Het stroomverbruik van een water-water warmtepomp: hoeveel en wat beïnvloedt het?

Published by Redactie on oktober 4, 2025 | Category warmtepomp

Een water-water warmtepomp is een duurzame verwarmingsoplossing die warmte uit grondwater haalt om een woning te verwarmen. Deze warmtepompen zijn bekend om hun hoge efficiëntie, maar het energieverbruik hangt af van meerdere factoren, waaronder de isolatie van de woning, het rendement van de warmtepomp zelf en de energiebehoefte van het huis. In dit artikel wordt het stroomverbruik van een water-water warmtepomp besproken, de invloed van verschillende parameters op dat verbruik, en hoe het verbruik berekend kan worden. Daarnaast wordt ingegaan op de voordelen van het combineren van water-water warmtepompen met zonnepanelen.

Wat is een water-water warmtepomp?

Een water-water warmtepomp is een type warmtepomp dat warmte uit grondwater haalt en deze omzet in warmte voor centrale verwarming en sanitair warm water. Het principe is vergelijkbaar met dat van een koelkast, waarbij warmte uit een bron wordt overgebracht naar een andere plek. In dit geval wordt de warmte uit het grondwater geëxtraheerd en gebruikt om het huis te verwarmen. Omdat het grondwater gedurende het jaar een relatief constante temperatuur heeft, is een water-water warmtepomp efficiënter dan een lucht-water warmtepomp, die afhankelijk is van de buitentemperatuur.

Het stroomverbruik van een water-water warmtepomp

Het stroomverbruik van een water-water warmtepomp varieert afhankelijk van de grootte van het huis, de isolatiegraad en het rendement van het systeem. Volgens meerdere bronnen ligt het jaarlijks stroomverbruik van een water-water warmtepomp tussen de 2.000 en 4.000 kWh. Dit is aanzienlijk lager dan het verbruik van een traditionele elektrische verwarmingsinstallatie, maar wel hoger dan bij een goed geïsoleerde woning met een lucht-water warmtepomp.

Een belangrijke factor die het stroomverbruik beïnvloedt, is het rendement van de warmtepomp, uitgedrukt in de COP (Coefficient of Performance). De COP geeft het verhouding aan tussen de hoeveelheid warmte die de warmtepomp levert en de hoeveelheid elektriciteit die het systeem verbruikt. Een COP van 4 betekent dat voor elke 1 kWh elektriciteit die wordt verbruikt, 4 kWh warmte wordt geleverd. Dit maakt het systeem zeer efficiënt vergeleken met traditionele verwarmingsmethoden.

Het COP van een water-water warmtepomp ligt gemiddeld hoger dan dat van een lucht-water warmtepomp. Dit komt doordat grondwater gedurende het jaar een constante temperatuur heeft, waardoor de warmtepomp minder energie moet verbruiken om warmte te genereren.

Factoren die het stroomverbruik beïnvloeden

Er zijn meerdere factoren die het stroomverbruik van een water-water warmtepomp beïnvloeden. Deze kunnen opgedeeld worden in technische, bouwkundige en gebruikersgerelateerde aspecten.

1. De isolatie van de woning

De isolatiegraad van een woning is een van de belangrijkste factoren die het energieverbruik van een warmtepomp beïnvloeden. Een goed geïsoleerde woning verliest minder warmte via de muren, vloeren en daken, waardoor de warmtepomp minder vaak hoeft te draaien om de gewenste temperatuur te behouden. Hierdoor kan het stroomverbruik verminderen, zelfs tot onder de 2.000 kWh per jaar. Daarentegen leidt een slecht geïsoleerde woning tot hoger verbruik, omdat het systeem continu moet werken om de verlieswarmte aan te vullen.

2. De grootte en de warmtebehoefte van het huis

De grootte van het huis en de verwarmingsbehoefte bepalen ook het energieverbruik. Een groter huis heeft meer oppervlakte en dus meer warmtebehoefte, wat leidt tot hoger stroomverbruik. Daarnaast speelt ook het aantal bewoners een rol: hoe meer personen in het huis wonen, hoe hoger de energiebehoefte, zowel voor verwarming als voor sanitair water.

3. De COP (Coefficient of Performance)

De COP geeft het rendement van de warmtepomp weer. Hoe hoger de COP, hoe efficiënter de warmtepomp werkt en hoe lager het stroomverbruik. Het COP hangt af van het type warmtepomp, de technische specificaties en de omstandigheden waarin het systeem werkt. Een water-water warmtepomp heeft doorgaans een hoger COP dan een lucht-water warmtepomp, omdat het gebruik van grondwater leidt tot een constantere warmtebron.

Het COP kan ook uitgedrukt worden als SCOP (Seasonal Coefficient of Performance), wat het gemiddelde COP is over het hele jaar, waarbij seizoensgebonden variaties zijn meegenomen. Het SCOP geeft een beter beeld van het werkelijke energieverbruik gedurende het jaar.

