Warmtepomp en elektrisch koken: overgang naar een all-electric woning

Published by Redactie on oktober 7, 2025 | Category warmtepomp

De overgang naar een all-electric woning is op dit moment een van de belangrijkste ontwikkelingen in de woningbouw en renovatiebranche. Naast het kiezen voor een warmtepomp als alternatief voor een CV-ketel, is het ook noodzakelijk om het koken van gas naar elektriciteit over te schakelen. Dit artikel onderzoekt de voordelen, uitdagingen en praktische stappen bij het omschakelen naar een all-electric woning, met een focus op de rol van de warmtepomp en elektrisch koken. Gegevens zijn afkomstig van betrouwbare bronnen in de energie- en bouwsector.

Inleiding

Het energiebeleid in Nederland richt zich sterk op verduurzaming en klimaatdoelstellingen. Dit betekent dat het gebruik van fossiele brandstoffen, zoals aardgas, sterk moet afnemen. Vandaar dat steeds meer woningen overgaan op warmtepompen en elektrische oplossingen voor verwarmen en koken. Deze overgang is niet alleen een moreel verantwoord keuze, maar ook een technische uitdaging, aangezien de infrastructuur en elektriciteitsnet nog in ontwikkeling zijn.

De keuze voor een warmtepomp en elektrisch koken is sterk afhankelijk van factoren zoals het huidige energieverbruik, de kwaliteit van de isolatie van het huis, de beschikbaarheid van elektriciteit en de individuele voorkeuren van de bewoner. In dit artikel worden deze aspecten besproken en worden praktische stappen gegeven om een slimme en duurzame keuze te maken.

Warmtepomp: alternatief voor CV-ketel

Wat is een warmtepomp?

Een warmtepomp is een systeem dat warmte uit de buitenlucht, bodem of grondwater opneemt en gebruikt om een huis te verwarmen en warm water te maken. Deze technologie is een all-electric oplossing, wat betekent dat het volledig elektrisch werkt en geen aardgas nodig heeft. Dit maakt het aantrekkelijk in de context van verduurzaming en het afschaffen van het aardgasnet.

Een warmtepomp kan een woning volledig verwarmen, ook bij lage temperaturen. Daarnaast kan het ook warm tapwater leveren. Dit maakt het een complete oplossing voor verwarmings- en sanitair gebruik.

Is een warmtepomp rendabel?

Volgens de informatie in bron 1 is het omschakelen naar een warmtepomp rendabel als het gasverbruik laag is door goede isolatie. In dat geval kan het verstandig zijn om over te stappen naar een volledige warmtepomp. Of dit rendabel is, hangt echter af van diverse factoren:

De aanwezigheid van een lage temperatuurverwarming, zoals vloerverwarming.
Of er al elektrisch gekookt wordt.
Of er behoefte is aan airconditioning.
De verwachtingen rondom het warmtaverbruik in een strenge winter.

Het is aan te raden om een warmteverliesberekening uit te laten voeren, om te bepalen of de warmtepomp in alle omstandigheden voldoende warmte kan leveren. Daarnaast is het ook belangrijk om een advies te laten opstellen dat rekening houdt met eventuele extra isolatie, aanpassingen aan de ventilatie of warmteafgiftesystemen.

Een warmtepomp kan ook niet direct terugverdienen op kosten als het gasverbruik erg laag is. In dergelijke gevallen kan infraroodverwarming een goedkoper alternatief zijn, aangezien deze minder investeringen vereist, maar wel een hoger elektriciteitsverbruik heeft.

Kostenvergelijking

Volgens bron 1 is een vergelijking tussen gasverbruik en elektriciteitsverbruik belangrijk bij het bepalen van de rendabiliteit van een warmtepomp. Als bijvoorbeeld 1.000 m³ gas gebruikt wordt in een ketel, is dit vergelijkbaar met een elektriciteitsverbruik van ongeveer 2.200 kWh bij een warmtepomp. Daarnaast levert een all-electric oplossing ook besparingen op het vastrecht voor gas.

