Geluid en trillingen van warmtepompen: Oplossingen en richtlijnen voor minder hinder

Published by Redactie on oktober 7, 2025 | Category warmtepomp

De toename van het gebruik van warmtepompen in woningen heeft geleid tot een groeiende aandacht voor de geluids- en trillingsproblemen die erbij kunnen horen. Hoewel warmtepompen een duurzame en energiezuinige oplossing bieden, kan de geluidsproductie van de buitenunit voor buren tot last leiden. In dit artikel bespreken we de oorzaken van geluid en trillingen bij warmtepompen, de normen en richtlijnen die gelden, en welke maatregelen je kunt nemen om geluidsoverlast te beperken. De informatie is gebaseerd op actuele praktijkvoorbeelden, adviezen van experts en technische onderbouwing, zodat je als eigenaar of installateur goed ingelicht wordt over de mogelijkheden.

Wat is de geluidsproductie van een warmtepomp?

Een warmtepomp bestaat uit twee delen: een binnenunit en een buitenunit. De buitenunit bevat de compressor en de ventilator, die verantwoordelijk zijn voor het grootste deel van het geluid. De geluidsproductie van een warmtepomp hangt af van het type apparaat, het merk, het vermogen, de buitentemperatuur en de locatie waarin het is geplaatst.

Buitenshuis: De buitenunit produceert gemiddeld 40 à 65 dB geluid.
Binnenshuis: De binnenunit produceert minder geluid, gemiddeld 35 à 50 dB.

Het is belangrijk om rekening te houden met de geluidsproductie, omdat er wettelijke grenswaarden zijn voor geluidsniveaus bij woningen. Bijvoorbeeld geldt een limiet van maximaal 40 dB bij de erfgrens voor buitenunits. Aangezien veel warmtepompen meer dan 40 dB produceren, is het essentieel om strategische maatregelen te nemen om geluidsoverlast te beperken. Een ervaren installateur kan je adviseren over het geluidsvermogen van verschillende merken en modellen en de juiste locatie voor de warmtepomp bepalen.

Factoren die de geluidsproductie beïnvloeden

De hoeveelheid geluid die een warmtepomp produceert, wordt beïnvloed door verschillende factoren. Deze zijn onder meer het type warmtepomp, het merk, de buitentemperatuur en de locatie waarin de unit is geïnstalleerd.

1. Type warmtepomp

Er zijn verschillende typen warmtepompen, zoals lucht-water, lucht-lucht en geothermische warmtepompen. Het type bepaalt mede hoeveel geluid de pomp produceert. Lucht-waterpompen zijn vaak wat luider dan geothermische pompen, die ondergronds werken en minder direct geluid produceren. Het verschil in geluidsproductie tussen deze typen is echter niet altijd groot, en het hangt ook af van de constructie en het merk.

2. Merk en kwaliteit van de warmtepomp

De kwaliteit van de warmtepomp speelt een grote rol in de geluidsproductie. A-merken zijn vaak beter ontworpen om met minder toeren te werken, wat leidt tot minder geluid. Tussen A-merken en minder kwalitatieve merken kan het verschil in geluidsproductie zo groot zijn als 10 dB. Het is daarom verstandig om bij aankoop goed te informeren over het geluidsvermogen van het apparaat, wat vaak vermeld staat op het energielabel.

3. Buitentemperatuur

In de winter moet een warmtepomp harder werken, omdat de buitentemperatuur laag is. Dit leidt tot meer toeren van de compressor en ventilator, en dus meer geluid. In de zomer, bij hogere temperaturen, werkt de warmtepomp minder hard, waardoor het geluidsniveau lager is. Dit maakt het belangrijk om extra aandacht te besteden aan geluidsbeperkende maatregelen in de wintermaanden.

4. Locatie van de warmtepomp

De locatie van de warmtepomp heeft een grote invloed op de geluidsproductie. Wanneer de unit te dicht bij een woning of grens is geplaatst, kan dit leiden tot geluidsoverlast. Bovendien kan een slechte locatie ook leiden tot trillingen en geluidsreflecties die de overlast versterken.

Geluidsoverlast: Wat zijn de mogelijke oplossingen?

Wanneer je als eigenaar last hebt van geluidsoverlast van je warmtepomp, of je buren klagen hierover, zijn er diverse maatregelen die je kunt nemen om de geluidsproductie te beperken.

1. Kies een goede locatie

Plaats de warmtepomp zoveel mogelijk ver van het huis en op een stabiele ondergrond. Vermijd om de unit direct langs een muur te plaatsen; een open ruimte is beter. Zorg dat de uitblaasrichting niet in de richting van muren of gesloten ruimtes is, aangezien dit leidt tot geluidsreflecties. In plaats daarvan richt de unit naar een open ruimte of lichte beplanting.

