Lucht-warmtepomp voor huis met radiatoren: Uitvoering, voordelen en keuzes

Published by Redactie on oktober 4, 2025 | Category warmtepomp

Voor homeowners die overwegen om hun traditionele gasverwarming te vervangen door een duurzamere oplossing, is een warmtepomp een interessante keuze. In het bijzonder een lucht-warmtepomp biedt een efficiënte manier om woningen te verwarmen, ook in combinatie met bestaande radiatoren. Dit artikel geeft een gedetailleerd overzicht van de mogelijkheden, toepassingsvoorwaarden, voordelen en installatieaspects van een lucht-warmtepomp in huizen met radiatoren. Op basis van technische specificaties, praktische ervaringen en productvoorbeelden uit betrouwbare bronnen, wordt de geschiktheid van dit type warmtepomp voor bestaande woningen besproken.

Inleiding

De transitie naar duurzamere verwarmingssystemen is in volle gang. Een warmtepomp haalt warmte uit de omgeving – zoals de lucht, bodem of water – en gebruikt dit om een woning te verwarmen. In tegenstelling tot een traditionele gasketel, is een warmtepomp in staat om energie uit de omgeving te recupereren, wat leidt tot een lagere energieverbruik en emissies.

In huizen met klassieke radiatoren, die typisch werken met hoge aanvoertemperaturen (55–70 °C), was het tot voor kort niet mogelijk om een warmtepomp succesvol te gebruiken. Dit komt doordat standaard warmtepompen niet in staat zijn om zo hoge temperaturen te leveren. Echter, de technische vooruitgang en de komst van lage temperatuur radiatoren en hybride warmtepompen hebben deze beperkingen behoorlijk verkleind.

In dit artikel wordt nader ingegaan op de toepassing van lucht-warmtepompen in huizen met radiatoren, inclusief de vereisten voor installatie, de technische uitvoering, en de voordelen en beperkingen van deze oplossing.

Wat is een lucht-warmtepomp?

Een lucht-warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en gebruikt deze om een woning te verwarmen. Deze warmtepomp is beschikbaar in twee hoofdvormen: lucht-lucht warmtepomp en lucht-water warmtepomp.

Lucht-lucht warmtepomp

Een lucht-lucht warmtepomp verwarmt direct de lucht in een ruimte en blast deze via een ventilatieunit in de woning. Dit systeem is het meest geschikt voor woningen waarin geen hoge temperaturen nodig zijn en waar een gelijke warmteverdeling via luchtstroming gewenst is. Het is een kostenefficiënte oplossing, vooral in appartementen of woningen waar het plaatsen van een buitenunit niet mogelijk is.

Een variant hiervan is de lucht-lucht warmtepomp zonder buitenunit, waarbij alle onderdelen in één unit zijn geïntegreerd en deze binnen in de woning geplaatst wordt. Warmte-uitwisseling met de buitenlucht gebeurt via ventilatiekanalen in een buitenmuur. Dit type is vooral geschikt voor historische panden of appartementen waar aanpassingen aan de gevel beperkt moeten blijven. Het is minder krachtig dan een warmtepomp met een aparte buitenunit.

Lucht-water warmtepomp

Een lucht-water warmtepomp verwarmt water, dat vervolgens gebruikt wordt om radiatoren of vloerverwarming te bevoeden. Dit type is geschikt voor woningen met bestaande verwarmingssystemen en kan in hybride vorm worden gekoppeld aan een CV-ketel. Dit betekent dat in koud weer de CV-ketel als back-up kan fungeren. In een volledig elektrische uitvoering is de CV-ketel niet nodig.

De lucht-water warmtepomp is vooral geschikt voor woningen met vloerverwarming, waarbij lage aanvoertemperaturen voldoende zijn voor een comfortabele verwarming. De meeste warmtepompen kunnen vloerverwarming goed ondersteunen, omdat ze op lage temperaturen (35–55 °C) werken.

