Warmtepomp voor Alleen Verwarming: Uitleg, Opties en Belangrijkste Overwegingen

Published by Redactie on oktober 6, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

Een warmtepomp die uitsluitend voor verwarming is bedoeld is een efficiënte en duurzame keuze voor huishoudens die hun gasafhankelijkheid willen verminderen. Deze warmtepompen halen warmte uit de buitenlucht, de bodem of het grondwater en brengen deze aan in het verwarmingsnetwerk van een woning. Tegenwoordig nemen de vraag en de beschikbaarheid van zulke systemen sterk toe, vooral gezien de stijgende gasprijzen en de overgang naar duurzamere energiebronnen.

In dit artikel bespreken we de technische werking van een warmtepomp die alleen verwarming levert, de verschillende opties die beschikbaar zijn, de voorwaarden voor een efficiënte werking, en de belangrijkste overwegingen bij het kiezen van zo’n systeem. Aan de hand van de gegevens uit betrouwbare bronnen worden de mogelijkheden en beperkingen van deze systemen nader toegelicht.

Hoe werkt een warmtepomp die alleen verwarming levert?

Een warmtepomp voor alleen verwarming functioneert op basis van het principe van warmteoverdracht. Het systeem gebruikt een vloeistof die warmte uit een externe bron (zoals de lucht of de grond) opneemt, deze elektrisch verdampt en vervolgens in het verwarmingsnetwerk van het huis afgeeft.

Het proces in stappen

Warmte opname: De vloeistof, meestal een koelmiddel, neemt warmte op uit de omgeving (buitenlucht of bodem).
Verdamping: De vloeistof wordt elektrisch onder hoge druk verdampt.
Warmte afgeven: De damp leidt via een warmtewisselaar de opgenomen warmte af aan het verwarmingswater.
Condensatie: De damp condenseert weer tot vloeistof en wordt opnieuw onder hoge druk gebracht, waarna het proces zich herhaalt.

Het rendement van deze warmtepompen wordt uitgedrukt in de COP (Coefficient of Performance). Een COP van 4 betekent dat de warmtepomp vier keer meer warmte produceert dan elektriciteit er voor nodig is. Dit rendement neemt echter af bij lagere buitentemperaturen, omdat de pomp harder moet werken om de gewenste temperatuur te bereiken.

De efficiëntie van de warmtepomp is ook afhankelijk van het afgiftesysteem. Hoogtemperatuurverwarming zoals traditionele radiatoren kan het rendement negatief beïnvloeden. Daarom is een laagtemperatuursysteem, zoals vloerverwarming of speciale radiatoren op lage temperatuur, meestal de beste keuze.

Afgiftetemperatuur en klimaatzones

Een belangrijk aspect bij het kiezen van een warmtepomp voor alleen verwarming is de afgiftetemperatuur. Er zijn twee belangrijke afgiftetemperaturen:

Lage temperatuur (35 °C): Voor systemen die lage temperaturen gebruiken, zoals vloerverwarming.
Middeltemperatuur (55 °C): Voor radiatoren en systemen die hogere temperaturen vereisen.

Het energielabel van een warmtepomp geeft de energie-efficiëntieklasse bij deze twee temperaturen. Voor warmtepompen die uitsluitend verwarming leveren, wordt meestal de energie-efficiëntieklasse bij lage temperaturen weergegeven.

Daarnaast is de klimaatzone waarin de warmtepomp wordt gebruikt een belangrijke factor. Nederland valt binnen de 'middelste' klimaatzone. De buitentemperatuur en het aantal uren dat de warmtepomp moet werken beïnvloeden het energieverbruik. Het energielabel geeft hier duidelijk aanduiding van, waardoor de prestaties van de warmtepomp in jouw regio beter te beoordelen zijn.

Typen warmtepompen voor alleen verwarming

Er zijn verschillende typen warmtepompen die uitsluitend voor verwarming zijn ontworpen. Hieronder geven we een overzicht van de beschikbare opties.

