De beste locaties voor het plaatsen van een warmtepomp: een expertgids voor woningeigenaren en installateurs

Een warmtepomp is tegenwoordig een van de meest populaire en duurzame oplossingen voor verwarming en warm water in woningen. Om optimaal te functioneren is het echter essentieel dat de warmtepomp goed geplaatst wordt. De locatie heeft een directe invloed op de efficiëntie, geluidsoverlast, onderhoudskosten en levensduur van het systeem. In dit artikel geven we een overzicht van de meest geschikte locaties voor de binnen- en buitenunit van verschillende soorten warmtepompen, rekening houdend met de praktijk, technische eisen en realistische toepassing.

Inleiding: Waarom de locatie belangrijk is

De locatie van een warmtepomp kan de prestaties van het systeem sterk beïnvloeden. Zoals uit de bronnen blijkt, is een slecht gekozen plaatsing vaak de oorzaak van verminderde efficiëntie, hogere energiekosten en verhoogde slijtage. Bovendien speelt de locatie een rol bij geluidsoverlast en esthetiek. Omdat de warmtepomp vaak buiten geplaatst moet worden, is het belangrijk om te overwegen hoe de unit op het perceel of op het dak aansluit op de omgeving en of deze makkelijk toegankelijk is voor onderhoud.

Soorten warmtepompen en hun installatie-eisen

De locatie waar een warmtepomp geplaatst kan worden, hangt sterk af van het type warmtepomp. Er zijn drie belangrijke categorieën:

1. Lucht/lucht en lucht/water warmtepompen

Deze warmtepompen bestaan uit een binnenunit en een buitenunit. De buitenunit haalt warmte uit de buitenlucht, terwijl de binnenunit deze warmte distribueert via lucht (lucht/lucht) of via cv-water (lucht/water). Deze warmtepompen zijn vaak geschikt voor renovaties en nieuwbouwprojecten. De buitenunit moet buiten geplaatst worden, terwijl de binnenunit in een goed geïsoleerde ruimte kan terecht, bijvoorbeeld in de zolder of kelder.

2. Geothermische warmtepompen

Geothermische warmtepompen halen hun energie uit de aarde of het grondwater. Hiervoor is een buizennetwerk of diepteboring nodig. Deze oplossing is arbeidsintensief en daarom vooral geschikt voor nieuwbouw of ingrijpende renovaties. Het voordeel is dat er geen buitenunit nodig is en dat de warmtepomp minder gevoelig is voor weersinvloeden.

3. Monoblock warmtepompen

Monoblock warmtepompen zijn alles-in-één systemen. Ze combineren de binnen- en buitenunit in één compacte unit. Omdat ze minder leidingwerk vereisen en in principe efficiënter werken, worden ze steeds populairder, vooral in stedelijke gebieden waar ruimte schaars is.

Locatieopties voor de binnenunit

De binnenunit van een warmtepomp moet geplaatst worden in een ruimte met voldoende luchtruwheid, toegankelijkheid en geïsoleerd karakter. De meest geschikte locaties zijn:

1. Garage

Een garage is een veelvoorkomende locatie voor de binnenunit. Deze ruimte is meestal goed geïsoleerd en bevat voldoende leidingwerk. Bovendien is een garage vaak makkelijk toegankelijk voor installateurs.

2. Zolder

De zolder is een populaire locatie, vooral bij woningen waar de cv-ketel ook op de zolder staat. Hierdoor is de aansluiting op het bestaande systeem eenvoudiger en is er minder leidingwerk nodig. Buitensteden wordt deze oplossing vaak gekoppeld met het plaatsen van de buitenunit op het dak.

3. Kelder

De kelder is een andere optie, zolang de ruimte voldoende geïsoleerd is en voldoende luchtruwheid aanwezig is. Het nadeel is dat toegang beperkt kan zijn en dat er minder zichtbaarheid is voor onderhoud.

Locatieopties voor de buitenunit

De buitenunit speelt een cruciale rol in de efficiëntie van de warmtepomp. De locatie moet beschut zijn tegen extreme weersomstandigheden, maar tegelijkertijd voldoende luchtruwheid bieden. De volgende locaties zijn meestal geschikt:

1. Dak

Het dak is een veelgebruikte locatie, vooral in stedelijke gebieden. De buitenunit kan boven op het dak geplaatst worden, wat voordelen biedt op meerdere vlakken. Zo is er minder geluidsoverlast voor de bewoner en wordt het systeem esthetisch beter geïntegreerd in de omgeving. Bovendien is de aansluiting vaak eenvoudiger, aangezien de cv-ketel vaak op de zolder staat.

2. Naast het huis

In wijkgelegenheden wordt de buitenunit vaak naast het huis geplaatst. Dit is meestal een goedkope en eenvoudige oplossing. De unit moet echter wel voldoende afstand houden tot muren, hekken of andere obstakels om luchtstroom te garanderen.