Deze cijfers geven een indruk van de omvang van de overgang van gas naar elektriciteit en tonen aan dat een warmtepomp, hoewel energie-efficiënter, wel hogere elektriciteitskosten kan genereren.

Killswitch: noodzakelijke maatregel?

Een belangrijk aspect bij de implementatie van warmtepompen is het stroomnet. Het stroomnet in Nederland wordt steeds meer belast door de opkomst van elektrische verwarming, zonnepanelen en opladers voor elektrische voertuigen. Dit leidt tot druk op het netwerk en maakt het voor netbeheerders steeds moeilijker om aanvragen voor elektrische aansluitingen te beheren.

Ingenieursbureau Witteveen+Bos pleit voor het invoeren van een zogenaamde killswitch voor nieuwe warmtepompen, zonnepanelen en laadpalen. Deze techniek zou in noodsituaties tijdelijk het gebruik van deze apparaten kunnen uitschakelen om het stroomnet te ontlasten. Volgens bron 2 is dit een noodzakelijk kwaad om de elektrificering van de energievoorziening te beheersen.

De invoering van een killswitch zou binnen twee jaar verplicht kunnen worden voor hybride warmtepompen, zonnepanelen en laadpalen. Hoewel dit een controversieel onderwerp is, wordt het gezien als een noodmaatregel om het stroomnet niet overbelast te raken.

Elektrisch koken: overgang van gas naar elektriciteit

Waarom elektrisch koken?

Het koken op gas is traditioneel populair geweest bij veel huishoudens vanwege de directe warmteoverdracht en de hoge kooktemperatuur. Echter, gezondheidstests en onderzoeken hebben aangetoond dat koken op gas schadelijker is dan eerder werd gedacht.

Volgens onderzoek van de Spaanse Jaumi I-Universiteit, zoals vermeld in bron 4, leiden mensen die op gas koken tot een gemiddeld kortere levensduur dan diegenen die elektrisch koken. De schadelijke stoffen die vrijkomen bij gaskoken zijn een gevaar voor de luchtkwaliteit in het huis en kunnen bijdragen aan aandoeningen als astma en longziekten.

Daarnaast is elektrisch koken ook duurzamer. Het gebruik van elektriciteit kan worden opgeleverd door duurzame bronnen zoals wind- en zonne-energie, terwijl gas een fossiele brandstof is. In de toekomst zullen gasfornuizen en pannen waarschijnlijk niet langer verkrijgbaar zijn, wat maakt dat het overstappen naar elektrisch koken een logische keuze is.

Hoe werkt elektrisch koken?

Er zijn verschillende opties voor elektrisch koken, zoals keramische kookplaten, elektrische fornuizen en inductiekookplaten. Deze kookplaten gebruiken elektriciteit om het voedsel te verwarmen en hebben geen open vlam.

Inductiekookplaten zijn het meest efficiënte alternatief voor gas. Ze werken met elektromagnetische velden en geven directe warmte aan de pannen, waardoor het koken sneller en energiezuiniger verloopt. Bovendien is een inductiekookplaat veiliger dan een gasfornuis, aangezien er geen open vlam is. Ook is het schoonmaken van inductiekookplaten makkelijker.

Technische eisen voor elektrisch koken

Elektrisch koken vereist echter wel een juiste elektrische aansluiting. Een inductiekookplaat of elektrische fornuis mag niet worden aangesloten op een normaal stopcontact. De kookgroep in de meterkast moet voldoende elektriciteit kunnen leveren om de kookplaat te voeden. Als de aansluitwaarde van de kookplaat hoger is dan de beschikbare capaciteit in de meterkast, kan dit leiden tot doorslaande stoppen.

