Warmtepomp in een gesloten ruimte: regelgeving, voordelen en installatie

Published by Redactie on oktober 7, 2025 | Category warmtepomp

Het gebruik van warmtepompen is in opkomst bij particulieren en professionals in de bouw- en renovatiesector. Deze technologie biedt een duurzame en energiezuinige oplossing voor verwarming, koeling en soms zelfs voor warm water. Traditioneel wordt er een aparte buitenunit gebruikt voor een warmtepomp. Echter, in sommige situaties, zoals in appartementen of historische gebouwen, is het niet mogelijk of gewenst om een buitenunit te plaatsen. Daarom wordt steeds vaker gebruik gemaakt van warmtepompen die volledig in een gesloten ruimte kunnen worden geïnstalleerd, of alternatieve oplossingen die de noodzaak voor een buitenunit vermijden. Dit artikel beoogt een overzicht te geven van de mogelijkheden, regelgeving, voordelen en nadelen van het gebruik van een warmtepomp in een gesloten ruimte, met een focus op lucht-lucht warmtepompen en lucht-lucht warmtepompen zonder buitenunit.

Inleiding

Een warmtepomp werkt door warmte uit de omgeving (lucht, bodem of water) op te tillen en deze in te zetten voor verwarming of koeling van een woning. Bij traditionele installaties wordt een buitenunit gebruikt, die verantwoordelijk is voor het opnemen van warmte uit de omgeving. Deze buitenunit moet voldoen aan lokale regelgeving en geluidsnormen. In sommige situaties kan het echter niet of niet gewenst zijn om een buitenunit op een buitenmuur of in de tuin te plaatsen. Denk bijvoorbeeld aan appartementen in een stadsomgeving of monumentale panden waar aanpassingen aan de buitenkant beperkt zijn. In dergelijke gevallen worden alternatieve oplossingen overwogen, zoals gesloten installatie van de warmtepomp of het gebruik van een lucht-lucht warmtepomp zonder buitenunit.

Wat is een warmtepomp in een gesloten ruimte?

Een warmtepomp die volledig in een gesloten ruimte is geïnstalleerd, betekent dat alle onderdelen van het systeem binnen de woning worden geplaatst. Dit is bijvoorbeeld het geval bij zogenaamde lucht-lucht warmtepompen zonder buitenunit. Deze warmtepompen zijn compacte systemen die bestaan uit één unit die binnen in de woning wordt geplaatst. De warmte-uitwisseling met de buitenlucht gebeurt via ventilatiekanalen in een buitenmuur.

Dit type warmtepomp is vooral geschikt voor appartementen, woningen in historische omgevingen of situaties waar het niet mogelijk is om een buitenunit te plaatsen. De installatie is minder intrusief, maar het systeem is meestal minder krachtig dan een warmtepomp met een buitenunit. De voordelen zijn vooral gericht op esthetiek, eenvoud van installatie en het vermijden van aanpassingen aan de buitengevel.

Werking van een warmtepomp in een gesloten ruimte

De werking van een warmtepomp in een gesloten ruimte is vergelijkbaar met die van traditionele systemen, hoewel de technologie soms iets anders is. Een lucht-lucht warmtepomp zonder buitenunit werkt met een koelmiddel dat zich in een gesloten systeem bevindt. Het systeem haalt warmte uit de buitenlucht via ventilatiekanalen in een buitenmuur en gebruikt deze om de woning te verwarmen of af te koelen. Omdat het systeem volledig binnen is geïnstalleerd, zijn er geen buitenunits, wat het geschikt maakt voor woningen waar aanpassingen aan de buitenkant niet gewenst of mogelijk zijn.

Voordelen van een warmtepomp in een gesloten ruimte

Er zijn meerdere voordelen bij het kiezen voor een warmtepomp die volledig in een gesloten ruimte is geïnstalleerd:

Geen buitenunit nodig: Dit maakt de oplossing ideaal voor appartementen, woningen in historische gebieden of situaties waar het plaatsen van een buitenunit niet gewenst is.
Minder visueel in het oog vallend: Er zijn geen zichtbare installaties op de buitengevel of in de tuin.
Minder geluidsoverlast: Omdat de compressor en andere onderdelen binnen zijn geïnstalleerd, is er minder geluid dat naar buiten komt.
Gemakkelijke installatie: De afwezigheid van een buitenunit betekent dat er minder aanpassingen aan de buitenkant van het huis zijn nodig.
Flexibele installatie: De unit kan op meerdere locaties binnen de woning worden geplaatst, afhankelijk van de behoeften en de ruimtelijke situatie.

