Grond-water warmtepomp en diepteboring: Werking, diepte, kosten en efficiëntie

Published by Redactie on oktober 7, 2025 | Category warmtepomp

De overgang naar duurzame verwarmingssystemen is een essentieel onderdeel van het energietransitiebeleid in Nederland. Een grond-water warmtepomp is daarbij een veelbelovende oplossing, aangezien het systeem op een efficiënte manier gebruik maakt van de constante temperatuur van de aarde. Deze warmtepompen zijn geschikt voor zowel woningen als industriële toepassingen. In dit artikel behandelen we de werking van grond-water warmtepompen, de diepte van de boringen, de kosten en de efficiëntie van dit type verwarmingssysteem.

Wat is een grond-water warmtepomp?

Een grond-water warmtepomp is een systeem dat warmte uit de aarde onttrekt en gebruikt om water op te warmen voor verwarming in een woning of gebouw. De warmtebron kan op verschillende dieptes liggen, afhankelijk van de benodigde warmteoutput. De warmtepomp maakt gebruik van een koelvloeistof die door buizen loopt, meestal horizontaal of verticaal in de grond, en die warmte opneemt uit de bodem of het grondwater.

De werking van een grond-water warmtepomp is vergelijkbaar met die van een lucht-water warmtepomp, met het verschil dat de warmtebron in dit geval de aarde of het grondwater is in plaats van de lucht. Omdat de aardetemperatuur het hele jaar door vrij stabiel is – tussen de 8 en 12 graden Celsius – is een grond-water warmtepomp in staat om efficiënt te werken in zowel winter als zomer.

Er zijn twee hoofdtype installaties mogelijk voor grond-water warmtepompen:

Verticale captatie: Hierbij worden buizen op een diepte van 40 tot 160 meter geplaatst. In sommige gevallen, zoals bij industriële toepassingen, kunnen de boorgaten zelfs tot wel 4.000 meter diep gaan.
Horizontale captatie: Deze methode vereist geen diepteboring, omdat de buizen ondieper, meestal rond de 10 meter, in de grond worden gelegd. Deze oplossing is geschikt voor woningen met voldoende grondoppervlak.

Hoe werkt een grond-water warmtepomp?

De werking van een grond-water warmtepomp is gebaseerd op het principe van warmtewisseling. De koelvloeistof in de buizen neemt warmte op uit de grond of het grondwater. Deze vloeistof stroomt vervolgens naar de warmtepomp, waar de warmte overgedragen wordt op het water dat wordt gebruikt voor verwarming. De warmtepomp verwerkt deze warmte verder en brengt het water op de gewenste temperatuur, waarna het door het verwarmingssysteem van het gebouw wordt gevoerd.

De efficiëntie van het systeem hangt af van de temperatuurverschillen tussen de bron (grondwater of aarde) en de gewenste aanvoertemperatuur. Hoe kleiner het verschil, hoe efficiënter de warmtepomp werkt. Dit maakt een grond-water warmtepomp aantrekkelijk, omdat de grondtemperatuur het hele jaar door relatief constant is.

Diepte van de boringen

De diepte van de boringen bij een grond-water warmtepomp hangt af van het type installatie en de benodigde warmteoutput. Voor een verticaal buizensysteem, dat vaak wordt gebruikt in woningen, wordt geboord op een diepte van 40 tot 160 meter. In sommige gevallen kunnen de boorgaten dieper gaan – tot wel 500 meter of zelfs 4.000 meter – wanneer sprake is van industriële toepassingen waarbij hogere temperaturen nodig zijn, zoals voor het koken van water.

De keuze voor een verticaal of horizontaal buizensysteem hangt af van factoren als het beschikbare grondoppervlak en de thermische eigenschappen van de bodem. Een horizontale installatie vereist meer oppervlakte, maar is goedkoper en eenvoudiger uit te voeren. Een verticale installatie is daarentegen efficiënter en geschikt voor gebieden met beperkt grondoppervlak.

Kosten van grondboring en warmtepomp

De investering in een grond-water warmtepomp is aanzienlijk. De kosten variëren afhankelijk van de diepte van de boringen, het type installatie en de grootte van het systeem. De volgende kosten zijn typisch:

Grondboring: De kosten voor een grondboring liggen tussen € 4.000 en € 6.500 per boring. Hoe dieper de boring, hoe hoger de kosten, aangezien er meer materiaal en arbeidsuren nodig zijn.
Grond-water warmtepomp: Inclusief de boringen en installatie ligt de totale investering tussen € 23.000 en € 27.000. Dit maakt de grond-water warmtepomp de duurste van alle warmtepompsoorten.

