en duurzaamheid de sleutel zijn.
Bronnen
Related Posts
-
Ventilatielucht-warmtepomp: Duurzame Verwarming met Energiebesparing
-
Ventilatie Units met Warmtepomp: Een Duurzamere Oplossing voor Gezond en Energiezuinig Ventileren
-
Ventilatie en warmtepompen voor plafondmontage: efficiëntie en comfort in combinatie
-
Zonneboiler of warmtepomp: energiezuinige verwarming op maat
-
Ventilatie warmtepomp kopen: Wat u moet weten als eigenaar of bouwprofessional
-
Ventilatie warmtepomp: werking, voordelen, installatie en aandachtspunten
-
Ventilatielucht/Water Warmtepompen: Plaatsing van de Buitenunit en Belangrijke Aandachtspunten
-
Buffervat bij warmtepomp: Waarom het essentieel is voor efficiëntie en comfort