Een lucht-lucht warmtepomp zonder buitenunit is een compacte en praktische oplossing voor woningen waar de installatie van een buitenunit niet mogelijk is. Het is bijvoorbeeld een goede keuze voor appartementen of woningen in historische omgevingen. De installatie vereist wel een ventilatiekanaal in een buitenmuur, zodat de warmtepomp contact kan maken met de buitenlucht. Het is dus niet volledig "gesloten", maar wel een compacte oplossing die minder in het oog valt dan een traditionele warmtepomp met buitenunit.

Nadelen en beperkingen

Hoewel een warmtepomp in een gesloten ruimte veel voordelen biedt, zijn er ook beperkingen:

Lagere vermogen en efficiëntie: Omdat het systeem compact is en geen aparte buitenunit heeft, is het vermogen vaak lager dan bij systemen met een buitenunit. Dit maakt het minder geschikt voor grotere woningen of woningen met hoge warmtebehoefte.
Geen warmtapwater: Een lucht-lucht warmtepomp zonder buitenunit is meestal alleen geschikt voor verwarming en koeling van lucht. Er is geen integratie mogelijk voor warmtapwater. Dit betekent dat er een aparte oplossing voor warm water nodig is, zoals een zonneboiler of een traditionale boiler.
Afhankelijkheid van binnenunits: Bij een lucht-lucht warmtepomp zijn meestal meerdere binnenunits nodig om alle ruimtes van een woning te verwarmen of te koelen. Dit kan leiden tot een complexe installatie.
Geen gebruik voor grotere woningen: Vanwege het beperkte vermogen is dit type warmtepomp niet geschikt voor grote woningen of voor situaties waar ook warm water via het systeem moet worden opgewarmd.
Beperkte isolatie: Omdat het systeem compact is, is er minder ruimte voor isolatie en andere componenten die bijdragen aan efficiëntie. Dit kan leiden tot een iets hoger energieverbruik.

De keuze voor een lucht-lucht warmtepomp zonder buitenunit is daarom meestal alleen aangewezen voor kleine woningen of appartementen met goede isolatie en waar geen behoefte is aan warmtapwater via het systeem. Voor grotere woningen is een hybride warmtepomp, die samen met een CV-systeem werkt, vaak een betere oplossing.

Regels en vergunningen voor warmtepompen in een gesloten ruimte

Hoewel het niet altijd nodig is om een vergunning te hebben voor het plaatsen van een warmtepomp, zijn er wel bepaalde regelgeving en normen die moeten worden nageleefd. Dit geldt ook voor warmtepompen die volledig in een gesloten ruimte zijn geïnstalleerd. De belangrijkste regels zijn:

Geen vergunning nodig in de meeste gevallen: Middels de meeste regelgeving is het niet nodig om een vergunning te hebben voor het plaatsen van een warmtepomp, mits deze voldoet aan de geldende normen voor geluid en locatie.
Geluidsnormen: Er zijn wettelijke normen voor het geluid dat een warmtepomp op de grens met de buren mag maken. Overdag mag dit niet meer dan 45 decibel zijn en in de avond en nacht niet meer dan 40 decibel. Dit is gelijk aan zacht gefluister in een stille kamer.
Afbakening tot de erfgrens: Voor een lucht-water warmtepomp die buiten wordt geplaatst, gelden specifieke eisen over de afstand tot de buren en de erfgrens. Voor een warmtepomp in een gesloten ruimte zijn deze regels minder relevant, maar het is wel belangrijk om ervoor te zorgen dat het geluid binnen de normen blijft.
Monumentale panden en beschermde stads- en dorpsgezichten: In sommige situaties, zoals in monumentale panden of beschermde stadsgezichten, kan het wel nodig zijn om een vergunning te verkrijgen. Het is daarom aan te raden om vooraf bij de gemeente te informeren of een vergunning nodig is voor jouw specifieke situatie.

