Warmtepomp installatie zonder gas: Uitleg, voordelen en keuzes voor duurzaam verwarmen

Inleiding

De overgang naar duurzame verwarmingsoplossingen is tegenwoordig een belangrijk onderdeel van renovatieprojecten en nieuwbouw. Warmtepompen vormen een van de meest aantrekkelijke alternatieven voor het traditionele gasgestookte cv-systeem. Deze technologie maakt het mogelijk om woningen te verwarmen zonder of met minimale afhankelijkheid van gas, wat zowel voor het milieu als voor de eigenaar van de woning voordelig is. In dit artikel geven we een overzicht van de mogelijkheden rondom warmtepomp installaties zonder gas, de technische werking, de kosten, en de voorwaarden die moeten worden voldaan voor een geslaagde omstap.

Wat is een warmtepomp?

Een warmtepomp is een technologie die op een efficiënte manier warmte opwekt door gebruik te maken van hernieuwbare energiebronnen zoals de buitenlucht, de grond of water. Het principe werkt op basis van een koelcycel, vergelijkbaar met die van een koelkast, maar dan in de andere richting. In plaats van warmte uit de woning te halen, haalt een warmtepomp warmte uit de omgeving en brengt die in de woning terug, waardoor de ruimte wordt verwarmd.

Een warmtepomp kan ook worden gebruikt om warm water te leveren en in sommige gevallen zelfs om te koelen. Door gebruik te maken van elektriciteit om warmte te verhogen, kan een warmtepomp tot drie tot vijf keer meer warmte produceren dan het elektriciteitsverbruik dat het kost. Dit maakt het systeem erg efficiënt en een goede keuze voor wie wil omstappen naar gasvrije verwarmingsoplossingen.

Hoe werkt een warmtepomp?

Een warmtepomp werkt volgens het principe van warmteoverdracht. Er zijn meerdere typen, afhankelijk van de bron van de warmte:

• Lucht-lucht warmtepomp: Haalt warmte uit de buitenlucht en levert deze op in de vorm van warme lucht.
• Lucht-water warmtepomp: Haalt warmte uit de buitenlucht en levert deze op in vorm van warm water voor verwarming via vloerverwarming of radiatoren.
• Grond-water warmtepomp: Haalt warmte uit de grond of grondwater en levert deze in vorm van warm water.
• Water-water warmtepomp: Haalt warmte uit een waterbron, zoals een meer of rivier.

De warmte die uit de omgeving wordt opgehaald, wordt verhoogd tot een temperatuur die geschikt is voor verwarming in de woning. Dit gebeurt met behulp van een compressor en een koelmiddel dat in een kringloop zit. Het rendement van een warmtepomp wordt uitgedrukt in COP (Coefficient of Performance). Bijvoorbeeld een COP van 4 betekent dat voor 1 kWh elektriciteit 4 kWh warmte wordt opgewekt.

Voordelen van een warmtepomp zonder gas

De keuze voor een warmtepomp installatie zonder gas biedt verschillende voordelen, die zowel milieutechnisch als economisch aantrekkelijk zijn:

1. Milieuvriendelijk

Een warmtepomp maakt gebruik van hernieuwbare energiebronnen en produceert geen directe CO₂-uitstoot. In tegenstelling tot gasgestookte systemen, die fossiele brandstoffen verbranden, draagt een warmtepomp bij aan een lagere CO₂-uitstoot. Dit maakt het een ideale keuze voor wie wil bijdragen aan duurzame woningbouw en klimaatmaatregelen.

2. Besparing op energierekening

Omdat een warmtepomp elektriciteit gebruikt in plaats van gas, is er een aanzienlijke besparing op de energiekosten mogelijk. Gasprijzen zijn de afgelopen jaren sterk gestegen, waardoor de omstap naar een elektrische verwarmingsoplossing steeds aantrekkelijker wordt. Bovendien is het rendement van een warmtepomp hoger dan dat van een cv-ketel, waardoor er minder energie nodig is om een woning te verwarmen.

