Ventilatielucht-warmtepomp: Duurzame Verwarming met Energiebesparing

Published by Redactie on oktober 3, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

De ventilatielucht-warmtepomp is een innovatieve en duurzame verwarmingsoplossing die steeds populairder wordt bij woningeigenaren die op zoek zijn naar gasvrije alternatieven. Deze warmtepomp haalt energie uit de ventilatielucht die normaal gesproken uit een woning wordt afgevoerd. Door deze warmte opnieuw te gebruiken voor verwarming en warm water, levert de ventilatielucht-warmtepomp aanzienlijke energiebesparing op. Bovendien is het een all-electric oplossing, wat betekent dat geen gas of andere fossiele brandstoffen meer nodig zijn voor verwarming.

Deze technologie is zowel geschikt voor volledig gasloze woningen als voor hybride opstellingen, waarbij een CV-ketel bijdraagt bij extreme kou. De ventilatielucht-warmtepomp is een slimme manier om energie te besparen, comfort te vergroten en het milieu te sparen. In dit artikel worden de werking, voordelen, toepassingsmogelijkheden en energiebesparing van de ventilatielucht-warmtepomp besproken, gebaseerd op recente en betrouwbare informatie uit de sector.

Wat is een ventilatielucht-warmtepomp?

Een ventilatielucht-warmtepomp is een all-electric verwarmingssysteem dat werkt op basis van energieterugwinning uit de ventilatielucht van een woning. In een normaal WTW-systeem (warmte-terugwin-systeem) wordt de warmte uit de afvoerlucht gedeeltelijk teruggewonnen, maar met een ventilatielucht-warmtepomp wordt deze warmte niet alleen teruggewonnen, maar ook opgewaardeerd tot een temperatuur die geschikt is voor centrale verwarming en het bereiden van warm water.

In tegenstelling tot een klassieke warmtepomp die warmte uit de buitenlucht of de grond haalt, maakt de ventilatielucht-warmtepomp gebruik van de warme lucht die al in de woning aanwezig is. Dit heeft het voordeel dat de lucht al een hogere temperatuur heeft dan de buitenlucht, wat het rendement van de warmtepomp verhoogt. De ventilatielucht-warmtepomp kan dus efficiënter werken dan een lucht-water warmtepomp, die warmte uit de buitenlucht haalt.

Werking van de ventilatielucht-warmtepomp

De werking van een ventilatielucht-warmtepomp is gebaseerd op een geavanceerd warmtewisselproces. In een normaal WTW-systeem wordt de afvoerlucht met een temperatuur van ongeveer 20°C afgestaan, wat een aanzienlijke hoeveelheid warmte betekent die verloren gaat. Een ventilatielucht-warmtepomp maakt gebruik van deze warmte door het in te zetten als bron voor verwarming.

Het systeem bestaat uit een ventilatieunit met ingebouwde warmtepomp. Deze unit vervangt de standaard WTW-unit van de woning. De afvoerlucht wordt eerst door de warmtepomp geleid, waarbij de warmte wordt geëxtraheerd en omgezet in warm water voor de verwarming of het bereiden van warm water. De lucht die uiteindelijk naar buiten wordt geblazen, is dan aanzienlijk kouder dan bij een traditioneel WTW-systeem, omdat de meeste warmte is teruggewonnen.

Daarnaast maakt de ventilatielucht-warmtepomp ook gebruik van condensatie-energie. Tijdens het proces van warmtewinning ontstaat er condens in de afvoerlucht, die extra warmte bevat. Deze condensie-energie wordt ook gebruikt, wat het rendement van het systeem verder verhoogt.

Ventilatietypes

Een belangrijk aspect van de ventilatielucht-warmtepomp is de keuze van het ventilatietype. Hier zijn twee standaardtypes:

Ventilatietype C: natuurlijke toevoer en mechanische afvoer. In dit type wordt de toevoerlucht via natuurlijke openingen (zoals vensters of luiken) toegevoerd, terwijl de afvoerlucht via een mechanische ventilator wordt afgevoerd. De ventilatielucht-warmtepomp kan hierbij alleen gebruik maken van de afvoerlucht voor warmtewinning.
Ventilatietype D: mechanische toe- en afvoer. In dit type worden zowel toe- als afvoerlucht mechanisch aangestuurd, wat betekent dat het systeem een balans tussen toe- en afvoerlucht kan creëren. Dit zorgt voor een betere circulatie en comfortabeler inwendig klimaat. Het grote voordeel van ventilatietype D is dat de toevoerlucht voorverwarmd kan worden met behulp van de warmtepomp, wat extra comfort biedt.

