Warmtepomp en bestaande radiatoren combineren: Mogelijkheden, voordelen en aanbevelingen

Published by Redactie on oktober 7, 2025 | Category warmtepomp

De transitie naar duurzame verwarmingssystemen is in volle gang. Energiebedrijven, overheidsinstanties en bouwprofessionals stimuleren woningeigenaren om over te stappen van gasgestookte cv-ketels naar warmtepompen. Deze technologie haalt warmte uit de lucht, bodem of grondwater en gebruikt dit om huizen te verwarmen en warm water op te wekken. Ondanks de groeiende populariteit van warmtepompen blijft een veelvoorkomende vraag: is het mogelijk om een warmtepomp te combineren met bestaande radiatoren? En zo ja, welke voorwaarden zijn daarvoor nodig, en wat zijn de gevolgen voor comfort, efficiëntie en energieverbruik?

In dit artikel wordt een gedetailleerde analyse gegeven van de mogelijkheden om een warmtepomp te combineren met bestaande radiatoren. De nadruk ligt op technische aspecten zoals aanvoertemperaturen, isolatie, systeemcapaciteit en mogelijke aanpassingen. Daarnaast worden moderne oplossingen zoals hybride radiatoren en therm-x2-technologie besproken, evenals de rol van hybride warmtepompen en hoge temperatuur warmtepompen in bestaande woningen. De inhoud is gebaseerd op feiten uit betrouwbare bronnen binnen de bouw- en energie-industrie.

Inleiding

Een warmtepomp is een elektrisch aangedreven systeem dat warmte uit de omgeving omzet in verwarmend water. De werking is gebaseerd op het principe van een koelkast, waarbij warmte uit een koele ruimte wordt overgedragen naar een warme. In de context van ruimteverwarming wordt deze warmte gebruikt om het water in het afgiftesysteem (zoals radiatoren of vloerverwarming) op te warmen. Omdat een warmtepomp werkt bij lagere aanvoertemperaturen dan een traditionele cv-ketel, ontstaat er bij gebruik van bestaande radiatoren het risico op onvoldoende warmte-afgifte. Dit betekent dat in sommige gevallen aanpassingen nodig zijn om een warmtepomp optimaal te laten functioneren.

Voor een goed functionerend systeem zijn verschillende factoren van belang. De isolatiegraad van de woning, de type en afmeting van de radiatoren, en de capaciteit van de warmtepomp bepalen of een bestaand verwarmingssysteem geschikt is voor het gebruik van een warmtepomp. In sommige gevallen is het mogelijk om met kleine aanpassingen (zoals het installeren van grotere of hybride radiatoren) toch een warmtepomp te installeren zonder het afgiftesysteem volledig te vervangen.

De volgende hoofdstukken gaan hier dieper op in en geven aan welke maatregelen nodig kunnen zijn, welke technische oplossingen beschikbaar zijn en wat de voordelen zijn van het combineren van warmtepompen met bestaande radiatoren.

Werking van een warmtepomp en vereisten voor het afgiftesysteem

Hoe werkt een warmtepomp?

Een warmtepomp haalt warmte uit de lucht, bodem of grondwater (bronnen met lage temperatuur) en zet deze om naar warm water dat wordt gebruikt voor ruimteverwarming en warmtapwater. Dit proces vereist elektriciteit, maar omdat warmtepompen warmte gebruiken die al in de omgeving aanwezig is, is het energieverbruik lager dan bij directe elektrische verwarming. De efficiëntie van een warmtepomp wordt vaak uitgedrukt in de COP (Coefficient of Performance), die aangeeft hoeveel warmte wordt afgegeven per eenheid elektriciteit.

Aanvoertemperaturen en afgiftesystemen

Traditionele cv-ketels werken meestal met aanvoertemperaturen van 65 tot 80°C. Een warmtepomp daarentegen kan werken bij veel lagere temperaturen, meestal tussen 30 en 50°C. Dit heeft gevolgen voor het afgiftesysteem. Radiatoren die zijn ontworpen voor hoge aanvoertemperaturen leveren minder warmte af bij lagere temperaturen. Dit komt doordat de warmtewisseling tussen het verwarmingswater en de lucht in de ruimte minder efficiënt is bij lagere temperaturen.