Bijvoorbeeld in Land van Matena in Papendrecht is er een beleidsregel die het mogelijk maakt om de buitenunit van een warmtepomp op een plat dak van een aanbouw te plaatsen, hoewel dit niet standaard is toegestaan door het bestemmingsplan. Dit is een voorbeeld van een situatie waarbij de gemeente wil afwijken van de normale regels om duurzaamheid te bevorderen.

Installatieproces van een warmtepomp in een gesloten ruimte

Het installatieproces van een warmtepomp in een gesloten ruimte is vergelijkbaar met dat van traditionele systemen, maar vereist wel aandacht voor specifieke aspecten:

Bepalen van de benodigde ruimte: Het is belangrijk om voldoende ruimte te hebben voor de installatie van de warmtepomp. Bij een lucht-lucht warmtepomp zonder buitenunit moet er een ventilatiekanaal in een buitenmuur worden aangebracht.
Eventuele aanpassingen aan het huis: Afhankelijk van de situatie, kunnen aanpassingen aan de isolatie of aan het verwarmingssysteem nodig zijn.
Aanvragen van vergunningen en subsidies: Het is belangrijk om te controleren of er lokale voorschriften en regelgeving zijn voordat de installatie wordt gestart.
Plaatsen van de buitenunit (indien nodig): Bij een lucht-lucht warmtepomp zonder buitenunit is dit niet nodig, maar bij traditionele systemen moet er een geschikte locatie worden gevonden.
Aansluiten van leidingen en installeren van de binnenunit: Dit moet door een gekwalificeerde installateur worden gedaan om ervoor te zorgen dat de installatie correct wordt uitgevoerd.
Testen en afstellen van de warmtepomp: Na de installatie moet de warmtepomp worden getest en afgesteld om ervoor te zorgen dat deze optimaal werkt.
Regelmatig onderhoud uitvoeren: Om de efficiëntie van de warmtepomp te behouden en mogelijke problemen vroegtijdig op te sporen, is regelmatig onderhoud nodig.

Het is aan te raden om een professional in te schakelen voor de installatie van een warmtepomp, omdat dit complexe en technische werk kan zijn. Bij het installeren van een warmtepomp in een gesloten ruimte is het extra belangrijk om aandacht te besteden aan de ventilatie en de geluidsnormen.

Conclusie

Het gebruik van een warmtepomp in een gesloten ruimte is een steeds populaire keuze voor woningen waar het plaatsen van een buitenunit niet mogelijk of gewenst is. Deze oplossing biedt meerdere voordelen, zoals minder visuele impact, minder geluidsoverlast en gemakkelijke installatie. Echter, het is niet geschikt voor alle situaties. Het is vooral geschikt voor kleine woningen of appartementen met goede isolatie en waar geen behoefte is aan warmtapwater via het systeem.

Bij de keuze voor een warmtepomp in een gesloten ruimte is het belangrijk om aandacht te besteden aan de regelgeving, geluidsnormen en de efficiëntie van het systeem. Het is aan te raden om vooraf bij de gemeente te informeren of een vergunning nodig is en om een gekwalificeerde installateur in te schakelen voor de installatie.

Als je overweegt om een warmtepomp in een gesloten ruimte te installeren, is het verstandig om meerdere offertes aan te vragen bij installateurs in jouw regio. Zo kun je prijzen, specificaties en ervaringen vergelijken en de beste keuze maken. Let bij het vergelijken van offertes op de totaalprijs, het vermogen en de efficiëntie van de warmtepomp, de kwaliteit en garantievoorwaarden en ervaringen van andere klanten.

Een warmtepomp in een gesloten ruimte kan een goede en duurzame oplossing zijn voor verwarming en koeling van een woning, maar het is belangrijk om de juiste keuze te maken op basis van jouw situatie en behoeften. Met de juiste informatie en professionele ondersteuning kun je ervoor zorgen dat je warmtepomp optimaal werkt en lang meegaat.