De terugverdientijd van een warmtepomp: Hoe lang duurt het voordat je de investering terugverdient?

Published by Redactie on oktober 6, 2025 | Category warmtepomp

De overstap naar duurzame verwarmingssystemen zoals een warmtepomp is tegenwoordig niet alleen een milieubesparing, maar ook een financiële keuze. Voor velen is de vraag: verdient een warmtepomp zichzelf ooit terug? en zo ja, hoe lang duurt het voordat je de investering terugverdient? De antwoorden op deze vragen zijn afhankelijk van een reeks factoren, zoals het type warmtepomp, de isolatie van je woning, de subsidieaanspraak en het energieverbruik van je huishouden.

In dit artikel bespreken we alle relevante aspecten die een rol spelen bij de terugverdientijd van een warmtepomp. We geven een overzicht van de invloed van technische specificaties, subsidieopties en energiebesparing, en leggen uit hoe jij als woningeigenaar jouw ideale warmtepomp kunt kiezen op basis van jouw situatie.

Hoe bereken je de terugverdientijd van een warmtepomp?

De terugverdientijd van een warmtepomp wordt berekend door de totale investeringskosten te delen door de maandelijkse of jaarlijkse energiebesparing. Deze berekening is van essentieel belang, omdat zij aangeeft hoeveel jaren het duurt voordat de warmtepomp zichzelf financieel terugverdient.

De formule voor de berekening van de terugverdientijd is als volgt:

Terugverdientijd (in jaren) = (Aanschafprijs – Subsidie) / Jaarlijkse energiebesparing

Het is belangrijk om hierbij te rekening te houden met de subsidieaanspraak. In Nederland is er bijvoorbeeld een investeringssubsidie voor duurzame energie (ISDE) beschikbaar, die tot wel €5.100 kan opbrengen, afhankelijk van het type warmtepomp en het vermogen. Deze subsidie vermindert de aanschafkosten aanzienlijk en verkort de terugverdientijd.

Volgens de gegevens uit meerdere bronnen ligt de gemiddelde terugverdientijd van een warmtepomp tussen 5 en 15 jaar. Dit is een breed bereik, en de werkelijke terugverdientijd hangt af van factoren zoals het type warmtepomp, de isolatie van het huis en het energieverbruik van het huishouden.

Invloed van het type warmtepomp op de terugverdientijd

De aanschafprijs van een warmtepomp varieert sterk, afhankelijk van het type. De volgende typen warmtepompen worden in de praktijk vaak aangeschaft:

Lucht/water warmtepomp: Deze warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en zet die om in warm water voor verwarming en warm water. Het is een van de meest gebruikte types en heeft een aanschafprijs van ongeveer €8.000 tot €15.000.
Lucht/lucht warmtepomp: Deze warmtepomp verwarmt alleen een bepaalde ruimte in het huis en is dus niet geschikt voor centrale verwarming. De aanschafprijs ligt lager, rond de €4.000 tot €7.000.
Grondwater warmtepomp: Deze warmtepomp maakt gebruik van water uit een gracht of beek. Ze zijn erg efficiënt, maar de installatie is duidelijk duurder, omdat extra boringen of grachtverbindingen nodig zijn. De aanschafprijs kan tot €20.000 of meer oplopen.
Boring warmtepomp: Ook deze warmtepomp haalt warmte uit de grond, maar via een boorgat. De aanschaf is duurder dan bij een lucht/water warmtepomp, maar minder dan bij een grondwater warmtepomp. De aanschafprijs ligt rond de €12.000 tot €18.000.
Hybride warmtepomp: Een hybride warmtepomp combineert een warmtepomp met een traditionele HR-ketel. Tijdens koudere periodes kan deze ketel als back-up fungeren. Dit type is geschikt voor huizen die niet goed geïsoleerd zijn en is iets duurder in aanschaf dan een lucht/water warmtepomp.

Het type warmtepomp heeft dus een directe invloed op de aanschafprijs en daarmee op de terugverdientijd. Een warmtepomp die duurder is in aanschaf, moet langer werken om de investering terug te verdienen. Daarom is het belangrijk om het juiste type warmtepomp te kiezen op basis van de omstandigheden van je woning.

