Ventilatie met warmtepomp: Uitleg, kosten, voordelen en regelgeving

Published by Redactie on oktober 3, 2025 | Category warmtepomp

De transitie naar duurzame energie heeft geleid tot een groeiende interesse in warmtepompen, niet alleen voor verwarming, maar ook voor ventilatie. Een ventilatiewarmtepomp is een systeem dat luchtverversing combineert met warmteopwekking. Dit artikel geeft een overzicht van de werking, voordelen, kosten en regelgeving rondom ventilatiewarmtepompen, gebaseerd op recente informatie en subsidies. Het doel is om zowel woningeigenaren als professionals in de bouw een duidelijk en objectief overzicht te bieden van deze technologie, met name in het licht van de ontwikkelingen vanaf 2019.

Inleiding

Een ventilatiewarmtepomp is een specifiek type warmtepomp dat zowel luchtverversing als warmteopwekking combineert. In tegenstelling tot traditionele verwarmingsystemen, waarbij verlies van warmte bij de ventilatie plaatsvindt, wordt bij een ventilatiewarmtepomp deze warmte opgevangen en opnieuw gebruikt. Deze technologie is van groot belang in het kader van energiebesparing en duurzaam wonen. De kosten, subsidies, en regelgeving rondom ventilatiewarmtepompen zijn belangrijke factoren bij de beslissing om zo’n systeem aan te schaffen.

Deze tekst is opgebouwd uit vier hoofdstukken. Eerst leggen we de werking van ventilatiewarmtepompen uit. Daarna bespreken we de voordelen en nadelen. Vervolgens gaan we in op de kosten en eventuele subsidies. Tot slot kijken we naar de regelgeving en geluidseisen die vanaf 2021 zijn aangepast.

Hoe werkt een ventilatiewarmtepomp?

Een ventilatiewarmtepomp is een systeem dat warmte uit de afgevoerde lucht gebruikt om de binnenlucht te verwarmen. Dit gebeurt via een warmtewisselaar, waarbij de warmte uit de verlaten lucht wordt opgevangen en doorgegeven aan de binnenlucht die binnenkomt. Dit proces zorgt voor efficiëntie, omdat minder extra warmte nodig is om de ruimte op temperatuur te houden.

Soorten ventilatiewarmtepompen

Er zijn verschillende soorten ventilatiewarmtepompen, afhankelijk van de bron waaruit de warmte wordt opgehaald. In Nederland zijn de volgende typen het meest voorkomend:

Brine/waterwarmtepompen: Deze warmtepompen halen de warmte uit de bodem via een gesloten buizensysteem (aardwarmte). Deze technologie wordt vaak toegepast in nieuwbouwprojecten. Het systeem is geschikt voor zowel verwarming als passieve koeling.
Lucht-waterwarmtepompen: Hierbij wordt de warmte uit de buitenlucht opgehaald en gebruikt om water te verwarmen, dat vervolgens via een verwarmingsinstallatie (zoals een vloerverwarming) de woning verwarmt.
Lucht-luchtwarmtepompen: Deze warmtepompen verwarmen of koelen de lucht direct. Ze worden vaak gebruikt in combinatie met een hybride systeem of bij nieuwbouwprojecten.

Ventilatiewarmtepomp zonder HR ketel

Volgens de informatie uit bron [1], is de prijs van een ventilatiewarmtepomp zonder HR ketel tussen € 2.500 en € 4.700. In 2019 was er nog een subsidie beschikbaar voor een bedrag van € 1.350. Echter, vanaf 1 januari 2020 is deze subsidie voor nieuwbouw woningen stopgezet. Eén niet-bevestigd rapport suggereert dat er een overgangsperiode was tot 1 juni 2020 voor warmtepompen die voor deze datum werden aangeschaft. Dit betekent dat woningeigenaren die snel wilden handelen, eventueel nog in aanmerking konden komen voor financiële ondersteuning.

Voordelen en nadelen van ventilatiewarmtepompen

Voordelen

Energiebesparing: Een ventilatiewarmtepomp maakt gebruik van warmte die anders verloren zou gaan. Hierdoor is er minder afhankelijkheid van aardgas of elektriciteit voor verwarming.
Verbeterde luchtkwaliteit: Dankzij de ventilatiefunctie wordt de binnenlucht regelmatig ververst, wat gunstig is voor de gezondheid en comfort van de bewoners.
Duurzame energie: Door het gebruik van warmtepompen draagt men bij aan de overgang naar duurzame verwarmingssystemen, wat op lange termijn kan leiden tot lagere energierekeningen en minder CO2-uitstoot.
Lage onderhoudskosten: In vergelijking met traditionele CV-systemen zijn de onderhoudskosten van een ventilatiewarmtepomp lager. Echter, de investering is aanzienlijk, zoals uit de cijfers blijkt.
Flexibiliteit in toepassing: Ventilatiewarmtepompen kunnen worden ingezet in zowel nieuwbouw als bestaande woningen, afhankelijk van de isolatie en andere voorwaarden.

