Verticale warmtepomp: prijs, werking en voordelen voor nieuwbouw en renovatie

De transitie naar duurzame energie in de woningbouw heeft geleid tot een snelle groei in de toepassing van warmtepompen. Tegenwoordig zijn warmtepompen een centraal onderdeel van zowel nieuwbouwprojecten als renovaties. Daarbij speelt een verticale warmtepomp een bijzondere rol vanwege haar hoge rendement en duurzaamheid. Deze artikelen geven een gedetailleerde uitleg van de prijsstructuur, werking en voordelen van een verticale warmtepomp, op basis van beschikbare informatie over technische kenmerken, kosten en subsidies.

Introductie

Een verticale warmtepomp maakt gebruik van een buizennetwerk dat verticaal in de grond is geplaatst, om warmte op te nemen uit de ondergrond. Deze warmte wordt vervolgens via een warmtepomp in het gebouw omgezet in verwarmingswarmte. In de zomer kan het proces worden omgekeerd om het gebouw te koelen. In vergelijking met horizontale systemen en lucht-water warmtepompen, heeft een verticale warmtepomp doorgaans het hoogste rendement, maar ook de hoogste investeringskosten. In dit artikel worden deze aspecten uitgebreid besproken, met nadruk op de kostenstructuur, werking en voorwaarden voor toepassing in nieuwbouw en renovatieprojecten.

Werking van een verticale warmtepomp

Warmtewisselaar en compressieproces

De basis van een verticale warmtepomp is de warmtewisselaar. Deze is verbonden met een netwerk van buizen die verticaal in de grond zijn geboord. In deze buizen stroomt een warmtegeleidende vloeistof, die warmte opneemt uit de bodem. Deze warmte wordt overgedragen aan de koelvloeistof in de warmtepomp. Vervolgens wordt de druk van deze koelvloeistof verhoogd via compressie, waardoor de temperatuur aanzienlijk stijgt.

Warmteafgifte en koeling

De opgewarmde koelvloeistof wordt door een tweede warmtewisselaar geleid, waarbij de warmte wordt afgegeven aan het verwarmingssysteem van het gebouw, zoals vloerverwarming of radiatoren. In de zomer kan het proces worden omgekeerd. De warmtepomp onttrekt dan warmte uit het gebouw en voert deze via de bodemlus af naar de grond. Dit maakt een verticale warmtepomp geschikt voor zowel verwarming als koeling.

Kostprijs van een verticale warmtepomp

Investering en extra kosten

De prijs van een verticale warmtepomp is aanzienlijk hoger dan die van andere typen. Volgens meerdere bronnen begint de kostprijs vanaf €20.000. Deze prijs is hoger dan die van water-water warmtepompen, die vanaf €15.000 te koop zijn. De verklaring ligt in de complexiteit van het grondwerk: er moeten meerdere putten geboord worden tot een ondergrondse waterlaag, waarbij het water opgepompt en weer teruggeleid wordt. Bovendien is het nodig om een warmtepomp te installeren die geschikt is voor deze configuratie.

Naast de aankoop- en installatiekosten, moet rekening gehouden worden met eventuele extra kosten bij een grondige renovatie of nieuwbouwproject. Deze kunnen variëren, afhankelijk van de huidige toestand van het verwarmingssysteem en de benodigde aanpassingen in de elektriciteitsinstallatie of de buiswerk.

Subsidies en financiële ondersteuning

Hoewel de investering hoog is, kan de kostprijs aanzienlijk worden verlaagd door gebruik te maken van subsidies. Bijvoorbeeld, voor een verticale boring is een subsidie tussen €2.500 en €4.200 beschikbaar. Ook zijn er groene leningen beschikbaar die de financiering van zo’n project ondersteunen. Het is aan te raden om deze subsidies te combineren met een vrijblijvende offerte van een erkende installateur om de totale kosten te optimaliseren.

Vergelijking met andere warmtepompvarianten

Horizontale warmtepomp

Een horizontale warmtepomp is een alternatief voor de verticale variant. Deze maakt gebruik van een buizennetwerk dat horizontaal in de grond is geplaatst. Deze oplossing is meestal budgetvriendelijker, omdat de grondbewerkingskosten lager liggen. De investering begint hier bij €16.000 (inclusief toestel en installatie). Echter, het rendement van een horizontale warmtepomp is iets lager dan dat van een verticale variant. Daardoor kan het rendement in koude winters minder zijn, wat de energieopbrengst kan beïnvloeden.

Water-water warmtepomp

Een water-water warmtepomp is een variant die warmte uit oppervlaktewater opneemt, zoals sloten of meren. Deze optie is ideaal voor woningen in de directe buurt van zo’n waterbron. De investering ligt tussen €18.000 en €24.000, afhankelijk van de omvang van het project. Net als bij de verticale warmtepomp zijn subsidies beschikbaar om de kostprijs te verlagen.

Lucht-water en hybride warmtepompen

In vergelijking met verticale warmtepompen zijn lucht-water en hybride warmtepompen aanzienlijk goedkoper. De investeringen liggen tussen €5.000 en €15.000. Deze opties zijn geschikt voor kleinere woningen of voor situaties waarbij het budget beperkt is. Echter, deze systemen zijn minder efficiënt in koude winters en kunnen minder warmte leveren in extreme omstandigheden.