Invloed van het huis en isolatie op de terugverdientijd

Niet alleen het type warmtepomp bepaalt de terugverdientijd, maar ook de staat van jouw woning. Een goed geïsoleerd huis zorgt voor een snellere terugverdientijd, omdat er minder energie verloren gaat. In een slecht geïsoleerd huis moet de warmtepomp harder werken, wat leidt tot hogere elektriciteitskosten en dus een langere terugverdientijd.

Voorbeeld:
Een klant die een warmtepomp installeerde in een goed geïsoleerd huis bespaarde jaarlijks ongeveer €1.500 aan energiekosten, inclusief de besparing op het gasvastrecht en de onderhoudskosten voor een HR-ketel. Met deze besparingen was de investering binnen 8 jaar volledig terugverdient.

Om de warmtepomp zo efficiënt mogelijk te laten werken, is het belangrijk om eerst de isolatie van je woning te beoordelen. In sommige gevallen is het nodig om extra isolatiemaatregelen te nemen, zoals het isoleren van de gevel, het dak of de vloeren. Deze maatregelen hebben wel extra kosten met zich mee, maar zorgen op de lange termijn voor een snellere terugverdientijd.

Invloed van het energieverbruik van het huishouden

Het energieverbruik van een huishouden speelt ook een grote rol in de terugverdientijd. In een huishouden met hoge energieverbruik, zoals een gezin met meerdere kinderen, is het energieverbruik hoger, waardoor de besparing door de warmtepomp ook groter is. In een huishouden met laag energieverbruik, zoals een alleenstaande persoon, is de besparing minder en duurt de terugverdientijd langer.

Daarnaast is het belangrijk om het vermogen van de warmtepomp goed te kiezen. Het vermogen van de warmtepomp, uitgedrukt in kW, moet afgestemd zijn op het woonoppervlak, het aantal gebruikers en de piekmomenten van warmtevraag. Een warmtepomp met het juiste vermogen zorgt ervoor dat er zo min mogelijk extra kosten gemaakt worden via het elektriciteitsnet, waardoor de terugverdientijd sneller is.

De rol van subsidies in de terugverdientijd

Subsidies spelen een essentiële rol in de financiële haalbaarheid van een warmtepomp. In Nederland zijn er meerdere subsidies beschikbaar die de aanschafkosten van een warmtepomp aanzienlijk kunnen verlagen. De meest bekende subsidie is de Investeringssubsidie Duurzame Energie en Energiebesparing (ISDE), die beschikbaar is via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

De ISDE-subsidie is toegankelijk voor zowel elektrische als hybride warmtepompen, en het bedrag van de subsidie hangt af van het type en het vermogen van de warmtepomp. Voor sommige apparaten is er een subsidie tot wel €2.850 beschikbaar, wat aanzienlijk is op de eindfactuur. Daarnaast is er ook een BTW-vermindering, waarbij je 6% terugkrijgt van de 21% btw.

Als je een warmtepomp combineert met een zonne-energiesysteem of batterijopslag, zijn er aanvullende regelingen en kortingen beschikbaar. Deze gecombineerde aanpak maakt het niet alleen financieel voordeliger, maar vergroot ook je eigen energieonafhankelijkheid.

Het aanvragen van subsidies is redelijk gestroomlijnd. De meeste erkende installateurs helpen je bij het indienen van de subsidie-aanvraag. Het belangrijkste is dat je binnen 12 maanden na de installatie van de warmtepomp de subsidie aanvraagt.

COP en SCOP: essentiële prestatieparameters

De efficiëntie van een warmtepomp wordt gemeten aan de hand van twee belangrijke parameters: COP (Coefficient of Performance) en SCOP (Seasonal Coefficient of Performance).

COP-waarde

De COP-waarde geeft aan hoe efficiënt een warmtepomp werkt. Het is de verhouding tussen de hoeveelheid warmte die de warmtepomp levert en de hoeveelheid elektriciteit die hij verbruikt. Hoe hoger de COP-waarde, hoe efficiënter de warmtepomp. De overheid adviseert dat warmtepompen een COP van minimaal 3 moeten hebben. De COP-waarde is te vinden in de technische specificaties van het systeem.

SCOP-waarde

De SCOP-waarde is een jaarlijks gemiddelde van de COP. Het geeft aan hoe efficiënt een warmtepomp werkt over het hele jaar, inclusief periodes met lagere temperaturen. De SCOP-waarde is afhankelijk van de buitentemperatuur en de aflevertemperatuur. Wanneer het buiten koud is, daalt de SCOP-waarde, wat betekent dat de warmtepomp minder efficiënt werkt.