2. Gebruik een geluidsisolerende omkasting

Een geluidsisolerende omkasting om de buitenunit kan het geluidsniveau met tot wel 15 dB verminderen. Deze kast is meestal specifiek ontworpen voor het type en vermogen van de warmtepomp. Hoewel het een investering is (meerprijs van ongeveer 1.000 euro), levert het aanzienlijke voordelen op in termen van geluidsbeperking.

3. Gebruik trillingdempers

Trillingen van de warmtepomp kunnen leiden tot geluidsoverlast, vooral wanneer de unit op een gevoelige ondergrond staat of op een dak of balkon. Plaats rubberen pootjes of flexibele leidingen om trillingen en contactgeluiden te beperken. Deze maatregelen zijn vooral aan te raden bij installaties op gevels of in ruimtes waar trillingsgevoelige materialen aanwezig zijn.

4. Benut de nachtinstelling

Sommige warmtepompen zijn uitgerust met een nachtinstelling. Deze functie zorgt ervoor dat de pomp ’s nachts niet op vol vermogen werkt, wat het geluidsniveau aanzienlijk verlaagt. Dit is vooral belangrijk voor buren die in de nachturen last hebben van geluidsoverlast. Zorg ervoor dat je installateur weet of je warmtepomp deze functie heeft en hoe deze het best ingesteld kan worden.

Praktijkvoorbeeld: Geluidsoverlast door een warmtepomp

Een praktijkvoorbeeld uit een zaak in het noorden van het land toont aan hoe geluidsoverlast kan voorkomen worden. In dit geval werd een warmtepomp in een nis op slechts 40 centimeter van de erfgrens geplaatst. De buren ervoeren hierdoor geluidsoverlast en trillingen, met name ’s nachts, wat leidde tot slaapproblemen. De buurvrouw nam meerdere maatregelen, zoals het draaien van de unit, het plaatsen van rubberen pootjes, een afdakje, een laurierheg en tijdelijk het uitzetten van de pomp. Hoewel deze maatregelen een positief effect hadden, bleef er nog steeds hinder bestaan, behalve tijdens de perioden dat de pomp uitgeschakeld was.

Dit geval benadrukt de complexiteit van geluidsoverlast door warmtepompen en laat zien dat meerdere maatregelen vaak nodig zijn om de overlast volledig te beheersen. Het is daarom aan te raden om tijdens de installatie al rekening te houden met geluidsvoorzieningen, zodat buren geen hinder ondervinden.

Regulering en normen

Hoewel er geen centraal wettelijk kader is dat geluidsproductie van warmtepompen strikt regelt, zijn er wel richtlijnen en aanbevelingen van experts en overheden. De meeste gemeenten hanteren richtlijnen op basis van geluidsnormen zoals de NEN 5170. Deze norm bepaalt bijvoorbeeld dat geluidsniveaus bij de erfgrens niet meer dan 40 dB mogen zijn.

Een professionele installateur houdt rekening met deze normen bij het plaatsen van de warmtepomp. Daarnaast kan het energielabel van de pomp een indicatie geven van het geluidsvermogen. Het is daarom verstandig om vooraf goed te informeren over de geluidskenmerken van een warmtepomp en samen met een ervaren installateur te bespreken welke locatie het beste is voor minder hinder.

Het belang van geluidsbeperkende maatregelen

De geluidsbeperkende maatregelen die genoemd zijn, zoals geluids-isolerende omkasten, trillingdempers en nachtinstellingen, zijn niet alleen nuttig voor het verminderen van geluidsoverlast, maar ook voor het voorkomen van mogelijke juridische complicaties. In sommige gevallen kan geluidsoverlast leiden tot geschillen of klachten bij de gemeente, vooral als de pomp op of bij de erfgrens staat.

Daarnaast heeft geluidsoverlast ook gevolgen voor de gezondheid en levenskwaliteit van buren. Het is daarom verstandig om al tijdens de installatie rekening te houden met geluidsvoorzieningen, zodat men niet later in moeilijkheden komt.

Conclusie

Geluidsoverlast door warmtepompen is een reëel probleem dat niet onderschat mag worden. De geluidsproductie van de buitenunit is meestal het grootste deel van het probleem, maar er zijn tal van maatregelen die je kunt nemen om dit te beperken. Deze maatregelen variëren van het kiezen van een goede locatie, het gebruiken van geluids-isolerende omkasten, tot het benutten van nachtinstellingen. Bovendien speelt het type en merk van de warmtepomp een grote rol in de geluidsproductie.

Het is belangrijk om te beseffen dat de geluidsproductie van een warmtepomp niet alleen afhankelijk is van het apparaat zelf, maar ook van de manier waarop het is geïnstalleerd en gebruikt. Een professionele installateur kan je helpen om de geluidsproductie te beperken en zo overlast voor buren te voorkomen. In het licht van de toenemende aandacht voor klimaatmaatregelen is het essentieel om ook geluidsproblemen serieus te nemen.