3. Geen gasafhankelijkheid

De afhankelijkheid van gas wordt volledig of grotendeels verlaagd bij een warmtepomp installatie. Dit maakt de woning minder gevoelig voor gasprijstekorten en -stijgingen. Bovendien is er geen noodzaak om gasleidingen in stand te houden of te vervangen, wat bij verder uitbreiding of renovatie voordelen kan bieden.

4. Subsidies beschikbaar

Er zijn subsidies beschikbaar voor de installatie van een warmtepomp. De ISDE-subsidie (Investeringssubsidie Duurzame Energie) biedt bijvoorbeeld €2100,- bij aanschaf van een warmtepomp. Dit vermindert de initiële investering en kan de terugverdientijd beïnvloeden. Daarnaast zijn er mogelijk andere regionale of lokaal beschikbare subsidies.

Typen warmtepompen zonder gas

Er zijn verschillende warmtepomp systemen die volledig of grotendeels gasvrij werken. De keuze hangt af van de isolatie van de woning, de verwarmingsinstallatie en de persoonlijke voorkeuren van de eigenaar.

1. All-electric warmtepomp

Een all-electric warmtepomp vervangt volledig de cv-ketel en de boiler. Het systeem levert zowel verwarming als warm water, waardoor de woning volledig gasvrij wordt. Dit type warmtepomp is ideaal voor goed geïsoleerde huizen en woningen met vloerverwarming. De investering is hoger dan bij een hybride oplossing, maar de besparing op de energierekening is groter.

2. Hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp werkt samen met een traditionele cv-ketel. Het systeem gebruikt de warmtepomp voor de meeste verwarmingsbehoefte, terwijl de cv-ketel bijspringt bij extreme kou of om warm water te leveren. Dit is een goede oplossing voor bestaande woningen die niet volledig zijn geïsoleerd of waarbij een volledige verwarmingsomstap niet in één keer mogelijk is. De investering is lager dan bij een all-electric systeem, en de woning blijft gedeeltelijk gasafhankelijk.

3. LWDV warmtepomp

LWDV staat voor lucht-water-draagvermogen-water. Deze warmtepomp werkt met bestaande afgiftesystemen zoals radiatoren en levert zowel verwarming als warm water. Het voordeel is dat er weinig aanpassingen nodig zijn aan de woning, zoals het vervangen van radiatoren. Dit maakt de omstap naar een gasvrije verwarmingsoplossing eenvoudiger en aantrekkelijker voor veel huiseigenaars.

Vraagstukken en aandachtspunten

De installatie van een warmtepomp zonder gas vereist een zorgvuldige afweging van verschillende factoren. Hieronder een overzicht van de belangrijkste aandachtspunten:

1. Aanpassing van het warmteafgiftesysteem

De bestaande verwarmingsinstallatie moet geschikt zijn voor een warmtepomp. Dit betekent dat het systeem in staat moet zijn om lage temperatuurverwarming te leveren. Radiatoren moeten bijvoorbeeld groter zijn of worden vervangen door vloerverwarming, omdat warmtepompen minder heet water leveren dan een traditionele cv-ketel. Bij bestaande woningen kan dit een beperking vormen, maar er zijn oplossingen zoals de LWDV warmtepomp die met bestaande afgiftesystemen werken.

2. Isolatie en kierdichtheid

Een warmtepomp werkt efficiënter in een goed geïsoleerde woning. Als de woning veel warmte verliest via de muren, ramen of daken, moet de warmtepomp harder werken om de gewenste temperatuur te behouden. Dit zorgt voor hogere energiekosten en minder efficiëntie. Het is daarom belangrijk om vooraf te beoordelen of de woning voldoende geïsoleerd is of of isolatieverbeteringen nodig zijn.

3. Beschikbare ruimte voor de warmtepomp

De warmtepomp moet op een geschikte plek worden geplaatst. Voor een lucht-water of grond-water warmtepomp is er bijvoorbeeld een binnen- en buiteneenheid nodig. De buiteneenheid moet op een plek worden geïnstalleerd waar er voldoende ruimte is en waar er minimaal hinder is voor buren of voetgangers. In stadswoningen kan dit een uitdaging vormen, maar er zijn oplossingen zoals compacte modellen of ondergrondse installatie van de warmtebron.