Ventilatietype D is de meest voorkomende oplossing bij een ventilatielucht-warmtepompinstallatie, omdat het zowel balansventilatie als warmtewinning combineert.

Voordelen van een ventilatielucht-warmtepomp

Er zijn meerdere voordelen aan het kiezen voor een ventilatielucht-warmtepomp, zoals:

Duurzaamheid: door gebruik te maken van warmte die anders verloren zou gaan, draagt een ventilatielucht-warmtepomp bij aan een duurzamere woning.
Energiebesparing: de ventilatielucht-warmtepomp levert significante energiebesparing op, vooral in goed geïsoleerde woningen.
All-electric oplossing: het systeem draait volledig op elektriciteit, wat betekent dat geen gas of andere fossiele brandstoffen meer nodig zijn.
Geen buitenunit: in tegenstelling tot lucht-water of grond-water warmtepompen, is er bij een ventilatielucht-warmtepomp geen aparte buitenunit nodig.
Comfort: het systeem zorgt voor een betere ventilatie en een comfortabelere inwendige temperatuur.
Subsidie: de ventilatielucht-warmtepomp valt onder de ISDE-subsidie, wat betekent dat woningeigenaren financiële ondersteuning kunnen ontvangen.

Toepassingsmogelijkheden

Een ventilatielucht-warmtepomp is geschikt voor verschillende woningtypen, zoals nieuwbouw, renovatieprojecten en bestaande woningen die willen overstappen naar een gasvrije oplossing. Het systeem is vooral geschikt voor woningen die goed geïsoleerd zijn, omdat het rendement van de warmtepomp afhankelijk is van de hoeveelheid beschikbare warmte in de ventilatielucht.

Er zijn twee typen opstellingen mogelijk:

Gasloze opstelling: hierbij is de ventilatielucht-warmtepomp de enige bron voor verwarming en warm water. In extreme koudere perioden kan het systeem eventueel uitgebreid worden met een elektrische bijverwarming, maar in de meeste gevallen is de warmtepomp in staat om het hele verwarmingseffort te leveren.
Hybride opstelling: hierbij werkt de ventilatielucht-warmtepomp samen met een CV-ketel. In normale omstandigheden is de warmtepomp de primaire bron, maar in tijden van extreme kou kan de CV-ketel bijdragen aan de verwarming. Deze opstelling biedt de woningeigenaar de zekerheid dat het verwarmingssysteem niet tekort schiet in extreme weersomstandigheden.

Energiebesparing

Een van de belangrijkste voordelen van een ventilatielucht-warmtepomp is de energiebesparing die het systeem levert. De hoeveelheid besparing hangt af van verschillende factoren, zoals de isolatie van de woning, de kwaliteit van het systeem en het ventilatietype. In het algemeen is te verwachten dat een ventilatielucht-warmtepomp tot 70% energiebesparing kan opleveren op de verwarmings- en warmwaterkosten in vergelijking met een traditioneel gasverwarmingsysteem.

De energiebesparing is het gevolg van het efficiënte gebruik van warmte die anders verloren zou gaan. Aangezien de ventilatielucht al een temperatuur heeft van ongeveer 20°C, is de warmtepomp in staat om deze energie op te vangen en op te waarderen tot een temperatuur die geschikt is voor verwarming en warm water. Dit zorgt ervoor dat het systeem minder elektriciteit nodig heeft om de gewenste temperatuur te bereiken.

Daarnaast draagt de ventilatielucht-warmtepomp bij aan het verminderen van de CO2-uitstoot. Omdat het systeem volledig op elektriciteit werkt, is de CO2-uitstoot afhankelijk van de bron van de elektriciteit. In Nederland wordt steeds meer elektriciteit opgewekt uit duurzame bronnen, wat betekent dat de CO2-uitstoot van een ventilatielucht-warmtepomp met de tijd verder zal dalen.

