Hoe werkt een warmtepomp CV: een duidelijke uitleg van principe, types en efficiëntie

Published by Redactie on oktober 6, 2025 | Category warmtepomp

Een warmtepomp CV is een moderne oplossing voor het verwarmen van woningen en het opwekken van warm tapwater. Het systeem maakt gebruik van duurzame energiebronnen zoals lucht of aarde om warmte op te wekken. In dit artikel wordt de werking van een warmtepomp CV stapsgewijs uitgelegd, worden de verschillende types toegelicht, en worden de voordelen en nadelen besproken. Het artikel richt zich zowel op woningeigenaren die overwegen om over te stappen op warmtepompverwarming, als op professionals in de bouw- en renovatiebranche.

Wat is een warmtepomp CV?

Een warmtepomp CV is een hybride verwarmingssysteem dat bestaat uit een warmtepomp en een conventionele CV-ketel. Het principe is vergelijkbaar met een warmtepomp die verwarmde lucht in een woning blaast (zoals bij een lucht-lucht warmtepomp), maar in dit geval is het systeem aangesloten op het verwarmingssysteem van het huis, waardoor het warmte kan leveren via radiatoren of vloerverwarming. De CV-ketel werkt als reserveverwarming bij lage buitentemperaturen en voor het opwekken van warm tapwater.

Een warmtepomp CV is een goede keuze voor woningen die gelegen zijn op het aardgasnet, omdat extra aansluitingen of leidingwerk niet nodig zijn. Het systeem combineert de voordelen van een warmtepomp met de betrouwbaarheid van een CV-ketel.

Werking van een warmtepomp CV

De werking van een warmtepomp CV is gebaseerd op het principe van warmteoverdracht. In tegenstelling tot een CV-ketel die warmte genereert door brandstof te verbranden, haalt een warmtepomp CV energie uit de omgeving en verwerkt deze tot bruikbare warmte. Dit proces verloopt in vier stappen:

Warmteopname
Een ventilator of circulatiesysteem onttrekt warmte aan de omgeving, meestal aan de buitenlucht of aan de aarde. Zelfs bij lage temperaturen, zoals -20°C, kan een warmtepomp CV energie uit de lucht halen.
Compressie
Het koelmiddel verdampt bij lage temperatuur en wordt samengeperst door een compressor, waardoor de temperatuur stijgt. Hoe efficiënter deze stap, hoe lager het energieverbruik. Het koelmiddel koelt daarna weer af en kan opnieuw gebruikt worden.
Warmteafgifte
De verwarmde damp geeft via een warmtewisselaar energie af aan het verwarmingssysteem van het huis. Dit kan via radiatoren of vloerverwarming gebeuren. De warmtepomp kan ook bijdragen aan het opwekken van warm tapwater, hoewel dit in sommige gevallen het werk van de CV-ketel overlaat.
Expansie en herhaling
De druk en temperatuur dalen in een expansieklep, waarna de cyclus opnieuw begint. Dit maakt het systeem efficiënt en duurzaam.

De CV-ketel in een hybride systeem springt automatisch in als de buitentemperatuur onder een bepaalde drempel komt (bijvoorbeeld 0 of 5°C). Op die manier garandeert het systeem comfortabele verwarming in alle weersomstandigheden.

Types warmtepompen voor CV-verwarming

Er zijn verschillende types warmtepompen die gebruikt kunnen worden voor CV-verwarming. De keuze hangt af van de beschikbare ruimte, de grondgesteldheid en de isolatie van de woning. De belangrijkste types zijn:

1. Hybride warmtepomp (lucht-water)

Een hybride warmtepomp is het meest voorkomende type in bestaande woningen. Het is een combinatie van een warmtepomp en een CV-ketel. De warmtepomp onttrekt warmte aan de buitenlucht en verwerkt deze tot warme lucht of water. De CV-ketel springt bij wanneer het te koud is of als extra bron voor warm tapwater.

Voordelen: - Geen extra leidingwerk nodig - Compatibel met bestaande verwarmingssystemen - Subsidie beschikbaar in sommige gevallen

Nadelen: - Bij-verwarming nodig op koude dagen - Energieverbruik stijgt, vooral wanneer de CV-ketel actief is

2. All-electric warmtepomp

Een all-electric warmtepomp werkt volledig op elektriciteit en vereist geen CV-ketel. Het systeem kan zowel verwarming als warm tapwater leveren, zelfs bij temperaturen tot –15°C. Dit maakt het geschikt voor woningen die volledig willen afhaken van het aardgasnet.

Voordelen: - Volledig gasvrij - Lage CO2-uitstoot - Geen bij-verwarming nodig

Nadelen: - Aansluiting op een warmwaterboiler is nodig - Hoge investeringskosten - Meer elektriciteit nodig, wat het stroomverbruik verhoogt

3. Lucht-water warmtepomp

Een lucht-water warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en verwerkt deze tot warme lucht of water. Het is vergelijkbaar met een hybride warmtepomp, maar er is geen CV-ketel aanwezig. Dit type is geschikt voor nieuwbouw of woningen met goede isolatie.

