Hoe lang duurt de levensduur van een warmtepomp en wat zijn de factoren die dit bepalen?

Inleiding

De keuze voor een warmtepomp is tegenwoordig een populaire oplossing voor duurzame verwarming en koeling van woningen. Het is echter belangrijk om ook te weten hoe lang een warmtepomp in gebruik kan blijven, en welke factoren bepalen of de warmtepomp langdurig functioneert. Uit de beschikbare informatie blijkt dat de gemiddelde levensduur van een warmtepomp ongeveer 20 jaar bedraagt, maar de werkelijke duur kan variëren afhankelijk van het type warmtepomp, de installatiekwaliteit, de onderhoudsregelmaat en andere omgevingsfactoren. Dit artikel biedt een gedetailleerde analyse van de levensduur van verschillende typen warmtepompen, aandachtspunten bij de installatie en het onderhoud, en factoren die de levensduur beïnvloeden.

Typen warmtepompen en hun gemiddelde levensduur

De levensduur van een warmtepomp hangt sterk af van het type. Uit de gegevens van meerdere bronnen is duidelijk dat de levensduur per type varieert. De volgende tabel geeft een overzicht:

Deze gegevens zijn gemiddelden en kunnen variëren afhankelijk van onderhoud, kwaliteit van de installatie en omgevingsfactoren. Het is ook belangrijk om te weten dat subsidies zoals de ISDE-subsidie de terugverdientijd kunnen beïnvloeden. Bijvoorbeeld, zonder subsidie kan de terugverdientijd langer zijn dan de aangegeven gemiddelden.

Factoren die de levensduur van een warmtepomp bepalen

1. Kwaliteit van de installatie

De manier waarop een warmtepomp geïnstalleerd wordt, heeft een directe invloed op haar levensduur. Volgens bronnen is de installatie van een warmtepomp meestal in de orde van een halve tot een hele werkdag. De installatieprocedure varieert per type warmtepomp, maar goede kwaliteit van de installatie is essentieel. Bijvoorbeeld, bij een hybride warmtepomp wordt het buitenste gedeelte aangesloten op de bestaande CV-ketel. Het is belangrijk dat het buitendeel op de juiste manier geplaatst wordt, bijvoorbeeld op de grond, gevel of dak, afhankelijk van de woning en voorkeuren.

2. Onderhoud en regelmaat

Een warmtepomp vereist regelmatig onderhoud om optimaal te functioneren en zo lang mogelijk in gebruik te blijven. Onderhoudsactiviteiten kunnen variëren van het controleren van de glycol-concentratie tot het ontluchten van de installatie. Bijvoorbeeld, bij de eerste start van een water/water of brinewater/water warmtepomp is het belangrijk om te letten op de zuiggastemperatuur, die niet onder de 3 graden mag zakken. Als dit wel gebeurt, dient de warmtepomp uitgeschakeld te worden om ijsvorming in de verdamper te voorkomen.

Automatische ontluchters in het afgiftesysteem worden sterk aanbevolen, terwijl automatische ontluchters in de bron afgeraden worden vanwege mogelijke kristalvorming in glycol bij lage druk.

3. Kwaliteit van de installatiecomponenten

De kwaliteit van de gebruikte componenten tijdens de installatie speelt ook een rol. Een goede kwaliteit van de glycol-mengsel, de circulatiepomp en andere onderdelen kan ervoor zorgen dat de warmtepomp minder snel slijt en langer meegaat. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van een gesloten verdeler bij een vloerverwarmingssysteem, wat het mengen van warme en koude water vermijdt.

4. Energieverbruik en efficiëntie

Hoewel de energie-efficiëntie van warmtepompen hoger is dan die van traditionele verwarmingssystemen, kan een hoger stroomverbruik in de toekomst invloed hebben op de levensduur. Een warmtepomp maakt uit 1 kWh stroom gemiddeld 3 tot 5 kWh warmte, wat efficiënt is, maar als de stroomprijs stijgt, kan dit indirect de levensduur beïnvloeden doordat het minder rendabel wordt om de warmtepomp te gebruiken.

5. Omgevingsfactoren

De omgeving waarin een warmtepomp geïnstalleerd is, beïnvloedt ook de levensduur. Bijvoorbeeld, een lucht-water warmtepomp kan in extreme koudere omstandigheden minder efficiënt werken, terwijl een bodem-water warmtepomp minder gevoelig is voor temperatuurvariaties. Het is daarom belangrijk om de juiste warmtepomp te kiezen op basis van de klimaatvoorwaarden van de locatie.