3. In een speciaal gebouw of onder een afdak

Een beschutte locatie kan de levensduur van de warmtepomp verlengen. Het is daarom aan te raden om de unit in een speciaal gebouw of onder een afdak te plaatsen. Dit beschermt de unit tegen regen, sneeuw en harde wind. Het moet wel voldoende luchtruwheid bieden om de efficiëntie niet in te perken.

4. Op de oprit of in een tuin

Een alternatieve locatie is op de oprit of in de tuin. Dit is vooral geschikt als er voldoende ruimte is en het perceel voldoende geïsoleerd is. Let wel op dat de unit niet te dicht bij buren of voetpaden geplaatst wordt, om geluidsoverlast en veiligheidsrisico’s te voorkomen.

Factoren bij het kiezen van de locatie

1. Bescherming tegen weersinvloeden

Weersinvloeden zoals regen, sneeuw en harde wind kunnen de efficiëntie van de warmtepomp beïnvloeden. Een locatie onder een afdak of in een speciaal gebouw is daarom aan te raden.

2. Luchtruwheid

Voor optimale prestaties moet de warmtepomp voldoende lucht kunnen afvoeren. De unit moet minstens 50 cm afstand houden tot obstakels en in een open ruimte staan.

3. Geluidsoverlast

De locatie bepaalt ook het geluidsniveau. Het is aan te raden om de unit zo ver mogelijk van woongebieden of slaapkamers te plaatsen.

4. Toegankelijkheid voor onderhoud

De warmtepomp moet makkelijk bereikbaar zijn voor onderhoud. Dit is belangrijk om slijtage en eventuele storingen op tijd te herkennen en te verhelpen.

5. Aansluitingen en leidingwerk

De locatie moet toegankelijk zijn voor leidingwerk. Zorg dat er voldoende ruimte is voor aansluitingen en dat de unit binnen de bereikbaarheid van elektriciteits- en waterleidingen ligt.

De keuze tussen nieuwbouw en renovatie

De locatie van een warmtepomp kan ook bepalend zijn voor de keuze tussen nieuwbouw en renovatie. Bij nieuwbouw is het meestal mogelijk om het leidingwerk tijdens de bouw in te passen, waardoor de locatie van de unit minder beperkt is. In bestaande woningen is het vaak nodig om rekening te houden met bestaande systemen en ruimtelijke beperkingen.

Monoblock warmtepompen in de praktijk

Monoblock warmtepompen zijn een steeds populairder optie, vooral in stedelijke gebieden. Ze vereisen minder leidingwerk en zijn daarom eenvoudiger te installeren. De locatie van een monoblock unit is vaak op het dak of in een beschutte ruimte. Omdat het een alles-in-één systeem is, is de locatie minder beperkt dan bij traditionele warmtepompen.

Geothermische warmtepompen en locatiekeuze

Geothermische warmtepompen halen hun energie uit de aarde en hebben dus geen buitenunit nodig. De locatie van de binnenunit is dan bepalend. Deze systemen zijn meestal geschikt voor nieuwbouwprojecten, waar de infrastructuur tijdens de bouw kan worden ingelegd. Het nadeel is dat het leidingwerk arbeidsintensief is en dat er een groter budget nodig is.

De rol van de installateur

De installateur speelt een cruciale rol in de keuze van de locatie. Zorg dat de installateur ervaren is met warmtepompinstallaties en dat hij rekening houdt met alle relevante factoren zoals luchtruwheid, toegankelijkheid en weersinvloeden. Het is aan te raden om meerdere installateurs te raadplegen en eventueel een schriftelijke offerte te vragen.

De toekomst van warmtepomplocaties

De locatie van warmtepompen is een onderwerp dat nog verder zal ontwikkelen. Met de toegenomen populariteit van monoblock en geothermische systemen zullen er meer opties beschikbaar komen. Bovendien zullen er meer regelgeving en richtlijnen komen die de locatiekeuze bepalen.

Conclusie

De locatie van een warmtepomp is een essentieel aspect bij de installatie. Het bepaalt niet alleen de efficiëntie en levensduur van het systeem, maar ook de geluidsoverlast en esthetiek. Afhankelijk van het type warmtepomp zijn er verschillende geschikte locaties beschikbaar, zoals het dak, de zolder, de garage of een beschutte ruimte. Het is belangrijk om rekening te houden met factoren zoals luchtruwheid, toegankelijkheid en weersinvloeden bij de keuze van de locatie. Door de locatie zorgvuldig te kiezen, kan de warmtepomp optimaal functioneren en jarenlang betrouwbaar zijn.

Bronnen

1. Waar kan je een warmtepomp plaatsen?
2. Waar plaats ik een monoblock warmtepomp?
3. Warmtepomp plaatsen: soorten, kosten, ...
4. Waar kan ik een warmtepomp plaatsen?