De diepteboringen zelf zijn niet in aanmerking genomen voor subsidies. De warmtepomp en het verwarmingssysteem kunnen echter subsidies ontvangen, mits het systeem minimaal energielabel A++ heeft en in de meldcodelijst van de ISDE staat. Dit is een belangrijke aandachtspunt bij de aanschaf van zo’n systeem.

Voordelen en nadelen van een grond-water warmtepomp

Een grond-water warmtepomp biedt verschillende voordelen, maar ook enkele uitdagingen. De belangrijkste voordelen zijn:

Duurzame energiebron: Het systeem maakt geen gebruik van fossiele brandstoffen en werkt met lage CO₂-uitstoot.
Hoge efficiëntie: Door de constante aardetemperatuur werkt een grond-water warmtepomp het hele jaar door efficiënt.
Mogelijkheid tot koeling: In de zomer kan het systeem ook gebruikt worden om het huis te koelen.
Lange levensduur: Beide buizensystemen (horizontaal en verticaal) zijn duurzaam en kunnen jarenlang gebruikt worden.

De nadelen zijn:

Hoge investeringskosten: Zowel de boringen als de warmtepomp zijn kostbaar.
Boring vergunning: Voor diepteboringen is vaak een vergunning nodig, afhankelijk van de regio en de diepte van de boorgaten.
Beperkte toepassing bij kleinere woningen: Een horizontale installatie vereist voldoende grondoppervlak, wat niet altijd beschikbaar is.

Vergelijking met andere warmtepompsoorten

In vergelijking met andere warmtepompsoorten, zoals lucht-water en hybride warmtepompen, heeft de grond-water warmtepomp een aantal unieke kenmerken. Een lucht-water warmtepomp is eenvoudiger en goedkoper in opzet, maar minder efficiënt in extreme koudere winters. Een hybride warmtepomp combineert een warmtepomp met een traditioneel verwarmingssysteem en is geschikt voor woningen met een hoge warmtebehoefte.

De keuze tussen deze systemen hangt af van factoren zoals het klimaat, het type woning, de beschikbaarheid van grondoppervlak en de financiële middelen van de eigenaar. Voor woningen met beperkt grondoppervlak en een hoge warmtebehoefte is een verticale installatie van een grond-water warmtepomp vaak de beste oplossing.

Technische specificaties en installatie

De technische specificaties van een grond-water warmtepomp hangen af van de installatie en de warmtebehoefte van het gebouw. Voor een woning is een systeem dat 40 tot 160 meter diep in de grond werkt meestal voldoende. Voor grotere gebouwen of industriële toepassingen kunnen de boorgaten dieper gaan, maar dit vergt een aanzienlijke investering.

Bij de installatie van een grond-water warmtepomp dient rekening te worden gehouden met de thermische geleidbaarheid van de bodem en de waterdruk in de grondlagen. Deze aspecten bepalen de efficiëntie van het systeem en het aantal benodigde boorgaten.

Een professionele installatie is essentieel voor een optimale werking van het systeem. Het is daarom aan te raden om contact op te nemen met ervaren specialisten die ervaring hebben met dit type verwarmingssysteem. De investering in een kwaliteitsinstallatie loont zich op de lange termijn door de hoge efficiëntie en lage bedrijfskosten.

Conclusie

Een grond-water warmtepomp is een duurzame en efficiënte oplossing voor het verwarmen van woningen en gebouwen. Het systeem maakt gebruik van de constante temperatuur van de aarde en kan het hele jaar door gebruikt worden. De investering in een grond-water warmtepomp is aanzienlijk, maar de lange levensduur en hoge efficiëntie maken het systeem rendabel in de langere termijn.

De keuze voor een verticale of horizontale installatie hangt af van factoren zoals het beschikbare grondoppervlak, de warmtebehoefte en de thermische eigenschappen van de bodem. Voor woningen met beperkt grondoppervlak is een verticale installatie meestal de beste oplossing.

Voor de installatie van een grond-water warmtepomp is het belangrijk om contact op te nemen met ervaren specialisten die ervaring hebben met diepteboringen en warmtepompen. Deze specialisten kunnen uitleggen hoe het systeem werkt en welke opties beschikbaar zijn voor uw woning of bedrijf.