Infraroodverwarming versus warmtepomp: vergelijking en toepassing in duurzame woningbouw

Published by Redactie on oktober 6, 2025 | Category warmtepomp

Wanneer het gaat om duurzame verwarmingsoplossingen voor woningen, staan infraroodverwarming en warmtepompen centraal in de discussie. Beide systemen bieden alternatieven voor traditionele verwarmingssystemen, zoals gasverwarming, en worden steeds vaker gekozen door eigenaren die op zoek zijn naar een duurzamere en energie-efficiëntere manier van woningverwarming. In dit artikel wordt een gedetailleerde vergelijking gemaakt tussen infraroodverwarming en warmtepompen, waarbij aandacht wordt besteed aan werking, efficiëntie, kosten, toepassingsgebieden, comfortaspecten en duurzaamheid.

Het verschil in werking: direct versus indirect verwarmen

Infraroodverwarming en warmtepompen werken op fundamenteel verschillende manieren. Infraroodverwarming maakt gebruik van stralingswarmte in het infrarood lichtspectrum. De panelen of kachels geven direct warmte af op personen, objecten en oppervlakken in de ruimte. De lucht hoeft hierbij niet opgewarmd te worden, wat leidt tot een snellere temperatuursstijging in de ruimte en een gevoel van directe warmte. De werking is vergelijkbaar met de warmte van de zon, die direct op de huid werkt, in tegenstelling tot luchtverwarming, waarbij de warmte eerst de lucht opwarmt en daarna het lichaam.

Een warmtepomp daarentegen werkt als een omgekeerde koelkast. Het apparaat onttrekt warmte uit de buitenlucht (lucht-water warmtepomp) of uit grondwarmte (grond-water warmtepomp) en gebruikt deze om water op te warmen. Dit warme water kan vervolgens gebruikt worden om vloerverwarming of radiatoren op te warmen. Hierdoor is de werking van een warmtepomp indirect, aangezien het eerst de warmte uit de omgeving moet onttrekken en deze vervolgens moet omzetten in verwarmde lucht of water.

Aanschaf- en onderhoudskosten: infrarood goedkoper, warmtepomp duurder

Een van de belangrijkste voordelen van infraroodverwarming is de lage aanschafprijs. Infraroodpanelen zijn vaak aanzienlijk goedkoper in aanschaf dan een volledig warmtepompsysteem. Dit is vooral het geval bij lucht-water warmtepompen, waarbij naast de koopsom voor de warmtepomp ook kosten voor vloerverwarming, radiatoren en aansluitkosten optreden. Infraroodpanelen of vloerverwarming kunnen snel en relatief eenvoudig geïnstalleerd worden, zonder ingewikkelde installatie of bouwwerkzaamheden.

Ondanks de lagere aanschafkosten is de warmtepomp in de praktijk vaak duurder in aanschaf, vooral als het systeem volledig is uitgerust voor verwarming en sanitair warm water. Daarnaast is de warmtepomp niet onderhoudsvrij. Het apparaat vereist regelmatig onderhoud, zoals schoonmaken van filters, controle op het koudemiddel en inspectie van de buiteneenheid. Infraroodverwarming daarentegen is vrijwel onderhoudsloos, wat het een aantrekkelijke optie maakt voor huiseigenaren die weinig tijd of middelen willen besteden aan het onderhoud van hun verwarmingssysteem.

Energie-efficiëntie: infrarood wint bij extreme temperaturen

Qua energie-efficiëntie zijn infraroodverwarming en warmtepompen vergelijkbaar bij gematigde temperaturen. Wanneer het buiten niet extreem koud is, ligt het energieverbruik van beide systemen ongeveer gelijk. Echter, bij temperaturen onder het vriespunt verandert dit beeld. Infraroodpanelen behouden hun hoge warmterendement, terwijl warmtepompen vaak elektrisch bijverwarmen moeten om de gewenste temperatuur te halen. Dit maakt infraroodverwarming efficiënter in extreem koude omstandigheden.

Een andere voordelen van infraroodverwarming is dat het niet afhankelijk is van de kwaliteit van de isolatie van de woning. Hoewel goede isolatie voor een warmtepomp essentieel is om energie te besparen, is dit minder van toepassing bij infraroodverwarming. Infraroodpanelen geven warmte direct af op personen en objecten, ongeacht de hoeveelheid warmte die verloren gaat via de muren of daken.

Toepassingsgebieden en hoofdverwarming: infrarood als bijverwarming of hoofdverwarming?

Infraroodverwarming kan op twee manieren worden ingezet: als bijverwarming of als hoofdverwarming. Bij kleinere ruimtes, zoals een werkkamer, zolder of badkamer, zijn infraroodpanelen ideaal als hoofdverwarming. De directe warmte zorgt voor comfort op specifieke plekken en de installatie is eenvoudiger dan bij een warmtepomp. Infrarood vloerverwarming kan zelfs als hoofdverwarming voor de gehele woning dienen, mits correct aangelegd.