Voordelen: - Geen gas nodig - Lage CO2-uitstoot - Energiezuinig bij warme buitentemperaturen

Nadelen: - Minder efficiënt bij lage temperaturen - Geen subsidie beschikbaar - Bij-verwarming nodig bij vriestemperaturen

4. Bodem-water warmtepomp

Een bodem-water warmtepomp haalt warmte uit de aarde, meestal op een diepte van ongeveer 50 meter. De aarde heeft op die diepte een constante temperatuur van ongeveer 10°C, wat betekent dat de warmtepomp altijd een betrouwbare warmtebron heeft.

Voordelen: - Constante warmteopbrengst - Hoog rendement in alle seizoenen - Goed geschikt voor woningen met slechte isolatie

Nadelen: - Duur in aanschaf - Aanleg van buiswerk in de bodem nodig - Langere terugverdientijd

5. Water-water warmtepomp

Een water-water warmtepomp haalt warmte uit grondwater of oppervlaktewater. Het is een efficiënte oplossing voor woningen die gelegen zijn in of bij een waterrijk gebied.

Voordelen: - Constante warmtebron - Efficiënter dan lucht- of aardwarmtepompen - Goed geschikt voor grotere woningen

Nadelen: - Aansluiting op een waterbron nodig - Duur in aanschaf - Regelgeving voor watergebruik kan beperkingen opleggen

Efficiëntie en rendement van warmtepompen

De efficiëntie van een warmtepomp CV hangt af van verschillende factoren, waaronder het type warmtepomp, de buitentemperatuur en de kwaliteit van de isolatie van de woning. In de praktijk kan een warmtepomp CV een COP (Coefficient of Performance) halen van 3 tot 5. Dat betekent dat voor elke kWh elektriciteit die wordt gebruikt, 3 tot 5 kWh warmte wordt opgewekt.

Bij lage buitentemperaturen neemt het rendement echter af, omdat de compressor meer energie moet gebruiken om de warmte verder te verwarmen. Dit is vooral van toepassing op lucht-water warmtepompen. Aard- en bodem-water warmtepompen hebben minder last van deze beperking, omdat de temperatuur van de aarde constant is.

Een warmtepomp CV levert bovendien een lage CO2-uitstoot, omdat het geen fossiele brandstoffen verbrandt. In vergelijking met een traditionele CV-ketel op gas daalt de CO2-uitstoot met ruim 30% tot 65%. Als de elektriciteit op duurzame manier wordt opgewekt, kan de CO2-uitstoot nog verder verminderen.

Keuze van warmtepomp CV: welk type past bij jouw woning?

De keuze van een warmtepomp CV hangt af van meerdere factoren. Voor woningen die op het aardgasnet zijn aangesloten, is een hybride warmtepomp vaak de meest logische keuze. Het combineert de voordelen van een warmtepomp met de betrouwbaarheid van een CV-ketel, zonder dat extra leidingwerk nodig is.

Voor woningen die volledig willen afhaken van het aardgasnet is een all-electric warmtepomp de betere keuze. Dit type is efficiënter en levert een lagere CO2-uitstoot, maar vereist wel een warmwaterboiler en kan leiden tot een hoger stroomverbruik.

Woningen met slechte isolatie of in koude klimaten profiteren het meest van een bodem- of water-water warmtepomp, omdat deze systemen een constante warmtebron hebben en minder afhankelijk zijn van de buitentemperatuur.

Kostenefficiëntie en subsidie

De aanschaf van een warmtepomp CV is een aanzienlijke investering, maar er zijn ook subsidies beschikbaar. Bij een hybride warmtepomp is in sommige gevallen subsidie mogelijk, vooral als het systeem wordt gebruikt om het aardgasgebruik te verlagen. Voor all-electric warmtepompen zijn subsidies meestal niet beschikbaar, maar kan het stroomverbruik in de toekomst lager uitvallen als meer elektriciteit op duurzame manier wordt opgewekt.

De terugverdientijd van een warmtepomp CV hangt af van meerdere factoren, waaronder het type warmtepomp, de isolatie van de woning en het stroomtarief. In de praktijk is de terugverdientijd meestal tussen 8 en 15 jaar. Het is daarom belangrijk om een uitgebreid advies te vragen bij een erkende installateur of adviesbureau, die de specifieke omstandigheden van de woning kan analyseren.

Conclusie

Een warmtepomp CV is een duurzame en efficiënte manier om een woning te verwarmen en warm tapwater te leveren. Het systeem maakt gebruik van energie uit de omgeving, wat het geschikt maakt voor woningen die willen afhaken van het aardgasnet. Door het combineren van een warmtepomp met een CV-ketel wordt er gegarandeerd dat er altijd voldoende warmte beschikbaar is, ook bij lage buitentemperaturen.

De werking van een warmtepomp CV is gebaseerd op het principe van warmteoverdracht. Het systeem haalt warmte uit de omgeving en verwerkt deze tot bruikbare warmte. Er zijn verschillende types warmtepompen, waaronder hybride, all-electric, lucht-water en bodem-water warmtepompen. De keuze hangt af van de beschikbare ruimte, de grondgesteldheid en de isolatie van de woning.

Een warmtepomp CV levert bovendien een lage CO2-uitstoot, wat het een aantrekkelijke optie maakt voor woningeigenaren die duurzaam willen wonen. Het is echter belangrijk om rekening te houden met de investeringskosten, het stroomverbruik en de beschikbaarheid van subsidies. Voor een slimme keuze is het verstandig om advies in te winnen bij een erkende installateur of adviesbureau.

Bronnen

werken
cv