Beide waarden zijn belangrijk om te overwegen bij het kiezen van een warmtepomp, omdat zij bepalen hoeveel energie de warmtepomp verbruikt en hoeveel warmte hij levert. Een warmtepomp met een hogere COP en SCOP zal zichzelf sneller terugverdienen, omdat hij efficiënter werkt en dus minder elektriciteit verbruikt.

De terugverdientijd van een warmtepomp versus een HR-ketel

Hoewel een warmtepomp in de toekomst financieel voordeliger is, is de aanschaf in vergelijking met een HR-ketel op het moment van installatie duurder. De HR-ketel is een traditionele verwarmingsinstallatie die al jaren op de markt is, waardoor producenten de prijzen kunnen stoten en ze tegen een lagere prijs verkopen. Oudere modellen van HR-ketels zijn soms zelfs beschikbaar voor een relatief lage prijs, waardoor de investering zich snel terugverdient.

De warmtepomp daarentegen is nog relatief nieuw op de markt. Hoewel de technologie snel ontwikkelt, is het marktaandeel van warmtepompen nog niet zo groot als dat van HR-ketels. Hierdoor zijn de kosten van warmtepompen op dit moment nog relatief hoog, en is de verwachting dat het marktaandeel in de toekomst zal stijgen.

De voordelen van een warmtepomp boven een HR-ketel zijn echter aanzienlijk:

Lagere energierekening door het gebruik van duurzame energie
Lange levensduur (meestal 15 tot 20 jaar)
Duurzame energiebron (geen fossiele brandstof)
Rendement door de hoge COP- en SCOP-waarden
Mogelijkheid om te koelen in de zomer

Hoewel de aanschaf van een warmtepomp op korte termijn duurder is, is het een verstandig investering voor de toekomst. De voordelen in termen van energiebesparing, milieu en comfort maken een warmtepomp een aantrekkelijke keuze voor velen.

Is een warmtepomp een verstandige investering?

Op basis van de beschikbare informatie is het duidelijk dat een warmtepomp op lange termijn een verstandige investering kan zijn. De aanschaf is op het moment van installatie duidelijk hoger dan die van een HR-ketel, maar de besparing op energiekosten en het milieuvoordeel zijn aanzienlijk. Daarnaast kun je profiteren van subsidies die de aanschafkosten aanzienlijk verlagen.

Een warmtepomp biedt bovendien meerdere voordelen:

Energiebesparing: Door het gebruik van duurzame energie uit de omgeving bespaar je op je energierekening.
Duurzaamheid: Een warmtepomp draagt bij aan een lagere CO2-uitstoot, wat gunstig is voor het milieu.
Verdien je van het gas af: Bij het kiezen voor een elektrische of hybride warmtepomp ben je onafhankelijker van gas, wat op lange termijn kosteneffectief kan zijn.
Lange levensduur: Een warmtepomp heeft meestal een levensduur van 15 tot 20 jaar, wat betekent dat je op de lange termijn meerdere jaren kunt genieten van de voordelen.

Hoewel de terugverdientijd varieert tussen 5 en 15 jaar, is het belangrijk om te beseffen dat het vooral een kwestie is van langdurige besparing. Met subsidies, een goede keuze van warmtepomp en een goed geïsoleerd huis kun je ervoor kiezen om de overstap te maken naar duurzame verwarming.

Conclusie

De vraag of een warmtepomp zichzelf terugverdient hangt af van meerdere factoren, waaronder het type warmtepomp, de isolatie van je woning, het energieverbruik van je huishouden en de beschikbaarheid van subsidies. De gemiddelde terugverdientijd ligt tussen 5 en 15 jaar, afhankelijk van deze variabelen.

Een warmtepomp biedt een aantal aanzienlijke voordelen, zoals energiebesparing, milieuvriendelijkheid en de mogelijkheid om van het gas af te verdien. Aanvullend daarop zijn subsidies beschikbaar die de aanschafkosten aanzienlijk verlagen, waardoor de investering financieel haalbaar wordt.

Als je overweegt om een warmtepomp aan te schaffen, is het belangrijk om eerst een professionele adviesgesprek te voeren en eventuele isolatiemaatregelen te overwegen. Door het juiste type warmtepomp te kiezen, subsidies aan te vragen en je huishouden goed te voorzien van energiebesparing, kun je ervoor kiezen om jouw woning duurzaam en efficiënt te verwarmen.