Een warmtepomp daarentegen is vaak bedoeld als hoofdverwarming voor de volledige woning. Het systeem is ontworpen om de woning uniform te verwarmen, ongeacht de grootte of de activiteiten van de bewoners. Daarom is een warmtepomp meestal de betere keuze als het gaat om een centrale verwarmingsoplossing.

Sanitair warm water: warmtepomp is multifunctioneel

Een ander belangrijk verschil tussen infraroodverwarming en warmtepomp is de mogelijkheid om sanitair warm water te leveren. Een warmtepomp kan zowel voor verwarming als voor het opwarmen van kraanwater gebruikt worden. Hierdoor is het een multifunctionele oplossing die twee problemen tegelijk oplost: woningverwarming en warm water voor de douche of de afwas.

Infraroodverwarming daarentegen is alleen geschikt voor het verwarmen van ruimtes. Als infrarood vloerverwarming wordt gekozen als hoofdverwarming, dan is er een aparte oplossing nodig voor sanitair warm water. Dit kan bijvoorbeeld een warmtepompboiler of een klassieke elektrische boiler zijn. Het is echter belangrijk om te onthouden dat een warmtepompboiler niet hetzelfde is als een warmtepomp. De warmtepompboiler maakt wel gebruik van warmtepomptechnologie, maar is beperkt tot het opwarmen van kraanwater.

Comfortaspecten: infrarood en warmtepomp in vergelijking

Beide verwarmingssystemen hebben hun eigen comfortvoordelen. Infraroodverwarming staat bekend om het gevoel van directe warmte en het comfort op specifieke plekken. Omdat de lucht niet wordt opgewarmd, is er minder luchtstroming en dus minder stofcirculatie. Dit maakt infraroodverwarming een goede keuze voor personen met allergieën of ademhalingsproblemen.

Een warmtepomp daarentegen levert een uniformere verwarming van de hele woning. Het systeem zorgt ervoor dat alle ruimtes op een gelijke temperatuur worden gehouden, wat ideaal is voor huizen waarin meerdere mensen tegelijkertijd verschillende activiteiten uitvoeren. Echter, warmtepompen kunnen relatief veel geluid produceren, vooral bij volle toeren. De binnen- en buitenunits van een warmtepomp zorgen voor een geluidsniveau van ongeveer 55 decibel, vergelijkbaar met een koelkast. Daarnaast kan de buitenunit van een warmtepomp visueel storend zijn voor buren, zeker in dichtbebouwde stadsgebieden.

Duurzaamheid: infrarood en warmtepomp in het licht van duurzame elektriciteit

Zowel infraroodverwarming als warmtepompen worden vaak als duurzame alternatieven gepresenteerd. Infraroodverwarming wordt vaak gezien als duurzamer dan elektrische vloerverwarming in kleine ruimtes, bijvoorbeeld ruimtes kleiner dan 10 vierkante meter. Daarnaast is de installatie van infraroodpanelen of vloerverwarming vaak goedkoper en eenvoudiger dan de installatie van een warmtepomp.

Een warmtepomp is echter efficiënter in het gebruik van elektriciteit, vooral als de elektriciteit afkomstig is van duurzame bronnen zoals zonnepanelen. Een hybride warmtepomp, die zowel op elektriciteit als op gas werkt, biedt bovendien de mogelijkheid om te schakelen tussen energiebronnen, afhankelijk van de beschikbaarheid en de prijs van elektriciteit of gas.

Een belangrijk nadeel van infraroodverwarming is dat het rendement afhankelijk is van de elektriciteitsprijs. In een woning die volledig wordt verwarmd met infraroodpanelen zijn de kosten hoger dan bij een warmtepomp of gasverwarming. Dit is vooral het geval in de winter, wanneer de warmtevraag hoog is en de opbrengst van zonnepanelen laag. Echter, met de groeiende toegang tot duurzame energiebronnen wordt elektrisch verwarmen steeds aantrekkelijker.

Kiezen tussen infrarood en warmtepomp: scenario’s en combinaties

Beide verwarmingssystemen zijn geschikt voor verschillende scenario’s, afhankelijk van de grootte van de woning, de isolatiekwaliteit, de gewenste temperatuur en de dagelijkse routine. In kleinere ruimtes of bij geringe isolatie is infraroodverwarming vaak de beste keuze. De directe warmte en de eenvoudige installatie maken het een praktische oplossing voor schuren, werkplekken of zolders.

In grotere woningen, met goede isolatie en een uniforme verwarmingseis, is een warmtepomp de betere keuze. Het systeem levert een consistente temperatuur in alle ruimtes en kan als hoofdverwarming dienen. Daarnaast is een warmtepomp geschikt als koelsysteem in de zomer, waardoor het een alles-in-één-oplossing biedt.

