Warmtepomp en gasverbruik: hoe efficiënt is een warmtepomp in de praktijk?

Published by Redactie on oktober 7, 2025 | Category warmtepomp

De overgang naar duurzame verwarmingssystemen is tegenwoordig steeds belangrijker geworden, zowel voor milieoverantwoordelijkheid als voor het beheersen van energiekosten. Een warmtepomp is hierin een veelgebruikte keuze, aangezien deze een relatief hoge efficiëntie biedt. Toch kan het gasverbruik bij warmtepompen nog steeds een belangrijke rol spelen, vooral bij hybride systemen. In dit artikel bespreken we hoeveel stroom een warmtepomp verbruikt, hoe dit zich verhoudt tot gasverbruik en wat de besparing is die eigenaren kunnen behalen. Op basis van diverse berekeningsmethoden en technische gegevens wordt een duidelijk beeld geschetst van het energieverbruik van warmtepompen.

Wat verbruikt een warmtepomp aan stroom?

Een warmtepomp gebruikt elektriciteit om warmte uit de omgeving – zoals de buitenlucht, de grond of water – te halen en deze over te brengen naar een woning. Het stroomverbruik van een warmtepomp varieert afhankelijk van het type, de isolatie van het huis en de manier waarop het systeem wordt gebruikt. Gemiddeld verbruikt een volledig elektrische warmtepomp tussen de 2.000 en 5.000 kWh per jaar. Een hybride warmtepomp, die gedeeltelijk op gas werkt, verbruikt minder stroom, namelijk tussen 1.500 en 3.000 kWh per jaar. Het gasverbruik wordt daardoor sterk verminderd, wat leidt tot lagere energiekosten.

De efficiëntie van een warmtepomp wordt aangeduid met de Coëfficiënt of Performance (COP). Een warmtepomp met een COP van 4,5 is bijvoorbeeld erg efficiënt: voor elk kWh elektriciteit dat wordt verbruikt, levert het systeem 4,5 kWh aan warmte op. Dit betekent dat de warmtepomp niet alleen elektriciteit gebruikt, maar ook warmte uit de omgeving overbrengt.

Hoe bereken je het stroomverbruik van een warmtepomp?

Er zijn meerdere manieren om het stroomverbruik van een warmtepomp te berekenen. Een veelgebruikte methode is het omrekenen van het gasverbruik van een oude cv-ketel naar elektriciteit. Daarbij wordt rekening gehouden met het rendement van de gasketel en de COP van de warmtepomp.

Voorbeeld: Stel dat een woning gemiddeld 1.500 m³ gas per jaar verbruikt voor verwarming en warm water. Een kuub gas bevat ongeveer 9,77 kWh aan energie. Dit betekent dat de totale energiebehoefte van de woning 1.500 x 9,77 = 14.655 kWh is. Deze waarde is echter niet het daadwerkelijke elektriciteitsverbruik van de warmtepomp. Daarvoor moet rekening gehouden worden met de COP. Bij een COP van 4,5 wordt het elektriciteitsverbruik berekend als 14.655 / 4,5 = 3.257 kWh.

In de praktijk wordt er vaak een percentage van het gasverbruik gebruikt dat op elektriciteit wordt omgezet. Als bijvoorbeeld 70% van het gasverbruik wordt vervangen door elektriciteit via een warmtepomp, dan wordt het stroomverbruik 1.500 x 70% x 9,77 / 4 = 2.565 kWh. Het resterende 30% van het gasverbruik (450 m³) blijft hetzelfde, omdat het hybride systeem gedeeltelijk op gas werkt.

Wat zijn de energiebesparingen van een warmtepomp?

De voornaamste voordeel van een warmtepomp is de energiebesparing in vergelijking met een traditionele cv-ketel. Een volledig elektrische warmtepomp kan tot 80% van het gasverbruik vervangen, terwijl een hybride warmtepomp 50-70% bespaart. Dit betekent dat de totale energiekosten vaak aanzienlijk lager zijn dan bij een cv-ketel. De besparing wordt vooral duidelijk wanneer de warmtepomp wordt gecombineerd met zonnepanelen. In dat geval kan het elektriciteitsverbruik grotendeels worden gedekt door eigen opgewekte energie, wat het rendement van het systeem verder verbetert.

Het is echter belangrijk om te beseffen dat een hybride warmtepomp niet volledig loskomt van het gasnet. Er zijn nog steeds vastrechten voor de gasaansluiting, zelfs als het gas niet actief wordt gebruikt. Dit moet worden meegenomen bij het berekenen van de totale kosten van een warmtepompinstallatie.

Het invloed van isolatie op het stroomverbruik

De isolatie van een woning speelt een grote rol bij het stroomverbruik van een warmtepomp. Hoe beter een woning is geïsoleerd, hoe minder warmte er verloren gaat en hoe efficiënter de warmtepomp werkt. In goed geïsoleerde huizen is het stroomverbruik van een warmtepomp dus lager dan in slecht geïsoleerde huizen. Dit maakt het belangrijk om vóór de installatie van een warmtepomp te kijken naar eventuele isolatiemaatregelen die kunnen worden genomen, zoals het aanbrengen van extra isolatie in de muren, het plafond of de beglazing.

