Waarom lucht-lucht warmtepompen minder vaak worden toegepast: voordelen, beperkingen en toepassingsgebieden

Published by Redactie on oktober 6, 2025 | Category warmtepomp

De vraag waarom lucht-lucht warmtepompen relatief weinig worden toegepast in Nederland en andere landen met een vergelijkbare klimaatzone, is gebaseerd op meerdere factoren, variërend van technische beperkingen tot de specifieke vereisten van een woning. In dit artikel wordt ingegaan op de structuur, werking, voordelen en nadelen van een lucht-lucht warmtepomp, met een focus op de redenen waarom deze warmteopwekkende technologie minder vaak wordt ingezet dan lucht-water of hybride warmtepompen.

Wat is een lucht-lucht warmtepomp?

Een lucht-lucht warmtepomp is een systeem dat warmte uit de buitenlucht haalt en direct als warme lucht in de woning verspreidt. Het kan niet alleen gebruikt worden voor verwarming, maar ook voor koeling in de zomer. Het systeem bestaat meestal uit twee delen: een buitenunit die de warmte uit de lucht opneemt en een binnenunit die de verwarmde lucht uitblaast. Het proces werkt op basis van een koelmiddelcircuit, vergelijkbaar met een airco, maar dan in omgekeerde richting.

De werking van een lucht-lucht warmtepomp is eenvoudig en energiezuinig. De warmte wordt uit de buitenlucht gehaald en via een compressor omgezet in warme lucht, die vervolgens in de woning wordt uitgestoten. In de zomer kan het systeem ook gebruikt worden om warme binnenlucht af te koelen door warmte naar buiten af te voeren.

Voordelen van een lucht-lucht warmtepomp

Ten eerste is een lucht-lucht warmtepomp relatief eenvoudig te installeren. Aangezien het geen ingrijpende aanpassingen aan het verwarmingssysteem of het sanitair waterverwarmingsysteem vereist, is het een aantrekkelijke optie voor woningen die snel en efficiënt willen verduurzamen. Daarnaast is het systeem goed geschikt voor woningen met bestaande airconditioning, waardoor de installatie in sommige gevallen eenvoudiger en goedkoper kan worden.

Een belangrijk voordeel van deze warmtepomp is zijn energiezuinigheid. Het systeem maakt gebruik van hernieuwbare energie uit de buitenlucht en vermindert daardoor de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Hierdoor kan het aanzienlijk bijdragen aan het verlagen van energiekosten en de CO₂-uitstoot.

Bovendien is een lucht-lucht warmtepomp geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. Het systeem kan snel worden aangesloten op bestaande installaties en is niet afhankelijk van specifieke bouwtechnieken of isolatiegraad van de woning. In combinatie met een goed geïsoleerde woning kan het systeem efficiënt werken en een comfortabel klimaat garanderen.

Nadelen en beperkingen

Hoewel een lucht-lucht warmtepomp veel voordelen biedt, zijn er ook een aantal beperkingen die het minder geschikt maken voor zekere toepassingen of woonomgevingen.

Een belangrijke beperking is de afhankelijkheid van de buitentemperatuur. In regio’s met extreem koude winters, zoals delen van Noord-Nederland of buitengebieden met lage gemiddelde temperaturen, werkt het systeem minder efficiënt. De opwekkingscapaciteit van een lucht-lucht warmtepomp neemt af bij lage buitentemperaturen, wat betekent dat het vermogen om warme lucht te genereren beperkt wordt. Dit maakt het systeem minder geschikt voor woningen met een hoge warmtevraag of voor grotere woningen.

Daarnaast is het systeem niet geschikt voor het opwekken van warm tapwater. Terwijl lucht-water warmtepompen het warme water ook gebruiken voor sanitair doel, is dit bij lucht-lucht warmtepompen niet mogelijk. Hierdoor moet er vaak een extra verwarmingssysteem worden aangebracht of bestaande installaties worden aangepast om warmtapwater te garanderen. In de praktijk betekent dit dat de lucht-lucht warmtepomp vaak slechts als aanvullende verwarming wordt ingezet, terwijl de primaire verwarming en warmtapwater nog steeds uit een traditioneel systeem komen.

Toepassingsgebieden en geschiktheid

De geschiktheid van een lucht-lucht warmtepomp hangt sterk af van het type woning, de isolatiegraad, het klimaat en de warmtebehoefte. In milde klimaten, zoals die van Nederland, is de lucht-lucht warmtepomp een populaire keuze voor woningen met lage tot matige warmtebehoefte. De lage installatiekosten en de eenvoudige installatie maken het systeem aantrekkelijk voor zowel particuliere huiseigenaren als woningbouwbedrijven.