In veel gevallen kiezen eigenaren voor een combinatie van beide systemen. Zo wordt infraroodverwarming gebruikt in leefgebieden, zoals de woonkamer of de keuken, terwijl een warmtepomp voor de kernverwarming zorgt. Dit biedt het voordeel van directe warmte op specifieke plekken, gecombineerd met een centrale verwarming voor de gehele woning.

Kosten en rendement: infrarood goedkoper in aanschaf, warmtepomp langer rendabel

Hoewel infraroodverwarming goedkoper is in aanschaf, is het rendement over de jaren heen vaak lager dan bij een warmtepomp. Infraroodpanelen verbruiken meer elektriciteit per m² en per temperatuurgraad dan een warmtepomp. Dit maakt infraroodverwarming vaak duurder in gebruik, vooral bij volledige verwarming van de woning.

Een warmtepomp is daarentegen een langdurig rendabel investering, aangezien het elektriciteit efficiënter gebruikt en langzaam verouderd. Het systeem kan over 15 tot 20 jaar meerdere huizen verwarmen, zolang de isolatie en het onderhoud goed worden beheerd. De hoge aanschafkosten worden in de loop van de jaren gecompenseerd door lagere verbruikskosten.

Het is belangrijk om te overwegen dat infraroodverwarming een aantrekkelijke keuze kan zijn in combinatie met zonnepanelen. Als de elektriciteit volledig opgewekt wordt via eigen zonnepanelen, kan infraroodverwarming een duurzame en kostenefficiënte oplossing worden. Echter, in de winter is de opbrengst van zonnepanelen laag, terwijl de warmtevraag hoog is. Dit maakt het in de praktijk lastig om volledig op infrarood en zonnepanelen af te stemmen.

Esthetiek en akoestiek: infrarood is onzichtbaar, warmtepomp kan storend zijn

Infraroodvloerverwarming is volledig onzichtbaar en heeft geen negatieve invloed op de esthetiek van een woning. Infraroodpanelen daarentegen kunnen esthetisch onwenselijk zijn, vooral in open ruimtes of in woningen met een modern interieur. De keuze van het juiste model en de juiste plaatsing van de panelen is daarom van groot belang voor het behoud van de esthetiek van de woning.

Een warmtepomp daarentegen vereist ruimte voor de binnen- en buitenunits, wat in dichtbebouwde stadsgebieden een uitdaging kan vormen. Bovendien produceert de warmtepomp geluid, vooral bij volle toeren. De geluidsproductie is vergelijkbaar met die van een koelkast, maar kan storend zijn voor buren of in rustige omgevingen. Daarnaast kan de buitenunit van een warmtepomp visueel storend zijn, wat vooral geldt in stadsomgevingen of in woningen met een zichtbaar buitenoppervlak.

Samenvatting: infrarood en warmtepomp in balans

Zowel infraroodverwarming als warmtepompen hebben hun eigen voordelen en nadelen. Infraroodverwarming is goedkoper in aanschaf, onderhoudsloos en geschikt voor kleinere ruimtes of bij geringe isolatie. Het levert directe warmte en is aantrekkelijk voor personen met ademhalingsproblemen. Echter, infraroodverwarming is minder efficiënt bij extreme temperaturen en vereist een aparte oplossing voor sanitair warm water.

Een warmtepomp is een multifunctionele oplossing die zowel voor verwarming als voor sanitair warm water gebruikt kan worden. Het is efficiënter in de jaren heen en geschikt voor grotere woningen of woningen met goede isolatie. Echter, de warmtepomp is duurder in aanschaf en vereist regelmatig onderhoud. Daarnaast kan het geluid en de esthetiek van de buitenunit storend zijn.

In de praktijk kiezen veel eigenaren voor een combinatie van beide systemen. Infraroodverwarming wordt gebruikt in leefgebieden voor directe warmte, terwijl een warmtepomp voor de kernverwarming zorgt. Deze combinatie biedt het beste van beide werelden: comfort, efficiëntie en duurzaamheid.

Conclusie

De keuze tussen infraroodverwarming en een warmtepomp hangt af van meerdere factoren, zoals de grootte van de woning, de isolatiekwaliteit, de gewenste temperatuur en de dagelijkse routine. Infraroodverwarming is ideaal voor kleinere ruimtes of bij geringe isolatie, terwijl een warmtepomp geschikt is voor grotere woningen of voor een centrale verwarming. Beide systemen kunnen als hoofdverwarming dienen of als bijverwarming gebruikt worden, afhankelijk van de omstandigheden.

Hoewel infraroodverwarming goedkoper is in aanschaf, is een warmtepomp in de praktijk vaak efficiënter in gebruik en duurbaarder in de langere termijn. In combinatie met zonnepanelen kan infraroodverwarming een duurzame en kostenefficiënte oplossing worden. Het is belangrijk om te overwegen welke oplossing het beste aansluit bij de behoeften van de woning en de eigenaar.