Warmtepompen voor woningen met een kleine tuin: Opties, voordelen en installatieoverwegingen

De transitie naar duurzame energie in de woningbouw is in volle gang, en warmtepompen spelen daarbij een steeds belangrijker rol. Voor huiseigenaren met een kleine tuin kan het echter lastig zijn om te bepalen welke warmtepomp het beste past in hun situatie. Gelukkig zijn er oplossingen beschikbaar die niet veel ruimte in beslag nemen en toch efficiënt werken. In dit artikel bespreken we de warmtepompopties die geschikt zijn voor woningen met beperkte ruimte, met een focus op de technische mogelijkheden, voordelen en installatieaspecten. We gebruiken uitsluitend informatie uit betrouwbare bronnen om een accuraat en informatief overzicht te geven.

Inleiding: Warmtepompen en beperkte ruimte

In Nederland zijn steeds meer woningen gevestigd op locaties met kleine tuinen of beperkte buitenruimte. Voor deze woningen kan het installeren van een traditionele warmtepomp met een buitenunit problematisch zijn. Gelukkig zijn er alternatieven beschikbaar die zich goed aanpassen aan deze situatie. In dit artikel bekijken we de opties voor warmtepompen die geschikt zijn voor woningen met een kleine tuin, met een nadruk op geothermische (grond-water) warmtepompen en monoblock-systemen die geen buitenunit vereisen.

Warmtepompen voor kleine tuinen: Wat zijn de opties?

1. Grond-water warmtepomp

Een grond-water warmtepomp maakt gebruik van de constante temperatuur van de bodem om warmte te genereren. Deze systemen zijn ideaal voor woningen waar de tuin beperkt is, omdat ze vaak verticale boringen gebruiken die minder oppervlakte in beslag nemen dan horizontale oplossingen.

Werking van een grond-water warmtepomp

De werking van een grond-water warmtepomp is gebaseerd op het temperatuurverschil tussen de oppervlakte en de bodem. In de winter wordt koud water in de grond gepompt, waar het opwarmt door de aardwarmte. Dit warme water wordt vervolgens gebruikt om de woning te verwarmen. In de zomer wordt warm water uit de woning naar de bodem gepompt, waar het afkoelt en daarna weer gebruikt wordt voor koeling. Het elektrische verbruik is beperkt, omdat het systeem vooral op de aardwarmte werkt.

Voordelen van grond-water warmtepompen

• Hoog rendement: De COP (Coefficient of Performance) van grond-water warmtepompen kan tot 600% bereiken, wat betekent dat 1 deel elektriciteit leidt tot 6 delen warmte.
• Stabiele prestaties: Omdat de bodemtemperatuur constant is, werkt het systeem in elk seizoen efficiënt.
• Minimale geluidsproductie: Er is geen buitenunit, dus geen geluidsoverlast.
• Schijnt goed in kleine tuinen: Verticale boringen nemen weinig ruimte in beslag.

Nadelen en overwegingen

• Hoge installatiekosten: De boringen en eventueel bodemonderzoek maken het systeem duur.
• Vergunningen en voorwaarden: In veel gevallen is een bodemonderzoek of vergunning nodig.
• Meest geschikt voor nieuwbouw of uitgebreide renovatie: Aangezien de installatie kostbaar en tijdrovend is, is het vaak het beste om dit systeem al vroeg in het bouwproces in te bouwen.

Kosten van een grond-water warmtepomp

De installatiekosten van een grond-water warmtepomp liggen tussen € 11.000 en € 24.000, afhankelijk van of het een horizontale of verticale boring betreft. Horizontale boringen zijn iets goedkoper, maar nemen meer ruimte in beslag. Daarnaast is er ook subsidie beschikbaar via de RVO, waardoor de investering aantrekkelijker kan worden. De subsidiebedragen liggen tussen € 2.500 en € 4.200 voor verticale boringen.

Geschiktheid van de woning

Een grond-water warmtepomp werkt het beste bij een woning die voldoende grondoppervlak heeft voor boringen. Voor een kleine tuin is een verticale boring de meest geschikte optie, omdat deze weinig ruimte inneemt. Bovendien is het systeem ideaal voor woningen die goed geïsoleerd zijn, omdat dit het rendement verder verhoogt.

2. Monoblock warmtepomp (zonder buitenunit)

Een monoblock warmtepomp is een compacte oplossing die geen aparte buitenunit vereist. Deze systemen zijn vooral geschikt voor woningen met beperkte ruimte, zoals appartementen of kleine woningen met een tuin.

Werking van een monoblock warmtepomp

Een monoblock warmtepomp combineert de functies van een warmtepomp en een boilervat in één apparaat. Het systeem haalt warmte uit de lucht en gebruikt deze om het sanitair water op te warmen. Aangezien er geen aparte buitenunit nodig is, zijn er slechts twee kleine ventilatiegaten nodig in de muur. Dit maakt de installatie minder ingrijpend en past het goed bij woningen met beperkte ruimte.