1. Lucht-water warmtepomp

Een lucht-water warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en brengt deze aan in het verwarmingsnetwerk. Deze warmtepomp is geschikt voor zowel bestaande als nieuwbouwwoningen.

Een voorbeeld van een populaire lucht-water warmtepomp is de Vincent V45-Combi van Itho Daalderop. Deze warmtepomp levert verwarming, koeling en warm tapwater. Er is ook een hybride versie beschikbaar die alleen voor verwarming is. De warmtepomp kan ventilatieretourlucht gebruiken via een dakdoorvoer, wat het rendement verhoogt en de efficiëntie in de winter versterkt.

De gemiddelde kosten van deze warmtepomp liggen tussen € 7.000 en € 12.000, afhankelijk van de omvang van het project en de installatie.

2. Bodem-water warmtepomp

Een bodem-water warmtepomp haalt warmte uit de grond of het grondwater. Deze warmtepompen zijn iets complexer en durender in aanbouw, maar bieden in de winter een hoger rendement dan lucht-water warmtepompen. Ze zijn vooral geschikt voor woningen met voldoende grondoppervlak.

3. Monoblock warmtepomp

Een monoblock warmtepomp is een compact systeem waarin de buitenunit en de binnenunit in één apparaat zijn geïntegreerd. Deze warmtepompen zijn vooral populair voor nieuwbouw en woningen waar het niet mogelijk is om een aparte buitenunit te plaatsen. Ze zijn echter niet geschikt voor alle woningen en vereisen een goede isolatie en een efficiënt afgiftesysteem.

Opties zonder vloerverwarming

Hoewel vloerverwarming ideaal is bij een warmtepomp, is het niet altijd mogelijk. In sommige situaties kan een warmtepomp zonder vloerverwarming werken, maar dan moet er wel rekening gehouden worden met de efficiëntie en het rendement.

1. Grote radiatoren of lagetemperatuurradiatoren

Als vloerverwarming niet haalbaar is, zijn grotere radiatoren of radiatoren die op lage temperatuur werken een alternatief. Deze radiatoren gebruiken een warmtewisselaar van koper en aluminium, waardoor de warmte sneller en efficiënter wordt afgegeven. Dit maakt het mogelijk om met lage afgiftetemperaturen toch een comfortabele warmteverdeling te creëren.

2. Hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp combineert een warmtepomp met een traditionele cv-ketel. Op koude dagen neemt de cv-ketel het over, zodat de woning toch warm blijft. Dit type systeem is een goede oplossing voor woningen die niet volledig zijn geïsoleerd of waar vloerverwarming niet mogelijk is.

3. All-electric warmtepomp

Een all-electric warmtepomp levert zowel verwarming als warm tapwater zonder een cv-ketel. Het vermogen van deze warmtepompen is zo hoog dat ze zelfs bij temperaturen van -15 °C nog in staat zijn om de woning volledig te verwarmen. Dit maakt ze geschikt voor nieuwbouwprojecten en woningen met goede isolatie.

Belangrijkste overwegingen bij het kiezen van een warmtepomp voor alleen verwarming

Bij het kiezen van een warmtepomp voor alleen verwarming zijn er een aantal belangrijke factoren die je moet meenemen.

1. Isolatie van de woning

Een warmtepomp functioneert het efficiëntst in goed geïsoleerde woningen. Hoe beter de isolatie, hoe minder warmte verloren gaat en hoe lager het energieverbruik van de warmtepomp. Een warmtepomp in een slecht geïsoleerde woning kan dus leiden tot hogere stroomrekeningen.

2. Type afgiftesysteem

Het afgiftesysteem speelt een grote rol in het rendement van de warmtepomp. Laagtemperatuursystemen zoals vloerverwarming of lagetemperatuurradiatoren zijn ideaal. Traditionele radiatoren die hogere temperaturen nodig hebben, verminderen het rendement van de warmtepomp.

