Extra elektriciteit bij warmtepompen: hoeveel heb je er daadwerkelijk aan en hoe optimaliseer je het verbruik?

Published by Redactie on oktober 7, 2025 | Category warmtepomp

Een warmtepomp is tegenwoordig een populaire keuze voor duurzame verwarming van woningen. Deze technologie maakt het mogelijk om warmte uit lucht, grond of grondwater te halen en te gebruiken voor het verwarmen van een huis en het opwekken van warm water. Eén van de belangrijkste overwegingen bij de installatie van een warmtepomp is het extra elektriciteitsverbruik dat deze technologie met zich meebrengt. In dit artikel bespreken we hoeveel extra elektriciteit een warmtepomp nodig heeft, hoe je dit verbruik kunt berekenen en wat je kunt doen om het verbruik zoveel mogelijk te optimaliseren.

We baseren ons op technische gegevens, kosteninformatie en subsidies die in meerdere betrouwbare bronnen worden vermeld, waaronder particuliere leveranciers en installateurs.

Hoeveel extra elektriciteit verbruikt een warmtepomp?

Een warmtepomp gebruikt elektriciteit als aandrijfenergie om warmte op te tillen uit de omgeving. Het verbruik hangt af van verschillende factoren, zoals het type warmtepomp, de isolatie van het huis, de seizoensprestatiefactor (SPF) en de energiebehoefte van het huis.

Volgens bron [6], verbruikt een warmtepomp in de praktijk ongeveer 20 tot 25 procent elektriciteit als aandrijfenergie om 100 procent bruikbare warmte te produceren. Dit betekent dat er ongeveer 2 kWh stroom nodig is om 10 kWh warmte te genereren. De seizoensprestatiefactor (SPF) is een maat voor de efficiëntie van de warmtepomp. Hoe hoger de SPF, hoe efficiënter de warmtepomp werkt. Bijvoorbeeld: een SPF van 4 betekent dat de warmtepomp 4 kWh thermische energie levert op 1 kWh elektriciteit.

Bron [4] geeft een concreet voorbeeld van het stroomverbruik van een all-electric warmtepomp. In dit geval heeft een huis een jaarlijkse energiebehoefte van 14.655 kWh. Met een gemiddelde COP (Coefficient of Performance) van 4,5, komt het stroomverbruik op 3.257 kWh per jaar. Dit is gemiddeld 276 kWh per maand. In vergelijking met een gasketel, die in dit voorbeeld ongeveer 1.500 m³ gas per jaar verbruikt, is het verbruik van een warmtepomp aanzienlijk lager op stroomniveau, maar het verbruik in absolute euro’s kan afhankelijk van tarieven variëren.

Hoe bereken je het stroomverbruik van een warmtepomp?

Het stroomverbruik van een warmtepomp hangt af van het verwarmingsvermogen dat je huis nodig heeft, gecombineerd met de efficiëntie van de warmtepomp, uitgedrukt in de COP of SPF.

Voorbeeldberekening

Volgens bron [4] is de energiebehoefte van een huis 14.655 kWh per jaar. De COP van de warmtepomp is 4,5. Het stroomverbruik wordt berekend als:

Energiebehoefte (kWh) gedeeld door COP = 14.655 / 4,5 = 3.257 kWh per jaar.

Dit betekent dat de warmtepomp ongeveer 3.257 kWh stroom per jaar verbruikt om het huis volledig te verwarmen. In praktijk kan dit cijfer variëren afhankelijk van de isolatie, de buitenluchttemperatuur en de efficiëntie van de warmtepomp.

Hoeveel bespaar je met een warmtepomp in vergelijking met gas?

In hetzelfde voorbeeld uit bron [4], betaalt een huishouden met een gasketel ongeveer € 1.35 per m³ gas. Bij een verbruik van 1.500 m³ per jaar, komt dat neer op € 2.025 per jaar of € 168,75 per maand. Bij gebruik van een warmtepomp verbruikt het huishouden 3.257 kWh stroom, waarbij het tarief € 0,36 per kWh is. Dit levert een kostenbedrag op van € 1.172,52 per jaar of € 97,71 per maand. De besparing is dus € 852 per jaar of € 71 per maand.

Bij gebruik van zonnepanelen kan het stroomverbruik van de warmtepomp zelfs volledig worden opgewekt, wat leidt tot een energiebesparing van € 0 op de rekening. Daarnaast ontstaan er geen vastrechtkosten bij het afsluiten van het gas, wat een extra besparing oplevert.

Wat zijn de factoren die het stroomverbruik beïnvloeden?

Het stroomverbruik van een warmtepomp wordt beïnvloed door verschillende variabelen. Bron [6] noemt drie belangrijke factoren:

Het type warmtepomp: Lucht-water, lucht-lucht of grondwater warmtepompen hebben verschillende efficiëntieniveaus. Een grondwater warmtepomp heeft vaak een hogere SPF dan een lucht-water warmtepomp, omdat grondwater een constante temperatuur heeft.
De seizoensprestatiefactor (SPF): Dit is een maat voor hoe efficiënt een warmtepomp over het hele jaar werkt. Hoe hoger de SPF, hoe minder stroom nodig is.
De warmtebehoefte van het huis: Hoe beter een huis is geïsoleerd, hoe minder warmte het verliest en hoe efficiënter de warmtepomp kan werken.

Welk type warmtepomp is geschikt voor jouw huis?