Voordelen van een verticale warmtepomp

Hoog rendement

Een van de belangrijkste voordelen van een verticale warmtepomp is het hoge rendement. Het rendement wordt vaak uitgedrukt in de COP (Coefficient of Performance), die aangeeft hoeveel warmte een warmtepomp kan genereren per kWh elektriciteit. Een verticale warmtepomp heeft meestal een COP-waarde van 4 tot 5, wat betekent dat voor elke kWh elektriciteit er 4 tot 5 kWh warmte gegenereerd wordt. Dit maakt het systeem zeer energiezuinig in vergelijking met traditionele verwarmingssystemen.

Duurzaamheid en energiebesparing

Door gebruik te maken van de natuurlijke warmte uit de grond, draagt een verticale warmtepomp bij aan een verminderde CO2-uitstoot. In combinatie met een duurzame elektriciteitsbron, zoals zonnepanelen, kan dit tot een volledig CO2-neutrale verwarming leiden. Dit is een belangrijke factor in de huidige focus op klimaatmaatregelen en duurzame woningbouw.

Multifunctioneel gebruik

Een verticale warmtepomp is niet alleen geschikt voor verwarming, maar ook voor koeling. In de zomer kan het systeem worden omgezet in een koelsysteem, waarbij warmte uit het gebouw wordt afgevoerd naar de grond. Dit maakt het systeem zeer geschikt voor woningen in regio’s met warme zomers.

Nieuwbouw versus renovatieprojecten

Nieuwbouw

Bij nieuwbouwprojecten is het meestal gunstig om vanaf het begin rekening te houden met de keuze van een warmtepomp. Dit betekent dat het grondwerk, zoals het booren van putten, kan worden gecombineerd met het algemene bouwplan. Hierdoor kunnen de kosten worden gespreid over het totale project en wordt het systeem optimaal geïntegreerd in het ontwerp van het gebouw.

Het is belangrijk om het vermogen van de warmtepomp goed af te stemmen op de energievraag van het gebouw. Een professionele installateur kan hierbij hulp bieden door rekening te houden met factoren als de grootte van de woning, isolatiekwaliteit, gezinssituatie en verwachtingen rondom verwarming en koeling.

Renovatie

Bij renovatieprojecten is de keuze voor een verticale warmtepomp meestal alleen mogelijk als er voldoende ruimte is voor het grondwerk. In bestaande woningen kan dit een uitdaging vormen, aangezien het boeren van putten vaak complexer is dan bij nieuwbouw. Echter, in gevallen waarbij een renovatie gericht is op duurzaamheid en energiebesparing, is een verticale warmtepomp een aantrekkelijke optie. De hoge investering wordt vaak gecompenseerd door de langdurige energiebesparing en de beschikbaarheid van subsidies.

Uitdagingen en aandachtspunten

Aanpassing van het elektriciteitsnet

Een verticale warmtepomp is afhankelijk van elektriciteit, wat betekent dat het elektriciteitsnet van het gebouw eventueel moet worden aangepast. Dit kan extra kosten genereren, vooral in oude woningen waar het elektriciteitsnet niet is ontworpen voor zware belastingen. Het is aan te raden om dit te laten beoordelen door een erkende elektricien.

Grondstructuur en boorgarantie

De efficiëntie van een verticale warmtepomp is afhankelijk van de grondstructuur. In zandige of leemige ondergronden werkt het systeem doorgaans efficiënter dan in klei of rots. Daarom is het belangrijk dat vooraf een grondonderzoek wordt uitgevoerd. In sommige gevallen kan ook een boorgarantie worden aangevraagd, om risico’s op boorkosten te beperken.

Onderhoud en levensduur

Een verticale warmtepomp heeft een hoge levensduur, maar vereist wel regelmatig onderhoud. Dit betreft zowel de warmtepomp zelf als de bodemloop. Het is aan te raden om jaarlijks een controle te laten uitvoeren door een erkende installateur. Dit zorgt voor een optimale werking en voorkomt onnodige kosten door slijtage of defecten.

Samenvatting van kosten en rendement

Deze overzichtstabel geeft een duidelijk beeld van de relatieve kosten en rendementen van de verschillende warmtepompvarianten. Hoewel de investering in een verticale warmtepomp hoog is, levert het systeem een langdurige energiebesparing en een hoge COP-waarde op. In combinatie met subsidies kan het een rendabele keuze worden.

Conclusie

Een verticale warmtepomp is een hoogwaardige oplossing voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. Hoewel de investeringskosten aanzienlijk zijn, biedt het systeem een hoog rendement, duurzaamheid en multifunctioneel gebruik. Het is belangrijk om rekening te houden met factoren zoals grondstructuur, elektriciteitsnet en subsidieopties bij de keuze van een warmtepomp. Voor een optimale besparing en efficiëntie is het aan te raden om het systeem te laten plaatsen door een erkende installateur, die ook kan adviseren over de meest geschikte oplossing voor de individuele situatie.

Met de juiste voorbereiding en financiering kan een verticale warmtepomp een waardevolle investering worden voor het huidige en toekomstige energieverbruik van een woning.

Bronnen

1. Bobex verticale warmtepomp
2. HGB Trading warmtepomp boiler 80 liter
3. Slimster water-water warmtepomp
4. Bobex grond-water warmtepomp
5. Offerte.nl warmtepomp kosten
6. Warmtepompenadvies.nl nieuwbouw