Nadelen

Hoog aankoopbedrag: De initiële investering is aanzienlijk. Voor een ventilatiewarmtepomp zonder HR ketel ligt het bedrag tussen € 2.500 en € 4.700, terwijl de subsidies sinds 2020 zijn gestopt.
Afhankelijkheid van isolatie: Voor een efficiënte werking is het belangrijk dat de woning goed is geïsoleerd. Muren, vloeren en daken moeten voldoen aan huidige isolatiestandaarden. Ramen moeten voorzien zijn van HR++ of triple glas.
Ruimte voor installatie: De apparatuur van een warmtepomp vereist ruimte zowel binnen als buiten de woning. Dit kan in bestaande woningen een uitdaging vormen.
Geluidsoverlast: In 2020 is een regel ingevoerd die het geluidsniveau van warmtepompen beperkt. Vanaf 1 april 2021 zijn er aanpassingen gedaan aan de eisen. Tussen 19:00 en 07:00 mag de warmtepomp maximaal 40 decibel geluid maken, en tussen 07:00 en 19:00 maximaal 45 decibel. Voor oudere installaties die dit niet halen, is het mogelijk om een behuizing aan te schaffen, wat extra kosten kan opleveren (€ 1.000 tot € 2.000).
Technische complexiteit: De installatie van een ventilatiewarmtepomp vereist kennis van bouwinstallatietechniek. Het systeem mag niet zelf worden geïnstalleerd, zoals uit de voorwaarden van de ISDE subsidie blijkt.

Kosten en subsidies

De kosten van een ventilatiewarmtepomp kunnen variëren afhankelijk van het type, de grootte van het systeem, en de benodigde aanpassingen aan de woning. In 2019 was een ventilatiewarmtepomp zonder HR ketel in de prijsklasse van € 2.500 tot € 4.700. Deze prijs omvat zowel het apparaat als de installatie. Echter, vanaf 2020 is er geen subsidie meer voor nieuwbouwwoningen. Voor bestaande woningen blijft de ISDE subsidie van toepassing, mits de voorwaarden zijn gerespecteerd.

De investeringssubsidie duurzame energie (ISDE) is beschikbaar voor woningeigenaren die een warmtepomp installeren. De voorwaarden zijn:

De warmtepomp moet nieuw zijn.
De warmtepomp dient te worden gebruikt voor ruimteverwarming of tapwaterverwarming.
De installatie moet worden uitgevoerd door een bouwinstallatiebedrijf.
De woning moet voor 1 januari 2019 zijn gebouwd, of de omgevingsvergunning moet voor 1 juli 2018 zijn aangevraagd.
De warmtepomp moet op de meldcodelijst staan.

De subsidiebedragen variëren tussen € 500 en € 3.000, afhankelijk van het type warmtepomp. In 2025 geldt bovendien dat de warmtepomp over een energielabel van minimaal A++ moet beschikken om in aanmerking te komen voor subsidie.

Subsidieverloop in 2019

In 2019 was er nog een subsidie van € 1.350 beschikbaar voor ventilatiewarmtepompen. Echter, vanaf 1 januari 2020 is deze subsidie stopgezet. Een overgangsperiode was mogelijk tot 1 juni 2020, mits de warmtepomp voor deze datum werd aangeschaft. Dit betekent dat woningeigenaren die snel wilden handelen, eventueel nog in aanmerking konden komen voor financiële ondersteuning.

Regels en eisen

Geluidseisen

In juli 2020 is een nieuwe regel ingevoerd om geluidsoverlast van warmtepompen te beperken. Vanaf die datum mag een warmtepomp maximaal 40 decibel geluid maken. In april 2021 zijn deze regels aangepast. Nu geldt:

Tussen 19:00 en 07:00 mag de warmtepomp maximaal 40 decibel geluid maken.
Tussen 07:00 en 19:00 mag de warmtepomp maximaal 45 decibel geluid maken.

Deze eisen zijn van toepassing op warmtepompen die zijn geïnstalleerd vanaf 1 april 2021. Voor oudere installaties die het geluidsniveau overschrijden, is het mogelijk om een behuizing aan te schaffen. Deze behuizing zorgt ervoor dat de warmtepomp voldoende luchttoevoer krijgt en het rendement niet vermindert. De kosten van een dergelijke behuizing liggen tussen € 1.000 en € 2.000.

Installatievoorwaarden

De installatie van een ventilatiewarmtepomp moet worden uitgevoerd door een erkend bouwinstallatiebedrijf. De woningeigenaar mag de installatie niet zelf uitvoeren. Bovendien moet de warmtepomp worden geïnstalleerd in een woning die voor 1 januari 2019 is gebouwd, of waarvan de omgevingsvergunning voor 1 juli 2018 is aangevraagd.

De meldcode van de warmtepomp is van belang bij de aanvraag van subsidie. De meldcodelijst bevat een overzicht van alle warmtepompen die in aanmerking komen voor subsidie. Het is belangrijk om vooraf te controleren of de gekozen warmtepomp op deze lijst staat.

Conclusie

Ventilatiewarmtepompen bieden een efficiënte en duurzame manier om een woning te verwarmen en de lucht te ververen. De technologie combineert verwarming en ventilatie in één systeem, wat leidt tot een verbeterde luchtkwaliteit en lagere energierekeningen. In 2019 was er nog een subsidie beschikbaar voor deze warmtepompen, maar sinds 2020 is deze subsidie voor nieuwbouw stopgezet. Voor bestaande woningen blijft de ISDE subsidie van toepassing, mits de voorwaarden zijn gerespecteerd.

De kosten van een ventilatiewarmtepomp variëren afhankelijk van het type en de benodigde aanpassingen aan de woning. Het is belangrijk om rekening te houden met de isolatie, de ruimte voor installatie, en eventuele geluidseisen. In 2020 zijn regels ingevoerd om geluidsoverlast te beperken, wat extra kosten kan opleveren bij oudere installaties.

In het kader van de duurzame transitie is het gebruik van ventilatiewarmtepompen een waardevolle optie voor zowel woningeigenaren als professionals in de bouw. Door de juiste keuze van technologie en het respecteren van de regelgeving kan men profiteren van de voordelen van deze innovatieve verwarmingsoplossing.