Volgens bron [5] zijn er twee hoofdtype warmtepompen: een volledig elektrische warmtepomp en een hybride warmtepomp.

Volledig elektrische warmtepomp: Deze verwarmt het huis en zorgt voor warm water. Je hebt geen gasketel meer nodig. Voor een volledig elektrische warmtepomp is het echter essentieel dat je huis goed is geïsoleerd.
Hybride warmtepomp: Deze wordt aangesloten op een gasketel die als reserve fungeert wanneer het buitentemperatuur zeer laag is. De gasketel zorgt ook voor warm water. De hybride warmtepomp is geschikt voor vrijwel elk huis, maar de efficiëntie is hoger in goed geïsoleerde woningen.

Bron [3] meldt dat een volledig elektrische warmtepomp in combinatie met zonnepanelen een duurzame en kostenefficiënte oplossing kan zijn. Hierbij kan de extra elektriciteit die nodig is voor de warmtepomp eenvoudig worden opgewekt via zonnepanelen. Dit zorgt voor een aanzienlijke besparing op zowel gas als elektriciteit.

Wat zijn de kosten van een warmtepomp?

De kosten van een warmtepomp variëren sterk, afhankelijk van het type, de grootte en de benodigde installatie. Bron [3] geeft een overzicht van de aanschaf- en installatiekosten:

Aanschafkosten: Een volledig elektrische warmtepomp ligt tussen de € 6.500 en € 20.000. Dit is exclusief installatie.
Installatiekosten: Installatiekosten worden geschat op ongeveer € 1.000 extra, afhankelijk van de complexiteit van de installatie. De totale kosten van een volledige installatie, inclusief eventuele ontwerpkosten, kunnen variëren tussen € 10.000 en € 30.000.

Bron [2] geeft informatie over de kosten van een hybride warmtepomp. Het All-Electric system van DeWarmte bestaat uit een hybride Pomp AO en een All-Electric Upgrade. De Pomp AO kost € 3.985 na aftrek van de ISDE subsidie, en de Upgrade kost € 3.900. Een optioneel extra warmte element kost € 950. Samen kost het volledige systeem € 7.885 zonder extra element en € 8.835 met extra element.

Subsidies en financiële stimuleringsregelingen

Het is belangrijk om subsidies en financiële stimuleringsregelingen te overwegen bij de aanschaf van een warmtepomp. Bron [3] en [5] noemen dat er lokale en regionale subsidies beschikbaar zijn, afhankelijk van de locatie en de omstandigheden van het project. Deze subsidies kunnen de kosten van aanschaf en installatie behoorlijk verlagen.

Bijvoorbeeld, bij de Pomp AO van DeWarmte wordt de ISDE subsidie reeds verwerkt in de prijs. Andere subsidies kunnen variëren per regio en project. Het is aan te raden om vooraf te informeren bij de gemeente of energieleverancier over beschikbare subsidies.

Wat zijn de voordelen van een warmtepomp?

Een warmtepomp biedt verschillende voordelen, zowel op energie- als op kostenvlak:

Duurzame verwarming: Een warmtepomp haalt warmte uit de omgeving en gebruikt elektriciteit als aandrijfenergie, wat het mogelijk maakt om duurzame verwarming te bieden.
Kostenbesparing: In vergelijking met een gasketel kan een warmtepomp aanzienlijke kosten besparen, zowel op gas als op elektriciteit, vooral in combinatie met zonnepanelen.
Geen gas meer nodig: Een volledig elektrische warmtepomp maakt het mogelijk om volledig van gas af te stappen, wat een extra besparing oplevert op vastrechtkosten.
Lage emissies: Een warmtepomp produceert geen CO₂-uitstoot, mits de elektriciteit duurzaam is opgewekt.

Hoe optimaliseer je het stroomverbruik van een warmtepomp?

Het stroomverbruik van een warmtepomp kan worden optimaliseerd door het volgende in overweging te nemen:

Goede isolatie van het huis: Hoe beter een huis is geïsoleerd, hoe minder warmte het verliest en hoe efficiënter de warmtepomp werkt.
Zonnepanelen installeren: Zonnepanelen kunnen het stroomverbruik van de warmtepomp opwekken, waardoor het energieverbruik gedeeltelijk of volledig duurzaam wordt.
Kiezen voor een warmtepomp met een hoge SPF: Een warmtepomp met een hoge seizoensprestatiefactor verbruikt minder stroom per opgewekte warmte.
Kloppende installatie: Een correcte installatie door een erkende installateur zorgt voor optimale prestaties en minder verlies door inefficiëntie.

Conclusie

Een warmtepomp verbruikt in de praktijk extra elektriciteit als aandrijfenergie, maar dit verbruik is meestal aanzienlijk lager dan het gasverbruik dat het zou vervangen. De hoeveelheid extra elektriciteit hangt af van de efficiëntie van de warmtepomp, de isolatie van het huis en de energiebehoefte. In combinatie met zonnepanelen is het zelfs mogelijk om het stroomverbruik volledig op te wekken, wat leidt tot een volledige duurzame verwarmingsoplossing.

Voor wie wil overstappen naar een warmtepomp is het belangrijk om vooraf rekening te houden met de aanschaf- en installatiekosten, evenals de beschikbare subsidies. Met een goed gekozen warmtepomp, een efficiënte installatie en eventueel zonnepanelen is het mogelijk om een warmtepomp te gebruiken die zowel duurzaam is als kostenefficiënt.