3. Klimaatzone

De klimaatzone bepaalt de buitentemperatuur en het aantal uren dat de warmtepomp moet werken. In Nederland is het klimaat gematigd, wat betekent dat de warmtepomp het rendement behoudt op meeste dagen, maar op erg koude dagen harder moet werken.

4. Kosten en terugverdientijd

De kosten van een warmtepomp variëren afhankelijk van het type en de installatie. Een lucht-water warmtepomp kost ongeveer € 7.000 tot € 12.000, terwijl een bodem-water warmtepomp aanzienlijk duurder kan zijn. Het is belangrijk om de investering te vergelijken met de verwachte energiebesparing om de terugverdientijd te bepalen.

5. Stroomverbruik

Hoewel een warmtepomp duurzaam is, verbruikt het wel elektriciteit. Het is daarom belangrijk om te berekenen hoeveel stroom het systeem zal verbruiken en of je dit met zonnepanelen of andere duurzame bronnen kunt opwekken.

Voor- en nadelen van een warmtepomp voor alleen verwarming

Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste voor- en nadelen van deze warmtepompsystemen.

Voordelen

Duurzaam en milieuvriendelijk: Geen verbranding van fossiele brandstoffen.
Lage energiekosten: Dankzij het hoge rendement is het energieverbruik lager dan bij een cv-ketel.
Geen gasverbinding meer nodig: Ideal voor woningen die van gas af willen.
Geen onderhoud aan branders of ketels: Minder onderhoudsworkshops.
Langere levensduur: Een warmtepomp kan tot wel 20 jaar meegaan.

Nadelen

Hoog aankoop- en installatiekost: Het investering is aanzienlijk.
Hogere stroomrekening: Hoewel het rendement hoog is, verbruikt het stroom.
Afhankelijk van het afgiftesysteem: Traditionele radiatoren verminderen het rendement.
Geen warm tapwater: Bij warmtepompen die alleen verwarming leveren is warm water niet beschikbaar.
Geen back-up bij extreme kou: Alleen bij hybride systemen is er een alternatief.

Energieverbruik en COP-waarde

Een warmtepomp die alleen verwarming levert is erg efficiënt. Dankzij de COP-waarde van 4 of hoger, levert een warmtepomp vier keer meer warmte dan het elektriciteit verbruikt. Dit betekent dat je met 100 eenheden elektriciteit 300 eenheden warmte kunt opwekken.

Het energieverbruik hangt echter af van de buitentemperatuur. Op koude dagen moet de warmtepomp harder werken, wat de COP-waarde verlaagt. Daarom is het verstandig om in overweging te nemen of een hybride systeem nodig is voor extra warmte op erg koude dagen.

Geluidsniveau en locatie

Het geluidsniveau van een warmtepomp kan ook een overweging zijn, vooral bij woningen in woonwijken of dichtbij buren. De meeste warmtepompen zijn geruisarm, maar bij systemen met een aparte buitenunit kan het geluidsniveau iets hoger zijn.

Conclusie

Een warmtepomp voor alleen verwarming is een duurzame en efficiënte keuze voor huishoudens die hun gasafhankelijkheid willen verminderen. Dankzij het hoge rendement en de energiebesparing is dit een aantrekkelijke optie voor zowel bestaande als nieuwbouwwoningen.

De keuze voor een warmtepomp hangt echter af van meerdere factoren, zoals de isolatie van de woning, het type afgiftesysteem en de klimaatzone. Een lage afgiftetemperatuur, zoals bij vloerverwarming of lagetemperatuurradiatoren, is ideaal voor het behouden van het rendement.

Voor woningen waar vloerverwarming niet haalbaar is, zijn er alternatieven zoals grotere radiatoren of hybride warmtepompen. Het is belangrijk om vooraf te berekenen welk type systeem het beste past bij jouw woning en behoeften.

Door een professionele installateur te raadplegen en eventueel meerdere offertes te vergelijken, kun je de meest geschikte warmtepomp kiezen die zowel efficiënt is als financieel rendabel in de lange termijn.