Warmtepomp en radiatoren: Mogelijkheden en vereisten

Traditionele hogetemperatuur radiatoren (die werken met aanvoertemperaturen van 55–70 °C) zijn niet ideaal voor een warmtepomp. De meeste standaard warmtepompen kunnen deze temperaturen niet leveren en zullen dus het verwarmingseffect niet optimaliseren. Dit leidt tot een hoger energieverbruik en minder comfort.

Lage temperatuur radiatoren

Om deze beperkingen te overwinnen, zijn lage temperatuur radiatoren ontwikkeld. Deze radiatoren werken met aanvoertemperaturen van 45–55 °C, wat beter aansluit bij het vermogen van een warmtepomp. Lage temperatuur radiatoren zijn ontworpen met een groter oppervlakte voor warmteafgifte, wat zorgt voor een efficiënter warmteverdeling bij lage temperaturen.

Deze radiatoren zijn ideaal voor combinatie met een warmtepomp, omdat ze minder energie nodig hebben en het warmtepompsysteem niet overbelasten. Daarnaast zijn ze visueel aantrekkelijk en flexibel in uitvoering, waardoor ze goed passen in moderne of gerenoveerde woningen.

Hybride warmtepompen

Een hybride warmtepomp combineert een warmtepomp met een traditionele CV-ketel. In koud weer, wanneer de warmtepomp minder efficiënt werkt, neemt de CV-ketel automatisch over om de benodigde warmte te leveren. Dit zorgt voor een betrouwbare verwarmingsservice, zelfs op de koudste dagen.

Hybride systemen zijn vooral geschikt voor bestaande huizen die al zijn aangesloten op het gasnet. Door de warmtepomp te koppelen aan de bestaande CV-ketel, is het mogelijk om geleidelijk te overgaan op duurzamere verwarming, zonder de woning volledig te herschikken.

Alternatieve oplossingen

Naast het gebruik van lage temperatuur radiatoren zijn er ook andere alternatieven voor klassieke radiatoren:

Vloerverwarming: Deze was oorspronkelijk ontworpen voor warmtepompen en werkt zeer efficiënt met lage temperaturen (35–45 °C). Het levert een gelijkmatige warmteverdeling en is ideaal voor moderne woningen.
Ventilo-convectoren: Deze combineren het principe van radiatoren en luchtcirculatie. De warmte wordt via luchtstroming gelijkmatig verspreid, wat tot een comfortabeler gevoel leidt.

Installatie en aansluiting op bestaande radiatoren

De aansluiting van een warmtepomp op bestaande radiatoren is mogelijk, maar vereist wel enige aandacht voor de technische aspecten.

Voorwaarden voor een succesvolle installatie

Slechte isolatie: Een warmtepomp heeft een minder hoog vermogen dan een gasketel. In slecht geïsoleerde woningen kan een warmtepomp het niet trekken. Het is daarom belangrijk om de woning voldoende te isoleren vooraleer een warmtepomp wordt aangelegd.
Type radiatoren: Klassieke radiatoren met hoge aanvoertemperaturen zijn minder geschikt. Het is verstandig om deze te vervangen door lage temperatuur radiatoren of over te stappen op vloerverwarming.
Hybride oplossing: In huizen waar het niet mogelijk is om de radiatoren volledig te vervangen, is een hybride warmtepomp een goede oplossing. Deze combineert de warmtepomp met een CV-ketel, zodat er geen tekort aan warmte is.