Een lucht-lucht warmtepomp is vooral geschikt voor woningen waar verwarming via lucht kan worden gerealiseerd. Voor woningen met een radiatoren- of vloerverwarmingssysteem is de lucht-water warmtepomp beter toepasbaar, aangezien deze het warme water kan leveren dat nodig is voor het verwarmingssysteem. In woningen met luchtverwarming of in situaties waarbij een snelle installatie belangrijk is, is de lucht-lucht warmtepomp een goede optie.

Samenwerking met hybride systemen

Een lucht-lucht warmtepomp kan ook worden ingezet in combinatie met een hybride systeem. Een hybride warmtepomp combineert de voordelen van een warmtepomp met die van een traditionele cv-ketel. In deze opstelling werkt de warmtepomp als primaire bron voor verwarming en koeling, terwijl de cv-ketel als back-up fungeert bij extreem koude dagen of bij hoge warmtevraag. Deze combinatie biedt een betere prestatie in koude winters en maakt het systeem geschikt voor een breder type woningen.

In sommige gevallen kan de lucht-lucht warmtepomp als aanvullende verwarming worden ingezet in combinatie met een hybride systeem. Dit is vooral het geval in woningen waar koeling in de zomer een rol speelt of waar het comfort in de winter belangrijk is. De hybride oplossing biedt meer flexibiliteit en zorgt voor een beter klimaat in de woning.

Kosten en subsidies

De aanschafprijs van een lucht-lucht warmtepomp is relatief lager dan die van een lucht-water warmtepomp of een hybride systeem. De installatie is eenvoudiger en vereist minder ingrijpende werkzaamheden. Dit maakt het systeem een aantrekkelijke optie voor woningen waar snelle verduurzaming belangrijk is.

Bovendien zijn er subsidies beschikbaar voor de aanschaf van warmtepompen. Deze subsidies variëren afhankelijk van de regio en het type woning. Het is raadzaam om vooraf te kijken of de lucht-lucht warmtepomp aan de voorwaarden voor subsidiebeleid voldoet. In sommige gevallen kan het systeem ook aansluiten op bestaande stimuleringsprogramma’s voor duurzame woningbouw.

De elektriciteitskosten die bij het gebruik van een lucht-lucht warmtepomp horen, zijn lager dan die van een traditionele verwarming. Omdat het systeem energie uit de buitenlucht gebruikt, is het minder afhankelijk van fossiele brandstoffen. De besparingen op de energierekening kunnen op de lange termijn de aanschafkosten van het systeem compenseren. Dit maakt de lucht-lucht warmtepomp een aantrekkelijke investering voor wie langdurig duurzaam en efficiënt wil wonen.

Geluid en omgevingsinvloed

Een andere aandachtspunt bij het gebruik van een lucht-lucht warmtepomp is het geluid. De buitenunit produceert vaak een zacht gesteun of ronken, wat in dichtbebouwde omgevingen als storend kan worden ervaren. De geluidsoverlast is afhankelijk van het model en de installatiemethode. Het is daarom belangrijk om een model te kiezen dat voldoet aan de geluidsemissienormen en te zorgen voor een correcte montage die geluidshinder minimaliseert.

In sommige woonomgevingen kan de buitenunit ook visueel storend zijn. Aangezien de lucht-lucht warmtepomp een aparte buitenunit heeft, moet deze zichtbaar zijn en kan het dus afbreuk doen aan het straatbeeld. Dit is vooral van belang in bebouwde omgevingen of straten met een bepaalde straatbeeldrichtlijn. In dergelijke gevallen kan het een voordeel zijn om een lucht-water warmtepomp te kiezen, die geen aparte buitenunit vereist.

Conclusie

De lucht-lucht warmtepomp is een efficiënte en duurzame oplossing voor verwarming en koeling van woningen. Het systeem is energiezuinig, eenvoudig te installeren en geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. Door de lage installatiekosten en de mogelijkheid om direct zowel te verwarmen als te koelen, is het een aantrekkelijke keuze voor huiseigenaren die snel verduurzaming willen realiseren.

Toch zijn er ook beperkingen. De warmteopwekkingscapaciteit van het systeem neemt af bij lage buitentemperaturen, wat het minder geschikt maakt voor woningen met een hoge warmtebehoefte of in regio’s met koude winters. Daarnaast is het systeem niet geschikt voor het opwekken van warm tapwater, wat betekent dat er vaak een extra verwarmingssysteem moet worden aangebracht of bestaande installaties moeten worden aangepast.

Hoewel de lucht-lucht warmtepomp relatief weinig wordt toegepast in vergelijking met lucht-water of hybride warmtepompen, is het een waardevolle optie in bepaalde situaties. Voor woningen met lage warmtebehoefte, in milde klimaten en waar koeling in de zomer een rol speelt, is het systeem een goede keuze. De voordelen van de lucht-lucht warmtepomp liggen vooral in de eenvoud, de snelheid van implementatie en de duurzame opwekkingsmethode.