4. Elektriciteitsnet en zonnepanelen

Een warmtepomp draait op elektriciteit, wat betekent dat het elektriciteitsnet moet zijn afgestemd op de belasting die de warmtepomp veroorzaakt. Voor grotere woningen of woningen met een all-electric systeem kan het noodzakelijk zijn om het elektriciteitsnet uit te breiden. Daarnaast is het mogelijk om zonnepanelen te installeren om een deel van de elektriciteitsbehoefte van de warmtepomp zelf op te wekken. Dit vermindert de afhankelijkheid van het stroomnet en verlaagt de energiekosten.

Kosten en financiële aspecten

De investering in een warmtepomp zonder gas varieert afhankelijk van het type systeem en de omvang van de woning. Hieronder een overzicht van de gemiddelde kosten van de verschillende warmtepomp systemen.

Let op: De prijzen zijn inclusief btw en installatie, maar exclusief subsidies. Het is aan te raden om meerdere offertes aan te vragen voor een goed overzicht.

Bij een warmtepomp investering is het belangrijk om ook rekening te houden met de terugverdientijd. De terugverdientijd is afhankelijk van het energieverbruik van de woning, de efficiëntie van de warmtepomp en de stroom- en gasprijzen. Een warmtepomp met een hoge COP (rendement) heeft bijvoorbeeld een korte terugverdientijd, omdat de energiekosten lager zijn.

Daarnaast zijn er subsidies beschikbaar, zoals de ISDE-subsidie van €2100,-. Deze subsidie is beschikbaar voor particulieren die een warmtepomp installeren en kan aanzienlijk bijdragen aan de terugverdientijd. Het is aan te raden om vooraf te onderzoeken welke subsidies beschikbaar zijn en of de woning aan de voorwaarden voldoet.

Keuze van een warmtepomp installateur

De installatie van een warmtepomp is een technisch proces dat moet worden uitgevoerd door een gecertificeerde installateur. Het is belangrijk om een installateur te kiezen die ervaring heeft met warmtepomp systemen en die op de hoogte is van de meest recente ontwikkelingen in de sector. Een goede installateur kan je helpen bij het kiezen van het juiste systeem, het opstellen van een offerte en het begeleiden tijdens de installatie en het onderhoud.

Het is aan te raden om meerdere installateurs te raadplegen en meerdere offertes te vergelijken. Let bij de keuze op de ervaring van de installateur, de kwaliteit van het merk dat wordt aangeboden, en de garantie op het systeem. Ook is het belangrijk om te weten of de installateur subsidies kan verwerken in het aanvraagproces.

Conclusie

De keuze voor een warmtepomp installatie zonder gas is een belangrijke stap in de richting van duurzame woningbouw en energiezuinig wonen. Warmtepompen bieden een efficiënte en milieuvriendelijke oplossing voor verwarming en warm water, die bovendien leidt tot een aanzienlijke besparing op de energierekening. Er zijn verschillende typen warmtepompen beschikbaar, afhankelijk van de situatie van de woning en de wensen van de eigenaar. Bij de keuze van een warmtepomp is het belangrijk om aandacht te besteden aan de isolatie van de woning, de beschikbare ruimte, het warmteafgiftesysteem en de elektriciteitsvoorziening.

Omdat de investering in een warmtepomp aanzienlijk is, zijn subsidies en financiële tegemoetkomingen belangrijk om de terugverdientijd te verlagen. Het is aan te raden om meerdere offertes aan te vragen en te onderzoeken welke subsidies beschikbaar zijn. De keuze van een ervaren en gecertificeerde installateur is eveneens van groot belang voor een geslaagde warmtepomp installatie.

De overgang naar een warmtepomp zonder gas is een duurzame keuze die zowel voor het milieu als voor de woningeigenaar voordelen biedt. Het is een investering in de toekomst, met een aantrekkelijke terugverdientijd en een lagere afhankelijkheid van fossiele brandstoffen.

Bronnen

1. Warmtepomp Westland
2. Duurzaam - Warmtepompen
3. Warmtepomp Wageningen
4. Warmtepomp Gouda
5. Warmtepompen - Verbaan Installatie
6. Warmtepomp - Samenom