Stappen bij de installatie

Beoordeling van de woning: Een erkende installateur beoordeelt de huidige verwarmingssituatie, de isolatiegraad en het warmteverbruik.
Selectie van het warmtepompsysteem: Op basis van de beoordeling wordt een geschikte warmtepomp geselecteerd – bijvoorbeeld een lucht-water warmtepomp voor radiatoren of een lucht-lucht warmtepomp voor ruimtelijke verwarming.
Aanpassing van de radiatoren: Indien nodig worden de bestaande radiatoren vervangen door lage temperatuur radiatoren of ventilo-convectoren.
Installatie van de warmtepomp: De installateur monteert de warmtepomp en sluit deze aan op het verwarmingsnetwerk.
Test en afstemming: Na de installatie wordt het systeem getest en eventueel afgesteld voor optimale prestaties.

Offertevergelijking en keuze van een installateur

Het is verstandig om meerdere offertes aan te vragen bij erkende installateurs. Let bij het vergelijken van offertes op:

Totale prijs, inclusief installatiekosten.
Vermogen en efficiëntie van de warmtepomp.
Kwaliteit en garantievoorwaarden van het product.
Ervaring van de installateur met warmtepompen en bestaande radiatoren.

Voordelen van een lucht-warmtepomp in combinatie met radiatoren

Duurzaam en energiezuinig: Een lucht-warmtepomp maakt gebruik van warmte uit de omgeving en heeft daardoor een veel lagere CO₂-uitstoot dan een gasketel. In combinatie met een duurzame elektriciteitsbron (zoals zonnepanelen) kan het systeem volledig CO₂-neutraal werken.
Lage bedrijfskosten: Ondanks de hoge aanschafprijs, levert een warmtepomp op de lange termijn lage bedrijfskosten, omdat het energieverbruik aanzienlijk lager is dan bij een traditionele verwarming.
Flexibiliteit in uitvoering: Een lucht-warmtepomp is geschikt voor zowel nieuwbouw als bestaande woningen. Het kan worden aangesloten op bestaande radiatoren of in combinatie met vloerverwarming.
Comfortabele verwarming: Door de gelijkmatige warmteverdeling en de mogelijkheid om de temperatuur nauwkeurig aan te passen, levert een warmtepomp een hoog comfortniveau.
Lage onderhoudskosten: In tegenstelling tot een gasketel, heeft een warmtepomp weinig bewegende delen en vereist dus weinig onderhoud.

Beperkingen en nadelen

Aanschafkosten: De aanschaf van een warmtepomp is relatief hoog, vooral wanneer de bestaande radiatoren vervangen moeten worden door lage temperatuur radiatoren of vloerverwarming.
Afhankelijkheid van de buitenluchttemperatuur: Een lucht-warmtepomp werkt minder efficiënt op zeer koude dagen. In hybride systemen helpt een CV-ketel dit probleem te omzeilen.
Installatiebeperkingen: In woningen met beperkte toegang tot de buitenlucht of waar geen buitenunit kan worden geplaatst, is een lucht-lucht warmtepomp de enige optie. Dit type is echter minder krachtig.
Vereisten voor isolatie: Een warmtepomp vereist een voldoende geïsoleerde woning. In slecht geïsoleerde huizen kan de warmtepomp het niet trekken, wat leidt tot hogere energiekosten.

Conclusie

Een lucht-warmtepomp is een duurzame en efficiënte oplossing voor huizen met radiatoren, mits enkele technische aandachtspunten worden nageleefd. Door de komst van lage temperatuur radiatoren en hybride warmtepompen, is het nu mogelijk om bestaande verwarmingssystemen te upgraden naar duurzamere alternatieven zonder de woning volledig te herschikken.

Tijdens de aanschaf en installatie is het belangrijk om rekening te houden met de huidige situatie van de woning, de vereisten voor isolatie en de geschiktheid van de radiatoren. Een professionele installateur kan hierbij helpen bij het selecteren van de juiste warmtepomp en het aanpassen van het verwarmingssysteem.

Aangezien de transitie naar duurzamere verwarmingssystemen steeds meer in opkomst is, is een lucht-warmtepomp met bestaande radiatoren een realistische en toekomstbestendige keuze voor homeowners die hun woning duurzamer en energiezuiniger willen maken.