Daarom is het belangrijk dat het afgiftesysteem geschikt is voor lage temperatuur verwarming. Dit betekent dat het systeem voldoende oppervlakte moet hebben om de warmte efficiënt af te geven. In praktijk betekent dit dat bestaande radiatoren vaak niet voldoende zijn en aanpassingen nodig kunnen zijn.

Testen of bestaande radiatoren geschikt zijn

De 50-graden-test

Een eenvoudige test die kan worden uitgevoerd om te bepalen of bestaande radiatoren geschikt zijn voor een warmtepomp is de 50-graden-test. Hierbij wordt de aanvoertemperatuur van de cv-ketel op 50°C ingesteld, terwijl de thermostaat op de gewenste ruimtetemperatuur (bijvoorbeeld 21°C) staat. Vervolgens wordt gekeken of de woning ook bij koud weer (zoals vrieskou) comfortabel warm blijft. Als dit het geval is, zijn de radiatoren waarschijnlijk geschikt voor een warmtepomp.

Deze test is ook nuttig om te bepalen of er energiebesparing mogelijk is, zelfs zonder een warmtepomp te installeren. Het verlagen van de aanvoertemperatuur in een traditioneel systeem kan al leiden tot minder brandstofverbruik.

Factoren die bepalen of radiatoren geschikt zijn

Meerdere factoren spelen een rol bij de geschiktheid van radiatoren voor een warmtepomp:

Grootte en aantal radiatoren: Grotere of meer radiatoren zorgen voor een groter oppervlakte voor warmte-afgifte.
Isolatie van de woning: Hoe beter een woning is geïsoleerd, hoe minder warmteverlies er is, waardoor het afgiftesysteem efficiënter kan werken.
Type radiator: Traditionele radiatoren zijn minder efficiënt bij lage temperaturen. Alternatieven zoals hybride radiatoren of radiatoren met therm-x2-technologie zijn beter afgestemd op warmtepompen.

Aanpassingen aan het afgiftesysteem

Als de bestaande radiatoren niet voldoende warmte afgeven bij lage aanvoertemperaturen, zijn aanpassingen nodig. Hieronder worden enkele mogelijke oplossingen besproken.

Grotere of extra radiatoren

Een eenvoudige en betaalbare aanpassing is het installeren van grotere of extra radiatoren. Grotere radiatoren hebben meer oppervlakte om warmte af te geven, waardoor het afgiftesysteem efficiënter werkt bij lage aanvoertemperaturen. Ook het toevoegen van extra radiatoren in ruimtes waar de warmteverdeling onvoldoende is, kan helpen.

Hybride radiatoren

Hybride radiatoren zijn ontworpen om efficiënt te werken bij zowel hoge als lage aanvoertemperaturen. Deze radiatoren bevatten een ingebouwde warmtebooster die extra warmte genereert. Dit maakt het mogelijk om met een warmtepomp te werken zonder dat het afgiftesysteem volledig moet worden vervangen.

Voordelen van hybride radiatoren: - Snellere opwarming van ruimtes. - Minder gasverbruik door efficiënter warmte-afgifte. - Extra comfort door slimme thermostaatfuncties of wifi-bediening. - Duurzame keuze die goed aansluit bij een hybride verwarmingssysteem.

Therm-x2-technologie

Kermi-radiatoren met therm-x2-technologie zijn een innovatieve oplossing die geschikt is voor zowel cv als warmtepompen. Deze technologie zorgt ervoor dat het voorpaneel van de radiator eerst wordt opgewarmd, gevolgd door het achterliggende paneel. Dit zorgt voor een snellere opwarmingstijd en een maximaal warmtestraal naar de ruimte. De voordelen zijn: - Snelle respons bij temperatuurveranderingen. - Hoge mate van comfort door gelijkmatige warmteverdeling. - Energiebesparing door efficiënter werken bij lagere temperaturen. - Designvriendelijke vormgeving die past in elke interieurstijl.