Installatie- en onderhoudstips

1. Ontluchten van de installatie

Een van de belangrijkste zaken bij de installatie en start van een warmtepomp is het ontluchten van de installatie. Lucht in de leidingen kan leiden tot hoge- of lage druk storingen. Bij nieuwe installaties wordt aanbevolen om de bronpomp 2 tot 5 dagen voor de eerste start continu te laten draaien, zodat glycol en water goed gemengd raken en eventuele luchtbelletjes zich verzamelen in het hoogste punt, waar ontluchters gemonteerd zijn.

2. Controle tijdens compressorbedrijf

Tijdens de draaiing van de compressor zijn er een aantal parameters waarmee gecontroleerd moet worden of alles correct functioneert:

• Delta T (temperatuurverschil) tussen bron in en uit: ca. 4 tot 5 °C.
• Heetgastemperatuur: Tenminste 25 K hoger dan de aanvoertemperatuur, normaal tussen 70 en 125 °C.
• Vloeistoftemperatuur: Ongeveer gelijk aan de retourtemperatuur.
• Zuiggastemperatuur: Ligt tussen de bron in en uit temperatuur.
• Oververhitting: De temperatuur tussen zuiggas- en verdampertemperatuur ligt tussen 2 en 8 °C.

Als deze waarden buiten het normale bereik vallen, duidt dit op een probleem in de installatie die opgelost moet worden vooraleer de warmtepomp verder gebruikt kan worden.

3. Koelen met een warmtepomp

Een warmtepomp kan ook gebruikt worden om een woning te koelen. Bij water/water warmtepompen is dit relatief efficiënt, omdat koud water (ca. 18 °C) door de vloerverwarming geleid kan worden. Hiermee kan de binnenlucht ca. 4 °C worden verkoeld. Dit maakt het mogelijk om een woning passief te koelen. Bij lucht/water warmtepompen is actief koelen nodig, wat energiekostendruk oplevert.

Wanneer passief koelen wordt toegepast, moet er wel rekening gehouden worden met de vochtigheid in ruimtes zoals de badkamer. Hier kan condensvorming optreden, wat kan leiden tot natte vloeren. Het is daarom aan te raden om een klep te installeren die tijdens het koelen automatisch sluit.

Vergunning en regulering

Bij bepaalde typen warmtepompen, zoals water-water of bodem-water warmtepompen, kan het nodig zijn om een vergunning aan te vragen bij de gemeente. Dit geldt bijvoorbeeld wanneer boringen dieper dan 50 meter gemaakt worden of wanneer gevaarlijke stoffen zoals glycol in het systeem gebruikt worden. In andere gevallen geldt slechts een meldingsplicht bij het Omgevingsloket.

Meldingsplicht:

• Is de geïnstalleerde drijfkracht van de warmtepomp meer dan 5 kW?
• Moet er voor de bodemwarmtepomp niet dieper dan 50 meter geboord worden?

De vereisten per gemeente kunnen variëren, dus het is belangrijk om vooraf te controleren of een vergunning of melding nodig is.

Milieu-impact en duurzaamheid

Hoewel warmtepompen duurzaam zijn in gebruik, is er ook een milieu-impact van de productie, het transport en de grondstoffen die gebruikt worden. Niet alle elektriciteit is nog volledig groen, en het gebruik van metalen, plastics en koudemiddelen bij de productie van warmtepompen heeft een impact op de CO2-uitstoot.

Tijdens het gebruik is de CO2-uitstoot van een warmtepomp echter lager dan bij een gasgestookte CV-ketel, met een vermindering van 30% tot 65%. In de toekomst, wanneer meer groene stroom beschikbaar is, zal deze vermindering nog verder stijgen.

Conclusie

De levensduur van een warmtepomp kan variëren tussen 8 en 15 jaar, afhankelijk van het type en de omstandigheden waarin het gebruikt wordt. Een goede installatie, regelmatig onderhoud en het gebruik van kwaliteitscomponenten zijn essentieel om de levensduur te maximaliseren. Bovendien zijn omgevingsfactoren en energie-efficiëntie belangrijke bepalende factoren.

Bij de aankoop en installatie van een warmtepomp is het daarom verstandig om rekening te houden met de langtermijnkosten en het onderhoud. Een warmtepomp is een investering die in de meeste gevallen binnen 5 tot 15 jaar terugverdient, afhankelijk van het type en subsidies. Daarnaast zorgt het voor een aanzienlijke vermindering van CO2-uitstoot en energiekosten.

Door aandacht te besteden aan de installatie, het onderhoud en het kiezen van de juiste warmtepomp op basis van de eigen situatie, kan de levensduur van een warmtepomp maximaal worden uitgebuit, wat het een duurzame en kostenefficiënte oplossing maakt voor het verwarmen en koelen van woningen.

Bronnen

1. Warmtepomp-kosten
2. Warmtepomp Zutphen, Kampen
3. Warmtepomp-installatie tips
4. Duurzaam verwarmen en koelen
5. Vergunning warmtepomp