4. De temperatuur van het grondwater

De temperatuur van het grondwater is een technische bepalende factor. Een water-water warmtepomp werkt efficiënter wanneer het grondwater een constante temperatuur heeft. In regio’s waar het grondwater warmer is, kan de warmtepomp minder energie verbruiken om warmte te genereren. In koele grondwaterlagen moet de warmtepomp daarentegen harder werken, wat leidt tot een hoger stroomverbruik.

5. De diepte van de boring

De diepte waarop de boring voor een water-water warmtepomp uitgevoerd wordt, speelt ook een rol. Over het algemeen worden boringen uitgevoerd op een diepte van 50 tot 150 meter, waarbij een stabiele grondwaterlaag bereikt wordt. Hoe dieper de boring, hoe stabiler de warmtebron, wat kan leiden tot een hoger COP en lager stroomverbruik.

6. De aanwezigheid van zonnepanelen

De combinatie van een water-water warmtepomp met zonnepanelen kan het stroomverbruik verlagen. Zonnepanelen leveren de elektriciteit die nodig is voor het draaien van de warmtepomp, waardoor het verbruik van aangesloten elektriciteit van het netwerk afneemt. Dit maakt het systeem niet alleen duurzamer, maar ook aantrekkelijker op financieel vlak, omdat het verbruik grotendeels wordt gedekt door eigen opgewekte energie.

Hoe bereken je het stroomverbruik van een water-water warmtepomp?

Het stroomverbruik van een warmtepomp kan worden berekend met behulp van een eenvoudige formule. De formule is:

Stroomverbruik warmtepomp = Energiebehoefte woning in kWh / COP

Bijvoorbeeld: Als een woning jaarlijks 15.000 kWh aan warmte nodig heeft (voor verwarming en sanitair water), en de COP van de warmtepomp 3 is, dan is het stroomverbruik van de warmtepomp:

15.000 kWh / 3 = 5.000 kWh per jaar

Deze formule geeft een schatting van het verbruik. Het is aan te raden om bij het berekenen van het verbruik een ervaren installateur te raadplegen, die op basis van de specifieke omstandigheden van het huis en het type warmtepomp een nauwkeurigere berekening kan uitvoeren.

Een installateur kan ook bepalen welke warmtepomp het meest geschikt is voor een bepaalde situatie. In sommige gevallen kan een hybride systeem, dat een water-water warmtepomp combineert met een condensatieketel, het meest efficiënte en kosteneffectieve resultaat opleveren.

Voordelen van een water-water warmtepomp

Ondanks de hogere investeringskosten, biedt een water-water warmtepomp meerdere voordelen:

Hogere efficiëntie: Door de constante temperatuur van grondwater, is een water-water warmtepomp meestal efficiënter dan een lucht-water warmtepomp.
Lager stroomverbruik: Dankzij het hoge COP is het stroomverbruik van een water-water warmtepomp vaak lager dan dat van een traditionele verwarmingsinstallatie.
Duurzame verwarming: Een water-water warmtepomp zorgt voor duurzame verwarming, omdat de warmte vrijwel volledig uit de natuur wordt gehaald.
CO2-reductie: De combinatie van een water-water warmtepomp met zonnepanelen leidt tot een aanzienlijke CO2-reductie.
Lange levensduur: Water-water warmtepompen hebben een lange levensduur van circa 20 tot 25 jaar, wat ze financieel aantrekkelijk maakt op lange termijn.

Nadelen van een water-water warmtepomp

Ten opzichte van een lucht-water warmtepomp, heeft een water-water warmtepomp ook enkele nadelen:

Hoge installatiekosten: Het installeren van een water-water warmtepomp vereist het boren van een diepe boring, wat aanzienlijke kosten met zich meebrengt. De investering is dus hoger dan bij een lucht-water warmtepomp.
Vergunningen: In sommige regio’s is het nodig om vergunningen aan te vragen voor het boren en gebruik van grondwater. Dit kan de installatie vertragen.
Beperkte geschiktheid: Niet overal is een water-water warmtepomp technisch haalbaar. De aanwezigheid van een stabiele grondwaterlaag is vereist, wat in bepaalde gebieden niet gegarandeerd is.

Hoewel de investering hoger is, zijn de langdurige besparingen op energiekosten vaak aantrekkelijk genoeg om deze nadelen te overwegen.

Conclusie

Een water-water warmtepomp is een efficiënte en duurzame verwarmingsoplossing, die warmte uit grondwater haalt om een woning te verwarmen. Het stroomverbruik van dit type warmtepomp varieert tussen de 2.000 en 4.000 kWh per jaar, afhankelijk van de grootte van het huis, de isolatiegraad, het rendement van de warmtepomp en andere factoren. De COP speelt een cruciale rol in het bepalen van het energieverbruik, waarbij een hoger rendement leidt tot een lager stroomverbruik.

Ondanks de hogere installatiekosten, biedt een water-water warmtepomp langdurige besparingen op energiekosten, vooral in combinatie met zonnepanelen. Het systeem is technisch complex, maar met het juiste advies van een ervaren installateur kan het geschikt zijn voor veel woningen. De keuze voor een water-water warmtepomp is dus een verstandige investering voor wie op zoek is naar een duurzame en efficiënte verwarmingsoplossing.

Bronnen

verbruik
en