Vergelijking van het jaarverbruik per type warmtepomp

Het jaarverbruik van een warmtepomp hangt af van het type systeem en de omstandigheden waarin het wordt gebruikt. Hieronder is een overzicht gegeven van het gemiddelde jaarverbruik per type warmtepomp:

Hybride warmtepomp: Gemiddeld 2.000 tot 2.500 kWh per jaar
Lucht-water warmtepomp (3-12 kW vermogen): Gemiddeld 2.500 tot 3.000 kWh per jaar
Aarde-water warmtepomp (4-16 kW vermogen): Gemiddeld 3.000 kWh per jaar
Lucht-lucht warmtepomp: Gemiddeld minder dan 2.000 kWh per jaar

Deze waarden zijn richtlijnen en kunnen variëren afhankelijk van de situatie van de woning en het klimaat. Het is aan te raden om een energieadvies te laten uitvoeren voor een nauwkeurige schatting van het stroomverbruik van een warmtepompinstallatie.

Het verband tussen COP en energieefficiëntie

De COP (Coefficient of Performance) is een maat voor de efficiëntie van een warmtepomp. Bij een COP van 4,5 betekent dit dat de warmtepomp per 1 kWh elektriciteit 4,5 kWh aan warmte levert. Dit maakt warmtepompen erg efficiënt vergeleken met traditionele verwarmingssystemen. De COP kan echter variëren afhankelijk van de omstandigheden, zoals de buitentemperatuur en de isolatie van de woning. Op koude dagen kan de COP dalen, wat leidt tot een hoger stroomverbruik.

Het is belangrijk om bij de aankoop van een warmtepomp rekening te houden met de COP-waarde en eventueel te kiezen voor een systeem met een hogere efficiëntie. Dit kan leiden tot lagere energiekosten en een langere levensduur van het systeem.

Wat is de impact van hybride warmtepompen op het gasverbruik?

Hybride warmtepompen combineren een elektrische warmtepomp met een cv-ketel die op gas werkt. Op koude dagen of bij hoge warmtebehoefte springt de cv-ketel bij. Dit zorgt ervoor dat het gasverbruik sterk wordt verminderd in vergelijking met een traditionele cv-ketel. In een goed geïsoleerde woning kan een hybride warmtepomp tot 70% van het gasverbruik besparen. Dit maakt het systeem een aantrekkelijke keuze voor woningen die niet direct klaar zijn voor een volledig elektrische warmtepomp.

Het nadeel van een hybride warmtepomp is dat er nog steeds een gasaansluiting nodig is. Dit betekent dat er vastrechten voor de gasaansluiting zijn, ook als het gas niet actief wordt gebruikt. Deze kosten moeten worden meegenomen bij het berekenen van de totale kosten van een warmtepompinstallatie.

Wat zijn de voor- en nadelen van het huren van een warmtepomp?

Een alternatief voor het kopen van een warmtepomp is om deze te huren. Dit kan in eerste instantie geld besparen, omdat er geen grote investering is nodig. Uiteindelijk is huren echter duurder dan kopen, omdat de totale kosten over de levensduur van het systeem hoger uitvallen. Het is daarom aan te raden om een warmtepomp te kopen als de budgettaire mogelijkheden toelaten, zodat de langdurige besparing op energiekosten kan worden gerealiseerd.

Samenvatting van energiebesparing

Bij een warmtepompinstallatie is het belangrijk om niet alleen te kijken naar het stroomverbruik, maar ook naar de totale energiebesparing. Een volledig elektrische warmtepomp kan tot 80% van het gasverbruik vervangen, terwijl een hybride warmtepomp 50-70% bespaart. Deze besparing wordt verder vergroot als de warmtepomp wordt gecombineerd met zonnepanelen, omdat het elektriciteitsverbruik dan grotendeels uit duurzame bronnen komt.

Conclusie

Een warmtepomp is een efficiënte en duurzame manier om een woning te verwarmen, met aanzienlijke besparing op gasverbruik in vergelijking met een traditionele cv-ketel. Het stroomverbruik van een warmtepomp varieert afhankelijk van het type systeem, de isolatie van de woning en de COP-waarde. Een volledig elektrische warmtepomp verbruikt gemiddeld tussen de 2.000 en 5.000 kWh per jaar, terwijl een hybride warmtepomp minder stroom verbruikt, namelijk tussen de 1.500 en 3.000 kWh per jaar. De efficiëntie van een warmtepomp wordt bepaald door de COP, die aangeeft hoeveel warmte het systeem per kWh elektriciteit levert. Het invloed van de isolatie van de woning is groot, omdat een beter geïsoleerde woning minder warmte verliest en dus minder energie nodig heeft. Voor een hybride warmtepomp is het gasverbruik sterk verminderd, maar er zijn nog steeds kosten voor de gasaansluiting. Het kopen van een warmtepomp is meestal kosteneffectiever dan het huren van het systeem, aangezien de totale kosten over de levensduur lager uitvallen. In combinatie met zonnepanelen kan een warmtepompinstallatie een aanzienlijke bijdrage leveren aan een duurzame woning.

Bronnen

gas
hoge