Hybride warmtepompen

Een hybride verwarmingssysteem combineert een warmtepomp met een HR-ketel op gas. Op warme dagen en in goed geïsoleerde woningen werkt de warmtepomp volledig. Op koude dagen of bij extra warmtebehoefte (zoals voor warm water) schakelt de HR-ketel automatisch in. Dit systeem biedt een aantal voordelen:

Flexibiliteit: Het systeem past zich aan aan de omstandigheden en zorgt voor een constante warmtevoorziening.
Minder gasverbruik: De HR-ketel hoeft alleen te werken op koude dagen, wat het gasverbruik aanzienlijk verlaagt.
Duurzaamheid: De overgang van gas naar elektriciteit is geleidelijk, wat minder impact heeft op de infrastructuur.
Kostenefficiëntie: Het vermijden van het volledige vervangen van het afgiftesysteem bespaart kosten.

Hybride warmtepompen zijn een goede oplossing voor woningen met bestaande radiatoren die niet volledig afgestemd zijn op een warmtepomp. Ze bieden bovendien een snelle en efficiënte overgang naar een duurzamer verwarmingssysteem.

Hoge temperatuur warmtepomp

Een alternatief voor hybride warmtepompen is de hoge temperatuur warmtepomp. Deze warmtepomp is ontworpen om in bestaande woningen te functioneren zonder dat er aanzienlijke aanpassingen aan het afgiftesysteem nodig zijn. Het systeem werkt met aanvoer- en retourtemperaturen die vergelijkbaar zijn met die van een traditionele cv-ketel, waardoor de capaciteit van de bestaande radiatoren niet verandert.

Voordelen van een hoge temperatuur warmtepomp

Volledig gasvrij: Het systeem vervangt de cv-ketel volledig en levert zowel ruimteverwarming als warm tapwater.
Toepasbaar in bestaande woningen: Het systeem is geschikt voor woningen met traditionele radiatoren en isolatiemaatregelen.
Energiekostenneutraal of lager: De maandelijkse energiekosten blijven hetzelfde of dalen zelfs.
Buffervermogen: Het systeem bevat een buffer die warmte opslaat en zorgt voor een stabiele warmtevoorziening.

Werking van het systeem

Het systeem maakt gebruik van een buffer (warmtebatterij) die warmte opslaat en afgeeft op momenten dat de warmtepomp minder efficiënt werkt. Dit zorgt voor een constante warmtevoorziening, ook op koude dagen. De buffer fungeert als een soort "warmtebatterij" die warmte kan afgeven als nodig.

Samenwerking met professionele adviseurs

Bij de keuze voor een warmtepomp en het afgiftesysteem is het belangrijk om professioneel advies in te winnen. Verschillende factoren zoals de isolatiegraad van de woning, de grootte en het aantal radiatoren, en de warmtebehoefte bepalen welk systeem het meest efficiënt en kostenefficiënt is.

Het belang van goed advies

Technische expertise: Een professionele installateur kan bepalen of het huidige afgiftesysteem geschikt is voor een warmtepomp of aanpassingen nodig zijn.
Financiële analyse: Door een energiebesparingssimulatie uit te voeren, kan worden ingeschat wat de maandelijkse besparing is op energiekosten.
Subsidies en maatregelen: Veel energiebedrijven en overheidsinstanties bieden subsidies of korting op warmtepompen. Een expert kan uitleggen welke maatregelen beschikbaar zijn.

Conclusie

Het combineren van een warmtepomp met bestaande radiatoren is technisch mogelijk, maar vereist wel aandacht voor het afgiftesysteem en de isolatiegraad van de woning. In sommige gevallen is het voldoende om grotere of extra radiatoren te installeren, terwijl in andere gevallen aanpassingen zoals hybride radiatoren of een hybride verwarmingssysteem nodig zijn. Innovaties zoals de therm-x2-technologie en hoge temperatuur warmtepompen maken het mogelijk om een warmtepomp efficiënt en comfortabel te gebruiken zonder het afgiftesysteem volledig te vervangen.

Voor woningeigenaren die overwegen om over te stappen naar een warmtepomp is het verstandig om eerst een 50-graden-test uit te voeren en eventueel advies in te winnen bij een professionele installateur. Dit zorgt voor een goed functionerend systeem dat energiebesparend is, comfortabel en toekomstbestendig.

Bronnen

radiator