Het is daarom belangrijk om eerst te bepalen wat de aansluitwaarde van de gewenste kookplaat is. Op basis daarvan kan worden gekeken of aanpassingen aan de meterkast of elektrische installatie nodig zijn.

Als u geen ervaring hebt met elektrische installaties, is het verstandig om een erkende elektra-installateur in te schakelen om de aansluiting veilig en correct uit te voeren.

Overgang naar all-electric woning

Een all-electric woning is een woning die volledig op elektriciteit werkt. Dit betekent dat zowel de verwarming als het koken elektrisch is. Een warmtepomp vervangt in deze context de CV-ketel en een elektrische kookplaat vervangt het gasfornuis.

Volgens bron 3 is een all-electric oplossing de toekomst. Het is een duurzame en efficiënte manier om een woning te verduurzamen. Daarnaast is het ook een logische keuze in het kader van het afschaffen van het aardgasnet.

Een all-electric woning heeft wel enkele voorwaarden. Zo is goede isolatie van het huis essentieel, omdat een warmtepomp geen hoge temperaturen kan leveren zoals een CV-ketel. Ook is het belangrijk dat de elektrische installatie voldoende capaciteit heeft om zowel de verwarming als het koken te ondersteunen.

Biogas en waterstof als alternatief

Hoewel gas op termijn zal verdwijnen, zijn er alternatieven zoals biogas en waterstof. Biogas wordt gemaakt uit biologische afvalproducten en kan worden gebruikt voor verwarming. Echter, zoals vermeld in bron 3, is de beschikbaarheid van biogas beperkt. Daarnaast is het niet mogelijk om biogas door de huidige gasleidingen te pompen. Dit betekent dat een volledige verwarming op biogas niet haalbaar is zonder aanpassingen.

Daarom is biogas vooral geschikt voor toepassingen waar geen andere alternatieven voorhanden zijn, zoals in de industrie of in zwaar transport. Eenzelfde conclusie geldt voor waterstof.

Hybride oplossing: tijdelijke tussenoplossing

Als een volledige overgang naar een all-electric woning nog niet haalbaar is, kan een hybride oplossing een tijdelijke tussenstap vormen. Bij een hybride oplossing wordt de woning deels verwarmd met gas en deels met elektriciteit. Dit betekent dat er zowel een warmtepomp als een CV-ketel aanwezig is. De CV-ketel springt automatisch aan als het bijvoorbeeld erg koud is en de warmtepomp niet voldoende warmte kan leveren.

Volgens bron 3 is een hybride oplossing een makkelijke manier om de energievoorziening van een woning te verduurzamen. Het is echter geen eindresultaat, omdat er altijd aardgas nodig blijft. Het is vooral geschikt voor de korte termijn, terwijl de infrastructuur en technologie zich verder ontwikkelen.

Conclusie

De overgang naar een all-electric woning is een belangrijk deel van de verduurzaming van de woningbouw in Nederland. Het kiezen voor een warmtepomp en elektrisch koken is niet alleen een duurzame keuze, maar ook een technische uitdaging. Het is belangrijk om rekening te houden met factoren zoals isolatie, elektriciteitsaansluiting en het huidige energieverbruik.

Een warmtepomp is een efficiënte oplossing voor verwarming en warm water, maar vereist goede voorbereiding en een warmteverliesberekening. Elektrisch koken vereist een juiste elektrische aansluiting en kan gezondheidsvoordelen bieden boven gas. Een all-electric woning is de toekomst, maar vereist investeringen in isolatie en elektrische installatie.

Tijdens de overgang kan een hybride oplossing dienen als tijdelijke tussenstap, maar is geen eindoplossing. Het is verstandig om professioneel advies in te winnen bij een energieadviseur of erkende installateur om de beste keuze te maken op basis van individuele omstandigheden.

De overgang naar een all-electric woning is een investering in duurzaamheid, gezondheid en de toekomst. Met de juiste voorbereiding en technische uitvoering is het een realistische en voordelige keuze.