Voordelen van monoblock warmtepompen

• Compacte oplossing: Past goed in woningen met kleine tuinen of beperkte buitenruimte.
• Nieuwe technologie: Vaak zijn de meest recente technologieën ingebouwd in monoblock systemen.
• Geen lelijke buitenunit: Geen visuele last op de tuin of buitenruimte.
• Snelle installatie: De installatie is minder complex en kan snel worden uitgevoerd.

Nadelen en overwegingen

• Beperkte toepassing: Een monoblock warmtepomp verwarmt alleen het sanitair water, niet het verwarmingswater. Dit betekent dat het meestal een aanvullende oplossing is in combinatie met een traditionele verwarmingssysteem.
• Mindere efficiëntie bij lage temperaturen: In koude winters kan het rendement iets lager zijn dan bij geothermische warmtepompen.

Kosten en subsidie

Monoblock warmtepompen zijn relatief goedkoper dan geothermische systemen. De installatiekosten liggen rond de € 4.000 tot € 9.000, afhankelijk van de grootte en technische specificaties. Ook hier is subsidie mogelijk via de RVO, waardoor de investering aantrekkelijker wordt.

3. Lucht-water warmtepomp

Lucht-water warmtepompen halen warmte uit de buitenlucht en gebruiken deze om het verwarmings- en sanitair water op te warmen. Deze systemen zijn eenvoudiger en goedkoper dan geothermische oplossingen, maar het rendement is iets lager, vooral bij lage buitentemperaturen.

Werking van een lucht-water warmtepomp

Een lucht-water warmtepomp maakt gebruik van een buitenunit die warmte uit de lucht onttrekt en deze overbrengt op een warmtewisselaar in de woning. Het systeem kan zowel in het koude als warme seizoen gebruikt worden, maar het rendement is afhankelijk van de buitentemperatuur.

Voordelen van lucht-water warmtepompen

• Eenvoudige installatie: Deze systemen zijn relatief eenvoudig te installeren, zelfs in bestaande woningen.
• Kostenbesparend bij milde temperaturen: Ze presteren optimaal bij milde winters, wat ze efficiënt maakt in Nederland.
• Flexibiliteit: Er zijn hybride systemen beschikbaar die kunnen worden gecombineerd met een traditionele cv-ketel.

Nadelen en overwegingen

• Lager rendement in koude winters: Het rendement kan afdalen bij lage buitentemperaturen.
• Vermoeiende installatie: De buitenunit moet op een geschikte plek worden geplaatst, wat voor problemen kan zijn in kleine tuinen.

Kosten en geschiktheid

Lucht-water warmtepompen zijn goedkoper dan geothermische systemen, met een gemiddelde investering van € 4.000 tot € 9.000. Ze zijn ideaal voor woningen met een kleine tuin en voldoende ruimte voor de buitenunit. Aangezien de installatie minder ingrijpend is, zijn ze vaak de voorkeurskeuze in bestaande woningen.

Samenvatting: Welke warmtepomp is het beste voor een kleine tuin?

Woningen met een kleine tuin kunnen nog steeds profiteren van de voordelen van een warmtepomp, maar de keuze van het juiste systeem is essentieel. De drie belangrijkste opties zijn:

1. Grond-water warmtepomp: Ideaal voor nieuwbouwprojecten of uitgebreide renovatie. Deze oplossing biedt het hoogste rendement, maar vereist een investering in boringen en eventueel bodemonderzoek. Het is geschikt voor kleine tuinen, vooral met verticale boringen.
2. Monoblock warmtepomp: Een compacte, modernere oplossing zonder buitenunit. Ze is geschikt voor woningen met beperkte ruimte, maar beperkt tot het verwarmen van sanitair water.
3. Lucht-water warmtepomp: Een eenvoudigere en goedkoper alternatief, ideaal voor bestaande woningen. Het rendement is iets lager dan bij geothermische systemen, maar het is geschikt voor kleine tuinen waar de buitenunit kan worden geplaatst.

De keuze hangt af van factoren zoals de grootte van de tuin, het type woning, het budget en de wens naar rendement. Voor nieuwbouwprojecten is een grond-water warmtepomp vaak de beste optie, terwijl bestaande woningen beter een lucht-water of monoblock systeem kunnen overwegen.

Conclusie

De installatie van een warmtepomp in een woning met een kleine tuin is volledig haalbaar, mits je de juiste technologie kiest. Grond-water warmtepompen bieden het hoogste rendement en zijn geschikt voor nieuwbouwprojecten, terwijl monoblock en lucht-water systemen betere opties zijn voor bestaande woningen of kleinere ruimtes. Door subsidies en technologische vooruitgang worden deze oplossingen steeds aantrekkelijker, zowel financieel als ecologisch. Voor huiseigenaren is het dus verstandig om een professionele adviesgesprek aan te vragen om de beste keuze te maken op basis van hun specifieke situatie.

Bronnen

1. Grond-water warmtepomp: werking en voordelen
2. Warmtepomp zonder buitenunit: monoblock systeem
3. Verschillende soorten warmtepompen
4. Warmtepompen in nieuwbouw