Kostprijs en investering

De aanschafprijs van een ventilatielucht-warmtepomp hangt af van de grootte van de woning, het type systeem en de toegepaste technologie. In vergelijking met andere warmtepomptypes, zoals lucht-water of grond-water warmtepompen, is de ventilatielucht-warmtepomp in de regel iets goedkoper, omdat er geen aparte buitenunit nodig is. Dit maakt het systeem een aantrekkelijke optie voor woningeigenaren die op zoek zijn naar een duurzame verwarmingsoplossing zonder ingrijpende constructieve maatregelen.

De investering in een ventilatielucht-warmtepomp is in de regel goed te rechtvaardigen door de energiebesparing. Aangezien het systeem een hoger rendement heeft dan andere warmtepomptypes, loont de investering zich binnen een paar jaar. De exacte terugverdientijd hangt af van de energiekosten, de isolatie van de woning en de hoeveelheid warmte die beschikbaar is in de ventilatielucht.

Daarnaast is er de mogelijkheid om subsidie te ontvangen via de ISDE-subsidie. Deze subsidie wordt verstrekt aan woningeigenaren die investeren in duurzame verwarmingsoplossingen. De subsidie kan de aanschafprijs van een ventilatielucht-warmtepomp aanzienlijk verlagen, waardoor de investering nog aantrekkelijker wordt.

Keuze van systeem en leverancier

Het kiezen van de juiste ventilatielucht-warmtepomp is belangrijk om zowel het rendement als de levensduur van het systeem te garanderen. Het is aan te raden om meerdere aanbieders te vergelijken en eventueel meerdere offertes in te winnen. Dit zorgt voor een eerlijke prijs en een betere vergelijking van de beschikbare opties.

Bij het kiezen van een leverancier is het belangrijk om te letten op de kwaliteit van het systeem, de garantie en de service. Een kwalitatief hoogwaardige ventilatielucht-warmtepomp wordt vaak geleverd met een uitgebreide garantie en een professionele installatie. Daarnaast is het aan te raden om kennis te nemen van de ervaring van de leverancier en de reviews van andere klanten.

NIBE is een bekende leverancier van ventilatielucht-warmtepompen en biedt een breed assortiment aan all-electric oplossingen. De NIBE F750 is een veel voorkomend model dat geschikt is voor zowel gasloze als hybride opstellingen. Dit model is uitgerust met een ingebouwde boiler van 180 liter en is eenvoudig te installeren.

Installatie en onderhoud

De installatie van een ventilatielucht-warmtepomp is in de regel relatief eenvoudig, omdat het systeem een directe vervanging is van het bestaande WTW-systeem. Het is belangrijk dat de installatie wordt uitgevoerd door een geaccrediteerde installateur die ervaring heeft met ventilatielucht-warmtepompen. Dit zorgt voor een correcte installatie en een optimale werking van het systeem.

Na de installatie is het aan te raden om het systeem regelmatig te onderhouden. Onderhoudsschema’s variëren per merk en model, maar in de regel is er jaarlijks of tweemaal per jaar onderhoud nodig. Tijdens het onderhoud worden de luchtfilters gecontroleerd, de warmtewisselaar gecontroleerd en eventuele slijtagefactoren opgespoord. Regelmatig onderhoud zorgt voor een langere levensduur van het systeem en een stabiel rendement.

Samenvatting

De ventilatielucht-warmtepomp is een duurzame en efficiënte oplossing voor verwarming en warm water in een woning. Het systeem maakt gebruik van warmte die anders verloren zou gaan en levert aanzienlijke energiebesparing op. Door gebruik te maken van de warme ventilatielucht, kan het systeem werken met een hoger rendement dan andere warmtepomptypes. Bovendien is het een all-electric oplossing, wat betekent dat geen gas of andere fossiele brandstoffen meer nodig zijn.

De ventilatielucht-warmtepomp is geschikt voor zowel gasloze als hybride opstellingen en is vooral geschikt voor goed geïsoleerde woningen. Het systeem levert significante energiebesparing op, zorgt voor comfortabeler ventilatie en is ondersteund door subsidies. Bij de keuze van het systeem is het belangrijk om meerdere aanbieders te vergelijken en ervaring van de leverancier te controleren. De installatie en het onderhoud van het systeem zijn belangrijk om zowel de levensduur als het rendement te garanderen.

Voor woningeigenaren die op zoek zijn naar een duurzame verwarmingsoplossing, is de ventilatielucht-warmtepomp een aantrekkelijke optie die zowel milieuvriendelijk is als rendabel.